1 Ar �l hyn bu Iesu'n teithio o amgylch yng Ngalilea. Ni fynnai fynd o amgylch yn Jwdea, oherwydd yr oedd yr Iddewon yn chwilio amdano i'w ladd.
1Après cela, Jésus parcourait la Galilée, car il ne voulait pas séjourner en Judée, parce que les Juifs cherchaient à le faire mourir.
2 Yr oedd gu373?yl yr Iddewon, gu373?yl y Pebyll, yn ymyl,
2Or, la fête des Juifs, la fête des Tabernacles, était proche.
3 ac felly dywedodd ei frodyr wrtho, "Dylit adael y lle hwn a mynd i Jwdea, er mwyn i'th ddisgyblion hefyd weld y gweithredoedd yr wyt ti'n eu gwneud.
3Et ses frères lui dirent: Pars d'ici, et va en Judée, afin que tes disciples voient aussi les oeuvres que tu fais.
4 Oherwydd nid yw neb sy'n ceisio bod yn yr amlwg yn gwneud dim yn y dirgel. Os wyt yn gwneud y pethau hyn, dangos dy hun i'r byd."
4Personne n'agit en secret, lorsqu'il désire paraître: si tu fais ces choses, montre-toi toi-même au monde.
5 Nid oedd hyd yn oed ei frodyr yn credu ynddo.
5Car ses frères non plus ne croyaient pas en lui.
6 Felly dyma Iesu'n dweud wrthynt, "Nid yw'r amser yn aeddfed i mi eto, ond i chwi y mae unrhyw amser yn addas.
6Jésus leur dit: Mon temps n'est pas encore venu, mais votre temps est toujours prêt.
7 Ni all y byd eich cas�u chwi, ond y mae'n fy nghas�u i am fy mod i'n tystio amdano fod ei weithredoedd yn ddrwg.
7Le monde ne peut vous haïr; moi, il me hait, parce que je rends de lui le témoignage que ses oeuvres sont mauvaises.
8 Ewch chwi i fyny i'r u373?yl. Nid wyf fi'n mynd i fyny i'r u373?yl hon, oherwydd nid yw fy amser i wedi dod i'w gyflawniad eto."
8Montez, vous, à cette fête; pour moi, je n'y monte point, parce que mon temps n'est pas encore accompli.
9 Wedi dweud hyn fe arhosodd ef yng Ngalilea.
9Après leur avoir dit cela, il resta en Galilée.
10 Ond pan oedd ei frodyr wedi mynd i fyny i'r u373?yl, fe aeth yntau hefyd i fyny, nid yn agored ond yn ddirgel, fel petai.
10Lorsque ses frères furent montés à la fête, il y monta aussi lui-même, non publiquement, mais comme en secret.
11 Yr oedd yr Iddewon yn chwilio amdano yn yr u373?yl ac yn dweud, "Ble mae ef?"
11Les Juifs le cherchaient pendant la fête, et disaient: Où est-il?
12 Yr oedd llawer o sibrwd amdano ymhlith y tyrfaoedd: rhai yn dweud, "Dyn da yw ef", ond "Na," meddai eraill, "twyllo'r bobl y mae."
12Il y avait dans la foule grande rumeur à son sujet. Les uns disaient: C'est un homme de bien. D'autres disaient: Non, il égare la multitude.
13 Er hynny, nid oedd neb yn siarad yn agored amdano, rhag ofn yr Iddewon.
13Personne, toutefois, ne parlait librement de lui, par crainte des Juifs.
14 Pan oedd yr u373?yl eisoes ar ei hanner, aeth Iesu i fyny i'r deml a dechrau dysgu.
14Vers le milieu de la fête, Jésus monta au temple. Et il enseignait.
15 Yr oedd yr Iddewon yn rhyfeddu ac yn gofyn, "Sut y mae gan hwn y fath ddysg, ac yntau heb gael hyfforddiant?"
15Les Juifs s'étonnaient, disant: Comment connaît-il les Ecritures, lui qui n'a point étudié?
16 Atebodd Iesu hwy, "Nid eiddof fi yw'r hyn yr wyf yn ei ddysgu, ond eiddo'r hwn a'm hanfonodd i.
16Jésus leur répondit: Ma doctrine n'est pas de moi, mais de celui qui m'a envoyé.
17 Pwy bynnag sy'n ewyllysio gwneud ei ewyllys ef, caiff wybod a yw'r hyn yr wyf yn ei ddysgu yn dod oddi wrth Dduw, ai ynteu siarad ohonof fy hunan yr wyf.
17Si quelqu'un veut faire sa volonté, il connaîtra si ma doctrine est de Dieu, ou si je parle de mon chef.
18 Y mae'r sawl sy'n siarad ohono'i hun yn ceisio anrhydedd iddo'i hun; ond y mae'r sawl sy'n ceisio anrhydedd i'r hwn a'i hanfonodd yn ddiffuant ac yn ddiddichell.
18Celui qui parle de son chef cherche sa propre gloire; mais celui qui cherche la gloire de celui qui l'a envoyé, celui-là est vrai, et il n'y a point d'injustice en lui.
19 Onid yw Moses wedi rhoi'r Gyfraith i chwi? Ac eto nid oes neb ohonoch yn cadw'r Gyfraith. Pam yr ydych yn ceisio fy lladd i?"
19Moïse ne vous a-t-il pas donné la loi? Et nul de vous n'observe la loi. Pourquoi cherchez-vous à me faire mourir?
20 Atebodd y dyrfa, "Y mae cythraul ynot. Pwy sy'n ceisio dy ladd di?"
20La foule répondit: Tu as un démon. Qui est-ce qui cherche à te faire mourir?
21 Meddai Iesu wrthynt, "Un weithred a wneuthum, ac yr ydych oll yn rhyfeddu o'r herwydd.
21Jésus leur répondit: J'ai fait une oeuvre, et vous en êtes tous étonnés.
22 Rhoddodd Moses i chwi ddefod enwaediad � er nad gyda Moses y cychwynnodd ond gyda'r patriarchiaid � ac yr ydych yn enwaedu ar blentyn ar y Saboth.
22Moïse vous a donné la circoncision, -non qu'elle vienne de Moïse, car elle vient des patriarches, -et vous circoncisez un homme le jour du sabbat.
23 Os enwaedir ar blentyn ar y Saboth rhag torri Cyfraith Moses, a ydych yn ddig wrthyf fi am imi iach�u holl gorff rhywun ar y Saboth?
23Si un homme reçoit la circoncision le jour du sabbat, afin que la loi de Moïse ne soit pas violée, pourquoi vous irritez-vous contre moi de ce que j'ai guéri un homme tout entier le jour du sabbat?
24 Peidiwch � barnu yn �l yr olwg, ond yn �l safonau barn gyfiawn."
24Ne jugez pas selon l'apparence, mais jugez selon la justice.
25 Yna dechreuodd rhai o drigolion Jerwsalem ddweud, "Onid hwn yw'r dyn y maent yn ceisio ei ladd?
25Quelques habitants de Jérusalem disaient: N'est-ce pas là celui qu'ils cherchent à faire mourir?
26 A dyma fe'n siarad yn agored heb i neb ddweud dim yn ei erbyn. Tybed a yw'r llywodraethwyr wedi dod i wybod i sicrwydd mai hwn yw'r Meseia?
26Et voici, il parle librement, et ils ne lui disent rien! Est-ce que vraiment les chefs auraient reconnu qu'il est le Christ?
27 Ac eto, fe wyddom ni o ble y mae'r dyn yma'n dod; ond pan ddaw'r Meseia, ni bydd neb yn gwybod o ble y mae'n dod."
27Cependant celui-ci, nous savons d'où il est; mais le Christ, quand il viendra, personne ne saura d'où il est.
28 Ar hynny, cyhoeddodd Iesu'n uchel, wrth ddysgu yn y deml, "Yr ydych yn f'adnabod i ac yn gwybod o ble rwy'n dod. Ond nid wyf wedi dod ohonof fy hun. Y mae'r hwn a'm hanfonodd i �'i hanfod yn wirionedd, ond nid ydych chwi'n ei adnabod ef.
28Et Jésus, enseignant dans le temple, s'écria: Vous me connaissez, et vous savez d'où je suis! Je ne suis pas venu de moi-même: mais celui qui m'a envoyé est vrai, et vous ne le connaissez pas.
29 Yr wyf fi'n ei adnabod ef, oherwydd oddi wrtho ef y deuthum, ac ef a'm hanfonodd."
29Moi, je le connais; car je viens de lui, et c'est lui qui m'a envoyé.
30 Am hynny ceisiasant ei ddal, ond ni osododd neb law arno, oherwydd nid oedd ei awr ef wedi dod eto.
30Ils cherchaient donc à se saisir de lui, et personne ne mit la main sur lui, parce que son heure n'était pas encore venue.
31 Credodd llawer o blith y dyrfa ynddo, ac meddent, "A fydd y Meseia, pan ddaw, yn gwneud mwy o arwyddion nag a wnaeth y dyn hwn?"
31Plusieurs parmi la foule crurent en lui, et ils disaient: Le Christ, quand il viendra, fera-t-il plus de miracles que n'en a fait celui-ci?
32 Clywodd y Phariseaid y dyrfa'n sibrwd y pethau hyn amdano. Ac fe anfonodd y prif offeiriaid a'r Phariseaid swyddogion i'w ddal ef.
32Les pharisiens entendirent la foule murmurant de lui ces choses. Alors les principaux sacrificateurs et les pharisiens envoyèrent des huissiers pour le saisir.
33 Felly dywedodd Iesu, "Am ychydig amser eto y byddaf gyda chwi, ac yna af at yr hwn a'm hanfonodd i.
33Jésus dit: Je suis encore avec vous pour un peu de temps, puis je m'en vais vers celui qui m'a envoyé.
34 Fe chwiliwch amdanaf fi, ond ni chewch hyd imi; lle yr wyf fi ni allwch chwi ddod."
34Vous me chercherez et vous ne me trouverez pas, et vous ne pouvez venir où je serai.
35 Meddai'r Iddewon wrth ei gilydd, "I ble mae hwn ar fynd, fel na bydd i ni gael hyd iddo? A yw ar fynd, tybed, at y rhai sydd ar wasgar ymhlith y Groegiaid, a dysgu'r Groegiaid?
35Sur quoi les Juifs dirent entre eux: Où ira-t-il, que nous ne le trouvions pas? Ira-t-il parmi ceux qui sont dispersés chez les Grecs, et enseignera-t-il les Grecs?
36 Beth yw ystyr y gair hwn a ddywedodd, 'Fe chwiliwch amdanaf fi, ond ni chewch hyd i mi; lle yr wyf fi, ni allwch chwi ddod'?"
36Que signifie cette parole qu'il a dite: Vous me chercherez et vous ne me trouverez pas, et vous ne pouvez venir où je serai?
37 Ar ddydd olaf yr u373?yl, y dydd mawr, safodd Iesu a chyhoeddi'n uchel: "Pwy bynnag sy'n sychedig, deued ataf fi ac yfed.
37Le dernier jour, le grand jour de la fête, Jésus, se tenant debout, s'écria: Si quelqu'un a soif, qu'il vienne à moi, et qu'il boive.
38 Allan o'r sawl sy'n credu ynof fi, fel y dywedodd yr Ysgrythur, y bydd ffrydiau o ddu373?r bywiol yn llifo."
38Celui qui croit en moi, des fleuves d'eau vive couleront de son sein, comme dit l'Ecriture.
39 S�n yr oedd am yr Ysbryd yr oedd y rhai a gredodd ynddo ef yn mynd i'w dderbyn. Oherwydd nid oedd yr Ysbryd ganddynt eto, am nad oedd Iesu wedi cael ei ogoneddu eto.
39Il dit cela de l'Esprit que devaient recevoir ceux qui croiraient en lui; car l'Esprit n'était pas encore, parce que Jésus n'avait pas encore été glorifié.
40 Ar �l ei glywed yn dweud hyn, meddai rhai o blith y dyrfa, "Hwn yn wir yw'r Proffwyd."
40Des gens de la foule, ayant entendu ces paroles, disaient: Celui-ci est vraiment le prophète.
41 Meddai eraill, "Hwn yw'r Meseia." Ond meddai rhai, "Does bosibl mai o Galilea y mae'r Meseia yn dod?
41D'autres disaient: C'est le Christ. Et d'autres disaient: Est-ce bien de la Galilée que doit venir le Christ?
42 Onid yw'r Ysgrythur yn dweud mai o linach Dafydd ac o Fethlehem, y pentref lle'r oedd Dafydd yn byw, y daw'r Meseia?"
42L'Ecriture ne dit-elle pas que c'est de la postérité de David, et du village de Bethléhem, où était David, que le Christ doit venir?
43 Felly bu ymraniad ymhlith y dyrfa o'i achos ef.
43Il y eut donc, à cause de lui, division parmi la foule.
44 Yr oedd rhai ohonynt yn awyddus i'w ddal, ond ni osododd neb ddwylo arno.
44Quelques-uns d'entre eux voulaient le saisir, mais personne ne mit la main sur lui.
45 Daeth y swyddogion yn �l at y prif offeiriaid a'r Phariseaid, a gofynnodd y rheini iddynt, "Pam na ddaethoch ag ef yma?"
45Ainsi les huissiers retournèrent vers les principaux sacrificateurs et les pharisiens. Et ceux-ci leur dirent: Pourquoi ne l'avez-vous pas amené?
46 Atebodd y swyddogion, "Ni lefarodd neb erioed fel hyn."
46Les huissiers répondirent: Jamais homme n'a parlé comme cet homme.
47 Yna dywedodd y Phariseaid, "A ydych chwithau hefyd wedi eich twyllo?
47Les pharisiens leur répliquèrent: Est-ce que vous aussi, vous avez été séduits?
48 A oes unrhyw un o'r llywodraethwyr wedi credu ynddo, neu o'r Phariseaid?
48Y a-t-il quelqu'un des chefs ou des pharisiens qui ait cru en lui?
49 Ond y dyrfa yma nad yw'n gwybod dim am y Gyfraith, dan felltith y maent."
49Mais cette foule qui ne connaît pas la loi, ce sont des maudits!
50 Yr oedd Nicodemus, y dyn oedd wedi dod ato o'r blaen, yn un ohonynt; meddai ef wrthynt,
50Nicodème, qui était venu de nuit vers Jésus, et qui était l'un d'entre eux, leur dit:
51 "A yw ein Cyfraith ni yn barnu rhywun heb roi gwrandawiad iddo yn gyntaf, a chael gwybod beth y mae'n ei wneud?"
51Notre loi condamne-t-elle un homme avant qu'on l'entende et qu'on sache ce qu'il a fait?
52 Atebasant ef, "A wyt tithau hefyd yn dod o Galilea? Chwilia'r Ysgrythurau, a chei weld nad yw proffwyd byth yn codi o Galilea."
52Ils lui répondirent: Es-tu aussi Galiléen? Examine, et tu verras que de la Galilée il ne sort point de prophète.
53 Ac aethant adref bob un.
53Et chacun s'en retourna dans sa maison.