¹ Dyma eiriau'r cyfamod y gorchmynnodd yr ARGLWYDD i Moses ei wneud �'r Israeliaid yng ngwlad Moab, yn ychwanegol at y cyfamod a wnaeth � hwy yn Horeb.

¹These [are] the words of the covenant which Jehovah hath commanded Moses to make with the sons of Israel in the land of Moab, apart from the covenant which He made with them in Horeb.

² Galwodd Moses ar Israel gyfan, a dweud wrthynt: Gwelsoch �'ch llygaid eich hunain y cwbl a wnaeth yr ARGLWYDD yn yr Aifft i Pharo a'i weision i gyd a'i holl wlad;

²And Moses calleth unto all Israel, and saith unto them, `Ye — ye have seen all that which Jehovah hath done before your eyes in the land of Egypt, to Pharaoh, and to all his servants, and to all his land;

³ gwelsoch y profion mawr, yr arwyddion a'r argoelion mawr hynny.

³the great trials which thine eyes have seen, the signs, and those great wonders;

⁴ Ond hyd y dydd hwn ni roddodd yr ARGLWYDD ichwi feddwl i ddeall, na llygaid i ganfod, na chlustiau i glywed.

⁴and Jehovah hath not given to you a heart to know, and eyes to see, and ears to hear, till this day,

⁵ Yn ystod y deugain mlynedd yr arweiniais chwi drwy'r anialwch, ni threuliodd eich dillad na'r sandalau am eich traed.

⁵and I cause you to go forty years in a wilderness; your garments have not been consumed from off you, and thy shoe hath not worn away from off thy foot;

⁶ Nid oeddech yn bwyta bara nac yn yfed gwin na diod gadarn, a hynny er mwyn ichwi sylweddoli mai myfi, yr ARGLWYDD, yw eich Duw.

⁶bread ye have not eaten, and wine and strong drink ye have not drunk, so that ye know that I [am] Jehovah your God.

⁷ Pan ddaethoch i'r lle hwn, daeth Sihon brenin Hesbon ac Og brenin Basan yn ein herbyn i ryfel, ond fe'u gorchfygwyd gennym.

⁷`And ye come in unto this place, and Sihon king of Heshbon — also Og king of Bashan — doth come out to meet us, to battle, and we smite them,

⁸ Wedi inni gymryd eu tir, rhoesom ef yn etifeddiaeth i lwythau Reuben a Gad a hanner llwyth Manasse.

⁸and take their land, and give it for an inheritance to the Reubenite, and to the Gadite, and to the half of the tribe of Manasseh;

⁹ Gofalwch gadw gofynion y cyfamod hwn, er mwyn ichwi lwyddo ym mhopeth a wnewch.

⁹and ye have kept the words of this covenant, and done them, so that ye cause all that ye do to prosper.

¹⁰ Yr ydych yn sefyll yma heddiw gerbron yr ARGLWYDD eich Duw, pob un ohonoch: penaethiaid eich llwythau, eich henuriaid a'ch swyddogion, pawb o wu375?r Israel,

¹⁰`Ye are standing to-day, all of you, before Jehovah your God — your heads, your tribes, your elders, and your authorities — every man of Israel;

¹¹ a hefyd eich plant, eich gwragedd, a'r dieithryn sy'n byw yn eich mysg, yn torri tanwydd ac yn codi du373?r ichwi.

¹¹your infants, your wives, and thy sojourner who [is] in the midst of thy camps, from the hewer of thy wood unto the drawer of thy water —

¹² Yr ydych yn sefyll i dderbyn cyfamod yr ARGLWYDD eich Duw, a'r cytundeb trwy lw y mae'n ei wneud � chwi heddiw,

¹²for thy passing over into the covenant of Jehovah thy God, and into His oath which Jehovah thy God is making with thee to-day;

¹³ i'ch sefydlu'n bobl iddo'i hun, ac yntau'n Dduw i chwi, fel y dywedodd wrthych, ac fel yr addawodd i'ch tadau, Abraham, Isaac a Jacob.

¹³in order to establish thee to-day to Him for a people, and He Himself is thy God, as He hath spoken to thee, and as He hath sworn to thy fathers, to Abraham, to Isaac, and to Jacob.

¹⁴ Yr wyf yn gwneud y cyfamod a'r cytundeb hwn trwy lw, nid yn unig � chwi

¹⁴`And not with you alone am I making this covenant and this oath;

¹⁵ sy'n sefyll yma gyda ni heddiw gerbron yr ARGLWYDD ein Duw, ond hefyd �'r rhai nad ydynt yma gyda ni heddiw.

¹⁵but with him who is here with us, standing to-day before Jehovah our God, and with him who is not here with us to-day,

¹⁶ Oherwydd fe wyddoch sut yr oedd, pan oeddem yn byw yng ngwlad yr Aifft a phan ddaethom drwy ganol y cenhedloedd ar y ffordd yma;

¹⁶for ye have known how ye dwelt in the land of Egypt, and how we passed by through the midst of the nations which ye have passed by;

¹⁷ gwelsoch eu delwau ffiaidd a'u heilunod o bren a charreg, o arian ac aur.

¹⁷and ye see their abominations, and their idols, wood and stone, silver and gold, which [are] with them,

¹⁸ Gwyliwch rhag bod yn eich mysg heddiw na gu373?r, gwraig, tylwyth, na llwyth a'i galon yn troi oddi wrth yr ARGLWYDD ein Duw i fynd ac addoli duwiau'r cenhedloedd hynny, a rhag bod yn eich mysg wreiddyn yn cynhyrchu ffrwyth gwenwynig a chwerw.

¹⁸lest there be among you a man or woman, or family or tribe, whose heart is turning to-day from Jehovah our God, to go to serve the gods of those nations, lest there be in you a root fruitful of gall and wormwood:

¹⁹ Os bydd un felly yn clywed geiriau'r cytundeb hwn trwy lw, yn ei ganmol ei hun yn ei galon ac yn dweud, "Byddaf fi'n ddiogel, er imi rodio yn fy nghyndynrwydd", gwylied; oherwydd ysgubir ymaith y tir a ddyfrhawyd yn ogystal �'r sychdir.

¹⁹`And it hath been, in his hearing the words of this oath, and he hath blessed himself in his heart, saying, I have peace, though in the stubbornness of my heart I go on, in order to end the fulness with the thirst.

²⁰ Bydd yr ARGLWYDD yn anfodlon maddau iddo; yn wir bydd ei ddicter a'i eiddigedd yn cynnau yn erbyn hwnnw, a bydd yr holl felltithion a groniclir yn y llyfr hwn yn disgyn arno. Bydd yr ARGLWYDD yn dileu ei enw oddi tan y nefoedd,

²⁰Jehovah is not willing to be propitious to him, for then doth the anger of Jehovah smoke, also His zeal, against that man, and lain down on him hath all the oath which is written in this book, and Jehovah hath blotted out his name from under the heavens,

²¹ ac yn ei osod ar wah�n i lwythau Israel i dderbyn drwg yn �l holl felltithion y cyfamod a gynhwysir yn y llyfr hwn o'r gyfraith.

²¹and Jehovah hath separated him for evil, out of all the tribes of Israel, according to all the oaths of the covenant which is written in this book of the law.

²² Bydd y genhedlaeth nesaf, sef eich plant a ddaw ar eich �l, a'r estron a ddaw o wlad bell, yn gweld y pl�u a'r clefydau a anfonodd yr ARGLWYDD ar y wlad.

²²`And the latter generation of your sons who rise after you, and the stranger who cometh in from a land afar off, have said when they have seen the strokes of that land, and its sicknesses which Jehovah hath sent into it, —

²³ Bydd brwmstan a halen wedi llosgi'r holl dir, heb ddim yn cael ei hau, na dim yn egino, na'r un blewyn glas yn tyfu ynddo. Bydd fel galanastra Sodom a Gomorra, neu Adma a Seboim, y bu i'r ARGLWYDD eu dymchwel yn ei ddicter a'i lid.

²³([with] brimstone and salt is the whole land burnt, it is not sown, nor doth it shoot up, nor doth there go up on it any herb, like the overthrow of Sodom and Gomorrah, Admah and Zeboim, which Jehovah overturned in His anger, and in His fury,) —

²⁴ A bydd yr holl genhedloedd yn gofyn, "Pam y gwnaeth yr ARGLWYDD hyn i'r wlad hon? Pam y dicter mawr, deifiol hwn?"

²⁴yea, all the nations have said, Wherefore hath Jehovah done thus to this land? what the heat of this great anger?

²⁵ A'r ateb fydd: "Am iddynt dorri cyfamod ARGLWYDD Dduw eu hynafiaid, y cyfamod a wnaeth � hwy pan ddaeth � hwy allan o'r Aifft.

²⁵`And they have said, Because that they have forsaken the covenant of Jehovah, God of their fathers, which He made with them in His bringing them out of the land of Egypt,

²⁶ Aethant a gwasanaethu duwiau estron, ac addoli duwiau nad oeddent wedi eu hadnabod ac nad oedd ef wedi eu pennu ar eu cyfer.

²⁶and they go and serve other gods, and bow themselves to them — gods which they have not known, and which He hath not apportioned to them;

²⁷ Enynnodd dicter yr ARGLWYDD yn erbyn y wlad honno, fel y dygodd arni'r holl felltithion a gynhwysir yn y llyfr hwn.

²⁷and the anger of Jehovah burneth against that land, to bring in on it all the reviling that is written in this book,

²⁸ Dinistriodd yr ARGLWYDD hwy o'u tir mewn digofaint a llid a dicter mawr, a'u bwrw i wlad arall, lle y maent o hyd."

²⁸and Jehovah doth pluck them from off their ground in anger, and in fury, and in great wrath, and doth cast them unto another land, as [at] this day.

²⁹ Y mae'r pethau dirgel yn eiddo i'r ARGLWYDD ein Duw; ond y mae'r pethau a ddatguddiwyd yn perthyn am byth i ni a'n plant, er mwyn i ni gadw holl ofynion y gyfraith hon.

²⁹`The things hidden [are] to Jehovah our God, and the things revealed [are] to us and to our sons — to the age, to do all the words of this law.