¹Anak ko, kong ikaw mahimong magpapasalig alang sa imong isigkatawo, Kong ikaw sa imong mga kamot makadagmal sa usa ka dumuloong;

¹My son, if you have become collateral for your neighbor, if you have struck your hands in pledge for a stranger;

²Ikaw nabitik tungod sa mga pulong sa imong baba, Ikaw nadakpan tungod sa mga pulong sa imong baba.

²You are trapped by the words of your mouth. You are ensnared with the words of your mouth.

³Buhata kini karon, anak ko, ug gumawas ka sa imong kaugalingon, Sanglit ikaw nagapus sa kamot sa imong isigkatawo: Lakaw, magpaubos ka sa imong kaugalingon, ug magpakilooy sa imong isigkatawo;

³Do this now, my son, and deliver yourself, since you have come into the hand of your neighbor. Go, humble yourself. Press your plea with your neighbor.

⁴Ayaw paghatagi ug katulog ang imong mga mata, Ni paghinanok ang imong mga tabon-tabon;

⁴Give no sleep to your eyes, nor slumber to your eyelids.

⁵Gumawas ka sa imong kaugalingon ingon sa usa ka lagsaw gikan sa kamot sa mangangayam , Ug ingon sa usa ka langgam gikan sa kamot sa mangangayam sa langgam.

⁵Free yourself, like a gazelle from the hand of the hunter, like a bird from the snare of the fowler.

⁶Umadto ka sa olmigas, ikaw nga tapulan; Palandunga ang iyang mga dalan, ug pagmaalamon:

⁶Go to the ant, you sluggard. Consider her ways, and be wise;

⁷Nga bisan walay pangulo, Capatas, kun punoan,

⁸Nagaandam sa iyang kalan-on sa ting-init, Ug nagahipos sa iyang makaon sa ting-ani.

⁸provides her bread in the summer, and gathers her food in the harvest.

⁹Unsa ang kadugayon nga ikaw matulog, Oh tapulan? Anus-a ka mobangon gikan sa imong pagkatulog?

⁹How long will you sleep, sluggard? When will you arise out of your sleep?

¹⁰Usa ka diyutay nga pagkatulog, usa ka diyutay nga paghinanok, Usa ka diyutay nga pagkiyugpos sa mga kamot aron sa pagkatulog:

¹⁰A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:

¹¹Busa ang imong pagkakabus modangat ingon sa usa ka tulisan, Ug ang imong kawalad-on ingon sa usa ka tawo nga may hinagiban.

¹¹so your poverty will come as a robber, and your scarcity as an armed man.

¹²Usa ka tawo nga walay hinungdan, usa ka tawo sa kasal-anan, Mao siya nga nagalakat nga may usa ka masukihong baba;

¹²A worthless person, a man of iniquity, is he who walks with a perverse mouth;

¹³Nga nagapangidhat sa iyang mga mata, nga namulong uban sa iyang mga tiil, Nga nagabuhat ug mga ilhanan uban sa iyang mga tudlo;

¹³who winks with his eyes, who signals with his feet, who motions with his fingers;

¹⁴Sa kang kinsang kasingkasing anaa ang pagkamasukihon, Nga nagalalang ug dautan sa kanunay, Nga nagapugas sa pagpakiglalis.

¹⁴in whose heart is perverseness, who devises evil continually, who always sows discord.

¹⁵Busa ang iyang kalisdanan modangat sa hinanali; Sa usa ka hinanali siya mabungkag, ug nga niana walay arang ikatabang.

¹⁵Therefore his calamity will come suddenly. He will be broken suddenly, and that without remedy.

¹⁶Adunay unom ka butang nga gidumtan ni Jehova; Oo, pito nga maoy dulumtanan niya:

¹⁶There are six things which Yahweh hates; yes, seven which are an abomination to him:

¹⁷Mapahitas-ong mga mata, usa ka dila nga bakakon, Ug mga kamot nga nag-ula sa dugo nga inocente;

¹⁷haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood;

¹⁸Usa ka kasingkasing nga nagalalang sa dautang mga tinguha, Mga tiil nga matulin nga modalagan ngadto sa binilyako,

¹⁸a heart that devises wicked schemes, feet that are swift in running to mischief,

¹⁹Usa ka bakakon nga saksi nga nagapamulong ug mga bakak, Ug kadto nga nagapugas sa pagkalalis sa mga kaigsoonan.

¹⁹a false witness who utters lies, and he who sows discord among brothers.

²⁰Anak ko, bantayi ang sugo sa imong amahan, Ug ayaw pagbiyai ang balaod sa imong inahan:

²⁰My son, keep your father’s commandment, and don’t forsake your mother’s teaching.

²¹Bugkuson mo sila kanunay sa imong kasingkasing; Ibaligtos sila sa imong liog.

²¹Bind them continually on your heart. Tie them around your neck.

²²Sa diha nga ikaw magalakaw, kini magatultol kanimo; Sa diha nga ikaw matulog, kini magabantay kanimo; Ug sa diha nga ikaw mahigmata kini makigsulti kanimo.

²²When you walk, it will lead you. When you sleep, it will watch over you. When you awake, it will talk with you.

²³Kay ang sugo maoy usa ka lamparahan; ug ang balaod maoy suga; Ug ang pagbadlong sa pahamatngon maoy dalan sa kinabuhi:

²³For the commandment is a lamp, and the law is light. Reproofs of instruction are the way of life,

²⁴Sa pagpalikay kanimo gikan sa dautang babaye, Gikan sa pag-uloulo sa dila sa dumuloong.

²⁴to keep you from the immoral woman, from the flattery of the wayward wife’s tongue.

²⁵Ayaw kaibug sa iyang kaanyag diha sa imong kasingkasing; Ni pabihag ikaw kaniya uban sa mga tabontabon sa iyang mga mata.

²⁵Don’t lust after her beauty in your heart, neither let her captivate you with her eyelids.

²⁶Kay tungod sa usa ka babaye nga bigaon ang usa ka tawo mataral lamang ngadto sa usa ka tipak nga tinapay; Ug ang babayeng mananapaw mangita alang sa bililhon nga kinabuhi.

²⁶For a prostitute reduces you to a piece of bread. The adulteress hunts for your precious life.

²⁷Makadala ba ang usa ka tawo ug kalayo sa iyang sabakan, Ug ang iyang mga sapot dili ba masunog?

²⁷Can a man scoop fire into his lap, and his clothes not be burned?

²⁸Kun makalakat ba ang usa ka tawo ibabaw sa mainit nga mga baga, Ug ang iyang mga tiil dili ba mapagtong?

²⁸Or can one walk on hot coals, and his feet not be scorched?

²⁹Busa siya nga moadto sa asawa sa iyang isigkatawo; Bisan kinsa nga makapanghilabut kaniya dili gayud makagawas sa silot.

²⁹So is he who goes in to his neighbor’s wife. Whoever touches her will not be unpunished.

³⁰Ang mga tawo dili magatamay sa usa ka kawatan, kong siya mangawat Aron sa pagtagbaw sa iyang kaugalingon sa diha nga siya pagagutom:

³⁰Men don’t despise a thief, if he steals to satisfy himself when he is hungry:

³¹Apan kong siya hidakpan, magauli siya sa pito ka pilo nga gidaghanon; Siya magahatag sa tanan niyang manggad sa iyang balay.

³¹but if he is found, he shall restore seven times. He shall give all the wealth of his house.

³²Siya nga makapanapaw sa usa ka babaye maoy tawong walay salabutan: Siya nagabuhat niini aron sa paglaglag sa iyang kaugalingong kalag.

³²He who commits adultery with a woman is void of understanding. He who does it destroys his own soul.

³³Ang mga samad ug pagkawalay dungog mao ang iyang mamakuha; Ug ang iyang pagkawalay-ulaw dili na gayud mapapas

³³He will get wounds and dishonor. His reproach will not be wiped away.

³⁴Kay ang pangabugho mao ang kapungot sa usa ka tawo; Ug siya dili mopasaylo sa adlaw sa pagpanimalus.

³⁴For jealousy arouses the fury of the husband. He won’t spare in the day of vengeance.

³⁵Siya dili motagad ug bisan unsang paglukat; Ni matagbaw siya bisan pa kong hatagan mo ug daghang mga gasa.

³⁵He won’t regard any ransom, neither will he rest content, though you give many gifts.