¹ Pan ddeallodd Iesu fod y Phariseaid wedi clywed ei fod ef yn ennill ac yn bedyddio mwy o ddisgyblion nag Ioan

¹DE manera que como Jesús entendió que los Fariseos habían oído que Jesús hacía y bautizaba más discípulos que Juan,

² (er nad Iesu ei hun, ond ei ddisgyblion, fyddai'n bedyddio),

²(Aunque Jesús no bautizaba, sino sus discípulos),

³ gadawodd Jwdea ac aeth yn �l i Galilea.

³Dejó á Judea, y fuése otra vez á Galilea.

⁴ Ac yr oedd yn rhaid iddo fynd trwy Samaria.

⁴Y era menester que pasase por Samaria.

⁵ Felly daeth i dref yn Samaria o'r enw Sychar, yn agos i'r darn tir a roddodd Jacob i'w fab Joseff.

⁵Vino, pues, á una ciudad de Samaria que se llamaba Sichâr, junto á la heredad que Jacob dió á José su hijo.

⁶ Yno yr oedd ffynnon Jacob, a chan fod Iesu wedi blino ar �l ei daith eisteddodd i lawr wrth y ffynnon. Yr oedd hi tua hanner dydd.

⁶Y estaba allí la fuente de Jacob. Pues Jesús, cansado del camino, así se sentó á la fuente. Era como la hora de sexta.

⁷ Dyma wraig o Samaria yn dod yno i dynnu du373?r. Meddai Iesu wrthi, "Rho i mi beth i'w yfed."

⁷Vino una mujer de Samaria á sacar agua: y Jesús le dice: Dame de beber.

⁸ Yr oedd ei ddisgyblion wedi mynd i'r dref i brynu bwyd.

⁸(Porque sus discípulos habían ido á la ciudad á comprar de comer.)

⁹ A dyma'r wraig o Samaria yn dweud wrtho, "Sut yr wyt ti, a thithau'n Iddew, yn gofyn am rywbeth i'w yfed gennyf fi, a minnau'n wraig o Samaria?" (Wrth gwrs, ni bydd yr Iddewon yn rhannu'r un llestri �'r Samariaid.)

⁹Y la mujer Samaritana le dice: ¿Cómo tú, siendo Judío, me pides á mí de beber, que soy mujer Samaritana? porque los Judíos no se tratan con los Samaritanos.

¹⁰ Atebodd Iesu hi, "Pe bait yn gwybod beth yw rhodd Duw, a phwy sy'n gofyn iti, 'Rho i mi beth i'w yfed', ti fyddai wedi gofyn iddo ef a byddai ef wedi rhoi i ti ddu373?r bywiol."

¹⁰Respondió Jesús y díjole: Si conocieses el don de Dios, y quién es el que te dice: Dame de beber: tú pedirías de él, y él te daría agua viva.

¹¹ "Syr," meddai'r wraig wrtho, "nid oes gennyt ddim i dynnu du373?r, ac y mae'r pydew'n ddwfn. O ble, felly, y mae gennyt y 'du373?r bywiol' yma?

¹¹La mujer le dice: Señor, no tienes con qué sacar la, y el pozo es hondo: ¿de dónde, pues, tienes el agua viva?

¹² A wyt ti'n fwy na Jacob, ein tad ni, a roddodd y pydew inni, ac a yfodd ohono, ef ei hun a'i feibion a'i anifeiliaid?"

¹²¿Eres tú mayor que nuestro padre Jacob, que nos dió este pozo, del cual él bebió, y sus hijos, y sus ganados?

¹³ Atebodd Iesu hi, "Bydd pawb sy'n yfed o'r du373?r hwn yn profi syched eto;

¹³Respondió Jesús y díjole: Cualquiera que bebiere de esta agua, volverá á tener sed;

¹⁴ ond pwy bynnag sy'n yfed o'r du373?r a roddaf fi iddo, ni bydd arno syched byth. Bydd y du373?r a roddaf iddo yn troi yn ffynnon o ddu373?r o'i fewn, yn ffrydio i fywyd tragwyddol."

¹⁴Mas el que bebiere del agua que yo le daré, para siempre no tendrá sed: mas el agua que yo le daré, será en él una fuente de agua que salte para vida eterna.

¹⁵ "Syr," meddai'r wraig wrtho, "rho'r du373?r hwn i mi, i'm cadw rhag sychedu a dal i ddod yma i dynnu du373?r."

¹⁵La mujer le dice: Señor, dame esta agua, para que no tenga sed, ni venga acá á sacar la.

¹⁶ Dywedodd Iesu wrthi, "Dos adref, galw dy u373?r a thyrd yn �l yma."

¹⁶Jesús le dice: Ve, llama á tu marido, y ven acá.

¹⁷ "Nid oes gennyf u373?r," atebodd y wraig. Meddai Iesu wrthi, "Dywedaist y gwir wrth ddweud, 'Nid oes gennyf u373?r.'

¹⁷Respondió la mujer, y dijo: No tengo marido. Dícele Jesús: Bien has dicho, No tengo marido;

¹⁸ Oherwydd fe gefaist bump o wu375?r, ac nid gu373?r i ti yw'r dyn sydd gennyt yn awr. Yr wyt wedi dweud y gwir am hyn."

¹⁸Porque cinco maridos has tenido: y el que ahora tienes no es tu marido; esto has dicho con verdad.

¹⁹ "Syr," meddai'r wraig wrtho, "rwy'n gweld dy fod ti'n broffwyd.

¹⁹Dícele la mujer: Señor, paréceme que tú eres profeta.

²⁰ Yr oedd ein hynafiaid yn addoli ar y mynydd hwn. Ond yr ydych chwi'r Iddewon yn dweud mai yn Jerwsalem y mae'r man lle dylid addoli."

²⁰Nuestros padres adoraron en este monte, y vosotros decís que en Jerusalem es el lugar donde es necesario adorar.

²¹ "Cred fi, wraig," meddai Iesu wrthi, "y mae amser yn dod pan na fyddwch yn addoli'r Tad nac ar y mynydd hwn nac yn Jerwsalem.

²¹Dícele Jesús: Mujer, créeme, que la hora viene, cuando ni en este monte, ni en Jerusalem adoraréis al Padre.

²² Yr ydych chwi'r Samariaid yn addoli heb wybod beth yr ydych yn ei addoli. Yr ydym ni'n gwybod beth yr ydym yn ei addoli, oherwydd oddi wrth yr Iddewon y mae iachawdwriaeth yn dod.

²²Vosotros adoráis lo que no sabéis; nosotros adoramos lo que sabemos: porque la salud viene de los Judíos.

²³ Ond y mae amser yn dod, yn wir y mae yma eisoes, pan fydd y gwir addolwyr yn addoli'r Tad mewn ysbryd a gwirionedd, oherwydd rhai felly y mae'r Tad yn eu ceisio i fod yn addolwyr iddo.

²³Mas la hora viene, y ahora es, cuando los verdaderos adoradores adorarán al Padre en espíritu y en verdad; porque también el Padre tales adoradores busca que adoren.

²⁴ Ysbryd yw Duw, a rhaid i'w addolwyr ef addoli mewn ysbryd a gwirionedd."

²⁴Dios es Espíritu; y los que le adoran, en espíritu y en verdad es necesario que adoren.

²⁵ Meddai'r wraig wrtho, "Mi wn fod y Meseia" (ystyr hyn yw Crist) "yn dod. Pan ddaw ef, bydd yn mynegi i ni bob peth."

²⁵Dícele la mujer: Sé que el Mesías ha de venir, el cual se dice el Cristo: cuando él viniere nos declarará todas las cosas.

²⁶ Dywedodd Iesu wrthi, "Myfi yw, sef yr un sy'n siarad � thi."

²⁶Dícele Jesús: Yo soy, que hablo contigo.

²⁷ Ar hyn daeth ei ddisgyblion yn �l. Yr oeddent yn synnu ei fod yn siarad � gwraig, ac eto ni ofynnodd neb, "Beth wyt ti'n ei geisio?" neu "Pam yr wyt yn siarad � hi?"

²⁷Y en esto vinieron sus discípulos, y maravilláronse de que hablaba con mujer; mas ninguno dijo: ¿Qué preguntas? ó, ¿Qué hablas con ella?

²⁸ Gadawodd y wraig ei hyst�n ac aeth i ffwrdd i'r dref, ac meddai wrth y bobl yno,

²⁸Entonces la mujer dejó su cántaro, y fué á la ciudad, y dijo á aquellos hombres:

²⁹ "Dewch i weld dyn a ddywedodd wrthyf bopeth yr wyf wedi ei wneud. A yw'n bosibl mai hwn yw'r Meseia?"

²⁹Venid, ved un hombre que me ha dicho todo lo que he hecho: ¿si quizás es éste el Cristo?

³⁰ Daethant allan o'r dref a chychwyn tuag ato ef.

³⁰Entonces salieron de la ciudad, y vinieron á él.

³¹ Yn y cyfamser yr oedd y disgyblion yn ei gymell, gan ddweud, "Rabbi, cymer fwyd."

³¹Entre tanto los discípulos le rogaban, diciendo: Rabbí, come.

³² Dywedodd ef wrthynt, "Y mae gennyf fi fwyd i'w fwyta na wyddoch chwi ddim amdano."

³²Y él les dijo: Yo tengo una comida que comer, que vosotros no sabéis.

³³ Ar hynny, dechreuodd y disgyblion ofyn i'w gilydd, "A oes rhywun, tybed, wedi dod � bwyd iddo?"

³³Entonces los discípulos decían el uno al otro: ¿Si le habrá traído alguien de comer?

³⁴ Meddai Iesu wrthynt, "Fy mwyd i yw gwneud ewyllys yr hwn a'm hanfonodd, a gorffen y gwaith a roddodd i mi.

³⁴Díceles Jesús: Mi comida es que haga la voluntad del que me envió, y que acabe su obra.

³⁵ Oni fyddwch chwi'n dweud, 'Pedwar mis eto, ac yna daw'r cynhaeaf'? Ond dyma fi'n dweud wrthych, codwch eich llygaid ac edrychwch ar y meysydd, oherwydd y maent yn wyn ac yn barod i'w cynaeafu.

³⁵¿No decís vosotros: Aun hay cuatro meses hasta que llegue la siega? He aquí os digo: Alzad vuestros ojos, y mirad las regiones, porque ya están blancas para la siega.

³⁶ Eisoes y mae'r medelwr yn derbyn ei d�l ac yn casglu ffrwyth i fywyd tragwyddol, ac felly bydd yr heuwr a'r medelwr yn cydlawenhau.

³⁶Y el que siega, recibe salario, y allega fruto para vida eterna; para que el que siembra también goce, y el que siega.

³⁷ Yn hyn o beth y mae'r dywediad yn wir: 'Y mae un yn hau ac un arall yn medi.'

³⁷Porque en esto es el dicho verdadero: Que uno es el que siembra, y otro es el que siega.

³⁸ Anfonais chwi i fedi cynhaeaf nad ydych wedi llafurio amdano. Eraill sydd wedi llafurio, a chwithau wedi cerdded i mewn i'w llafur."

³⁸Yo os he enviado á segar lo que vosotros no labrasteis: otros labraron, y vosotros habéis entrado en sus labores.

³⁹ Daeth llawer o'r Samariaid o'r dref honno i gredu yn Iesu drwy air y wraig a dystiodd: "Dywedodd wrthyf bopeth yr wyf wedi ei wneud."

³⁹Y muchos de los Samaritanos de aquella ciudad creyeron en él por la palabra de la mujer, que daba testimonio, diciendo: Que me dijo todo lo que he hecho.

⁴⁰ Felly pan ddaeth y Samariaid hyn ato ef, gofynasant iddo aros gyda hwy; ac fe arhosodd yno am ddau ddiwrnod.

⁴⁰Viniendo pues los Samaritanos á él, rogáronle que se quedase allí: y se quedó allí dos días.

⁴¹ A daeth llawer mwy i gredu ynddo trwy ei air ei hun.

⁴¹Y creyeron muchos más por la palabra de él.

⁴² Meddent wrth y wraig, "Nid trwy'r hyn a ddywedaist ti yr ydym yn credu mwyach, oherwydd yr ydym wedi ei glywed drosom ein hunain, ac fe wyddom mai hwn yn wir yw Gwaredwr y byd."

⁴²Y decían á la mujer: Ya no creemos por tu dicho; porque nosotros mismos hemos oído, y sabemos que verdaderamente éste es el Salvador del mundo, el Cristo.

⁴³ Ymhen y ddau ddiwrnod ymadawodd Iesu a mynd oddi yno i Galilea.

⁴³Y dos días después, salió de allí, y fuése á Galilea.

⁴⁴ Oherwydd Iesu ei hun a dystiodd nad oes i broffwyd anrhydedd yn ei wlad ei hun.

⁴⁴Porque el mismo Jesús dió testimonio de que el profeta en su tierra no tiene honra.

⁴⁵ Pan gyrhaeddodd Galilea croesawodd y Galileaid ef, oherwydd yr oeddent hwythau wedi bod yn yr u373?yl ac wedi gweld y cwbl a wnaeth ef yn Jerwsalem yn ystod yr u373?yl.

⁴⁵Y como vino á Galilea, los Galileos le recibieron, vistas todas las cosas que había hecho en Jerusalem en el día de la fiesta: porque también ellos habían ido á la fiesta.

⁴⁶ Daeth Iesu unwaith eto i Gana Galilea, lle'r oedd wedi troi'r du373?r yn win. Yr oedd rhyw swyddog i'r brenin � mab ganddo yn glaf yng Nghapernaum.

⁴⁶Vino pues Jesús otra vez á Caná de Galilea, donde había hecho el vino del agua. Y había en Capernaum uno del rey, cuyo hijo estaba enfermo.

⁴⁷ Pan glywodd hwn fod Iesu wedi dod i Galilea o Jwdea, aeth ato a gofyn iddo ddod i lawr i iach�u ei fab, oherwydd ei fod ar fin marw.

⁴⁷Este, como oyó que Jesús venía de Judea á Galilea, fué á él, y rogábale que descendiese, y sanase á su hijo, porque se comenzaba á morir.

⁴⁸ Dywedodd Iesu wrtho, "Heb ichwi weld arwyddion a rhyfeddodau, ni chredwch chwi byth."

⁴⁸Entonces Jesús le dijo: Si no viereis señales y milagros no creeréis.

⁴⁹ Meddai'r swyddog wrtho, "Tyrd i lawr, syr, cyn i'm plentyn farw."

⁴⁹El del rey le dijo: Señor, desciende antes que mi hijo muera.

⁵⁰ "Dos adref," meddai Iesu wrtho, "y mae dy fab yn fyw." Credodd y dyn y gair a ddywedodd Iesu wrtho, a chychwynnodd ar ei daith.

⁵⁰Dícele Jesús: Ve, tu hijo vive. Y el hombre creyó á la palabra que Jesús le dijo, y se fué.

⁵¹ Pan oedd ar ei ffordd i lawr, daeth ei weision i'w gyfarfod a dweud bod ei fachgen yn fyw.

⁵¹Y cuando ya él descendía, los siervos le salieron á recibir, y le dieron nuevas, diciendo: Tu hijo vive.

⁵² Holodd hwy felly am yr amser pan fu i'r bachgen droi ar wella, ac atebasant ef, "Am un o'r gloch brynhawn ddoe y gadawodd y dwymyn ef."

⁵²Entonces él les preguntó á qué hora comenzó á estar mejor. Y dijéronle: Ayer á las siete le dejó la fiebre.

⁵³ Yna sylweddolodd y tad mai dyna'r union awr y dywedodd Iesu wrtho, "Y mae dy fab yn fyw." Ac fe gredodd, ef a'i deulu i gyd.

⁵³El padre entonces entendió, que aquella hora era cuando Jesús le dijo: Tu hijo vive; y creyó él y toda su casa.

⁵⁴ Hwn felly oedd yr ail arwydd i Iesu ei wneud, wedi iddo ddod o Jwdea i Galilea.

⁵⁴Esta segunda señal volvió Jesús á hacer, cuando vino de Judea á Galilea.