1Ug miingon usab siya sa iyang mga tinon-an: May usa ka tawo nga dato, nga adunay usa ka tinugyanan; ug kini gisumbong kaniya nga nagausik-usik sa iyang mga butang.
1He also said to his disciples, “There was a certain rich man who had a manager. An accusation was made to him that this man was wasting his possessions.
2Ug iyang gitawag siya, ug giingon: Unsa kini nga akong hingdunggan mahatungod kanimo? Maghatag ka ug husay sa imong pagkatinugyanan, kay dili na ikaw mahimo nga akong tinugyanan.
2 He called him, and said to him, ‘What is this that I hear about you? Give an accounting of your management, for you can no longer be manager.’
3Ug ang tinugyanan miingon sa iyang kaugalingon: Unsay ako nga pagabuhaton, nasud-ong ko nga ang akong agalon nagakuha gikan kanako sa pagkatinugyanan? Sa pagkalot ako walay kusog; sa pagpakilimos ako maulaw.
3 “The manager said within himself, ‘What will I do, seeing that my lord is taking away the management position from me? I don’t have strength to dig. I am ashamed to beg.
4Nahibaloan ko ang akong pagabuhaton, aron nga, kong papahawaon ako sa pagkatinugyanan, sila magadawat kanako sa ilang mga balay.
4 I know what I will do, so that when I am removed from management, they may receive me into their houses.’
5Ug sa ginatawag niya ngadto kaniya ang tagsatagsa sa mga utangan sa iyang agalon, miingon siya sa nahauna: Pilay utang mo sa akong agalon?
5 Calling each one of his lord’s debtors to him, he said to the first, ‘How much do you owe to my lord?’
6Ug siya miingon: Usa ka gatus ka takal nga lana. Ug siya miingon kaniya: Dawata ang imong kalig-onan; ug lumingkod ka pagdali ug isulat: kalim-an.
6 He said, ‘A hundred batos 100 batos is about 395 litres or 104 U. S. gallons. of oil.’ He said to him, ‘Take your bill, and sit down quickly and write fifty.’
7Unya miingon siya sa usa: Ug ikaw, pilay utang mo? Ug siya miingon: Usa ka gatus ka takal nga trigo. Siya miingon kaniya: Dawata ang imong kalig-onan, ug isulat: kawaloan.
7 Then he said to another, ‘How much do you owe?’ He said, ‘A hundred cors 100 cors = about 3,910 litres or 600 bushels. of wheat.’ He said to him, ‘Take your bill, and write eighty.’
8Ug ang iyang agalon nagdayeg sa iyang dili-matarung tinugyanan kay nagbuhat siya nga maalamon: kay ang mga anak niini nga kalibutan, alang sa ilang kaugalingong kaliwatan, labi pang mga maalamon kay sa mga anak sa kahayag.
8 “His lord commended the dishonest manager because he had done wisely, for the children of this world are, in their own generation, wiser than the children of the light.
9Ug ako nagaingon kaninyo: Mangita kamo ug mga abyan sa inyong mga kaugalingon pinaagi sa mga bahandi sa dili-pagkamatarung, aron, nga kong kana mawala na, sila magadawat kaninyo didto sa mga puloy-anan nga walay katapusan.
9 I tell you, make for yourselves friends by means of unrighteous mammon, so that when you fail, they may receive you into the eternal tents.
10Siya nga matinumanon sa diriyut kaayo, matinumanon usab sa daghan; ug ang dili matarung sa diriyut kaayo, dili matarung usab sa daghan.
10 He who is faithful in a very little is faithful also in much. He who is dishonest in a very little is also dishonest in much.
11Busa, kong kamo wala magmatinumanon sa mga bahandi nga dili-matarung, kinsay mosalig sa pagtugyan diha kaninyo sa mga bahandi nga matuod?
11 If therefore you have not been faithful in the unrighteous mammon, who will commit to your trust the true riches?
12Ug kong kamo wala magmatinumanon niadtong iya sa laing tawo, kinsay magtugyan kaninyo niadtong inyong kaugalingon?
12 If you have not been faithful in that which is another’s, who will give you that which is your own?
13Walay ulipon nga makaalagad sa duha ka agalon; kay siya magdumot sa usa, ug mahigugma sa usa; kun, sa laing pagkaagi, siya moayon sa usa, ug magtamay sausa. Kamo dili makahimo sa pag-alagad sa Dios ug sa bahandi.
13 No servant can serve two masters, for either he will hate the one, and love the other; or else he will hold to one, and despise the other. You aren’t able to serve God and mammon “Mammon” refers to riches or a false god of wealth. .”
14Ug ang mga Fariseo nga mga mahigugmaon sa salapi, nagpakadungog sa tanan niining mga butanga, ug sila nanagyubit kaniya.
14The Pharisees, who were lovers of money, also heard all these things, and they scoffed at him.
15Ug siya miingon kanila: Kamo mao ang mga nagapakamatarung sa inyong kaugalingon sa atubangan sa mga tawo; apan ang Dios nakaila sa inyong mga kasingkasing; kay ang ginapahitaas sa mga tawo, kangil-aran sa atubangan sa Dios.
15He said to them, “You are those who justify yourselves in the sight of men, but God knows your hearts. For that which is exalted among men is an abomination in the sight of God.
16Ang Kasugoan ug ang mga manalagna nagapadayon hangtud kang Juan; sukad niadtong panahona, ang Maayong Balita sa gingharian sa Dios giwali, ug ang tagsa ka tawo nagalugos sa pagsulod niini.
16 The law and the prophets were until John. From that time the Good News of the Kingdom of God is preached, and everyone is forcing his way into it.
17Apan labi pang masayon alang sa langit ug sa yuta ang pagkawagtang, kay alang sa usa ka kudlit sa Kasugoan nga mapakyas.
17 But it is easier for heaven and earth to pass away, than for one tiny stroke of a pen in the law to fall.
18Ang tagsatagsa nga magabiya sa iyang asawa, ug nagapangasawa sa lain, makasala sa panapaw; ug ang mangasawa sa usa nga gibiyaan sa usa ka bana, makasala sa panapaw.
18 Everyone who divorces his wife, and marries another, commits adultery. He who marries one who is divorced from a husband commits adultery.
19Karon may usa ka tawong dato, ug siya nagasaput sa purpura ug sa lino nga manipis, nga nagapuyo sa kalipay ug sa kaanyag sa adlaw-adlaw.
19 “Now there was a certain rich man, and he was clothed in purple and fine linen, living in luxury every day.
20Ug may usa ka makililimos nga ginganlan si Lazaro nga puno sa mga samad, gibutang sa pultahan sa dato.
20 A certain beggar, named Lazarus, was laid at his gate, full of sores,
21Ug nagatinguha nga mabusog sa mga mumho nga nagpangatagak gikan sa lamesa sa dato; tan-awa, bisan pa ang mga iro nanagpanuol ug nanagpanilap sa iyang mga samad.
21 and desiring to be fed with the crumbs that fell from the rich man’s table. Yes, even the dogs came and licked his sores.
22Ug nahitabo nga namatay ang makililimos, ug siya gidala sa mga manolonda ngadto sa sabakan ni Abraham; ug ang dato usab namatay, ug gilubong.
22 It happened that the beggar died, and that he was carried away by the angels to Abraham’s bosom. The rich man also died, and was buried.
23Ug didto sa Hades giyahat niya ang iyang mga mata, sanglit nagaantus sa mga kasakit, ug nagalantaw kang Abraham sa halayo, ug kang Lazaro sa iyang sabakan.
23 In Hades or, Hell , he lifted up his eyes, being in torment, and saw Abraham far off, and Lazarus at his bosom.
24Ug siya misinggit ug miingon: Amahan nga Abraham, kaloy-i ako, ug sugoa si Lazaro, aron ituslob niya ang tumoy sa iyang tudlo sa tubig, ug pabugnawan niya ang akong dila; kay ania ako sa kasakit niining siga.
24 He cried and said, ‘Father Abraham, have mercy on me, and send Lazarus, that he may dip the tip of his finger in water, and cool my tongue! For I am in anguish in this flame.’
25Apan si Abraham miingon: Anak, hinumdumi nga sa buhi pa ikaw nakadawat ka sa imong mga maayong butang; ug si Lazaro sa mao nga pagkaagi, sa mga dautang butang; apan karon ania siya ginalipay, ug ikaw anaa sa kasakit.
25 “But Abraham said, ‘Son, remember that you, in your lifetime, received your good things, and Lazarus, in the same way, bad things. But now here he is comforted and you are in anguish.
26Ug labut pa niining tanan, sa taliwala namo ug nimo, adunay gibutang usa ka dakung bung-aw, aron nga ang buot motabok gikan diri nganha kaninyo, dili makahimo; ug nga walay makatabok gikan dinha ngari kanamo.
26 Besides all this, between us and you there is a great gulf fixed, that those who want to pass from here to you are not able, and that none may cross over from there to us.’
27Ug siya miingon: Busa, amahan, ako nagaampo kanimo nga siya sugoon mo unta sa balay sa akong amahan;
27 “He said, ‘I ask you therefore, father, that you would send him to my father’s house;
28Kay ako adunay lima ka mga igsoong lalake; aron siya magamatuod ngadto kanila, tingali unya makaari usab sila niaring dapita sa kasakitan.
28 for I have five brothers, that he may testify to them, so they won’t also come into this place of torment.’
29Apan si Abraham miingon: Atua kanila si Moises ug ang mga manalagna; papatalinghuga sila kanila.
29 “But Abraham said to him, ‘They have Moses and the prophets. Let them listen to them.’
30Ug siya miingon: Dili, amahan nga Abraham; kay kong usa sa mga minatay ang moadto kanila, maghinulsol sila.
30 “He said, ‘No, father Abraham, but if one goes to them from the dead, they will repent.’
31Ug si Abraham miingon kaniya: Kong kang Moises ug sa mga manalagna dili sila managpatalinghug, dili usab sila mangalukmay bisan may usa nga mabanhaw gikan sa mga minatay.
31 “He said to him, ‘If they don’t listen to Moses and the prophets, neither will they be persuaded if one rises from the dead.’”