1 Yr oedd wedi dod i mewn i Jericho, ac yn mynd trwy'r dref.
1E Gesù, essendo entrato in Gerico, attraversava la città.
2 Dyma ddyn o'r enw Sacheus, un oedd yn brif gasglwr trethi ac yn u373?r cyfoethog,
2Ed ecco, un uomo, chiamato per nome Zaccheo, il quale era capo dei pubblicani ed era ricco,
3 yn ceisio gweld prun oedd Iesu; ond yr oedd yno ormod o dyrfa, ac yntau'n ddyn byr.
3cercava di veder chi era Gesù, ma non poteva a motivo della folla, perché era piccolo di statura.
4 Rhedodd ymlaen a dringo sycamorwydden er mwyn gweld Iesu, oherwydd yr oedd ar fynd heibio y ffordd honno.
4Allora corse innanzi, e montò sopra un sicomoro, per vederlo, perch’egli avea da passar per quella via.
5 Pan ddaeth Iesu at y fan, edrychodd i fyny a dweud wrtho, "Sacheus, tyrd i lawr ar dy union; y mae'n rhaid imi aros yn dy du375? di heddiw."
5E come Gesù fu giunto in quel luogo, alzati gli occhi, gli disse: Zaccheo, scendi presto, perché oggi debbo albergare in casa tua.
6 Daeth ef i lawr ar ei union a'i groesawu yn llawen.
6Ed egli s’affrettò a scendere e lo accolse con allegrezza.
7 Pan welsant hyn, dechreuodd pawb rwgnach ymhlith ei gilydd gan ddweud, "Y mae wedi mynd i letya at ddyn pechadurus."
7E veduto ciò, tutti mormoravano, dicendo: E’ andato ad albergare da un peccatore!
8 Ond safodd Sacheus yno, ac meddai wrth yr Arglwydd, "Dyma hanner fy eiddo, syr, yn rhodd i'r tlodion; os mynnais arian ar gam gan neb, fe'i talaf yn �l bedair gwaith."
8Ma Zaccheo, presentatosi al Signore, gli disse: Ecco, Signore, la metà de’ miei beni la do ai poveri; e se ho frodato qualcuno di qualcosa gli rendo il quadruplo.
9 "Heddiw," meddai Iesu wrtho, "daeth iachawdwriaeth i'r tu375? hwn, oherwydd mab i Abraham yw'r gu373?r hwn yntau.
9E Gesù gli disse: Oggi la salvezza è entrata in questa casa, poiché anche questo è figliuolo d’Abramo:
10 Daeth Mab y Dyn i geisio ac i achub y colledig."
10poiché il Figliuol dell’uomo è venuto per cercare e salvare ciò che era perito.
11 Tra oeddent yn gwrando ar hyn, fe aeth ymlaen i ddweud dameg, am ei fod yn agos i Jerwsalem a hwythau'n tybied fod teyrnas Dduw i ymddangos ar unwaith.
11Or com’essi ascoltavano queste cose, Gesù aggiunse una parabola, perché era vicino a Gerusalemme ed essi pensavano che il regno di Dio stesse per esser manifestato immediatamente.
12 Meddai gan hynny, "Aeth dyn o uchel dras i wlad bell i gael ei wneud yn frenin, ac yna dychwelyd i'w deyrnas.
12Disse dunque: Un uomo nobile se n’andò in un paese lontano per ricevere l’investitura d’un regno e poi tornare.
13 Galwodd ato ddeg o'i weision a rhoi darn aur bob un iddynt, gan ddweud wrthynt, 'Ewch i fasnachu nes imi ddychwelyd.'
13E chiamati a sé dieci suoi servitori, diede loro dieci mine, e disse loro: Trafficate finch’io venga.
14 Ond yr oedd ei ddeiliaid yn ei gas�u, ac anfonasant lysgenhadon ar ei �l i ddatgan: 'Ni fynnwn hwn yn frenin arnom.'
14Ma i suoi concittadini l’odiavano, e gli mandaron dietro un’ambasciata per dire: Non vogliamo che costui regni su noi.
15 Ond dychwelodd ef wedi ei wneud yn frenin, a gorchmynnodd alw ato y gweision hynny yr oedd wedi rhoi'r arian iddynt, i gael gwybod pa lwyddiant yr oeddent wedi ei gael.
15Ed avvenne, quand’e’ fu tornato, dopo aver ricevuto l’investitura del regno, ch’egli fece venire quei servitori ai quali avea dato il danaro, per sapere quanto ognuno avesse guadagnato, trafficando.
16 Daeth y cyntaf ato gan ddweud, 'Meistr, y mae dy ddarn aur wedi ennill ato ddeg darn arall.'
16Si presentò il primo e disse: Signore, la tua mina ne ha fruttate altre dieci.
17 'Ardderchog, fy ngwas da,' meddai yntau wrtho. 'Am iti fod yn ffyddlon yn y pethau lleiaf, yr wyf yn dy benodi yn llywodraethwr ar ddeg tref.'
17Ed egli gli disse: Va bene, buon servitore; poiché sei stato fedele in cosa minima, abbi podestà su dieci città.
18 Daeth yr ail gan ddweud, 'Y mae dy ddarn aur, Meistr, wedi gwneud pum darn.'
18Poi venne il secondo, dicendo: La tua mina, signore, ha fruttato cinque mine.
19 'Tithau hefyd,' meddai wrth hwn yn ei dro, 'bydd yn bennaeth ar bum tref.'
19Ed egli disse anche a questo: E tu sii sopra cinque città.
20 Yna daeth y trydydd gan ddweud, 'Meistr, dyma dy ddarn aur. Fe'i cedwais yn ddiogel mewn cadach.
20Poi ne venne un altro che disse: Signore, ecco la tua mina che ho tenuta riposta in un fazzoletto,
21 Yr oedd arnaf dy ofn di. Yr wyt yn ddyn caled, yn cymryd yr hyn a ystoriodd eraill ac yn medi'r hyn a heuodd eraill.'
21perché ho avuto paura di te che sei uomo duro; tu prendi quel che non hai messo, e mieti quel che non hai seminato.
22 '�'th eiriau dy hun,' atebodd ef, 'y'th gondemniaf, y gwas drwg. Yr oeddit yn gwybod, meddi, fy mod yn ddyn caled, yn cymryd yr hyn a ystoriodd eraill ac yn medi'r hyn a heuodd eraill.
22E il padrone a lui: Dalle tue parole ti giudicherò, servo malvagio! Tu sapevi ch’io sono un uomo duro, che prendo quel che non ho messo e mieto quel che non ho seminato;
23 Pam felly na roddaist fy arian mewn banc? Buasai wedi ennill llog erbyn imi ddod i'w godi.'
23e perché non hai messo il mio danaro alla banca, ed io, al mio ritorno, l’avrei riscosso con l’interesse?
24 Yna meddai wrth y rhai oedd yno, 'Cymerwch y darn aur oddi arno a rhowch ef i'r un a chanddo ddeg darn.'
24Poi disse a coloro ch’eran presenti: Toglietegli la mina, e date la a colui che ha le dieci mine.
25 'Meistr,' meddent hwy wrtho, 'y mae ganddo ddeg darn yn barod.'
25Essi gli dissero: Signore, egli ha dieci mine.
26 Rwy'n dweud wrthych, i bawb y mae ganddynt y rhoddir, ond oddi ar y rhai nad oes ganddynt fe gymerir hyd yn oed hynny sydd ganddynt.
26Io vi dico che a chiunque ha sarà dato; ma a chi non ha sarà tolto anche quello che ha.
27 A'm gelynion, y rheini na fynnent fi yn frenin arnynt, dewch � hwy yma a lladdwch hwy yn fy ngu373?ydd."
27Quanto poi a quei miei nemici che non volevano che io regnassi su loro, menateli qua e scannateli in mia presenza.
28 Wedi dweud hyn aeth rhagddo ar ei ffordd i fyny i Jerwsalem, gan gerdded ar y blaen.
28E dette queste cose, Gesù andava innanzi, salendo a Gerusalemme.
29 Pan gyrhaeddodd yn agos i Bethffage a Bethania, ger y mynydd a elwir Olewydd, anfonodd ddau o'i ddisgyblion
29E avvenne che come fu vicino a Betfage e a Betania presso al monte detto degli Ulivi, mandò due de’ discepoli, dicendo:
30 gan ddweud, "Ewch i'r pentref gyferbyn. Wrth ichwi ddod i mewn iddo cewch yno ebol wedi ei rwymo, un nad oes neb wedi bod ar ei gefn erioed. Gollyngwch ef a dewch ag ef yma.
30Andate nella borgata dirimpetto, nella quale entrando, troverete legato un puledro d’asino, sopra il quale non è mai montato alcuno; scioglietelo e menatemelo.
31 Ac os bydd rhywun yn gofyn i chwi, 'Pam yr ydych yn ei ollwng?', dywedwch fel hyn: 'Y mae ar y Meistr ei angen.'"
31E se qualcuno vi domanda perché lo sciogliete, direte così: Il Signore ne ha bisogno.
32 Aeth y rhai a anfonwyd, a chael yr ebol, fel yr oedd ef wedi dweud wrthynt.
32E quelli ch’erano mandati, partirono e trovarono le cose com’egli avea lor detto.
33 Pan oeddent yn gollwng yr ebol, meddai ei berchenogion wrthynt, "Pam yr ydych yn gollwng yr ebol?"
33E com’essi scioglievano il puledro, i suoi padroni dissero loro: Perché sciogliete il puledro?
34 Atebasant hwythau, "Y mae ar y Meistr ei angen,"
34Essi risposero: Il Signore ne ha bisogno.
35 a daethant ag ef at Iesu. Yna taflasant eu mentyll ar yr ebol, a gosod Iesu ar ei gefn.
35E lo menarono a Gesù; e gettati i loro mantelli sul puledro, vi fecero montar Gesù.
36 Wrth iddo fynd yn ei flaen, yr oedd pobl yn taenu eu mentyll ar y ffordd.
36E mentre egli andava innanzi, stendevano i loro mantelli sulla via.
37 Pan oedd yn nes�u at y ffordd sy'n disgyn o Fynydd yr Olewydd, dech-reuodd holl dyrfa ei ddisgyblion yn eu llawenydd foli Duw � llais uchel am yr holl wyrthiau yr oeddent wedi eu gweld,
37E com’era già presso la città, alla scesa del monte degli Ulivi, tutta la moltitudine dei discepoli cominciò con allegrezza a lodare Iddio a gran voce per tutte le opere potenti che aveano vedute,
38 gan ddweud: "Bendigedig yw'r un sy'n dod yn frenin yn enw'r Arglwydd; yn y nef, tangnefedd, a gogoniant yn y goruchaf."
38dicendo: Benedetto il Re che viene nel nome del Signore; pace in cielo e gloria ne’ luoghi altissimi!
39 Ac meddai rhai o'r Phariseaid wrtho o'r dyrfa, "Athro, cerydda dy ddisgyblion."
39E alcuni de’ Farisei di tra la folla gli dissero: Maestro, sgrida i tuoi discepoli!
40 Atebodd yntau, "Rwy'n dweud wrthych, os bydd y rhain yn tewi, bydd y cerrig yn gweiddi."
40Ed egli, rispondendo, disse: Io vi dico che se costoro si tacciono, le pietre grideranno.
41 Pan ddaeth yn agos a gweld y ddinas, wylodd drosti
41E come si fu avvicinato, vedendo la città, pianse su lei, dicendo:
42 gan ddweud, "Pe bait tithau, y dydd hwn, wedi adnabod ffordd tangnefedd � ond na, fe'i cuddiwyd rhag dy lygaid.
42Oh se tu pure avessi conosciuto in questo giorno quel ch’è per la tua pace! Ma ora è nascosto agli occhi tuoi.
43 Oherwydd daw arnat ddyddiau pan fydd dy elynion yn codi clawdd yn dy erbyn, ac yn dy amgylchynu ac yn gwasgu arnat o bob tu.
43Poiché verranno su te de’ giorni nei quali i tuoi nemici ti faranno attorno delle trincee, e ti circonderanno e ti stringeranno da ogni parte;
44 Fe'th ddymchwelant hyd dy seiliau, ti a'th blant o'th fewn; ni adawant faen ar faen ynot ti, oherwydd dy fod heb adnabod yr amser pan ymwelwyd � thi."
44e atterreranno te e i tuoi figliuoli dentro di te, e non lasceranno in te pietra sopra pietra, perché tu non hai conosciuto il tempo nel quale sei stata visitata.
45 Aeth i mewn i'r deml a dechrau bwrw allan y rhai oedd yn gwerthu,
45Poi, entrato nel tempio, cominciò a cacciar quelli che in esso vendevano,
46 gan ddweud wrthynt, "Y mae'n ysgrifenedig: 'A bydd fy nhu375? i yn du375? gweddi, ond gwnaethoch chwi ef yn ogof lladron.'"
46dicendo loro: Egli è scritto: La mia casa sarà una casa d’orazione, ma voi ne avete fatto una spelonca di ladroni.
47 Yr oedd yn dysgu o ddydd i ddydd yn y deml. Yr oedd y prif offeiriaid a'r ysgrifenyddion, ynghyd ag arweinwyr y bobl, yn ceisio modd i'w ladd,
47Ed ogni giorno insegnava nel tempio. Ma i capi sacerdoti e gli scribi e i primi fra il popolo cercavano di farlo morire;
48 ond heb daro ar ffordd i wneud hynny, oherwydd fod yr holl bobl yn gwrando arno ac yn dal ar ei eiriau.
48ma non sapevano come fare, perché tutto il popolo, ascoltandolo, pendeva dalle sue labbra.