1Ug nahatabo, nga sa nakahuman si Jesus niining mga pulonga, mipahawa siya sa Galilea ug miadto sa mga utlanan sa Judea didto dapit sa Jordan.
1It happened when Jesus had finished these words, he departed from Galilee, and came into the borders of Judea beyond the Jordan.
2Ug mingsunod kaniya ang mga dagkung panon sa katawohan ug sila giayo niya didto.
2Great multitudes followed him, and he healed them there.
3Ug mingduol kaniya ang mga Fariseo sa pagtintal kaniya, nga nagaingon: Matarung ba sa usa ka lalake ang pagbiya sa iyang asawa sa bisan unsang hinungdan?
3Pharisees came to him, testing him, and saying, “Is it lawful for a man to divorce his wife for any reason?”
4Ug siya mitubag ug miingon kanila: Wala ba ninyo hibasahi nga ang nagbuhat kanila sa sinugdan, nagbuhat kanila nga lalake ug babaye,
4He answered, “Haven’t you read that he who made them from the beginning made them male and female, Genesis 1:27
5Ug nag-ingon: Tungod niini nga hinungdan, biyaan sa usa ka tawo ang iyang amahan ug inahan, ug makighiusa sa iyang asawa, ug silang duha mahimong usa lamang ka lawas?
5 and said, ‘For this cause a man shall leave his father and mother, and shall join to his wife; and the two shall become one flesh?’ Genesis 2:24
6Sa pagkaagi nga dili na sila duha kondili usa na lamang ka lawas. Busa, ang gihiusa sa Dios dili pagabulagon sa tawo.
6 So that they are no more two, but one flesh. What therefore God has joined together, don’t let man tear apart.”
7Sila nag-ingon kaniya: Busa nganong nagsugo si Moises sa paghatag ug kalig-onan sa panagbulag ug sa pagbiya sa asawa?
7They asked him, “Why then did Moses command us to give her a bill of divorce, and divorce her?”
8Siya nag-ingon kanila: Tungod sa kagahi sa inyong kasingkasing, si Moises nagtugot kaninyo sa pagbiya sa inyong mga asawa; apan sukad sa sinugdan, dili sama niini.
8He said to them, “Moses, because of the hardness of your hearts, allowed you to divorce your wives, but from the beginning it has not been so.
9Ug ako nagaingon kaninyo nga bisan kinsa nga magabiya sa iyang asawa, gawas sa hinungdan sa pagpakighilawas, ug kong magpakasal sa uban, nagapanapaw siya; ug ang magpakasal sa biniyaan, nagapanapaw siya.
9 I tell you that whoever divorces his wife, except for sexual immorality, and marries another, commits adultery; and he who marries her when she is divorced commits adultery.”
10Ang iyang mga tinon-an miingon kaniya: Kong ang kahimtang sa tawo mao kana kauban sa iyang asawa, dili maayo nga mangasawa.
10His disciples said to him, “If this is the case of the man with his wife, it is not expedient to marry.”
11Apan siya nag-ingon kanila: Dili ang tanan makadawat niining pulonga kondili kadto lamang ginahatagan.
11But he said to them, “Not all men can receive this saying, but those to whom it is given.
12Kay adunay mga lalake nga eunuco nang daan sukad sa tiyan sa ilang inahan; ug adunay ubang mga eunuco nga gihimo sa mga tawo; ug adunay ubang mga eunuco nga nahimong ingon niini tungod sa gingharian sa langit. Ang makahimo sa pagdawat niini, padawata siya.
12 For there are eunuchs who were born that way from their mother’s womb, and there are eunuchs who were made eunuchs by men; and there are eunuchs who made themselves eunuchs for the Kingdom of Heaven’s sake. He who is able to receive it, let him receive it.”
13Unya gipanagdala kaniya ang mga bata, aron iyang pagapandungan sila sa iyang mga kamot, ug mag-ampo siya. Ug ang mga tinon-an nagbadlong kanila.
13Then little children were brought to him, that he should lay his hands on them and pray; and the disciples rebuked them.
14Apan si Jesus miingon: Pasagdi ninyo ang mga bata, ug dili ninyo pagdid-an nga manganhi kanako, kay alang kanila ang gingharian sa langit.
14But Jesus said, “Allow the little children, and don’t forbid them to come to me; for the Kingdom of Heaven belongs to ones like these.”
15Ug sa iyang napandungan sila sa iyang mga kamot mipahawa siya didto.
15He laid his hands on them, and departed from there.
16Ug, ania karon, may usa nga miduol kaniya ug miingon: Magtutudlo nga maayo, unsay maayo nga pagabuhaton ko, aron akong maangkon ang kinabuhi nga walay katapusan?
16Behold, one came to him and said, “Good teacher, what good thing shall I do, that I may have eternal life?”
17Ug siya miingon kaniya: Nganong ginganlan mo ako nga maayo? Walay bisan kinsa nga maayo, kondili usa lamang, ang Dios. Apan kong buot ka mosulod sa kinabuhi, bantayi ang mga sugo.
17He said to him, “Why do you call me good? So MT and TR. NU reads “Why do you ask me about what is good?” No one is good but one, that is, God. But if you want to enter into life, keep the commandments.”
18Ug siya miingon kaniya: Hain ba kanila? Ug si Jesus miingon: Dili ka magpatay; dili ka manapaw; dili ka mangawat; dili ka magsaksi sa bakak;
18He said to him, “Which ones?” Jesus said, “‘You shall not murder.’ ‘You shall not commit adultery.’ ‘You shall not steal.’ ‘You shall not offer false testimony.’
19Tumahod ka sa imong amahan ug sa imong inahan; ug higugmaon mo ang imong isigkatawo ingon sa imong kaugalingon.
19 ‘Honor your father and mother.’ Exodus 20:12-16; Deuteronomy 5:16-20 And, ‘You shall love your neighbor as yourself.’” Leviticus 19:18
20Ang ulitawo miingon kaniya: Ngatanan kining mga butanga gibantayan ko sukad sa akong pagkabata. Unsa pa ang kulang kanako?
20The young man said to him, “All these things I have observed from my youth. What do I still lack?”
21Miingon si Jesus kaniya: Kong buot ka maghingpit, lumakaw ka, ibaligya mo ang imong kahimtang, ug ihatag mo sa mga kabus; ug may bahandi ka sa langit; ug umari ka ug sumunod kanako.
21Jesus said to him, “If you want to be perfect, go, sell what you have, and give to the poor, and you will have treasure in heaven; and come, follow me.”
22Ug sa hingdunggan sa ulitawo ang iyang mga pulong, milakaw nga nagsubo, kay adunay daghan siya nga bahandi.
22But when the young man heard the saying, he went away sad, for he was one who had great possessions.
23Ug si Jesus miingon sa iyang mga tinon-an: Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, nga makuli gayud ang pagsulod sa usa ka dato sa gingharian sa langit.
23Jesus said to his disciples, “Most certainly I say to you, a rich man will enter into the Kingdom of Heaven with difficulty.
24Ug nagaingon pa usab ako kaninyo, nga labi pang masayon nga ang usa ka camello molusot sa mata sa usa ka dagum, kay sa usa ka dato nga mosulod sa gingharian sa Dios.
24 Again I tell you, it is easier for a camel to go through a needle’s eye, than for a rich man to enter into the Kingdom of God.”
25Ug sa hingdunggan kini sa mga tinon-an, nanghikugang sila sa hilabihan nga nagaingon: Busa, kinsa man diay ang arang maluwas?
25When the disciples heard it, they were exceedingly astonished, saying, “Who then can be saved?”
26Ug sa gitan-aw sila ni Jesus, nag-ingon kanila: Sa mga tawo kini dili mahimo, apan sa Dios ang tanang mga butang mahimo.
26Looking at them, Jesus said, “With men this is impossible, but with God all things are possible.”
27Unya mitubag si Pedro ug miingon kaniya: Ania karon, gipamiyaan namo ang tanan namo nga kahimtang, ug nanagsunod kami kanimo, busa, unsa ang mabatonan namo?
27Then Peter answered, “Behold, we have left everything, and followed you. What then will we have?”
28Ug si Jesus nag-ingon kanila: Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, nga kamo nga misunod kanako, sa panahon sa pagbag-o sa tanan nga ang Anak sa tawo magalingkod sa lingkoranan nga harianon sa iyang himaya, kamo magalingkod usab sa napulo ug duha ka lingkoranan nga harianon, sa paghukom sa napulo ug duha ka banay ni Israel.
28Jesus said to them, “Most certainly I tell you that you who have followed me, in the regeneration when the Son of Man will sit on the throne of his glory, you also will sit on twelve thrones, judging the twelve tribes of Israel.
29Ug bisan kinsa kadtong magabiya sa iyang mga balay kun mga igsoon nga lalake, kun mga igsoon nga babaye, kun amahan, kun inahan, kun asawa, kun mga anak, kun mga uma, tungod sa akong ngalan, magadawat ug usa ka gatus ka pilo, ug magapanunod sa kinabuhi nga walay katapusan.
29 Everyone who has left houses, or brothers, or sisters, or father, or mother, or wife, or children, or lands, for my name’s sake, will receive one hundred times, and will inherit eternal life.
30Apan daghan nga mga nahauna, nga manghiulahi; ug mga naulahi nga manghiuna.
30 But many will be last who are first; and first who are last.