¹Ug may tawo nga nagamasakiton, nga si Lazaro sa Betania, lungsod nga diyutay ni Maria, ug sa igsoon niya nga si Marta.

¹Now a certain man was sick, Lazarus from Bethany, of the village of Mary and her sister, Martha.

²Ug siya mao ang Maria nga nagdihog sa Ginoo sa pahumot, ug nagapahid sa mga tiil niini sa iyang mga buhok, kang kansang igsoon nga si Lazaro, nagmasakiton.

²It was that Mary who had anointed the Lord with ointment, and wiped his feet with her hair, whose brother, Lazarus, was sick.

³Busa, ang mga igsoon nga babaye nanagpasugo kaniya, sa pag-ingon: Ginoo, ania karon, ang imong gihigugma nagamasakiton.

³The sisters therefore sent to him, saying, “Lord, behold, he for whom you have great affection is sick.”

⁴Ug sa hingdunggan ni Jesus, miingon: Kining sakita dili makamatay, kondili nga sa himaya sa Dios, aron ang Anak sa Dios pagahimayaon tungod niini.

⁴But when Jesus heard it, he said, “This sickness is not to death, but for the glory of God, that God’s Son may be glorified by it.”

⁵Si Jesus nahagugma kang Marta ug sa iyang igsoon nga babaye, ug kang Lazaro.

⁵Now Jesus loved Martha, and her sister, and Lazarus.

⁶Busa sa nakadungog siya, nga kini nagamasakiton, mipabilin pa siya ug duha ka adlaw niadtong dapita diin didto siya.

⁶When therefore he heard that he was sick, he stayed two days in the place where he was.

⁷Sa human niini miingon siya sa iyang mga tinon-an: Mangadto kita pag-usab sa Judea:

⁷Then after this he said to the disciples, “Let’s go into Judea again.”

⁸Ang mga tinon-an nanag-ingon kaniya: Rabbi, dili pa lamang dugay nga ang mga Judio nanagpaninguha sa pagbato kanimo, ug moadto ba ikaw pag-usab didto?

⁸The disciples told him, “Rabbi, the Jews were just trying to stone you, and are you going there again?”

⁹Si Jesus mitubag: Dili ba napulo ug duha ang mga takna sa adlaw? Ang nagalakaw sa adlaw, dili mahipangdol, kay makakita sa kahayag niining kalibutan.

⁹Jesus answered, “Aren’t there twelve hours of daylight? If a man walks in the day, he doesn’t stumble, because he sees the light of this world.

¹⁰Apan ang nagalakaw sa gabii, mahipangdol siya; kay wala kaniya ang kahayag.

¹⁰ But if a man walks in the night, he stumbles, because the light isn’t in him.”

¹¹Kining mga butanga gisulti niya, ug siya miingon kanila: Ang atong abyan nga si Lazaro natulog; apan moadto ako sa pagpukaw kaniya gikan sa paghikatulog.

¹¹He said these things, and after that, he said to them, “Our friend, Lazarus, has fallen asleep, but I am going so that I may awake him out of sleep.”

¹²Unya ang iyang mga tinon-an nanag-ingon kaniya: Ginoo, kong natulog siya, mamaayo siya.

¹²The disciples therefore said, “Lord, if he has fallen asleep, he will recover.”

¹³Apan ang gisulti ni Jesus mao ang mahatungod sa iyang kamatayon, ug sila nagadahum nga nagasulti siya sa paghikatulog nga kinaiya.

¹³Now Jesus had spoken of his death, but they thought that he spoke of taking rest in sleep.

¹⁴Busa, si Jesus miingon kanila sa mahayag gayud: Si Lazaro namatay;

¹⁴So Jesus said to them plainly then, “Lazarus is dead.

¹⁵Ug ako nalipay tungod kaninyo, nga wala ako didto, aron managpanoo kamo. Mangadto kita kaniya.

¹⁵ I am glad for your sakes that I was not there, so that you may believe. Nevertheless, let’s go to him.”

¹⁶Unya si Tomas, nga ginanganlan Didimo, miingon sa iyang mga masigkatinon-an: Moadto usab kita, aron mangamatay kita uban kaniya.

¹⁶Thomas therefore, who is called Didymus, “Didymus” means “Twin” said to his fellow disciples, “Let’s go also, that we may die with him.”

¹⁷Sa ingon niana sa pag-abut ni Jesus, hingkit-an niya nga may upat na ka adlaw nga siya didto sa lubnganan;

¹⁷So when Jesus came, he found that he had been in the tomb four days already.

¹⁸Ug ang Betania haduol sa Jerusalem, nga may tolo ka kilometro.

¹⁸Now Bethany was near Jerusalem, about fifteen stadia 15 stadia is about 2.8 kilometers or 1.7 miles away.

¹⁹Ug daghan sa mga Judio ang nanganhi sa paglipay kang Marta ug kang Maria mahatungod sa ilang igsoon.

¹⁹Many of the Jews had joined the women around Martha and Mary, to console them concerning their brother.

²⁰Unya si Marta, sa pagkadungog niya nga si Jesus nagapaingon nganhi, miadto ug misugat kaniya; apan si Maria napabilin nga nagalingkod sa balay.

²⁰Then when Martha heard that Jesus was coming, she went and met him, but Mary stayed in the house.

²¹Unya si Marta miingon kang Jesus: Ginoo, ug dinhi ka pa unta, wala unta mamatay ang akong igsoon;

²¹Therefore Martha said to Jesus, “Lord, if you would have been here, my brother wouldn’t have died.

²²Apan bisan karon ako nahibalo, nga bisan unsang butanga nga pangayoon mo sa Dios, igatugot sa Dios kanimo.

²²Even now I know that, whatever you ask of God, God will give you.”

²³Si Jesus miingon kaniya: Ang imong igsoon mabanhaw.

²³Jesus said to her, “Your brother will rise again.”

²⁴Si Marta miingon kaniya: Ako nahibalo nga mabanhaw siya sa pagkabanhaw sa adlaw nga katapusan.

²⁴Martha said to him, “I know that he will rise again in the resurrection at the last day.”

²⁵Si Jesus miingon kaniya: Ako mao ang pagkabanhaw ug ang kinabuhi: ang motoo kanako, bisan siya namatay, mabuhi pa siya.

²⁵Jesus said to her, “I am the resurrection and the life. He who believes in me will still live, even if he dies.

²⁶Ug ang tanan nga nabuhi ug mitoo kanako, dili na gayud mamatay. Mitoo ba ikaw niini?

²⁶ Whoever lives and believes in me will never die. Do you believe this?”

²⁷Siya miingon kaniya: Oo, Ginoo, ako mitoo nga ikaw mao ang Cristo, ang Anak sa Dios, nga mianhi sa kalibutan.

²⁷She said to him, “Yes, Lord. I have come to believe that you are the Christ, God’s Son, he who comes into the world.”

²⁸Ug sa nakaingon siya niini, milakaw siya, ug gitawag sa tago si Maria, nga iyang igsoon, ug miingon kaniya: Ang Magtutudlo ania dinhi, ug nagatawag kanimo.

²⁸When she had said this, she went away, and called Mary, her sister, secretly, saying, “The Teacher is here, and is calling you.”

²⁹Sa pagkadungog niya, mitindog sa madali, ug miadto ngadto kaniya.

²⁹When she heard this, she arose quickly, and went to him.

³⁰(Ug si Jesus wala pa makasulod sa balangay, kondili nga atua pa sa dapit diin siya hikit-i ni Marta.)

³⁰Now Jesus had not yet come into the village, but was in the place where Martha met him.

³¹Unya ang mga Judio nga didto kauban ni Maria sa balay ug nagalipay kaniya, sa hingkit-an nila, nga siya mitindog sa madali ug milakaw, mingnunot sila kaniya, nga nanag-ingon: Moadto siya sa lubnganan sa paghilak didto.

³¹Then the Jews who were with her in the house, and were consoling her, when they saw Mary, that she rose up quickly and went out, followed her, saying, “She is going to the tomb to weep there.”

³²Unya si Maria, sa pag-abut niya didto sa dapit diin si Jesus, ug sa hingkit-an niya siya, mihapa sa iyang mga tiil, ug nag-ingon kaniya: Ginoo, kong dinhi ka pa unta, wala unta mamatay ang akong igsoon.

³²Therefore when Mary came to where Jesus was, and saw him, she fell down at his feet, saying to him, “Lord, if you would have been here, my brother wouldn’t have died.”

³³Busa sa pagkakita ni Jesus kaniya nga nagahilak, ug sa mga Judio nga nanghilak usab, nga nanguban kaniya, nanghupaw siya sa iyang espiritu, ug naguol;

³³When Jesus therefore saw her weeping, and the Jews weeping who came with her, he groaned in the spirit, and was troubled,

³⁴Ug miingon: Hain ninyo ibutang siya? Sila nanag-ingon kaniya: Ginoo, umari ka ug tuman-aw.

³⁴and said, “Where have you laid him?” They told him, “Lord, come and see.”

³⁵Si Jesus mihilak.

³⁵Jesus wept.

³⁶Unya ang mga Judio nanag-ingon: Tan-awa, pagkadaku sa iyang gugma kaniya!

³⁶The Jews therefore said, “See how much affection he had for him!”

³⁷Ug ang uban kanila nanag-ingon: Dili ba makahimo kini, nga nagpabuka sa mga mata sa buta, sa pagbuhat aron kining tawohana dili mamatay?

³⁷Some of them said, “Couldn’t this man, who opened the eyes of him who was blind, have also kept this man from dying?”

³⁸Unya si Jesus, sa nanghupaw pag-usab sa iyang kaugalingon, miduol sa lubnganan. Kadto usa ka lungib ug may usa ka bato nga gisampong niini.

³⁸Jesus therefore, again groaning in himself, came to the tomb. Now it was a cave, and a stone lay against it.

³⁹Si Jesus miingon: Kuhaa ninyo ang bato. Si Marta, nga igsoon sa minatay, miingon kaniya: Ginoo, niining panahona mabaho na siya, kay may upat na ka adlaw nga siya namatay.

³⁹Jesus said, “Take away the stone.” Martha, the sister of him who was dead, said to him, “Lord, by this time there is a stench, for he has been dead four days.”

⁴⁰Si Jesus miingon kaniya: Wala ba ako mag-ingon kanimo, nga kong motoo ka, makakita ka sa himaya sa Dios?

⁴⁰Jesus said to her, “Didn’t I tell you that if you believed, you would see God’s glory?”

⁴¹Unya gikuha nila ang bato. Ug si Jesus miyahat sa iyang mga mata sa itaas, ug miingon: Amahan, nagapasalamat ako kanimo nga gipatalinghugan mo ako.

⁴¹So they took away the stone from the place where the dead man was lying. NU omits “from the place where the dead man was lying.” Jesus lifted up his eyes, and said, “Father, I thank you that you listened to me.

⁴²Ug ako nahibalo nga sa gihapon ginapatalinghugan mo ako; apan tungod sa panon sa katawohan nga nanag-alirong giingon ko kini, aron sila motoo nga gisugo mo ako.

⁴² I know that you always listen to me, but because of the multitude that stands around I said this, that they may believe that you sent me.”

⁴³Ug sa naka-ingon siya niini, misinggit siya sa dakung tingog: Lazaro, umari ka sa gawas.

⁴³When he had said this, he cried with a loud voice, “Lazarus, come out!”

⁴⁴Ug migula ang namatay, nga ginapus ang mga tiil ug mga kamot, sa mga igabugkos nga sa lubnganan; ug ang iyang nawong naputos sa usa ka panyo. Si Jesus miingon kanila: Badbari ninyo siya, ug palakta siya.

⁴⁴He who was dead came out, bound hand and foot with wrappings, and his face was wrapped around with a cloth. Jesus said to them, “Free him, and let him go.”

⁴⁵Busa daghan sa mga Judio nga nanganhi kang Maria, ug nanagpakakita sa gibuhat ni Jesus, nanagpanoo kaniya.

⁴⁵Therefore many of the Jews, who came to Mary and saw what Jesus did, believed in him.

⁴⁶Apan ang uban kanila nangadto sa mga Fariseo, ug ilang gisugilon kanila ang gibuhat ni Jesus.

⁴⁶But some of them went away to the Pharisees, and told them the things which Jesus had done.

⁴⁷Unya ang mga pangulong sacerdote ug ang mga Fariseo nanagtigum sa Sanhedrin ug nanag-ingon: Unsay atong pagabuhaton? Kay kining tawohana nagabuhat sa daghang mga ilhanan.

⁴⁷The chief priests therefore and the Pharisees gathered a council, and said, “What are we doing? For this man does many signs.

⁴⁸Kong atong pasagdan kini sa ingon, ang tanan managpanoo kaniya; ug manganhi ang mga Romanhon, ug pagakuhaan nila kita sa atong dapit nga puloy-anan ug sa atong nasud.

⁴⁸If we leave him alone like this, everyone will believe in him, and the Romans will come and take away both our place and our nation.”

⁴⁹Ug ang usa kanila, si Caifas, nga mao ang labawng sacerdote niadtong tuiga, miingon kanila: Kamo walay bisan unsa nga hingbaloan;

⁴⁹But a certain one of them, Caiaphas, being high priest that year, said to them, “You know nothing at all,

⁵⁰Wala ngani kamo managhunahuna nga maayo kaninyo nga mamatay ang usa ka tawo tungod sa katawohan ug nga dili mawala ang tibook nga nasud.

⁵⁰nor do you consider that it is advantageous for us that one man should die for the people, and that the whole nation not perish.”

⁵¹Karon kini wala iga-ingon niya sa iyang kaugalingon; kondili kay siya mao ang labawng sacerdote niadtong tuiga, gitagna niya nga si Jesus mamatay tungod sa nasud.

⁵¹Now he didn’t say this of himself, but being high priest that year, he prophesied that Jesus would die for the nation,

⁵²Ug dili lamang tungod sa nasud, kondili usab aron matingub niya sa usa ang mga anak sa Dios, nga ginapatlaag.

⁵²and not for the nation only, but that he might also gather together into one the children of God who are scattered abroad.

⁵³Sa ingon niana, sukad niadtong adlawa nanagsabut sila sa pagpatay kaniya.

⁵³So from that day forward they took counsel that they might put him to death.

⁵⁴Busa, si Jesus wala na molakaw sa dayag sa taliwala sa mga Judio, kondili mipahawa siya didto napaingon sa yuta nga haduol sa kamingawan, sa lungsod nga ginganlan Efraim, ug didto mipuyo siya kauban sa iyang mga tinon-an.

⁵⁴Jesus therefore walked no more openly among the Jews, but departed from there into the country near the wilderness, to a city called Ephraim. He stayed there with his disciples.

⁵⁵Ug nagakahaduol na ang pasko sa mga Judio; ug daghan ang mitungas gikan sa kaumahan paingon sa Jerusalem, sa wala pa ang pasko, aron sa pagpanghinlo sa ilang kaugalingon.

⁵⁵Now the Passover of the Jews was at hand. Many went up from the country to Jerusalem before the Passover, to purify themselves.

⁵⁶Ug sila nanagpangita kang Jesus, ug nanag-ingon ang uban sa uban nga didto sa templo: Unsa ba ang inyong hunahuna? Nga dili ba siya moanhi sa fiesta?

⁵⁶Then they sought for Jesus and spoke one with another, as they stood in the temple, “What do you think—that he isn’t coming to the feast at all?”

⁵⁷Karon ang mga pangulong sacerdote ug ang mga Fariseo, nanagsugo nga, kong kinsa ang nasayud kong hain si Jesus, magpahayag siya niini aron siya pagadakpon nila.

⁵⁷Now the chief priests and the Pharisees had commanded that if anyone knew where he was, he should report it, that they might seize him.