1 Cymerodd Abraham wraig arall o'r enw Cetura.
1Then again Abraham took a wife, and her name was Keturah.
2 Ohoni hi ganwyd iddo Simran, Jocsan, Medan, Midian, Isbac a Sua.
2And she bare him Zimran, and Jokshan, and Medan, and Midian, and Ishbak, and Shuah.
3 Jocsan oedd tad Seba a Dedan; a meibion Dedan oedd Assurim, Letusim a Lewmmim.
3And Jokshan begat Sheba, and Dedan. And the sons of Dedan were Asshurim, and Letushim, and Leummim.
4 Meibion Midian oedd Effa, Effer, Hanoch, Abida ac Eldaa. Yr oedd y rhain i gyd yn blant Cetura.
4And the sons of Midian; Ephah, and Epher, and Hanoch, and Abidah, and Eldaah. All these were the children of Keturah.
5 Rhoddodd Abraham ei holl eiddo i Isaac.
5And Abraham gave all that he had unto Isaac.
6 Ond tra oedd eto'n fyw, yr oedd Abraham wedi rhoi anrhegion i feibion ei wragedd gordderch, ac wedi eu hanfon ymaith oddi wrth ei fab Isaac, draw i wlad ddwyreiniol.
6But unto the sons of the concubines, which Abraham had, Abraham gave gifts, and sent them away from Isaac his son, while he yet lived, eastward, unto the east country.
7 Yr oedd oes gyfan Abraham yn gant saith deg a phump o flynyddoedd.
7And these are the days of the years of Abraham's life which he lived, an hundred threescore and fifteen years.
8 Anadlodd Abraham ei anadl olaf, a bu farw wedi oes hir, yn hen ac oedrannus; a chladdwyd ef gyda'i dylwyth.
8Then Abraham gave up the ghost, and died in a good old age, an old man, and full of years; and was gathered to his people.
9 Claddwyd ef gan ei feibion Isaac ac Ismael yn ogof Machpela, ym maes Effron fab Sohar yr Hethiad, i'r dwyrain o Mamre,
9And his sons Isaac and Ishmael buried him in the cave of Machpelah, in the field of Ephron the son of Zohar the Hittite, which is before Mamre;
10 y maes yr oedd Abraham wedi ei brynu gan yr Hethiaid. Yno y claddwyd Abraham gyda'i wraig Sara.
10The field which Abraham purchased of the sons of Heth: there was Abraham buried, and Sarah his wife.
11 Wedi marw Abraham bendithiodd Duw ei fab Isaac, ac arhosodd Isaac ger Beer-lahai-roi.
11And it came to pass after the death of Abraham, that God blessed his son Isaac; and Isaac dwelt by the well Lahairoi.
12 Dyma genedlaethau Ismael fab Abraham, a anwyd iddo o Hagar yr Eifftes, morwyn Sara.
12Now these are the generations of Ishmael, Abraham's son, whom Hagar the Egyptian, Sarah's handmaid, bare unto Abraham:
13 Dyma enwau meibion Ismael, yn nhrefn eu geni: Nebaioth, cyntafanedig Ismael, a Cedar, Adbeel, Mibsam,
13And these are the names of the sons of Ishmael, by their names, according to their generations: the firstborn of Ishmael, Nebajoth; and Kedar, and Adbeel, and Mibsam,
14 Misma, Duma, Massa,
14And Mishma, and Dumah, and Massa,
15 Hadad, Tema, Jetur, Naffis a Cedema.
15Hadar, and Tema, Jetur, Naphish, and Kedemah:
16 Dyna feibion Ismael, a dyna enwau deuddeg tywysog y llwythau yn �l eu trefi a'u gwersylloedd.
16These are the sons of Ishmael, and these are their names, by their towns, and by their castles; twelve princes according to their nations.
17 Hyd oes Ismael oedd cant tri deg a saith o flynyddoedd; anadlodd ei anadl olaf, a chladdwyd ef gyda'i dylwyth.
17And these are the years of the life of Ishmael, an hundred and thirty and seven years: and he gave up the ghost and died; and was gathered unto his people.
18 Yr oeddent yn trigo o Hafila hyd Sur, i'r dwyrain o'r Aifft, i gyfeiriad Asyria; yr oeddent yn erbyn eu holl frodyr.
18And they dwelt from Havilah unto Shur, that is before Egypt, as thou goest toward Assyria: and he died in the presence of all his brethren.
19 Dyma genedlaethau Isaac fab Abraham: tad Isaac oedd Abraham,
19And these are the generations of Isaac, Abraham's son: Abraham begat Isaac:
20 ac yr oedd Isaac yn ddeugain mlwydd oed pan gymerodd yn wraig Rebeca ferch Bethuel yr Aramead o Padan Aram, chwaer Laban yr Aramead.
20And Isaac was forty years old when he took Rebekah to wife, the daughter of Bethuel the Syrian of Padanaram, the sister to Laban the Syrian.
21 A gwedd�odd Isaac ar yr ARGLWYDD dros ei wraig, am ei bod heb eni plentyn. Atebodd yr ARGLWYDD ei weddi, a beichiogodd ei wraig Rebeca.
21And Isaac entreated the LORD for his wife, because she was barren: and the LORD was entreated of him, and Rebekah his wife conceived.
22 Aflonyddodd y plant ar ei gilydd yn ei chroth, a dywedodd hithau, "Pam y mae fel hyn arnaf?" Aeth i ymofyn �'r ARGLWYDD,
22And the children struggled together within her; and she said, If it be so, why am I thus? And she went to inquire of the LORD.
23 a dywedodd yr ARGLWYDD wrthi, "Dwy genedl sydd yn dy groth, a gwahenir dau lwyth o'th fru, bydd y naill yn gryfach na'r llall, a'r hynaf yn gwasanaethu'r ieuengaf."
23And the LORD said unto her, Two nations are in thy womb, and two manner of people shall be separated from thy bowels; and the one people shall be stronger than the other people; and the elder shall serve the younger.
24 Pan ddaeth ei dyddiau i esgor, yr oedd gefeilliaid yn ei chroth.
24And when her days to be delivered were fulfilled, behold, there were twins in her womb.
25 Daeth y cyntaf allan yn goch, a'i holl gorff fel mantell flewog; am hynny galwyd ef Esau.
25And the first came out red, all over like an hairy garment; and they called his name Esau.
26 Wedyn daeth ei frawd allan, a'i law yn gafael yn sawdl Esau; am hynny galwyd ef Jacob. Yr oedd Isaac yn drigain oed pan anwyd hwy.
26And after that came his brother out, and his hand took hold on Esau's heel; and his name was called Jacob: and Isaac was threescore years old when she bare them.
27 Tyfodd y bechgyn, a daeth Esau yn heliwr medrus, yn u373?r y maes; ond yr oedd Jacob yn u373?r tawel, yn byw mewn pebyll.
27And the boys grew: and Esau was a cunning hunter, a man of the field; and Jacob was a plain man, dwelling in tents.
28 Yr oedd Isaac yn hoffi Esau, am ei fod yn bwyta o'i helfa; ond yr oedd Rebeca yn hoffi Jacob.
28And Isaac loved Esau, because he did eat of his venison: but Rebekah loved Jacob.
29 Un tro pan oedd Jacob yn berwi cawl, daeth Esau o'r maes ar ddiffygio.
29And Jacob sod pottage: and Esau came from the field, and he was faint:
30 A dywedodd Esau wrth Jacob, "Gad imi fwyta o'r cawl coch yma, oherwydd yr wyf ar ddiffygio." Dyna pam y galwyd ef Edom.
30And Esau said to Jacob, Feed me, I pray thee, with that same red pottage; for I am faint: therefore was his name called Edom.
31 Dywedodd Jacob, "Gwertha imi'n awr dy enedigaeth-fraint."
31And Jacob said, Sell me this day thy birthright.
32 A dywedodd Esau, "Pa les yw genedigaeth-fraint i mi, a minnau ar fin marw?"
32And Esau said, Behold, I am at the point to die: and what profit shall this birthright do to me?
33 Dywedodd Jacob, "Dos ar dy lw i mi yn awr." Felly aeth ar ei lw, a gwerthu ei enedigaeth-fraint i Jacob.
33And Jacob said, Swear to me this day; and he sware unto him: and he sold his birthright unto Jacob.
34 Yna rhoddodd Jacob fara a chawl ffacbys i Esau; bwytaodd ac yfodd, ac yna codi a mynd ymaith. Fel hyn y diystyrodd Esau ei enedigaeth-fraint.
34Then Jacob gave Esau bread and pottage of lentils; and he did eat and drink, and rose up, and went his way: thus Esau despised his birthright.