1فرزندم، هر چه به تو یاد می دهم فراموش مکن و آنچه به تو می گویم به خاطر بسپار.
1
ای فرزند من، هرچه به تو یاد میدهم فراموش مکن و آنچه را به تو میگویم بهخاطر بسپار.
2تعلیمات من، سلامتی و عمر طولانی به تو می بخشد.
2
تعالیم من، کامیابی و عمر دراز به تو میبخشد.
3هرگز رحمت و راستی را از خود دور مکن، آن ها را زیب گردنت نما و بر لوحۀ سینه ات بنویس.
3
هرگز صداقت و وفاداری را از خود دور مکن، آنها را به گردنت ببند و بر قلبت بنویس.
4اگر چنین کنی، محبوبیت و رضامندی در نظر خدا و انسان خواهی یافت.
4
اگر چنین کنی، خدا و مردم از تو راضی خواهند شد.
5از دل و جان بر خداوند توکل کن و بر عقل خود تکیه مکن.
5
با دل و جان بر خداوند توکّل کن. بر عقل خود تکیه مکن.
6در تمام کارهایت خداوند را به خاطر داشته باش و او راه ترا راست می گرداند.
6
در تمام کارهایت خداوند را بهخاطر داشته باش. او راه راست را به تو نشان خواهد داد.
7از عقل و حکمت خود لاف نزن، از خداوند بترس و از بدی دوری کن.
7
خیال نکن که خیلی عاقل هستی. از خدا بترس و از بدی دوری کن.
8اگر چنین کنی، شفا یافته نیرو و قوّت به دست می آوری.
8
اگر چنین کنی، مانند داروی شفا بخش، به تو سلامتی و قوّت میبخشد.
9خداوند را احترام نما و از دارائی خود و از اولین محصول زمین خود قسمتی را به او تقدیم کن.
9
خداوند را احترام نما و از دارایی خود و از نوبر محصول زمین خود قسمتی را به او تقدیم کن.
10اگر چنین کنی انبارهایت پُر از نعمت و خمره هایت پُر از شیرۀ انگور خواهد شد.
10
اگر چنین کنی انبارهایت پر از نعمت و خمرههایت پر از شیرهٔ انگور خواهد شد.
11وقتی خداوند تو را اصلاح می کند، خوب توجه کن و وقتی تو را سرزنش می کند، دلگیر نشو.
11
ای فرزند من وقتی خداوند تو را تنبیه میکند، خوب توجّه کن و وقتی تو را سرزنش میکند، دلگیر نشو.
12همان طوریکه هر پدرِ با محبت، برای اصلاح فرزند محبوب خود، او را سرزنش می کند، خداوند هم ترا اصلاح می نماید.
12
چون خداوند کسانی را که دوست دارد، تربیت مینماید؛ مانند والدینی که فرزند عزیز خود را تربیت میکنند.
13خوشا به حال کسی که عقل و هوش می یابد،
13
خوشا به حال کسیکه حکمت و دانایی پیدا میکند.
14زیرا ارزش آن از طلا و نقره بیشتر است.
14
زیرا ارزش آن از طلا و نقره بیشتر است.
15حکمت از جواهرات گرانبهاتر و از هرچه آرزو کنی با ارزش تر است.
15
حکمت از جواهرات گرانبهاتر و از هرچه آرزو کنی باارزشتر است.
16حکمت به تو عمر طولانی و ثروت و احترام عطا می کند.
16
حکمت به تو عمر دراز و ثروت و احترام میبخشد.
17حکمت در زندگی تو را کامیاب کرده و به راه آرامش و خوشی راهنمائی می کند.
17
حکمت در زندگی تو را کامیاب کرده و به راه امنیّت و شادمانی هدایت میکند.
18حکمت برای کسانیکه از میوۀ آن استفاده می کنند، درخت حیات است، و خوشا به حال کسی که همیشه از آن میوه می خورد.
18
کسانیکه حکیم میشوند، شادمان خواهند بود. جان و حیات را خدا میبخشد.
19خداوند زمین را به حکمت خود آفرید و آسمان ها را با دانایی خود بنا کرد.
19
خداوند زمین با از روی حکمت خود آفرید،
و آسمانها را با دانایی خود بنیان نهاد.
20بر اثر دانش او چشمه فوران کرد و باران از ابر ها بر زمین بارید.
20
عقل او رودخانهها را روان نمود،
و باران را از ابرها بر زمین بارانید.
21ای پسرم، عقل و قضاوت درست و عادلانۀ خود را حفظ کن و نگذار از تو دور شوند.
21
ای فرزند من، دانایی و فهم خود را حفظ کن و نگذار از تو دور شوند.
22این دو خصلت به تو نیروی حیات می بخشند و زندگی ترا زینت می دهند.
22
اینها به تو زندگی میبخشند و آن را پر از خوشی میکنند.
23آنگاه به سلامتی راه خود را طی می کنی و شکست نمی خوری.
23
آنگاه به سلامتی، راه خود را طی میکنی و شکست نمیخوری.
24بدون ترس می خوابی و تمام شب براحتی استراحت می کنی.
24
بدون ترس میخوابی و تمام شب به راحتی استراحت میکنی.
25از بلاهای ناگهانی، که مانند طوفان بر شریران نازل می شود، نخواهی ترسید.
25
از بلاهای ناگهانی -مثل آنچه که توفان بر سر شریران میآورد- نخواهی ترسید.
26خداوند از تو محافظت می کند و نمی گذارد که در دام گرفتار شوی.
26
خداوند از تو محافظت میکند و نمیگذارد که در دام گرفتار شوی.
27تا می توانی از احسان کردن به محتاجان کوتاهی مکن.
27
هرگاه که از دستت برمیآید، از احسان کردن به محتاجان کوتاهی مکن.
28اگر می توانی حالا به همسایه ات کمک کنی، به او نگو: «برو و فردا بیا.»
28
اگر میتوانی اکنون به همسایهات کمک کنی، به او نگو برو و فردا بیا.
29در مورد همسایه ات که نزدیک تو زندگی می کند و به تو اعتماد دارد، نیت بد نداشته باش.
29
در مورد همسایهات که نزدیک تو زندگی میکند و به تو اعتماد دارد، قصد بدی مکن.
30با کسی که به تو بدی نکرده است، بی سبب چون و چرا مکن.
30
با کسیکه به تو بدی نکرده است، بیسبب جدل مکن.
31به مردمان ظالم حسادت نورز و از آن ها پیروی منما.
31
به مردمان زورگو حسادت نورز و از آنها تقلید مکن.
32چون خداوند از مردم ظالم متنفر است، اما با اشخاص راستکار دوستی دارد.
32
چون خداوند از مردم ظالم متنفّر است، امّا درستکاران از اسرار الهی آگاهند.
33لعنت خداوند بر خانۀ شریران است، اما خانۀ عادلان را برکت می دهد.
33
لعنت خداوند بر خانهٔ شریران است امّا خانهٔ عادلان را برکت میدهد.
34خداوند به مردم مغرور توجهی ندارد اما فروتنان را سرافراز می کند.خردمندان عزت و جلال به دست می آورند، اما نادانان رسوائی خود را بیشتر خواهند کرد.
34
خداوند به مردم از خود راضی توجّهی ندارد امّا فروتنان را سرافراز مینماید.
خردمندان عزّت و جلال به دست میآورند، امّا نادانان رسوایی خود را بیشتر خواهند کرد.
35خردمندان عزت و جلال به دست می آورند، اما نادانان رسوائی خود را بیشتر خواهند کرد.
35
خردمندان عزّت و جلال به دست میآورند، امّا نادانان رسوایی خود را بیشتر خواهند کرد.