1 Dychwelodd Iesu, yn llawn o'r Ysbryd Gl�n, o'r Iorddonen, ac arweiniwyd ef gan yr Ysbryd yn yr anialwch
1En Jesús sneri aftur frá Jórdan, fullur af heilögum anda. Leiddi andinn hann um óbyggðina
2 am ddeugain diwrnod, a'r diafol yn ei demtio. Ni fwytaodd ddim yn ystod y dyddiau hynny, ac ar eu diwedd daeth arno eisiau bwyd.
2fjörutíu daga, en djöfullinn freistaði hans. Ekki neytti hann neins þá daga, og er þeir voru liðnir, var hann hungraður.
3 Meddai'r diafol wrtho, "Os Mab Duw wyt ti, dywed wrth y garreg hon am droi'n fara."
3En djöfullinn sagði við hann: ,,Ef þú ert sonur Guðs, þá bjóð þú steini þessum, að hann verði að brauði.``
4 Atebodd Iesu ef, "Y mae'n ysgrifenedig: 'Nid ar fara yn unig y bydd rhywun fyw.'"
4Og Jesús svaraði honum: ,,Ritað er: ,Eigi lifir maðurinn á einu saman brauði.```
5 Yna aeth y diafol ag ef i fyny a dangos iddo ar amrantiad holl deyrnasoedd y byd,
5Þá fór hann með hann upp og sýndi honum á augabragði öll ríki veraldar.
6 a dywedodd wrtho, "I ti y rhof yr holl awdurdod ar y rhain a'u gogoniant hwy; oherwydd i mi y mae wedi ei draddodi, ac yr wyf yn ei roi i bwy bynnag a fynnaf.
6Og djöfullinn sagði við hann: ,,Þér mun ég gefa allt þetta veldi og dýrð þess, því að mér er það í hendur fengið, og ég get gefið það hverjum sem ég vil.
7 Felly, os addoli di fi, dy eiddo di fydd y cyfan."
7Ef þú fellur fram og tilbiður mig, skal það allt verða þitt.``
8 Atebodd Iesu ef, "Y mae'n ysgrifenedig: 'Yr Arglwydd dy Dduw a addoli, ac ef yn unig a wasanaethi.'"
8Jesús svaraði honum: ,,Ritað er: Drottin, Guð þinn, skalt þú tilbiðja og þjóna honum einum.``
9 Ond aeth y diafol ag ef i Jerwsalem, a'i osod ar du373?r uchaf y deml, a dweud wrtho, "Os Mab Duw wyt ti, bwrw dy hun i lawr oddi yma;
9Þá fór hann með hann til Jerúsalem, setti hann á brún musterisins og sagði við hann: ,,Ef þú ert sonur Guðs, þá kasta þér hér ofan,
10 oherwydd y mae'n ysgrifenedig: 'Rhydd orchymyn i'w angylion amdanat, i'th warchod di rhag pob perygl',
10því að ritað er: Hann mun fela englum sínum að gæta þín
11 a hefyd: 'Byddant yn dy godi ar eu dwylo rhag iti daro dy droed yn erbyn carreg.'"
11og: þeir munu bera þig á höndum sér, að þú steytir ekki fót þinn við steini.``
12 Yna atebodd Iesu ef, "Y mae'r Ysgrythur yn dweud: 'Paid � gosod yr Arglwydd dy Dduw ar ei brawf.'"
12Jesús svaraði honum: ,,Sagt hefur verið: ,Ekki skalt þú freista Drottins, Guðs þíns.```
13 Ac ar �l iddo ei demtio ym mhob modd, ymadawodd y diafol ag ef, gan aros ei gyfle.
13Og er djöfullinn hafði lokið allri freistni, vék hann frá honum að sinni.
14 Dychwelodd Iesu yn nerth yr Ysbryd i Galilea. Aeth y s�n amdano ar hyd a lled y gymdogaeth.
14En Jesús sneri aftur til Galíleu í krafti andans, og fóru fregnir af honum um allt nágrennið.
15 Yr oedd yn dysgu yn eu synagogau ac yn cael clod gan bawb.
15Hann kenndi í samkundum þeirra, og lofuðu hann allir.
16 Daeth i Nasareth, lle yr oedd wedi ei fagu. Yn �l ei arfer aeth i'r synagog ar y dydd Saboth, a chododd i ddarllen.
16Hann kom til Nasaret, þar sem hann var alinn upp, og fór að vanda sínum á hvíldardegi í samkunduna og stóð upp til að lesa.
17 Rhoddwyd iddo lyfr y proffwyd Eseia, ac agorodd y sgr�l a chael y man lle'r oedd yn ysgrifenedig:
17Var honum fengin bók Jesaja spámanns. Hann lauk upp bókinni og fann staðinn, þar sem ritað er:
18 "Y mae Ysbryd yr Arglwydd arnaf, oherwydd iddo f'eneinio i bregethu'r newydd da i dlodion. Y mae wedi f'anfon i gyhoeddi rhyddhad i garcharorion, ac adferiad golwg i ddeillion, i beri i'r gorthrymedig gerdded yn rhydd,
18Andi Drottins er yfir mér, af því að hann hefur smurt mig. Hann hefur sent mig til að flytja fátækum gleðilegan boðskap, boða bandingjum lausn og blindum sýn, láta þjáða lausa
19 i gyhoeddi blwyddyn ffafr yr Arglwydd."
19og kunngjöra náðarár Drottins.
20 Wedi cau'r sgr�l a'i rhoi'n �l i'r swyddog, fe eisteddodd; ac yr oedd llygaid pawb yn y synagog yn syllu arno.
20Síðan lukti hann aftur bókinni, fékk hana þjóninum og settist niður, en augu allra í samkundunni hvíldu á honum.
21 A'i eiriau cyntaf wrthynt oedd: "Heddiw yn eich clyw chwi y mae'r Ysgrythur hon wedi ei chyflawni."
21Hann tók þá að tala til þeirra: ,,Í dag hefur rætst þessi ritning í áheyrn yðar.``
22 Yr oedd pawb yn ei gymeradwyo ac yn rhyfeddu at y geiriau grasusol oedd yn dod o'i enau ef, gan ddweud, "Onid mab Joseff yw hwn?"
22Og allir lofuðu hann og undruðust þau hugnæmu orð, sem fram gengu af munni hans, og sögðu: ,,Er hann ekki sonur Jósefs?``
23 Ac meddai wrthynt, "Diau yr adroddwch wrthyf y ddihareb, 'Feddyg, iach� dy hun', a dweud, 'Yr holl bethau y clywsom iddynt ddigwydd yng Nghapernaum, gwna hwy yma hefyd ym mro dy febyd.'"
23En hann sagði við þá: ,,Eflaust munuð þér minna mig á orðtakið: ,Læknir, lækna sjálfan þig!` Vér höfum heyrt um allt, sem gjörst hefur í Kapernaum. Gjör nú hið sama hér í ættborg þinni.``
24 Ond meddai, "Yn wir, rwy'n dweud wrthych nad oes dim croeso i'r un proffwyd ym mro ei febyd.
24Enn sagði hann: ,,Sannlega segi ég yður, engum spámanni er vel tekið í landi sínu.
25 Ar fy ngwir rwy'n dweud wrthych, yr oedd llawer o wragedd gweddw yn Israel yn nyddiau Elias pan gaewyd y ffurfafen am dair blynedd a chwe mis, ac y bu newyn mawr ar yr holl wlad.
25En satt segi ég yður, að margar voru ekkjur í Ísrael á dögum Elía, þegar himinninn var luktur í þrjú ár og sex mánuði, og mikið hungur í öllu landinu,
26 Ond nid at un ohonynt hwy yr anfonwyd Elias, ond yn hytrach at wraig weddw yn Sarepta yng ngwlad Sidon.
26og þó var Elía til engrar þeirra sendur, heldur aðeins til ekkju í Sarepta í Sídonlandi.
27 Ac yr oedd llawer o wahangleifion yn Israel yn amser y proffwyd Eliseus, ac ni lanhawyd yr un ohonynt hwy, ond yn hytrach Naaman y Syriad."
27Og margir voru líkþráir í Ísrael á dögum Elísa spámanns, og enginn þeirra var hreinsaður, heldur aðeins Naaman Sýrlendingur.``
28 Wrth glywed hyn llanwyd pawb yn y synagog � dicter;
28Allir í samkunduhúsinu fylltust reiði, er þeir heyrðu þetta,
29 codasant, a bwriasant ef allan o'r dref a mynd ag ef hyd at ael y bryn yr oedd eu tref wedi ei hadeiladu arno, i'w luchio o'r clogwyn.
29spruttu upp, hröktu hann út úr borginni og fóru með hann fram á brún fjalls þess, sem borg þeirra var reist á, til þess að hrinda honum þar ofan.
30 Ond aeth ef drwy eu canol hwy, ac ymaith ar ei daith.
30En hann gekk gegnum miðja mannþröngina og fór leiðar sinnar.
31 Aeth i lawr i Gapernaum, tref yng Ngalilea, a bu'n dysgu'r bobl ar y Saboth.
31Hann kom nú ofan til Kapernaum, borgar í Galíleu, og kenndi þeim á hvíldardegi.
32 Yr oeddent yn synnu at yr hyn yr oedd yn ei ddysgu, oherwydd yr oedd ei air yn llawn awdurdod.
32Undruðust menn mjög kenningu hans, því að vald fylgdi orðum hans.
33 Yn y synagog yr oedd dyn a chanddo ysbryd cythraul aflan. Gwaeddodd hwnnw � llais uchel,
33Í samkunduhúsinu var maður nokkur, er haldinn var óhreinum, illum anda. Hann æpti hárri röddu:
34 "Och, beth sydd a fynni di � ni, Iesu o Nasareth? A wyt ti wedi dod i'n difetha ni? Mi wn pwy wyt ti � Sanct Duw."
34,,Æ, hvað vilt þú oss, Jesús frá Nasaret? Ert þú kominn að tortíma oss? Ég veit, hver þú ert, hinn heilagi Guðs.``
35 Ceryddodd Iesu ef �'r geiriau, "Taw, a dos allan ohono." Lluchiodd y cythraul y dyn i'w canol ac aeth allan ohono heb niweidio dim arno.
35Jesús hastaði þá á hann og mælti: ,,Þegi þú, og far út af honum.`` En illi andinn slengdi honum fram fyrir þá og fór út af honum, en varð honum ekki að meini.
36 Aeth pawb yn syn a dechreusant siarad �'i gilydd, gan ddweud, "Pa air yw hwn? Y mae ef yn gorchymyn yr ysbrydion aflan ag awdurdod ac � nerth, ac y maent yn mynd allan."
36Felmtri sló á alla, og sögðu þeir hver við annan: ,,Hvaða orð er þetta? Með valdi og krafti skipar hann óhreinum öndum, og þeir fara.``
37 Yr oedd s�n amdano yn mynd ar hyd a lled y gymdogaeth.
37Og orðstír hans barst út til allra staða þar í grennd.
38 Ymadawodd Iesu �'r synagog ac aeth i du375? Simon. Yr oedd mam-yng-nghyfraith Simon yn dioddef dan dwymyn lem, a deisyfasant ar Iesu ar ei rhan.
38Úr samkundunni fór hann í hús Símonar. En tengdamóðir Símonar var altekin sótthita, og báðu þeir hann að hjálpa henni.
39 Safodd ef uwch ei phen a cheryddu'r dwymyn, a gadawodd y dwymyn hi; ac ar unwaith cododd a dechrau gweini arnynt.
39Hann gekk að, laut yfir hana og hastaði á sótthitann, og fór hann úr henni. En hún reis jafnskjótt á fætur og gekk þeim fyrir beina.
40 Ac ar fachlud haul, pawb oedd � chleifion yn dioddef dan amrywiol afiechydon, daethant � hwy ato; a gosododd yntau ei ddwylo ar bob un ohonynt a'u hiach�u.
40Um sólsetur komu allir þeir, er höfðu á sínum vegum sjúklinga haldna ýmsum sjúkdómum, og færðu þá til hans. En hann lagði hendur yfir hvern þeirra og læknaði þá.
41 Yr oedd cythreuliaid yn ymadael � llawer o bobl gan floeddio, "Mab Duw wyt ti." Ond eu ceryddu a wn�i ef, a gwahardd iddynt ddweud gair, am eu bod yn gwybod mai'r Meseia oedd ef.
41Þá fóru og illir andar út af mörgum og æptu: ,,Þú ert sonur Guðs.`` En hann hastaði á þá og bannaði þeim að tala, því að þeir vissu, að hann var Kristur.
42 Pan ddaeth hi'n ddydd aeth allan a theithio i le unig. Yr oedd y tyrfaoedd yn chwilio amdano, a daethant hyd ato a cheisio'i rwystro rhag mynd ymaith oddi wrthynt.
42Þegar dagur rann, gekk hann burt á óbyggðan stað, en mannfjöldinn leitaði hans. Þeir fundu hann og vildu aftra því, að hann færi frá þeim.
43 Ond dywedodd ef wrthynt, "Y mae'n rhaid imi gyhoeddi'r newydd da am deyrnas Dduw i'r trefi eraill yn ogystal, oherwydd i hynny y'm hanfonwyd i."
43En hann sagði við þá: ,,Mér ber og að flytja hinum borgunum fagnaðarerindið um Guðs ríki, því að til þess var ég sendur.``Og hann prédikaði í samkundunum í Júdeu.
44 Ac yr oedd yn pregethu yn synagogau Jwdea.
44Og hann prédikaði í samkundunum í Júdeu.