1 Yn y mis cyntaf daeth holl gynulleidfa pobl Israel i anialwch Sin, ac arhosodd y bobl yn Cades; yno y bu Miriam farw, ac yno y claddwyd hi.
1And the children of Israel, even the whole congregation, came into the wilderness of Zin in the first month: and the people abode in Kadesh; and Miriam died there, and was buried there.
2 Nid oedd du373?r ar gyfer y gynulleidfa, ac felly ymgynullasant yn erbyn Moses ac Aaron.
2And there was no water for the congregation: and they assembled themselves together against Moses and against Aaron.
3 Dechreuasant ymryson � Moses, a dweud, "O na fyddem ninnau wedi marw pan fu farw ein cymrodyr gerbron yr ARGLWYDD!
3And the people strove with Moses, and spake, saying, Would that we had died when our brethren died before Jehovah!
4 Pam y daethost � chynulleidfa'r ARGLWYDD i'r anialwch hwn i farw gyda'n hanifeiliaid?
4And why have ye brought the assembly of Jehovah into this wilderness, that we should die there, we and our beasts?
5 Pam y daethost � ni allan o'r Aifft a'n harwain i'r lle drwg hwn? Nid oes yma rawn, na ffigys, na gwinwydd, na phomgranadau, na hyd yn oed ddu373?r i'w yfed."
5And wherefore have ye made us to come up out of Egypt, to bring us in unto this evil place? it is no place of seed, or of figs, or of vines, or of pomegranates; neither is there any water to drink.
6 Yna aeth Moses ac Aaron o u373?ydd y gynulleidfa at ddrws pabell y cyfarfod, ac ymgrymu. Ymddangosodd gogoniant yr ARGLWYDD iddynt,
6And Moses and Aaron went from the presence of the assembly unto the door of the tent of meeting, and fell upon their faces: and the glory of Jehovah appeared unto them.
7 a dywedodd yr ARGLWYDD wrth Moses,
7And Jehovah spake unto Moses, saying,
8 "Cymer y wialen, a chynnull y gynulleidfa gyda'th frawd Aaron, ac yn eu gu373?ydd dywed wrth y graig am ddiferu du373?r; yna byddi'n tynnu du373?r o'r graig ar eu cyfer ac yn ei roi i'r gynulleidfa a'i hanifeiliaid i'w yfed."
8Take the rod, and assemble the congregation, thou, and Aaron thy brother, and speak ye unto the rock before their eyes, that it give forth its water; and thou shalt bring forth to them water out of the rock; so thou shalt give the congregation and their cattle drink.
9 Felly cymerodd Moses y wialen oedd o flaen yr ARGLWYDD, fel y gorchmynnwyd iddo.
9And Moses took the rod from before Jehovah, as he commanded him.
10 Cynullodd Moses ac Aaron y gynulleidfa o flaen y graig, a dweud wrthynt, "Gwrandewch, yn awr, chwi wrthryfelwyr; a ydych am inni dynnu du373?r i chwi allan o'r graig hon?"
10And Moses and Aaron gathered the assembly together before the rock, and he said unto them, Hear now, ye rebels; shall we bring you forth water out of this rock?
11 Yna cododd Moses ei law, ac wedi iddo daro'r graig ddwywaith �'i wialen, daeth llawer o ddu373?r allan, a chafodd y gynulleidfa a'u hanifeiliaid yfed ohono.
11And Moses lifted up his hand, and smote the rock with his rod twice: and water came forth abundantly, and the congregation drank, and their cattle.
12 Dywedodd yr ARGLWYDD wrth Moses ac Aaron, "Am i chwi beidio � chredu ynof, na'm sancteiddio yng ngu373?ydd pobl Israel, ni fyddwch yn dod �'r gynulleidfa hon i mewn i'r wlad a roddais iddynt."
12And Jehovah said unto Moses and Aaron, Because ye believed not in me, to sanctify me in the eyes of the children of Israel, therefore ye shall not bring this assembly into the land which I have given them.
13 Dyma ddyfroedd Meriba, lle y bu'r Israeliaid yn ymryson �'r ARGLWYDD, a lle y datguddiodd ei hun yn sanctaidd iddynt.
13These are the waters of Meribah; because the children of Israel strove with Jehovah, and he was sanctified in them.
14 Anfonodd Moses genhadon o Cades at frenin Edom i ddweud, "Dyma a ddywed dy frawd Israel: 'Fe wyddost am yr holl helbulon a ddaeth i'n rhan,
14And Moses sent messengers from Kadesh unto the king of Edom, Thus saith thy brother Israel, Thou knowest all the travail that hath befallen us:
15 sut yr aeth ein hynafiaid i lawr i'r Aifft, sut y buom yn byw yno am amser maith, a sut y cawsom ni a'n hynafiaid ein cam-drin gan yr Eifftiaid;
15how our fathers went down into Egypt, and we dwelt in Egypt a long time; and the Egyptians dealt ill with us, and our fathers:
16 ond pan waeddasom ar yr ARGLWYDD, fe glywodd ein cri, ac anfonodd angel i'n harwain allan o'r Aifft.
16and when we cried unto Jehovah, he heard our voice, and sent an angel, and brought us forth out of Egypt: and, behold, we are in Kadesh, a city in the uttermost of thy border.
17 A dyma ni yn Cades, dinas sydd yn ymyl dy diriogaeth di. Yn awr, gad inni fynd trwy dy wlad; nid ydym am fynd trwy dy gaeau a'th winllannoedd, nac am yfed du373?r o'r ffynhonnau, ond fe gadwn at briffordd y brenin, heb droi i'r dde na'r chwith, nes inni fynd trwy dy diriogaeth.'"
17Let us pass, I pray thee, through thy land: we will not pass through field or through vineyard, neither will we drink of the water of the wells: we will go along the king's highway; we will not turn aside to the right hand nor to the left, until we have passed thy border.
18 Ond dywedodd Edom wrtho, "Ni chei fynd trwodd, neu fe ddof yn dy erbyn � chleddyf."
18And Edom said unto him, Thou shalt not pass through me, lest I come out with the sword against thee.
19 Dywedodd pobl Israel wrtho, "Nid ydym am fynd ond ar hyd y briffordd, ac os byddwn ni a'n hanifeiliaid yn yfed dy ddu373?r, fe dalwn amdano; ni wnawn ddim ond cerdded trwodd."
19And the children of Israel said unto him, We will go up by the highway; and if we drink of thy water, I and my cattle, then will I give the price thereof: let me only, without [doing] anything [else], pass through on my feet.
20 Ond dywedodd ef, "Ni chei di ddim mynd." Daeth Edom allan yn eu herbyn gyda byddin fawr o ddynion,
20And he said, Thou shalt not pass through. And Edom came out against him with much people, and with a strong hand.
21 a gwrthododd adael i Israel fynd trwy ei dir; felly fe drodd Israel ymaith oddi wrtho.
21Thus Edom refused to give Israel passage through his border: wherefore Israel turned away from him.
22 Aeth holl gynulleidfa pobl Israel o Cades, a chyrraedd Mynydd Hor.
22And they journeyed from Kadesh: and the children of Israel, even the whole congregation, came unto mount Hor.
23 Dywedodd yr ARGLWYDD wrth Moses ac Aaron ym Mynydd Hor, a oedd ar derfyn gwlad Edom,
23And Jehovah spake unto Moses and Aaron in mount Hor, by the border of the land of Edom, saying,
24 "Cesglir Aaron at ei bobl; ni chaiff fynd i mewn i'r wlad a roddais i bobl Israel, am i chwi wrthryfela yn erbyn fy ngorchymyn wrth ddyfroedd Meriba.
24Aaron shall be gathered unto his people; for he shall not enter into the land which I have given unto the children of Israel, because ye rebelled against my word at the waters of Meribah.
25 Felly tyrd ag Aaron a'i fab Eleasar i fyny Mynydd Hor,
25Take Aaron and Eleazar his son, and bring them up unto mount Hor;
26 a chymer y wisg oddi am Aaron a'i rhoi am ei fab Eleasar; yna bydd Aaron yn cael ei gasglu at ei bobl, ac yn marw yno."
26and strip Aaron of his garments, and put them upon Eleazar his son: and Aaron shall be gathered [unto his people], and shall die there.
27 Gwnaeth Moses fel y gorchmynnodd yr ARGLWYDD, ac aethant i fyny Mynydd Hor, a'r holl gynulleidfa yn eu gwylio.
27And Moses did as Jehovah commanded: and they went up into mount Hor in the sight of all the congregation.
28 Cymerodd Moses y wisg oddi am Aaron a'i rhoi am ei fab Eleasar, a bu Aaron farw yno ar ben y mynydd.
28And Moses stripped Aaron of his garments, and put them upon Eleazar his son; and Aaron died there on the top of the mount: and Moses and Eleazar came down from the mount.
29 Yna daeth Moses ac Eleasar i lawr o ben y mynydd, a phan sylweddolodd yr holl gynulleidfa fod Aaron wedi marw, wylodd holl du375? Israel amdano am ddeg diwrnod ar hugain.
29And when all the congregation saw that Aaron was dead, they wept for Aaron thirty days, even all the house of Israel.