1 Yn fuan ar �l yr enghreifftiau hyn o ffyddlondeb, daeth Senacherib brenin Asyria yn erbyn Jwda.
1亚述王攻打犹大(王下18:13-18;赛36:1-3)
2 Gwersyllodd o gwmpas y dinasoedd caerog gan feddwl eu hennill drosodd. Pan welodd Heseceia fod Senacherib wedi cyrraedd a'i fod yn bwriadu ymosod ar Jerwsalem,
2希西家见西拿基立有意攻打耶路撒冷,
3 ymgynghorodd �'i gapteiniaid a'i wroniaid ynglu375?n � chau'r ffynhonnau oedd y tu allan i'r ddinas,
3就与众领袖和众勇士商议,要把城外各道水泉堵塞,他们都赞同。
4 a chafodd eu cefnogaeth. Yna daeth llawer iawn o bobl ynghyd, a chaewyd yr holl ffynhonnau a'r nant oedd yn llifo trwy ganol y wlad. "Pam," meddent, "y dylai brenhinoedd Asyria gael digon o ddu373?r pan dd�nt yma?"
4于是有一大班人集合起来,堵塞了一切泉源和流通那地的溪流,他们说:“为什么要让亚述王得着充沛的水源呢?”
5 Ymroes y brenin i ailadeiladu pob rhan o'r mur oedd wedi ei ddryllio, a chodi ar y tyrau ac adeiladu mur arall ar yr ochr allan. Cryfhaodd y Milo yn Ninas Dafydd a gwneud llawer o arfau a tharianau.
5希西家发愤图强,重建所有拆毁了的城墙,墙上筑起瞭望楼,又建造一道外墙,并且巩固大卫城内的米罗,又制造了很多兵器和盾牌。
6 Gosododd gapteiniaid milwrol dros y bobl, a'u casglu ato i'r sgw�r wrth borth y ddinas. Fe'u calonogodd gan ddweud,
6他又委派军长统管众民,集合他们到城门的广场那里去见他;他鼓励他们说:
7 "Byddwch yn gryf a dewr. Peidiwch ag ofni na digalonni o flaen brenin Asyria a'i holl fintai. Y mae gennym ni fwy nag sydd ganddo ef.
7“你们要坚强勇敢,不要因亚述王和他统领的大军惧怕惊慌;因为和我们同在的,比和他们同在的更多。
8 Gallu dynol sydd ganddo ef, ond y mae yr ARGLWYDD ein Duw gyda ni i'n cynorthwyo ac i ymladd ein brwydrau." Ac fe ymddiriedodd y bobl yng ngeiriau Heseceia brenin Jwda.
8和他们同在的,不过是人血肉的手臂;和我们同在的,却是耶和华我们的 神,他必帮助我们,为我们作战。”众民因犹大王希西家的话都得着鼓励了。
9 Yn ddiweddarach, pan oedd Senacherib brenin Asyria a'i holl fyddin yn gwarchae ar Lachis, anfonodd ei weision i Jerwsalem gyda'r neges hon i Heseceia brenin Jwda a phawb o Jwda oedd yn Jerwsalem:
9劝降的话(王下18:28-35;赛36:13-20)随后,亚述王西拿基立和他统领的全军攻打拉吉的时候,就差派他的臣仆到耶路撒冷来见犹大王希西家和所有在耶路撒冷的犹大人,说:
10 "Fel hyn y dywed Senacherib brenin Asyria: Ym mha beth yr ydych yn ymddiried, fel eich bod yn aros dan warchae yn Jerwsalem?
10“亚述王西拿基立这样说:‘你们现在还在耶路撒冷受困,你们可倚靠什么呢?
11 Onid yw Heseceia yn eich twyllo ac yn eich condemnio i farw o newyn a syched trwy ddweud, 'Yr Arglwydd ein Duw a'n gwared ni o law brenin Asyria'?
11希西家曾对你们说:耶和华我们的 神必拯救我们脱离亚述王的手。他不是迷惑你们,使你们因饥渴而死吗?
12 Onid yr Heseceia hwn a dynnodd ymaith ei uchelfeydd a'i allorau, a dweud wrth Jwda a Jerwsalem, 'O flaen un allor yr addolwch ac arni hi yn unig yr arogldarthwch'?
12这希西家不是曾经把耶和华的邱坛和祭坛除去,吩咐犹大和耶路撒冷的人说:你们要在一个坛前敬拜,要在它上面烧香吗?
13 Oni wyddoch beth a wneuthum i a'm rhagflaenwyr i holl bobloedd y gwledydd?
13我和我列祖向各地的民族所行的,你不知道吗?各地列国的神能拯救他们的国脱离我的手吗?
14 Prun o holl dduwiau'r cenhedloedd hyn, a ddinistriwyd gan fy rhagflaenwyr, a allodd waredu ei bobl o'm gafael? Sut felly y gall eich Duw chwi eich gwaredu o'm gafael?
14我列祖消灭的那些国的众神,有哪一位能拯救自己的子民脱离我的手呢?难道你们的 神能拯救你们脱离我的手吗?
15 Yn awr, peidiwch � gadael i Heseceia eich twyllo a'ch hudo fel hyn. Peidiwch ag ymddiried ynddo, oherwydd ni allodd duw unrhyw genedl na theyrnas waredu ei bobl o'm gafael i nac o afael fy rhagflaenwyr. Yn sicr ni all eich Duw chwi eich gwaredu o'm gafael!"
15所以,你们现在不要让希西家欺骗、迷惑你们;你们也不要信他;因为无论哪一邦哪一国的神,都不能拯救自己的子民脱离我的手和我列祖的手,你们的神不是更不能拯救你们脱离我的手吗?’”
16 Dywedodd gweision Senacherib lawer mwy yn erbyn yr ARGLWYDD Dduw a'i was Heseceia.
16西拿基立的臣仆还说了别的话毁谤耶和华 神和他的仆人希西家。
17 Ysgrifennodd lythyrau hefyd yn gwatwar yr ARGLWYDD, Duw Israel, fel hyn: "Fel y methodd duwiau cenhedloedd y gwledydd waredu eu pobl o'm gafael, ni fydd Duw Heseceia chwaith yn gwaredu ei bobl o'm gafael."
17西拿基立又写信来辱骂耶和华以色列的 神,讥诮他说:“各地列国的神没有拯救它们的子民脱离我的手,希西家的神也照样不能拯救他的子民脱离我的手。”
18 A gwaeddasant yn uchel mewn Hebraeg ar bobl Jerwsalem oedd ar y mur, i godi arswyd arnynt er mwyn cymryd y ddinas.
18亚述王的臣仆用犹大语,向耶路撒冷城墙上的人民大声呼叫,要惊吓他们,使他们慌乱,好攻取那城。
19 Dywedasant fod Duw Jerwsalem yr un fath � duwiau pobloedd y ddaear, sef gwaith dwylo dynol.
19他们论到耶路撒冷的 神,就好像世上万民的神一样,把他当作是人手所做的。
20 Oherwydd hyn gwedd�odd y Brenin Heseceia a'r proffwyd Eseia fab Amos � llef uchel tua'r nefoedd.
20 神惩罚亚述王(王下19:35-37;赛37:36-38)希西家王和亚摩斯的儿子以赛亚先知为了这事祷告,向天呼求。
21 Ac anfonodd yr ARGLWYDD angel a lladd pob gwron, arweinydd a chapten yng ngwersyll brenin Asyria. Dychwelodd yntau mewn cywilydd i'w wlad. A phan aeth i du375? ei dduw, lladdwyd ef yno �'r cleddyf gan rai o'i blant ei hun.
21耶和华就差派一位使者,进入亚述王的军营中,把所有英勇的战士、官长和将帅,尽都消灭了。亚述王满面羞愧返回本国去了。他进入自己的神庙的时候,他亲生的儿子在那里用刀把他杀了。
22 Felly gwaredodd yr ARGLWYDD Heseceia a thrigolion Jerwsalem o afael Senacherib brenin Asyria ac o afael eu holl elynion; amddiffynnodd hwy rhag pawb o'u hamgylch.
22这样,耶和华拯救了希西家和耶路撒冷的居民,脱离了亚述王西拿基立的手,和其他仇敌的手,又使他们四境平安。
23 Daeth llawer i Jerwsalem gydag offrymau i'r ARGLWYDD ac anrhegion gwerthfawr i Heseceia brenin Jwda. Ac ar �l hynny cafodd y brenin ei barchu gan yr holl genhedloedd.
23有很多人把供物带到耶路撒冷献给耶和华,又把很多宝物送给犹大王希西家;从此,希西家受到各国的尊重。
24 Yn y dyddiau hynny aeth Heseceia'n glaf hyd farw, a gwedd�odd ar yr ARGLWYDD. Atebodd yntau ef trwy roi arwydd iddo.
24希西家病危与康复(王下20:1-11;赛38:1-8、21-22)那时,希西家患病垂危,就祷告耶和华;耶和华应允了他,又赐他一个征兆。
25 Ond am ei fod yn falch, ni werthfawrogodd Heseceia yr hyn a wnaed iddo, a daeth llid Duw arno ef ac ar Jwda a Jerwsalem.
25希西家却没有照着他蒙受的恩惠报答耶和华;因为他心高气傲,所以耶和华的忿怒临到他,以及犹大和耶路撒冷的人身上。
26 Yna, edifarhaodd Heseceia am ei falchder, a phobl Jerwsalem gydag ef, ac ni ddaeth llid yr ARGLWYDD arnynt wedyn yng nghyfnod Heseceia.
26但希西家因为自己心高气傲而谦卑下来,他和耶路撒冷的居民都谦卑下来,因此耶和华的忿怒,在希西家在世的日子,没有临到他们身上。
27 Yr oedd gan Heseceia olud a chyfoeth mawr iawn, a gwnaeth iddo'i hun drysordai ar gyfer arian ac aur, meini gwerthfawr, peraroglau, tarianau a phob math o bethau godidog.
27希西家之财富与尊荣(参王下20:12-15;赛39:1-4)希西家的财富甚多,尊荣极大;他为自己建造库房,收藏金银、宝石、香料、盾牌和各样的珍宝;
28 Gwnaeth ysguboriau i'r cynhaeaf gwenith, gwin ac olew, a hefyd stablau i bob math o anifail, a chorlannau i ddiadellau.
28又建造仓库,收藏五谷、新酒和油;又为各类牲畜盖棚栏、羊圈。
29 Adeiladodd ddinasoedd iddo'i hun, a phrynodd lawer o ddefaid a gwartheg, oherwydd rhoddodd Duw olud mawr iawn iddo.
29他又为自己建造城镇,并且拥有大批牛羊牲口,因为 神赐给他极多的财物。
30 Heseceia oedd yr un a gaeodd darddiad uchaf dyfroedd Gihon, a'u cyfeirio i lawr tua'r gorllewin i Ddinas Dafydd. Bu Heseceia'n llwyddiannus ym mhopeth a wnaeth.
30这希西家堵塞了基训泉上游的水,引水直下,流到大卫城的西边。希西家所行的一切事,尽都亨通。
31 Hyd yn oed pan anfonwyd negeswyr ato gan swyddogion Babilon i holi ynghylch yr arwydd a welwyd yn y wlad, gadawodd Duw lonydd iddo er mwyn ei brofi a gwybod y cwbl oedd yn ei galon.
31唯有巴比伦王的使者奉派来见希西家,询问犹大地发生的奇事的时候, 神就离开了他,为要试验他,好知道他心中的一切。
32 Am weddill hanes Heseceia, a'i deyrngarwch, y mae wedi ei ysgrifennu yng ngweledigaeth y proffwyd Eseia fab Amos, yn llyfr brenhinoedd Jwda ac Israel.
32希西家逝世(王下20:20-21)希西家其余的事迹和他的善行,都记在亚摩斯的儿子以赛亚先知的异象书上,以及犹大和以色列诸王记上。
33 Bu farw Heseceia, ac fe'i claddwyd ar y bryn lle mae beddau disgynyddion Dafydd. Pan fu farw, talodd holl Jwda a thrigolion Jerwsalem deyrnged iddo, a daeth ei fab Manasse yn frenin yn ei le.
33希西家和他的列祖同睡,埋葬在大卫子孙墓地的高层;他死的时候,犹大众人和耶路撒冷的居民都向他致敬。他的儿子玛拿西接续他作王。