1«شایعات غلط را انتشار نده و با شهادت دروغ از مردم بد پشتیبانی نکن
1
«شایعات باطل را انتشار ندهید و با شهادات دروغ از شریران پشتیبانی نکنید.
2در انجام کارهای خلاف همرنگ جماعت نشو و در موقع دعوا، بخاطر پیروی از اکثریت، شهادت دروغ نده و حق و عدالت را پایمال نکن.
2
در انجام کارهای خلاف همرنگ جماعت نشوید و در موقع دعوا، بهخاطر پیروی از اکثریت، شهادت دروغ ندهید و حق را پایمال نکنید.
3در محاکمۀ یک شخص فقیر، بخاطر اینکه فقیر است از او طرفداری نکن.
3
در محاكمهٔ فقیر، بهخاطر اینکه فقیر است از او طرفداری نکنید.
4اگر گاو یا گوسفند دشمن خود را دیدی که گم شده است، آنرا برایش پس ببر.
4
«اگر گاو یا گوسفند دشمن خود را دیدید که گُمشده است، آن را به او بازگردانید.
5اگر دیدی که الاغ دشمنت زیر بار سنگین مانده است، بی اعتنا از کنار آن تیر نشو، بلکه به او کمک کن تا الاغش بپا بایستد.
5
اگر دیدید که الاغ دشمنتان زیر بار خوابیده است، هرچند که از آن شخص روگردان هستید، ولی کمک کنید تا الاغ بلند شود.
6اگر با شخص فقیری دعوا داشته باشی، بخاطری که فقیر است عدالت را پایمال نکن.
6
«وقتی با شخص فقیری اختلاف دارید، حق او را ضایع نکنید.
7تهمت ناروا به کسی نزن و نگذار که شخص بیگناهی به قتل برسد. چونکه من از گناه اشخاص گناهکار چشم پوشی نمی کنم.
7
از تهمت ناحق دوری کنید و باعث مرگ افراد بیگناه نشوید. زیرا من کسانی را که اینگونه کارهای خلاف انجام میدهند، محكوم خواهم كرد.
8از گرفتن رشوه خود داری کن زیرا رشوه چشم مردم را کور می کند و سخنان مردم درستکار را خلاف نشان می دهد.
8
از گرفتن رشوه خودداری کنید، زیرا رشوه چشم مردم را کور میکند و دعوی مردم درستکار را خلاف نشان میدهد.
9کسی را که بیگانه است آزار نده. چون خودت در مصر بیگانه بودی و از حال بیگانگان خبر داری.»
9
«کسی را که غریب است اذیّت نکنید. شما میدانید که غریب بودن یعنی چه، زیرا خودتان در مصر غریب بودید.
10«شش سال در زمین خود زراعت کنید و محصول آن را ذخیره نمائید.
10
«شش سال در زمین خود زراعت کنید و محصول آن را جمع نمایید.
11اما در سال هفتم در آن چیزی نکارید. بگذارید که مردمان فقیر قوم شما هرچه که در آن می روید درو کنند و بخورند آنچه را هم که از آن ها باقی می ماند، حیوانات وحشی بخورند. در مورد تاکستان و درختان زیتون خود هم همین طور عمل کنید.
11
امّا در سال هفتم آن را به حال خود بگذارید و در آن زراعت نکنید. بگذارید مردمان فقیر قوم شما، هرچه در آن میروید بخورند و آنچه را هم که از آن باقی میماند، حیوانات صحرا بخورند. در مورد تاکستان و درختان زیتون خود هم همینطور عمل کنید.
12هفتۀ شش روز کار کنید، اما در روز هفتم از کار دست بکشید تا غلامان و بیگانگانی که برای شما کار می کنند و همچنین حیوانات شما استراحت کنند.
12
«هفتهای شش روز کار کنید، امّا روز هفتم کار نکنید تا غلامان و افراد غریبی که برای شما کار میکنند، و همچنین حیوانات شما استراحت کنند.
13به آنچه من، که خداوند هستم به شما گفتم گوش بدهید. خدایان دیگر را پرستش نکنید و حتی نام آن ها را بر زبان نیاورید.»
13
«به آنچه من که خداوند هستم، به شما گفتم گوش کنید. خطاب به خدایان دیگر دعا نكنید و حتّی نام آنها را بر زبان نیاورید.
14«هر سال سه مرتبه به احترام من عید را برگزار کنید:
14
«هر سال سه مرتبه برای من عید بگیرید:
15اول: عید فطیر، قراریکه قبلاً هدایت داده ام، در این هفت روز نان فطیر بخور. این عید را همیشه در ماه ابیب برگزار کن، زیرا در همین ماه بود که از مصر خارج شدی. در این عید هیچ کس نباید دست خالی به حضور من بیاید.
15
عید فطیر در ماه ابیب، زیرا در آن ماه از مصر خارج شدید. همانطور که به شما دستور دادهام، هفت روز نان فطیر بخورید و هیچکس بدون هدیه برای پرستش من نیاید.
16دوم: عید سایبانها موقعی است که میوۀ نو محصولات خود را که در مزرعه ات کاشته ای درو می کنی. سوم: عید برداشت محصول، یعنی آخر سال، موقعی که تمام محصولات خود را جمع می کنی.
16
«عید نوبر محصولات، هنگامی که محصولات خود را که در مزرعهتان کاشتهاید درو میکنید.
«عید خیمهها در پاییز، هنگامیكه میوهها را از تاكستانها و باغهای خودتان جمعآوری میكنید.
17هر سال سه مرتبه تمام افراد ذکور باید برای پرستش من، که خداوند، خدای شما هستم، حاضر شوند.
17
هر سال سه مرتبه تمام افراد ذکور باید برای پرستش من، که خدای شما هستم، حاضر شوند.
18هنگامی که برای من قربانی می کنی، نانی را که با خمیرمایه تهیه شده باشد برای من تقدیم نکن و چربی حیواناتی که در این عید برای من قربانی می کنی نباید تا صبح روز بعد باقی بماند.
18
«هنگامیکه برای من قربانی میگذرانید، نانی را که با خمیرمایه درست شده است هدیه نکنید، و چربی حیواناتی که در این عید برای من قربانی میکنید برای صبح روز بعد باقی نماند.
19هر سال میوۀ نو محصولات زمین خود را به خانۀ خداوند، خدای خود بیاور. بزغاله را در شیر مادرش نپز.»
19
«هر سال نوبر محصولات زمین خود را به خانهٔ خداوند خدایتان بیاورید،
«هرگز بُزغاله را در شیر مادرش نپزید.
20«من یک فرشته را پیشاپیش تو می فرستم تا تو را در راه محافظت کند و به سرزمینی هدایت کند که برای تو آماده کرده ام.
20
«من یک فرشته پیشاپیش شما میفرستم تا شما را در راه محافظت کند و به جایی که برای شما آماده کردهام برساند.
21به سخنان او گوش بده و از اوامر او پیروی نما. از او تمرد نکن، زیرا سرکشی تو را نخواهد بخشید، چونکه او فرستادۀ من است و نام من بر اوست.
21
خوب به او توجّه کنید و از او اطاعت نمایید. از او سرپیچی نکنید زیرا من او را فرستادهام و او عصیان شما را نخواهد بخشید.
22اما اگر از او اطاعت کنی و آنچه را که به تو هدایت داده ام بجا آوری، آنگاه من دشمنِ دشمنان تو و مخالفِ مخالفان تو خواهم بود.
22
امّا اگر شما از او اطاعت کنید و آنچه به شما دستور دادهام بجا آورید، من با همهٔ دشمنان شما خواهم جنگید.
23فرشتۀ من پیشاپیش تو می رود و ترا به سرزمین اموریان، حِتیان، فرزیان، کنعانیان، حویان و یبوسیان هدایت می کند و من همۀ آن ها را از بین می برم.
23
فرشتهٔ من پیشاپیش شما میرود و شما را به سرزمین اموریان، حِتّیان، فرزیان، کنعانیان، حویان و یبوسیان خواهد آورد و من همهٔ آنها را نابود خواهم کرد.
24در مقابل خدایان آن ها سجده نکن و از پرستش آن ها بپرهیز. در مراسم مذهبی آن ها شرکت نکن. ستون های آن ها را بکلی خراب و نابود ساز و بت های شان را بشکن.
24
در مقابل خدایان آنها سجده نکنید و آنها را پرستش منمایید، در کارهای مذهبی آنها شرکت نکنید. بلکه همهٔ آنها را خراب کنید و ستونهای مقدّس سنگی آنها را بشکنید.
25خداوند، خدای خود را عبادت کن و او نان و آب ترا برکت می دهد و بیماری را از میان تو دور می کند.
25
اگر شما مرا، خداوند خدایتان را پرستش نمایید، من شما را با غذا و آب برکت خواهم داد و تمامی مرضهای شما را برخواهم داشت.
26در سرزمین تو هیچ زنی نقصان نکرده و نازایی وجود نخواهد داشت. من به تو عمر طولانی می بخشم.
26
در سرزمین شما زنی که بچّهٔ خود را سقط کند و همچنین زن نازا نخواهد بود. من عمر طولانی به شما میدهم.
27من ترس خود را پیش روی تو بر مردمی که از سرزمین آن ها عبور می کنی مستولی می کنم. اقوامی را که با آن ها می جنگی آشفته و سراسیمه می سازم. کاری می کنم که تمام دشمنانت از تو بگریزند.
27
«من ترس خود را پیش از شما در بین تمام مللی که شما از نزد آنها عبور خواهید کرد، میفرستم. اقوامی را که شما با آنان جنگ كنید دچار اغتشاش خواهم ساخت. کاری میکنم که تمام دشمنانتان از دست شما فرار کنند.
28با زنبورهای که پیش روی تو می فرستم، حویان، کنعانیان و حِتیان را از سر راهت دور می کنم.
28
من دشمنان شما را به وحشت دچار خواهم كرد تا حویان، کنعانیان و حِتّیان را فراری دهند.
29البته آن ها را تا یک سال بیرون نمی رانم مبادا آن سرزمین به ویرانه ای تبدیل شود و تعداد جانوران درنده بیش از حد زیاد گردد،
29
آنها را مدّت یک سال بیرون نخواهم کرد، مبادا آن زمین به ویرانه تبدیل شود و حیوانات وحشی به شما حمله کنند.
30بلکه آن ها را به تدریج بیرون می کنم تا جمعیت شما زیاد شود و تمام زمین را تصرف کنید.
30
بلکه آنها را کمکم بیرون میکنم تا افراد شما به اندازهٔ کافی بتوانند آن زمین را تصرّف کنند.
31حدود و سرحد سرزمین شما را از بحیرۀ احمر تا سواحل بحر مدیترانه و از صحرای جنوب تا دریای فرات وسعت می بخشم و به شما کمک می کنم تا ساکنان آنجا را شکست داده بیرون برانید.
31
حدود و مرز سرزمین شما را از خلیج عقبه تا دریای مدیترانه و از صحرا تا رود فرات قرار میدهم و ساکنان آنجا را به دست شما تسلیم میکنم و شما آنها را بیرون خواهید کرد.
32با آن ها و خدایان ایشان عهد و پیمانی مبند.نگذار آن ها در سرزمین شما زندگی کنند، مبادا تو را علیه من تحریک کنند تا خدایان ایشان را بپرستی و در دامی گرفتار شوی.»
32
شما هیچ عهد و پیمانی با آنها و با خدایان آنها نبندید.
اجازه ندهید که آنها در سرزمین شما بمانند، مبادا شما را به گناه علیه من بكشانند. اگر خدایان آنها را عبادت کنید، این برای شما دامی خواهد شد.»
33نگذار آن ها در سرزمین شما زندگی کنند، مبادا تو را علیه من تحریک کنند تا خدایان ایشان را بپرستی و در دامی گرفتار شوی.»
33
اجازه ندهید که آنها در سرزمین شما بمانند، مبادا شما را به گناه علیه من بكشانند. اگر خدایان آنها را عبادت کنید، این برای شما دامی خواهد شد.»