1 Beth gan hynny a ddywedwn am Abraham, hendad ein llinach? Beth a ddarganfu ef?
1What shall we say then that Abraham our father according to flesh has found?
2 Oherwydd os cafodd Abraham ei gyfiawnhau trwy ei weithredoedd, y mae ganddo rywbeth i ymffrostio o'i herwydd. Ond na, gerbron Duw nid oes ganddo ddim.
2For if Abraham has been justified on the principle of works, he has whereof to boast: but not before God;
3 Oherwydd beth y mae'r Ysgrythur yn ei ddweud? "Credodd Abraham yn Nuw, ac fe'i cyfrifwyd iddo yn gyfiawnder."
3for what does the scripture say? And Abraham believed God, and it was reckoned to him as righteousness.
4 Pan fydd rhywun yn gweithio, nid fel rhodd y cyfrifir y t�l, ond fel peth sy'n ddyledus.
4Now to him that works the reward is not reckoned as of grace, but of debt:
5 Pan na fydd rhywun yn gweithio, ond yn rhoi ei ffydd yn yr hwn sy'n cyfiawnhau'r annuwiol, cyfrifir ei ffydd i un felly yn gyfiawnder.
5but to him who does not work, but believes on him who justifies the ungodly, his faith is reckoned as righteousness.
6 Dyna ystyr yr hyn y mae Dafydd yn ei ddweud am wynfyd y rhai y mae Duw yn cyfrif cyfiawnder iddynt, yn annibynnol ar gadw gofynion cyfraith:
6Even as David also declares the blessedness of the man to whom God reckons righteousness without works:
7 "Gwyn eu byd y rhai y maddeuwyd eu troseddau, ac y cuddiwyd eu pechodau;
7Blessed [they] whose lawlessnesses have been forgiven, and whose sins have been covered:
8 gwyn ei fyd y sawl na fydd yr Arglwydd yn cyfrif pechod yn ei erbyn."
8blessed [the] man to whom [the] Lord shall not at all reckon sin.
9 Y gwynfyd hwn, ai braint yn dilyn ar enwaediad yw? Oni cheir ef heb enwaediad hefyd? Ceir yn wir, oherwydd ein hymadrodd yw, "cyfrifwyd ei ffydd i Abraham yn gyfiawnder".
9[Does] this blessedness then [rest] on the circumcision, or also on the uncircumcision? For we say that faith has been reckoned to Abraham as righteousness.
10 Ond sut y bu'r cyfrif? Ai ar �l enwaedu arno, ynteu cyn hynny? Cyn yr enwaedu, nid ar ei �l.
10How then has it been reckoned? when he was in circumcision, or in uncircumcision? Not in circumcision, but in uncircumcision.
11 Ac wedyn derbyniodd arwydd yr enwaediad, yn s�l o'r cyfiawnder oedd eisoes yn eiddo iddo trwy ffydd, heb enwaediad. O achos hyn, y mae yn dad i bawb sy'n meddu ar ffydd, heb enwaediad, a chyfiawnder felly yn cael ei gyfrif iddynt.
11And he received [the] sign of circumcision [as] seal of the righteousness of faith which [he had] being in uncircumcision, that he might be [the] father of all them that believe being in uncircumcision, that righteousness might be reckoned to them also;
12 Y mae yn dad hefyd i'r rhai enwaededig sydd nid yn unig yn enwaededig ond hefyd yn dilyn camre'r ffydd oedd yn eiddo i Abraham ein tad cyn enwaedu arno.
12and father of circumcision, not only to those who are of [the] circumcision, but to those also who walk in the steps of the faith, during uncircumcision, of our father Abraham.
13 Y mae'r addewid i Abraham, neu i'w ddisgynyddion, y byddai yn etifedd y byd, wedi ei rhoi, nid trwy'r Gyfraith ond trwy'r cyfiawnder a geir trwy ffydd.
13For [it was] not by law that the promise was to Abraham, or to his seed, that he should be heir of [the] world, but by righteousness of faith.
14 Oherwydd, os y rhai sy'n byw yn �l y Gyfraith yw'r etifeddion, yna gwagedd yw ffydd, a diddim yw'r addewid.
14For if they which [are] of law be heirs, faith is made vain, and the promise made of no effect.
15 Digofaint yw cynnyrch y Gyfraith, ond lle nad oes cyfraith, nid oes trosedd yn ei herbyn chwaith.
15For law works wrath; but where no law is neither [is there] transgression.
16 Am hynny, rhoddwyd yr addewid trwy ffydd er mwyn iddi fod yn �l gras, fel y byddai yn ddilys i bawb o ddisgynyddion Abraham, nid yn unig i'r rhai sy'n byw yn �l y Gyfraith, ond hefyd i'r rhai sy'n byw yn �l ffydd Abraham. Y mae Abraham yn dad i ni i gyd;
16Therefore [it is] on the principle of faith, that [it might be] according to grace, in order to the promise being sure to all the seed, not to that only which [is] of the law, but to that also which [is] of Abraham's faith, who is father of us all,
17 fel y mae'n ysgrifenedig: "Yr wyf yn dy benodi yn dad cenhedloedd lawer." Yn y Duw a ddywedodd hyn y credodd Abraham, y Duw sy'n gwneud y meirw'n fyw, ac yn galw i fod yr hyn nad yw'n bod.
17(according as it is written, I have made thee father of many nations,) before the God whom he believed, who quickens the dead, and calls the things which be not as being;
18 A'r credu hwn, � gobaith y tu hwnt i obaith, a'i gwnaeth yn dad cenhedloedd lawer, yn �l yr hyn a lefarwyd: "Felly y bydd dy ddisgynyddion."
18who against hope believed in hope to his becoming father of many nations, according to that which was spoken, So shall thy seed be:
19 Er ei fod tua chant oed, ni wanychodd yn ei ffydd, wrth ystyried cyflwr marw ei gorff ei hun a marweidd-dra croth Sara.
19and not being weak in faith, he considered not his own body already become dead, being about a hundred years old, and the deadening of Sarah's womb,
20 Nid amheuodd ddim ynglu375?n ag addewid Duw, na diffygio mewn ffydd, ond yn hytrach grymusodd yn ei ffydd a rhoi gogoniant i Dduw,
20and hesitated not at the promise of God through unbelief; but found strength in faith, giving glory to God;
21 yn llawn hyder fod Duw yn abl i gyflawni'r hyn yr oedd wedi ei addo.
21and being fully persuaded that what he has promised he is able also to do;
22 Dyma pam y cyfrifwyd ei ffydd iddo yn gyfiawnder.
22wherefore also it was reckoned to him as righteousness.
23 Ond ysgrifennwyd y geiriau, "fe'i cyfrifwyd iddo", nid ar gyfer Abraham yn unig,
23Now it was not written on his account alone that it was reckoned to him,
24 ond ar ein cyfer ni hefyd. Y mae cyfiawnder i'w gyfrif i ni, sydd � ffydd gennym yn yr hwn a gyfododd Iesu ein Harglwydd oddi wrth y meirw.
24but on ours also, to whom, believing on him who has raised from among [the] dead Jesus our Lord,
25 Cafodd ef ei draddodi i farwolaeth am ein camweddau, a'i gyfodi i'n cyfiawnhau ni.
25who has been delivered for our offences and has been raised for our justification, it will be reckoned.