Coptic: New Testament

Estonian

Matthew

5

1⳿ⲉⲧⲁϥⲛⲁⲩ ⲇⲉ ⳿ⲉⲛⲓⲙⲏϣ ⲁϥϣⲉⲛⲁϥ ⳿ⲉ⳿ⲡϣⲱⲓ ⳿ⲉϫⲉⲛ ⲡⲓⲧⲱⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥϩⲉⲙⲥⲓ ⲁⲩ⳿ⲓ ϩⲁⲣⲟϥ ⳿ⲛϫⲉ ⲛⲉϥⲙⲁⲑⲏⲧⲏⲥ.
1Aga kui Jeesus nägi rahvahulki, läks ta üles mäele ja istus sinna maha, ja kui jüngrid olid tema ümber kogunenud,
2ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥⲟⲩⲱⲛ ⳿ⲛⲣⲱϥ ⲛⲁϥϯ⳿ⲥⲃⲱ ⲛⲱⲟⲩ ⲉϥϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ.
2avas ta oma suu ja õpetas neid:
3⳿ⲱⲟⲩⲛⲓⲁⲧⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲓϩⲏⲕⲓ ϧⲉⲛ ⲡⲓⲡ͞ⲛⲁ̅ ϫⲉ ⲑⲱⲟⲩ ⲧⲉ ϯⲙⲉⲧⲟⲩⲣⲟ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲓⲫⲏⲟⲩ⳿ⲓ.
3'Õndsad on need, kes on vaimus vaesed, sest nende päralt on taevariik.
4⳿ⲱⲟⲩⲛⲓⲁⲧⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲏ⳿ⲉⲧⲉⲣϩⲏⲃⲓ ϯⲛⲟⲩ ϫⲉ ⳿ⲛⲑⲱⲟⲩ ⲡⲉⲧⲟⲩⲛⲁϯϩⲟ ⳿ⲉⲣⲱⲟⲩ.
4Õndsad on kurvad, sest neid lohutatakse.
5⳿ⲱⲟⲩⲛⲓⲁⲧⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲓⲣⲉⲙⲣⲁⲩϣ ϫⲉ ⳿ⲛⲑⲱⲟⲩ ⲡⲉⲑⲛⲁⲉⲣ⳿ⲕⲗⲏⲣⲟⲛⲟⲙⲓⲛ ⳿ⲙⲡⲓⲕⲁϩⲓ.
5Õndsad on tasased, sest nemad pärivad maa.
6⳿ⲱⲟⲩⲛⲓⲁⲧⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲏⲉⲧϩⲟⲕⲉⲣ ⲛⲉⲙ ⲛⲏⲉⲧ⳿ⲟⲃⲓ ⳿ⲛϯⲙⲉⲑⲙⲏⲓ ϫⲉ ⳿ⲛⲑⲱⲟⲩ ⲡⲉⲑⲛⲁⲥⲓ.
6Õndsad on need, kellel on nälg ja janu õiguse järele, sest nemad saavad küllaga.
7⳿ⲱⲟⲩⲛⲓⲁⲧⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲓⲛⲁⲏⲧ ϫⲉ ⳿ⲛⲑⲱⲟⲩ ⲡⲉⲧⲟⲩⲛⲁⲛⲁⲓ ⲛⲱⲟⲩ.
7Õndsad on halastajad, sest nende peale halastatakse.
8⳿ⲱⲟⲩⲛⲓⲁⲧⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲏⲉⲑⲟⲩⲁⲃ ϧⲉⲛ ⲡⲟⲩϩⲏⲧ ϫⲉ ⳿ⲛⲑⲱⲟⲩ ⲡⲉⲑⲛⲁⲛⲁⲩ ⳿ⲉⲫϯ.
8Õndsad on puhtad südamelt, sest nemad näevad Jumalat.
9⳿ⲱⲟⲩⲛⲓⲁⲧⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲓⲣⲉϥⲉⲣϩⲓⲣⲏⲛⲏ ϫⲉ ⳿ⲛⲑⲱⲟⲩ ⲡⲉⲧⲟⲩⲛ⳿ⲁⲙⲟⲩϯ ⳿ⲉⲣⲱⲟⲩ ϫⲉ ⲛⲓϣⲏⲣⲓ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ.
9Õndsad on rahutegijad, sest neid hüütakse Jumala lasteks.
10⳿ⲱⲟⲩⲛⲓⲁⲧⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲏ⳿ⲉⲧⲁⲩϭⲟϫⲓ ⳿ⲛⲥⲱⲟⲩ ⲉⲑⲃⲉ ϯⲙⲉⲑⲙⲏⲓ ϫⲉ ⲑⲱⲟⲩ ⲧⲉ ϯⲙⲉⲧⲟⲩⲣⲟ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲓⲫⲏⲟⲩ⳿ⲓ.
10Õndsad on need, keda õiguse pärast taga kiusatakse, sest nende päralt on taevariik.
11⳿ⲱⲟⲩ⳿ⲛⲓⲁⲧⲉⲛ ⲑⲏⲛⲟⲩ ⳿ⲉϣⲱⲡ ⲁⲩϣⲁⲛϭⲟϫⲓ ⳿ⲛⲥⲁ ⲑⲏⲛⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲥⲉϣⲉϣ ⲑⲏⲛⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲥⲉϫⲉ ⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⳿ⲛⲥⲁ ⲑⲏⲛⲟⲩ ⲉⲩϫⲉ ⲙⲉⲑⲛⲟⲩϫ ⳿ⲉⲣⲱⲧⲉⲛ ⲉⲑⲃⲏⲧ.
11Õndsad olete teie, kui teid minu pärast laimatakse ja taga kiusatakse ja teist valega kõiksugust kurja räägitakse.
12ⲣⲁϣⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲑⲉⲗⲏⲗ ϫⲉ ⲡⲉⲧⲉⲛⲃⲉⲭⲉ ⲟⲩⲛⲓϣϯ ⲡⲉ ϧⲉⲛ ⲛⲓⲫⲏⲟⲩ⳿ⲓ ⲡⲁⲓⲣⲏϯ ⲅⲁⲣ ⲁⲩϭⲟϫⲓ ⳿ⲛⲥⲁ ⲛⲓⲡⲣⲟⲫⲏⲧⲏⲥ ⳿ⲉⲛⲁⲩϧⲁϫⲱⲧⲉⲛ.
12Olge rõõmsad ja hõisake, sest teie palk on suur taevas! Just samamoodi on taga kiusatud ka prohveteid enne teid.
13⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⲡⲉ ⳿ⲡ⳿ϩⲙⲟⲩ ⳿ⲙⲡⲓⲕⲁϩⲓ ⳿ⲉϣⲱⲡ ⲇⲉ ⳿ⲛⲧⲉ ⲡⲓ⳿ϩⲙⲟⲩ ⲗⲱϥ ⲁⲩⲛⲁⲙⲟⲗϩϥ ⳿ⲛⲟⲩ ⳿ⲙⲡⲁϥ⳿ϣϫⲉⲙϫⲟⲙ ϫⲉ ⳿ⲉ⳿ϩⲗⲓ ⳿ⲉⲃⲏⲗ ⳿ⲛⲥⲉϩⲓⲧϥ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⳿ⲛⲥⲉϩⲱⲙⲓ ⳿ⲉϫⲱϥ ⳿ⲛϫⲉ ⲛⲓⲣⲱⲙⲓ.
13Teie olete maa sool. Aga kui sool läheb läägeks, millega saab siis teha seda soolaseks? Ei see kõlba enam millekski muuks kui visata inimeste jalgade tallata.
14⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⲡⲉ ⳿ⲫⲟⲩⲱⲓⲛⲓ ⳿ⲙⲡⲓⲕⲟⲥⲙⲟⲥ ⳿ⲙⲙⲟⲛ ⳿ϣϫⲟⲙ ⳿ⲛⲧⲉ ⲟⲩⲃⲁⲕⲓ ⲭⲱⲡ ⲉⲥⲭⲏ ϩⲓϫⲉⲛ ⲟⲩⲧⲱⲟⲩ.
14Teie olete maailma valgus. Ei saa jääda märkamatuks linn, mis on mäe otsas.
15ⲟⲩⲇⲉ ⳿ⲙⲡⲁⲩϭⲉⲣⲉ ⲟⲩϧⲏⲃⲥ ⳿ⲛⲥⲉⲭⲁϥ ϧⲁ ⲟⲩⲙⲉⲛⲧ ⲁⲗⲗⲁ ⳿ⲉϣⲁⲩⲭⲁϥ ϩⲓϫⲉⲛ ϯⲗⲩⲭⲛⲓ⳿ⲁ ⲟⲩⲟϩ ϣⲁϥ⳿ⲉⲣⲟⲩⲱⲓⲛⲓ ⳿ⲉⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲉⲧϣⲟⲡ ϧⲉⲛ ⲡⲓⲏⲓ.
15Ega süüdata ka lampi ja panda vaka alla, vaid lambijalale, nii et selle valgus paistab kõigile majasolijatele.
16ⲡⲁⲓⲣⲏϯ ⲙⲁⲣⲉ ⲡⲉⲧⲉⲛⲟⲩⲱⲓⲛⲓ ⲉⲣⲟⲩⲱⲓⲛⲓ ⳿ⲙⲡⲉ⳿ⲙⲑⲟ ⳿ⲛⲛⲓⲣⲱⲙⲓ ϩⲟⲡⲱⲥ ⳿ⲛⲥⲉⲛⲁⲩ ⳿⳿ⲉⲛⲉⲧⲉⲛ⳿ϩⲃⲏⲟⲩ⳿ⲓ ⲉⲑⲛⲁⲛⲉⲩ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲥⲉϯ⳿ⲱⲟⲩ ⳿ⲙⲡⲉⲧⲉⲛⲓⲱⲧ ⲉⲧϧⲉⲛ ⲛⲓⲫⲏⲟⲩ⳿ⲓ.
16Nõnda paistku teiegi valgus inimestele, et nad teie häid tegusid nähes ülistaksid teie Isa, kes on taevas.
17⳿ⲙⲡⲉⲣⲙⲉⲩⲓ ϫⲉ ⳿ⲉⲧⲁⲓ⳿ⲓ ⳿ⲉⲃⲉⲗ ⲡⲓⲛⲟⲙⲟⲥ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲓⲉ ⲛⲓⲡⲣⲟⲫⲏⲧⲏⲥ ⲛⲉⲧⲁⲓ⳿ⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗⲟⲩ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲁⲛ ⲁⲗⲗⲁ ⳿ⲉϫⲟⲕⲟⲩ.
17Ärge arvake, et ma olen tulnud Seadust või Prohveteid tühistama. Ma ei ole tulnud neid tühistama, vaid täitma.
18⳿ⲁⲙⲏⲛ ⲅⲁⲣ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ϣⲁⲧⲉ ⳿ⲧⲫⲉ ⲛⲉⲙ ⳿ⲡⲕⲁϩⲓ ⲥⲓⲛⲓ ⲟⲩⲓⲱⲧⲁ ⲓⲉ ⲟⲩϣⲱⲗϩ ⳿ⲛⲛⲉϥⲥⲓⲛⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲡⲓⲛⲟⲙⲟⲥ ϣⲁⲧⲉ ⲛⲁⲓ ⲧⲏⲣⲟⲩ ϣⲱⲡⲓ.
18Tõesti, ma ütlen teile, ükski täpp ja ükski kriips ei kao Seadusest seni, kuni taevas ja maa püsivad, kuni kõik, mis sündima peab, on sündinud.
19ⲫⲏ ⲟⲩⲛ ⲉⲑⲛⲁⲃⲉⲗ ⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲛⲛⲁⲓⲕⲟⲩϫⲓ ⳿ⲛⲉⲛⲧⲟⲗⲏ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉϥϯ⳿ⲥⲃⲱ ⳿ⲛⲛⲓⲣⲱⲙⲓ ⳿ⲙⲡⲁⲓⲣⲏϯ ⲉⲉⲩ⳿ⲉⲙⲟⲩϯ ⳿ⲉⲣⲟϥ ϫⲉ ⲡⲓⲕⲟⲩϫⲓ ϧⲉⲛ ϯⲙⲉⲧⲟⲩⲣⲟ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲓⲫⲏⲟⲩ⳿ⲓ ⲫⲏ ⲇⲉ ⲉⲑⲛⲁ⳿⳿ⲓⲣⲓ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉϥϯ⳿ⲥⲃⲱ ⲫⲁⲓ ⲉⲩ⳿ⲉⲙⲟⲩϯ ⳿ⲉⲣⲟϥ ϫⲉ ⲡⲓⲛⲓϣϯ ϧⲉⲛ ϯⲙⲉⲧⲟⲩⲣⲟ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲓⲫⲏⲟⲩ⳿ⲓ.
19Seda, kes iganes nendest käskudest ka kõige pisema tühistab ja teisi sedasama tegema õpetab, hüütakse kõige pisemaks taevariigis. Kes aga selle järgi teeb ja õpetab, seda hüütakse suureks taevariigis.
20ϯϫⲱ ⲅⲁⲣ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⳿ⲁⲣⲉ⳿ϣⲧⲉⲙ ⲧⲉⲧⲉⲛⲙⲉⲑⲙⲏⲓ ⲉⲣϩⲟⲩ⳿ⲟ ⳿ⲉⲑⲁ ⲛⲓⲥⲁϧ ⲛⲉⲙ ⲛⲓⲪⲁⲣⲓⲥⲉⲟⲥ ⳿ⲛⲛⲉⲧⲉⲛ⳿ⲓ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ ⳿ⲉϯⲙⲉⲧⲟⲩⲣⲟ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲓⲫⲏⲟⲩ⳿ⲓ.
20Sest ma ütlen teile: Kui teie õigus ei ole märksa suurem kui kirjatundjate ja variseride oma, siis te ei saa taevariiki!
21⳿ⲁⲣⲉⲧⲉⲛⲥⲱⲧⲉⲙ ϫⲉ ⲁⲩϫⲟⲥ ⳿ⲛⲛⲓⲁⲣⲭⲉⲟⲥ ϫⲉ ⳿ⲛⲛⲉⲕϧⲱⲧⲉⲃ ⲫⲏ ⲇⲉ ⲉⲑⲛⲁⲱⲧⲉⲃ ⲉϥ⳿ⲉϣⲱⲡⲓ ⲉϥⲟⲓ ⳿ⲛ⳿ⲉⲛⲟⲭⲟⲥ ⳿ⲉϯ⳿ⲕⲣⲓⲥⲓⲥ.
21Te olete kuulnud, et muistsele põlvele on öeldud: Sa ei tohi tappa! ja igaüks, kes tapab, peab minema kohtu alla.
22⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲇⲉ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲉⲑⲛⲁϫⲱⲛⲧ ⳿ⲉⲡⲉϥⲥⲟⲛ ϩⲓⲕⲏ ⲉϥ⳿ⲉϣⲱⲡⲓ ⲉϥⲟⲓ ⳿ⲛ⳿ⲉⲛⲟⲭⲟⲥ ⳿ⲉϯ⳿ⲕⲣⲓⲥⲓⲥ ⲫⲏⲉⲑⲛⲁϫⲟⲥ ⳿ⲙⲡⲉϥⲥⲟⲛ ϫⲉ ⲣⲁⲕⲁ ⲉϥ⳿ⲉϣⲱⲡⲓ ⲉϥⲟⲓ ⳿ⲛ⳿ⲉⲛⲟⲭⲟⲥ ⳿ⲉⲡⲓⲙⲁⲛϯϩⲁⲡ ⲫⲏ ⲇⲉ ⲉⲑⲛⲁϫⲟⲥ ⳿ⲙⲡⲉϥⲥⲟⲛ ϫⲉ ⲡⲓⲥⲟϫ ⲉϥ⳿ⲉϣⲱⲡⲓ ⲉϥⲟⲓ ⳿ⲛ⳿ⲉⲛⲟⲭⲟⲥ ⳿ⲉϯⲅⲉⲉⲛⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉ ⲡⲓ⳿ⲭⲣⲱⲙ.
22Aga mina ütlen teile: Igaüks, kes oma venna peale vihastab, peab minema kohtu alla, kes aga oma vennale ütleb: 'Tola!', peab minema ülemkohtu alla, kes aga ütleb: 'Sina jäle!', peab minema tulepõrgusse.
23⳿ⲉϣⲱⲡ ⲟⲩⲛ ⳿ⲭⲛⲁ⳿ⲓⲛⲓ ⳿ⲙⲡⲉⲕⲇⲱⲣⲟⲛ ⳿ⲉ⳿ϩⲣⲏⲓ ⳿ⲉϫⲉⲛ ⲡⲓⲙⲁⲛⲉⲣϣⲱⲟⲩϣⲓ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉⲕⲉⲣ⳿ⲫⲙⲉⲩⲓ ⳿ⲙⲙⲁⲩ ϫⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲟⲩ⳿ⲁⲣⲓⲕⲓ ⲟⲩⲧⲱⲕ ⲛⲉⲙ ⲡⲉⲕⲥⲟⲛ.
23Kui sa nüüd oma ohvriandi altarile tood ja sulle tuleb meelde, et su vennal on midagi sinu vastu,
24ⲭⲱ ⳿ⲙⲡⲉⲕⲇⲱⲣⲟⲛ ⳿ⲙⲙⲁⲩ ⳿ⲙⲡⲉ⳿ⲙⲑⲟ ⳿ⲙⲡⲓⲙⲁⲛⲉⲣϣⲱⲟⲩϣⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲙⲁϣⲉⲛⲁⲕ ⳿ⲛϣⲟⲣⲡ ϩⲱⲧⲡ ⳿ⲉⲡⲉⲕⲥⲟⲛ ⲟⲩⲟϩ ⲧⲟⲧⲉ ⳿ⲁⲙⲟⲩ ⳿ⲁⲛⲓⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲙⲡⲉⲕⲇⲱⲣⲟⲛ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ.
24siis jäta oma and altari ette ja mine lepi esmalt ära oma vennaga ja alles siis tule ja too oma and!
25ϣⲱⲡⲓ ⲉⲕⲕⲁϯ ⳿ⲉⲡⲉⲕⲁⲛⲧⲓⲇⲓⲕⲟⲥ ⳿ⲛⲭⲱⲗⲉⲙ ϩⲟⲥ ⲉⲕⲭⲏ ⲛⲉⲙⲁϥ ϩⲓ ⲡⲓⲙⲱⲓⲧ ⲙⲏ ⲡⲟⲧⲉ ⳿ⲛⲧⲉ ⲡⲓⲁⲛⲧⲓⲇⲓⲕⲟⲥ ⲧⲏⲓⲕ ⳿ⲉⲡⲓ⳿ⲕⲣⲓⲧⲏⲥ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉ ⲡⲓ⳿ⲕⲣⲓⲧⲏⲥ ⲧⲏⲓⲕ ⳿ⲉⲡⲓϩⲩⲡⲏⲣⲉⲧⲏⲥ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲥⲉϩⲓⲧⲕ ⳿ⲉⲡⲓ⳿ϣⲧⲉⲕⲟ.
25Ole varmalt järeleandlik oma vastasele, kuni sa oled temaga teel, et sinu vastane sind ei annaks kohtuniku kätte ja kohtunik kohtuteenri kätte ja sind ei heidetaks vangi!
26⳿ⲁⲙⲏⲛ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲁⲕ ϫⲉ ⳿ⲛⲛⲉⲕ⳿ⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⳿ⲙⲙⲁⲩ ϣⲁⲧⲉⲕϯ ⳿ⲛ⳿ⲧϧⲁ⳿ⲉ ⳿ⲛⲧⲉⲃⲓ.
26Tõesti, ma ütlen sulle, sa ei pääse sealt enne välja, kui oled tagasi maksnud viimsegi veeringu.
27⳿ⲁⲣ⳿ⲉⲧⲉⲧⲉⲛⲥⲱⲧⲉⲙ ϫⲉ ⲁⲩϫⲟⲥ ⳿ⲛⲛⲓⲁⲣⲭⲉⲟⲥ ϫⲉ ⳿ⲛⲛⲉⲕⲉⲣⲛⲱⲓⲕ.
27Te olete kuulnud, et on öeldud: Sa ei tohi abielu rikkuda!
28⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲇⲉ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲉⲑⲛⲁϫⲟⲩϣⲧ ⳿ⲛⲥⲁ ⲟⲩ⳿ⲥϩⲓⲙⲓ ⳿ⲉ⳿ⲡϫⲓⲛⲉⲣⲉⲡⲓⲑⲩⲙⲓⲛ ⳿ⲉⲣⲟⲥ ⲁϥⲕⲏⲛ ⲉϥⲟⲓ ⳿ⲛⲛⲱⲓⲕ ⳿ⲉⲣⲟⲥ ϧⲉⲛ ⲡⲉϥϩⲏⲧ.
28Aga mina ütlen teile: Igaüks, kes naise peale vaatab teda himustades, on oma südames temaga juba abielu rikkunud.
29ⲓⲥϫⲉ ⲡⲉⲕⲃⲁⲗ ⳿ⲛⲟⲩ⳿ⲓⲛⲁⲙ ⲉⲣ⳿ⲥⲕⲁⲛⲇⲁⲗⲓⲍⲉⲥⲑⲉ ⳿ⲙⲙⲟⲕ ⲫⲟⲣⲕϥ ϩⲓⲧϥ ⳿ⲉⲃⲟⲗϩⲁⲣⲟⲕ ⳿ⲥⲉⲣⲛⲟϥⲣⲓ ⲅⲁⲣ ⲛⲁⲕ ⳿ⲛⲧⲉ ⲟⲩⲁⲓ ⳿ⲛⲛⲉⲕⲙⲉⲗⲟⲥ ⲧⲁⲕⲟ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉ⳿ϣⲧⲉⲙ ⲡⲉⲕⲥⲱⲙⲁ ⲧⲏⲣϥ ϣⲉⲛⲁϥ ⳿ⲉϯⲅⲉⲉⲛⲛⲁ.
29Kui aga su parem silm ajab sind patustama, siis kisu ta välja ja heida minema, sest sulle on kasulikum kaotada üks osa oma kehast kui lasta kogu keha heita põrgusse.
30ⲟⲩⲟϩ ⲓⲥϫⲉ ⲧⲉⲕϫⲓϫ ⳿ⲛⲟⲩ⳿ⲓⲛⲁⲙ ⲉⲣ⳿ⲥⲕⲁⲛⲇⲁⲗⲓⲍⲓⲛ ⳿ⲙⲙⲟⲕ ϫⲟϫⲥ ϩⲓⲧⲥ ⳿ⲉⲃⲟⲗϩⲁⲣⲟⲕ ⳿ⲥⲉⲣⲛⲟϥⲣⲓ ⲅⲁⲣ ⲛⲁⲕ ⳿ⲛⲧⲉ ⲟⲩⲁⲓ ⳿ⲛⲛⲉⲕⲙⲉⲗⲟⲥ ⲧⲁⲕⲟ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉ⳿ϣⲧⲉⲙ ⲡⲉⲕⲥⲱⲙⲁ ⲧⲏⲣϥ ϣⲉⲛⲁϥ ⳿ⲉϯⲅⲉⲉⲛⲛⲁ.
30Ja kui su parem käsi ajab sind patustama, siis raiu ta maha ja heida minema, sest sulle on kasulikum kaotada üks osa oma kehast kui lasta kogu kehal minna põrgusse.
31ⲁⲩϫⲟⲥ ϫⲉ ⲫⲏⲉⲑⲛⲁϩⲓ ⲧⲉϥ⳿ⲥϩⲓⲙⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲙⲁⲣⲉϥϯ ⳿ⲛⲟⲩ⳿ⲥϧⲓ ⳿ⲛⲟⲩⲉⲓ ⲛⲁⲥ.
31Seaduses on öeldud: Mees, kes oma naise minema ajab, andku talle lahutuskiri!
32⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲇⲉ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⲫⲏⲉⲑⲛⲁϩⲓ ⲧⲉϥ⳿ⲥϩⲓⲙⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⳿ⲛⲟⲩ⳿ⲉϣⲉⲛⲥⲁϫⲓ ⳿ⲙⲡⲟⲣⲛⲓ⳿ⲁ ⲁϥ⳿ⲑⲣⲟ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⳿ⲉ⳿ϫⲫⲉ ⲛⲱⲓⲕ ⲟⲩⲟϩ ⲫⲏⲉⲑⲛⲁϭⲓ ⳿ⲛⲑⲏⲉⲧϩⲱⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⳿ϥⲟⲓ ⳿ⲛⲛⲱⲓⲕ.
32Aga mina ütlen teile: Igaüks, kes oma naise muul põhjusel kui liiderdamise pärast minema ajab, teeb oma naisest abielurikkuja, ja kes iganes võtab minema aetud naise, rikub abielu.
33ⲡⲁⲗⲓⲛ ⳿ⲁⲣⲉⲧⲉⲛⲥⲱⲧⲉⲙ ϫⲉ ⲁⲩϫⲟⲥ ⳿ⲛⲛⲓⲁⲣⲭⲉⲟⲥ ϫⲉ ⳿ⲛⲛⲉⲕⲱⲣⲕ ⳿ⲛⲛⲟⲩϫ ⲉⲕ⳿ⲉϯ ⲇⲉ ⳿ⲛⲛⲉⲕ⳿ⲁⲛⲁⲩϣ ⳿ⲙⲠ⳪.
33Veel olete kuulnud, et muistsele põlvele on öeldud: 'Sa ei tohi valet vanduda!' ja 'Issandale antud vandeid tuleb pidada!'
34⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲇⲉ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⳿ⲙⲡⲉⲣⲱⲣⲕ ϩⲟⲗⲱⲥ ⳿ⲙⲡⲉⲣⲱⲣⲕ ⳿ⲛ⳿ⲧⲫⲉ ϫⲉ ⲡⲓ⳿ⲑⲣⲟⲛⲟⲥ ⳿ⲙⲪϯ ⲡⲉ.
34Aga mina ütlen teile: Ärge vanduge üldse, ei taeva juures, sest see on Jumala troon,
35ⲟⲩⲇⲉ ⳿ⲡⲕⲁϩⲓ ϫⲉ ⳿ⲫⲙⲁ⳿ⲛⲥⲉⲙⲛⲓ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲉϥϭⲁⲗⲁⲩϫ ⲡⲉ ⲟⲩⲇⲉ Ⲓⲗ̅ⲏ̅ⲙ̅ ϫⲉ ⳿ⲑⲃⲁⲕⲓ ⳿ⲙⲡⲓⲛⲓϣϯ ⳿ⲛⲟⲩⲣⲟ ⲧⲉ.
35ega maa juures, sest see on tema jalgealune järg, ega Jeruusalemma juures, sest see on suure Kuninga linn!
36ⲟⲩⲇⲉ ⳿ⲙⲡⲉⲣⲱⲣⲕ ⳿ⲛⲧⲉⲕ⳿ⲁⲫⲉ ϫⲉ ⳿ⲙⲙⲟⲛ⳿ϣϫⲟⲙ ⳿ⲙⲙⲟⲕ ⳿ⲉⲉⲣ ⲟⲩⲕⲁⲡ ⳿ⲛϥⲱⲓ ⳿ⲛⲟⲩⲱⲃϣ ⲓⲉ ⲟⲩⲁⲓ ⳿ⲛⲭⲁⲙⲉ.
36Ära vannu ka oma pea juures, sest ise ei saa sa ühtegi juuksekarva valgeks või mustaks teha!
37ⲙⲁⲣⲉ ⲡⲉⲧⲉⲛⲥⲁϫⲓ ⲇⲉ ⲉⲣ ⲟⲩ⳿ⲁϩⲁ ⳿ⲁϩⲁ ⳿ⲙⲙⲟⲛ ⳿ⲙⲙⲟⲛ ⳿ⲡϩⲟⲩⲟ ⲇⲉ ⳿ⲛⲛⲁⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲡⲓⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ ⲡⲉ.
37Iga teie 'jah' olgu 'jah' ja iga 'ei' olgu 'ei', aga mis üle selle, see on kurjast.
38⳿ⲁⲣⲉⲧⲉⲛⲥⲱⲧⲉⲙ ϫⲉ ⲁⲩϫⲟⲥ ϫⲉ ⲟⲩⲃⲁⲗ ϧⲁ ⲟⲩⲃⲁⲗ ⲟⲩⲟϩ ⲟⲩⲛⲁϫϩⲓ ϧⲁ ⲟⲩⲛⲁϫϩⲓ.
38Te olete kuulnud, et on öeldud: Silm silma ja hammas hamba vastu!
39⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲇⲉ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⳿ⲙⲡⲉⲣϯ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ ⳿ⲉ⳿ϩⲣⲉⲛ ⲡⲓⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ ⲁⲗⲗⲁ ⲫⲏⲉⲑⲛⲁϯ ⳿ⲛⲟⲩⲕⲟⲩⲣ ⲛⲁⲕ ϧⲉⲛ ⲧⲉⲕⲟⲩ⳿ⲟϫⲓ ⳿ⲛⲟⲩ⳿ⲓⲛⲁⲙ ⲫⲉⲛϩ ϯⲭⲉϯ ⳿ⲉⲣⲟϥ.
39Aga mina ütlen teile: Ärge pange vastu inimesele, kes teile kurja teeb, vaid kui keegi lööb sulle vastu paremat põske, keera talle ka teine ette!
40ⲟⲩⲟϩ ⲫⲏⲉⲑⲛⲁⲟⲩⲱϣ ⳿ⲉϭⲓϩⲁⲡ ⲛⲉⲙⲁⲕ ⳿ⲉⲉⲗ ⲧⲉⲕ⳿ϣⲑⲏⲛ ⲭⲁ ⲡⲉⲕⲉⲣϣⲱⲛ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⳿ⲙⲫⲁⲓ.
40Ja sellele, kes tahab sinuga kohut käia ning võtta su särki - jäta talle ka kuub!
41ⲟⲩⲟϩ ⲫⲏⲉⲑⲛⲁϭⲓⲧⲕ ⳿ⲛ⳿ⲭⲃⲁ ⳿ⲛⲟⲩⲙⲓⲗⲓⲟⲛ ⲙⲟϣⲓ ⲛⲉⲙⲁϥ ⳿ⲛⲃ̅.
41Ja kui keegi sunnib sind käima ühe miili, mine temaga kaks!
42ⲫⲏⲉⲧⲉⲣ⳿ⲉⲧⲓⲛ ⳿ⲙⲙⲟⲕ ⲙⲟⲓ ⲛⲁϥ ⲟⲩⲟϩ ⲫⲏⲉⲑⲟⲩⲱϣ ⳿ⲉϭⲓ ⳿ⲛⲧⲟⲧⲕ ⳿ⲙⲡⲉⲣⲧⲁⲥⲑⲟϥ ⳿ⲉⲃⲟⲗ.
42Anna sellele, kes sinult palub, ja ära pööra selga sellele, kes sinult tahab laenata!
43⳿ⲁⲣⲉⲧⲉⲛⲥⲱⲧⲉⲙ ϫⲉ ⲁⲩϫⲟⲥ ϫⲉ ⲉⲕ⳿ⲉⲙⲉⲛⲣⲉ ⲡⲉⲕ⳿ϣⲫⲏⲣ ⲟⲩⲟϩ ⲉⲕ⳿ⲉⲙⲉⲥⲧⲉ ⲡⲉⲕϫⲁϫⲓ.
43Te olete kuulnud, et on öeldud: Armasta oma ligimest ja vihka oma vaenlast!
44⳿ⲁⲛⲟⲕ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⲙⲉⲛⲣⲉ ⲛⲉⲧⲉⲛϫⲁϫⲓ ⳿ⲥⲙⲟⲩ ⳿ⲉⲛⲏⲉⲧⲥⲁϩⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲉⲣⲱⲧⲉⲛ ⲟⲩⲟϩ ⲧⲱⲃϩ ⳿ⲉϫⲉⲛ ⲛⲏⲉⲧϭⲟϫⲓ ⳿ⲛⲥⲁ ⲑⲏⲛⲟⲩ.
44Aga mina ütlen teile: Armastage oma vaenlasi ja palvetage nende eest, kes teid taga kiusavad,
45ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉⲧ⳿ⲉⲛⲉⲣ ϣⲏⲣⲓ ⳿ⲙⲡⲉⲧⲉⲛⲓⲱⲧ ⲉⲧϧⲉⲛ ⲛⲓⲫⲏⲟⲩ⳿ⲓ ϫⲉ ⳿ϥ⳿ⲑⲣⲟ ⳿ⲙⲡⲉϥⲣⲏ ϣⲁⲓ ⳿ⲉϫⲉⲛ ⲛⲓⲥⲁⲙⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ ⲛⲉⲙ ⲛⲓⲥⲁⲙⲡⲉⲑⲛⲁⲛⲉⲩ ⲟⲩⲟϩ ⳿ϥϩⲱⲟⲩ ⳿ⲉϫⲉⲛ ⲛⲓ⳿ⲑⲙⲏⲓ ⲛⲉⲙ ⲛⲓ⳿ⲟϫⲓ.
45et te saaksite oma taevase Isa lasteks - tema laseb ju oma päikest tõusta kurjade ja heade üle ning vihma sadada õigete ja ülekohtuste peale!
46⳿ⲉϣⲱⲡ ⲅⲁⲣ ⳿ⲛⲧⲉⲧⲉⲛⲙⲉⲛⲣⲉ ⲛⲏⲉⲑⲙⲉⲓ ⳿ⲙⲙⲱⲧⲉⲛ ⲁϣ ⲡⲉ ⲡⲉⲧⲉⲛⲃⲉⲭⲉ ⲛⲓⲕ⳿ⲉⲧⲉⲗⲱⲛⲏⲥ ϩⲱⲟⲩ ϣⲁⲩ⳿⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲙⲡⲁⲓⲣⲏϯ.
46Sest kui te armastate neid, kes teid armastavad, mis palka te saate? Eks tölneridki tee sedasama?
47ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉϣⲱⲡ ⳿ⲛⲧⲉⲧⲉⲛϣⲉⲡⲧⲟⲧⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲉⲧⲉⲛ⳿ⲥⲛⲏⲟⲩ ⳿ⲙⲙⲁⲩⲁⲧⲟⲩ ⲟⲩ ⳿ⲙⲙⲉⲧϩⲟⲩ⳿ⲟ ⳿ⲉⲧⲉⲧⲉⲛ⳿⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲙⲙⲟϥ ⲛⲓⲕⲉⲉⲑⲛⲓⲕⲟⲥ ϩⲱⲟⲩ ϣⲁⲩ⳿⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲙⲡⲁⲓⲣⲏϯ.
47Ja kui te üksnes vendi tervitate, mida erilist te siis teete? Eks paganadki tee sedasama?
48ϣⲱⲡⲓ ⲟⲩⲛ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲉⲣⲉⲧⲉⲛϫⲏⲕ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⳿ⲙⲡⲉⲧⲉⲛⲓⲱⲧ ⲉⲧϧⲉⲛ ⲛⲓⲫⲏⲟⲩ⳿ⲓ ⲉⲧϫⲏⲕ ⳿ⲉⲃⲟⲗ
48Teie olge siis täiuslikud, nõnda nagu teie taevane Isa on täiuslik!