1 Y mae mab doeth yn derbyn disgyblaeth tad, ond ni wrendy gwatwarwr ar gerydd.
1¶ Ko te tama whakaaro nui ka rongo ki ta tona papa ako: ko te tangata whakahi ia e kore e rongo ki te riri.
2 Trwy ffrwyth ei enau y digonir pob un � daioni, ond awchu am drais y mae twyllwyr.
2¶ E kai te tangata i te pai i te hua o tona mangai: ka kai ia te wairua o te hunga wanoke i te tutu.
3 Y mae'r un sy'n gwylio'i eiriau yn diogelu ei fywyd, ond ei ddinistrio'i hun y mae'r un sy'n siarad gormod.
3¶ Ko te tangata e tiaki ana i tona mangai e pupuri ana i tona ora: ko te tangata ia e hamama nui ana ona ngutu, ko te whakangaromanga mona.
4 Y mae'r diogyn yn awchu, ac eto heb gael dim, ond y mae'r diwyd yn ffynnu.
4¶ E hiahia ana te wairua o te tangata mangere, a kahore he mea mana: ka meinga ia kia momona te wairua o te hunga uaua.
5 Y mae'r cyfiawn yn cas�u twyll, ond y mae'r drygionus yn gweithredu'n ffiaidd a gwarthus.
5¶ E kino ana te tangata tika ki te korero teka: he mea whakarihariha ia te tangata kino, a whakama noa iho.
6 Y mae cyfiawnder yn amddiffyn ffordd y cywir, ond drygioni yn dymchwel y pechadur.
6¶ Ko te tika hei kaitiaki mo te tangata e tapatahi ana te ara: ka whakataka ano te tangata kino e te hara.
7 Rhydd ambell un yr argraff ei fod yn gyfoethog, a heb ddim ganddo; ymddengys arall yn dlawd, ac yntau'n gyfoethog iawn.
7¶ Tera tetahi kei te amene taonga mona, heoi kahore rawa he mea i a ia: tera tetahi kei te whakarawakore i a ia, heoi nui atu ona rawa.
8 Y pridwerth am fywyd pob un yw ei gyfoeth, ond ni chlyw'r tlawd fygythion.
8¶ Ko nga utu mo te tangata kia ora, ko ona rawa: tena ko te rawakore, e kore e rongo i te riri.
9 Disgleiria goleuni'r cyfiawn, ond diffydd lamp y drygionus.
9¶ E koa ana te marama o te hunga tika: ka keto ia te rama o te hunga kino.
10 Y mae'r disynnwyr yn codi cynnen trwy ymffrostio, ond y mae doethineb gan y rhai sy'n derbyn cyngor.
10¶ He totohe anake i ahu mai i te whakapehapeha: he whakaaro nui ia kei te hunga i nga kupu tika.
11 Derfydd cyfoeth a gafwyd yn ddiymdrech, ond o'i gasglu bob yn dipyn fe gynydda.
11¶ Ko nga taonga i puta mai i te whakamanamana ka iti haere: ko ta te tangata i whakaemi ai, he mea mahi, ka tupu haere.
12 Y mae'r gobaith a oedir yn clafychu'r galon, ond y dymuniad a gyflawnir yn bren bywiol.
12¶ He manako taringa roa, he patu ngakau: ka tae te koronga, ko te rakau ia o te ora.
13 Ei niweidio'i hun y mae'r un sy'n dirmygu cyngor, ond gwobrwyir yr un sy'n parchu gorchymyn.
13¶ Ko te tangata e whakahawea ana ki te kupu, ka ngaro i a ia ano; ko te tangata ia e wehi ana i te whakahau, ka whiwhi ki te utu.
14 Y mae cyfarwyddyd y doeth yn ffynnon fywiol i arbed rhag maglau marwolaeth.
14¶ Ko te ture o te hunga whakaaro nui, he puna no te ora, e puta ai i nga reti o te mate.
15 Y mae deall da yn ennill ffafr, ond garw yw ffordd y twyllwyr.
15¶ Ko to te ngarahu pai he homai atawhai; he taikaha ia te ara o te hunga nanakia.
16 Y mae pawb call yn gweithredu'n ddeallus, ond y mae'r ff�l yn amlygu ffolineb.
16¶ He mahi mohio ta te tangata tupato; ko ta te wairangi he hora i te kuwaretanga.
17 Y mae negesydd drwg yn achosi dinistr, ond cennad cywir yn dwyn lles.
17¶ Ka hinga te karere kino ki te kino; ko te karere pono ia, ano he rongoa.
18 Tlodi a gwarth sydd i'r un sy'n anwybyddu disgyblaeth, ond anrhydeddir y sawl sy'n derbyn cerydd.
18¶ Ko te tangata kahore e pai ki te papaki, mana te rawakore, te whakama; engari ko te tangata e whai mahara ana ki te ako, ka whakahonoretia.
19 Y mae dymuniad a gyflawnir yn felys ei flas, ond cas gan ffyliaid droi oddi wrth ddrwg.
19¶ Ko te hiahia kua rite, he reka ki te wairua: he whakarihariha ia ki nga kuware te whakarere i te kino.
20 Trwy rodio gyda'r doeth ceir doethineb, ond daw niwed o aros yng nghwmni ffyliaid.
20¶ Haere i te taha o te hunga whakaaro nui, a ka whai whakaaro koe: ko te takahoa ia o nga kuware, ka mamae.
21 Y mae dinistr yn dilyn pechaduriaid, ond daioni yw gwobr y cyfiawn.
21¶ Ka whai te kino i te hunga hara; ko te utu ia ki te hunga tika, he pai.
22 Gedy'r daionus etifeddiaeth i'w blant, ond rhoddir cyfoeth pechadur i'r cyfiawn.
22¶ He whakarerenga iho ta te tangata pai mo nga tamariki a nga tamariki; kei te rongoa mo te tangata tika nga taonga o te tangata hara.
23 Ceir digon o fwyd ym mraenar y tlodion, ond heb gyfiawnder fe ddiflanna.
23¶ He nui te kai kei te ngakinga a nga rawakore; tera ia te mea e ngaro ana i te kore o te tikanga pai.
24 Cas�u ei fab a wna'r un sy'n arbed y wialen, ond ei garu y mae'r sawl a rydd gerydd cyson.
24¶ Ko te tangata e kaiponu ana i tana whiu, e kino ana ia ki tana tama; ko te tangata ia e aroha ana ki a ia, ka papaki wawe i a ia.
25 Y mae'r cyfiawn yn bwyta hyd ddigon, ond gwag fydd bol y drygionus.
25¶ Kai ana te tangata tika, makona ana tona wairua; ka hapa ia te kopu o te tangata kino.