¹ Ar �l hyn bu Iesu'n teithio o amgylch yng Ngalilea. Ni fynnai fynd o amgylch yn Jwdea, oherwydd yr oedd yr Iddewon yn chwilio amdano i'w ladd.

¹Y PASADAS estas cosas andaba Jesús en Galilea: que no quería andar en Judea, porque los Judíos procuraban matarle.

² Yr oedd gu373?yl yr Iddewon, gu373?yl y Pebyll, yn ymyl,

²Y estaba cerca la fiesta de los Judíos, la de los tabernáculos.

³ ac felly dywedodd ei frodyr wrtho, "Dylit adael y lle hwn a mynd i Jwdea, er mwyn i'th ddisgyblion hefyd weld y gweithredoedd yr wyt ti'n eu gwneud.

³Y dijéronle sus hermanos: Pásate de aquí, y vete á Judea, para que también tus discípulos vean las obras que haces.

⁴ Oherwydd nid yw neb sy'n ceisio bod yn yr amlwg yn gwneud dim yn y dirgel. Os wyt yn gwneud y pethau hyn, dangos dy hun i'r byd."

⁴Que ninguno que procura ser claro, hace algo en oculto. Si estas cosas haces, manifiéstate al mundo.

⁵ Nid oedd hyd yn oed ei frodyr yn credu ynddo.

⁵Porque ni aun sus hermanos creían en él.

⁶ Felly dyma Iesu'n dweud wrthynt, "Nid yw'r amser yn aeddfed i mi eto, ond i chwi y mae unrhyw amser yn addas.

⁶Díceles entonces Jesús: Mi tiempo aun no ha venido; mas vuestro tiempo siempre está presto.

⁷ Ni all y byd eich cas�u chwi, ond y mae'n fy nghas�u i am fy mod i'n tystio amdano fod ei weithredoedd yn ddrwg.

⁷No puede el mundo aborreceros á vosotros; mas á mí me aborrece, porque yo doy testimonio de él, que sus obras son malas.

⁸ Ewch chwi i fyny i'r u373?yl. Nid wyf fi'n mynd i fyny i'r u373?yl hon, oherwydd nid yw fy amser i wedi dod i'w gyflawniad eto."

⁸Vosotros subid á esta fiesta; yo no subo aún á esta fiesta, porque mi tiempo aun no es cumplido.

⁹ Wedi dweud hyn fe arhosodd ef yng Ngalilea.

⁹Y habiéndoles dicho esto, quedóse en Galilea.

¹⁰ Ond pan oedd ei frodyr wedi mynd i fyny i'r u373?yl, fe aeth yntau hefyd i fyny, nid yn agored ond yn ddirgel, fel petai.

¹⁰Mas como sus hermanos hubieron subido, entonces él también subió á la fiesta, no manifiestamente, sino como en secreto.

¹¹ Yr oedd yr Iddewon yn chwilio amdano yn yr u373?yl ac yn dweud, "Ble mae ef?"

¹¹Y buscábanle los Judíos en la fiesta, y decían: ¿Dónde está aquél?

¹² Yr oedd llawer o sibrwd amdano ymhlith y tyrfaoedd: rhai yn dweud, "Dyn da yw ef", ond "Na," meddai eraill, "twyllo'r bobl y mae."

¹²Y había grande murmullo de él entre la gente: porque unos decían: Bueno es; y otros decían: No, antes engaña á las gentes.

¹³ Er hynny, nid oedd neb yn siarad yn agored amdano, rhag ofn yr Iddewon.

¹³Mas ninguno hablaba abiertamente de él, por miedo de los Judíos.

¹⁴ Pan oedd yr u373?yl eisoes ar ei hanner, aeth Iesu i fyny i'r deml a dechrau dysgu.

¹⁴Y al medio de la fiesta subió Jesús al templo, y enseñaba.

¹⁵ Yr oedd yr Iddewon yn rhyfeddu ac yn gofyn, "Sut y mae gan hwn y fath ddysg, ac yntau heb gael hyfforddiant?"

¹⁵y maravillábanse los Judíos, diciendo: ¿Cómo sabe éste letras, no habiendo aprendido?

¹⁶ Atebodd Iesu hwy, "Nid eiddof fi yw'r hyn yr wyf yn ei ddysgu, ond eiddo'r hwn a'm hanfonodd i.

¹⁶Respondióles Jesús, y dijo: Mi doctrina no es mía, sino de aquél que me envió.

¹⁷ Pwy bynnag sy'n ewyllysio gwneud ei ewyllys ef, caiff wybod a yw'r hyn yr wyf yn ei ddysgu yn dod oddi wrth Dduw, ai ynteu siarad ohonof fy hunan yr wyf.

¹⁷El que quisiere hacer su voluntad, conocerá de la doctrina si viene de Dios, ó si yo hablo de mí mismo.

¹⁸ Y mae'r sawl sy'n siarad ohono'i hun yn ceisio anrhydedd iddo'i hun; ond y mae'r sawl sy'n ceisio anrhydedd i'r hwn a'i hanfonodd yn ddiffuant ac yn ddiddichell.

¹⁸El que habla de sí mismo, su propia gloria busca; mas el que busca la gloria del que le envió, éste es verdadero, y no hay en él injusticia.

¹⁹ Onid yw Moses wedi rhoi'r Gyfraith i chwi? Ac eto nid oes neb ohonoch yn cadw'r Gyfraith. Pam yr ydych yn ceisio fy lladd i?"

¹⁹¿No os dió Moisés la ley, y ninguno de vosotros hace la ley? ¿Por qué me procuráis matar?

²⁰ Atebodd y dyrfa, "Y mae cythraul ynot. Pwy sy'n ceisio dy ladd di?"

²⁰Respondió la gente, y dijo: Demonio tienes: ¿quién te procura matar?

²¹ Meddai Iesu wrthynt, "Un weithred a wneuthum, ac yr ydych oll yn rhyfeddu o'r herwydd.

²¹Jesús respondió, y díjoles: Una obra hice, y todos os maravilláis.

²² Rhoddodd Moses i chwi ddefod enwaediad � er nad gyda Moses y cychwynnodd ond gyda'r patriarchiaid � ac yr ydych yn enwaedu ar blentyn ar y Saboth.

²²Cierto, Moisés os dió la circuncisión (no porque sea de Moisés, mas de los padres); y en sábado circuncidáis al hombre.

²³ Os enwaedir ar blentyn ar y Saboth rhag torri Cyfraith Moses, a ydych yn ddig wrthyf fi am imi iach�u holl gorff rhywun ar y Saboth?

²³Si recibe el hombre la circuncisión en sábado, para que la ley de Moisés no sea quebrantada, ¿os enojáis conmigo porque en sábado hice sano todo un hombre?

²⁴ Peidiwch � barnu yn �l yr olwg, ond yn �l safonau barn gyfiawn."

²⁴No juzguéis según lo que parece, mas juzgad justo juicio.

²⁵ Yna dechreuodd rhai o drigolion Jerwsalem ddweud, "Onid hwn yw'r dyn y maent yn ceisio ei ladd?

²⁵Decían entonces unos de los de Jerusalem: ¿No es éste al que buscan para matarlo?

²⁶ A dyma fe'n siarad yn agored heb i neb ddweud dim yn ei erbyn. Tybed a yw'r llywodraethwyr wedi dod i wybod i sicrwydd mai hwn yw'r Meseia?

²⁶Y he aquí, habla públicamente, y no le dicen nada; ¿si habrán entendido verdaderamente los príncipes, que éste es el Cristo?

²⁷ Ac eto, fe wyddom ni o ble y mae'r dyn yma'n dod; ond pan ddaw'r Meseia, ni bydd neb yn gwybod o ble y mae'n dod."

²⁷Mas éste, sabemos de dónde es: y cuando viniere el Cristo, nadie sabrá de dónde sea.

²⁸ Ar hynny, cyhoeddodd Iesu'n uchel, wrth ddysgu yn y deml, "Yr ydych yn f'adnabod i ac yn gwybod o ble rwy'n dod. Ond nid wyf wedi dod ohonof fy hun. Y mae'r hwn a'm hanfonodd i �'i hanfod yn wirionedd, ond nid ydych chwi'n ei adnabod ef.

²⁸Entonces clamaba Jesús en el templo, enseñando y diciendo: Y á mí me conocéis, y sabéis de dónde soy: y no he venido de mí mismo; mas el que me envió es verdadero, al cual vosotros no conocéis.

²⁹ Yr wyf fi'n ei adnabod ef, oherwydd oddi wrtho ef y deuthum, ac ef a'm hanfonodd."

²⁹Yo le conozco, porque de él soy, y él me envió.

³⁰ Am hynny ceisiasant ei ddal, ond ni osododd neb law arno, oherwydd nid oedd ei awr ef wedi dod eto.

³⁰Entonces procuraban prenderle; mas ninguno puso en él mano, porque aun no había venido su hora.

³¹ Credodd llawer o blith y dyrfa ynddo, ac meddent, "A fydd y Meseia, pan ddaw, yn gwneud mwy o arwyddion nag a wnaeth y dyn hwn?"

³¹Y muchos del pueblo creyeron en él, y decían: El Cristo, cuando viniere, ¿hará más señales que las que éste hace?

³² Clywodd y Phariseaid y dyrfa'n sibrwd y pethau hyn amdano. Ac fe anfonodd y prif offeiriaid a'r Phariseaid swyddogion i'w ddal ef.

³²Los Fariseos oyeron á la gente que murmuraba de él estas cosas; y los príncipes de los sacerdotes y los Fariseos enviaron servidores que le prendiesen.

³³ Felly dywedodd Iesu, "Am ychydig amser eto y byddaf gyda chwi, ac yna af at yr hwn a'm hanfonodd i.

³³Y Jesús dijo: Aun un poco de tiempo estaré con vosotros, é iré al que me envió.

³⁴ Fe chwiliwch amdanaf fi, ond ni chewch hyd imi; lle yr wyf fi ni allwch chwi ddod."

³⁴Me buscaréis, y no me hallaréis; y donde yo estaré, vosotros no podréis venir.

³⁵ Meddai'r Iddewon wrth ei gilydd, "I ble mae hwn ar fynd, fel na bydd i ni gael hyd iddo? A yw ar fynd, tybed, at y rhai sydd ar wasgar ymhlith y Groegiaid, a dysgu'r Groegiaid?

³⁵Entonces los Judíos dijeron entre sí: ¿A dónde se ha de ir éste que no le hallemos? ¿Se ha de ir á los esparcidos entre los Griegos, y á enseñar á los Griegos?

³⁶ Beth yw ystyr y gair hwn a ddywedodd, 'Fe chwiliwch amdanaf fi, ond ni chewch hyd i mi; lle yr wyf fi, ni allwch chwi ddod'?"

³⁶¿Qué dicho es éste que dijo: Me buscaréis, y no me hallaréis; y donde yo estaré, vosotros no podréis venir?

³⁷ Ar ddydd olaf yr u373?yl, y dydd mawr, safodd Iesu a chyhoeddi'n uchel: "Pwy bynnag sy'n sychedig, deued ataf fi ac yfed.

³⁷Mas en el postrer día grande de la fiesta, Jesús se ponía en pie y clamaba, diciendo: Si alguno tiene sed, venga á mí y beba.

³⁸ Allan o'r sawl sy'n credu ynof fi, fel y dywedodd yr Ysgrythur, y bydd ffrydiau o ddu373?r bywiol yn llifo."

³⁸El que cree en mí, como dice la Escritura, ríos de agua viva correrán de su vientre.

³⁹ S�n yr oedd am yr Ysbryd yr oedd y rhai a gredodd ynddo ef yn mynd i'w dderbyn. Oherwydd nid oedd yr Ysbryd ganddynt eto, am nad oedd Iesu wedi cael ei ogoneddu eto.

³⁹(Y esto dijo del Espíritu que habían de recibir los que creyesen en él: pues aun no había venido el Espíritu Santo; porque Jesús no estaba aún glorificado.)

⁴⁰ Ar �l ei glywed yn dweud hyn, meddai rhai o blith y dyrfa, "Hwn yn wir yw'r Proffwyd."

⁴⁰Entonces algunos de la multitud, oyendo este dicho, decían: Verdaderamente éste es el profeta.

⁴¹ Meddai eraill, "Hwn yw'r Meseia." Ond meddai rhai, "Does bosibl mai o Galilea y mae'r Meseia yn dod?

⁴¹Otros decían: Este es el Cristo. Algunos empero decían: ¿De Galilea ha de venir el Cristo?

⁴² Onid yw'r Ysgrythur yn dweud mai o linach Dafydd ac o Fethlehem, y pentref lle'r oedd Dafydd yn byw, y daw'r Meseia?"

⁴²¿No dice la Escritura, que de la simiente de David, y de la aldea de Bethlehem, de donde era David, vendrá el Cristo?

⁴³ Felly bu ymraniad ymhlith y dyrfa o'i achos ef.

⁴³Así que había disensión entre la gente acerca de él.

⁴⁴ Yr oedd rhai ohonynt yn awyddus i'w ddal, ond ni osododd neb ddwylo arno.

⁴⁴Y algunos de ellos querían prenderle; mas ninguno echó sobre él manos.

⁴⁵ Daeth y swyddogion yn �l at y prif offeiriaid a'r Phariseaid, a gofynnodd y rheini iddynt, "Pam na ddaethoch ag ef yma?"

⁴⁵Y los ministriles vinieron á los principales sacerdotes y á los Fariseos; y ellos les dijeron: ¿Por qué no le trajisteis?

⁴⁶ Atebodd y swyddogion, "Ni lefarodd neb erioed fel hyn."

⁴⁶Los ministriles respondieron: Nunca ha hablado hombre así como este hombre.

⁴⁷ Yna dywedodd y Phariseaid, "A ydych chwithau hefyd wedi eich twyllo?

⁴⁷Entonces los Fariseos les respondieron: ¿Estáis también vosotros engañados?

⁴⁸ A oes unrhyw un o'r llywodraethwyr wedi credu ynddo, neu o'r Phariseaid?

⁴⁸¿Ha creído en él alguno de los príncipes, ó de los Fariseos?

⁴⁹ Ond y dyrfa yma nad yw'n gwybod dim am y Gyfraith, dan felltith y maent."

⁴⁹Mas estos comunales que no saben la ley, malditos son.

⁵⁰ Yr oedd Nicodemus, y dyn oedd wedi dod ato o'r blaen, yn un ohonynt; meddai ef wrthynt,

⁵⁰Díceles Nicodemo (el que vino á él de noche, el cual era uno de ellos):

⁵¹ "A yw ein Cyfraith ni yn barnu rhywun heb roi gwrandawiad iddo yn gyntaf, a chael gwybod beth y mae'n ei wneud?"

⁵¹¿Juzga nuestra ley á hombre, si primero no oyere de él, y entendiere lo que ha hecho?

⁵² Atebasant ef, "A wyt tithau hefyd yn dod o Galilea? Chwilia'r Ysgrythurau, a chei weld nad yw proffwyd byth yn codi o Galilea."

⁵²Respondieron y dijéronle: ¿Eres tú también Galileo? Escudriña y ve que de Galilea nunca se levantó profeta.

⁵³ Ac aethant adref bob un.

⁵³Y fuése cada uno á su casa.