¹دربارۀ فردایت با غرور صحبت نکن، زیرا نمی دانی که فردا چه پیش خواهد آمد.

¹NO te jactes del día de mañana; Porque no sabes qué dará de sí el día.

²هرگز از خودت تعریف نکن، بگذار دیگران از تو تعریف کنند.

²Alábete el extraño, y no tu boca; El ajeno, y no tus labios.

³حمل بار سنگ و ریگ سخت است، اما تحمل سختی هائی که یک شخص احمق ایجاد می کند، از آن هم سخت تر است.

³Pesada es la piedra, y la arena pesa; Mas la ira del necio es más pesada que ambas cosas.

⁴حسادت خطرناکتر و بی رحمتر از خشم و غضب است.

⁴Cruel es la ira, é impetuoso el furor; Mas ¿quién parará delante de la envidia?

⁵سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است.

⁵Mejor es reprensión manifiesta Que amor oculto.

⁶زخم دوست بهتر از بوسۀ دشمن است.

⁶Fieles son las heridas del que ama; Pero importunos los besos del que aborrece.

⁷شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیزِ تلخ، شیرین است.

⁷El alma harta huella el panal de miel; Mas al alma hambrienta todo lo amargo es dulce.

⁸کسی که خانۀ خود را ترک می کند، همچون پرنده ای است که از آشیانۀ خود آواره شده باشد.

⁸Cual ave que se va de su nido, Tal es el hombre que se va de su lugar.

⁹مشورۀ صمیمانۀ یک دوست همچون عطری خوشبو دلپذیر است.

⁹El ungüento y el perfume alegran el corazón: Y el amigo al hombre con el cordial consejo.

¹⁰دوست خود و دوست والدینت را هرگز ترک نکن، و وقتی که در سختی هستی، بسراغ خویشاوندانت نرو. همسایۀ نزدیک از خویشاوندان دور بهتر است.

¹⁰No dejes á tu amigo, ni al amigo de tu padre; Ni entres en casa de tu hermano el día de tu aflicción. Mejor es el vecino cerca que el hermano lejano.

¹¹فرزندم، حکمت بیآموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که سرزنشم می کنند، بدهم.

¹¹Sé sabio, hijo mío, y alegra mi corazón, Y tendré qué responder al que me deshonrare.

¹²شخص زیرک خطر را می بیند و از آن اجتناب می کند، اما آدم جاهل بسوی آن می رود و خود را گرفتار می سازد.

¹²El avisado ve el mal, y escóndese, Mas los simples pasan, y llevan el daño.

¹³از کسی که پیش تو ضامن شخص بیگانه ای می شود، گرو بگیر.

¹³Quítale su ropa al que fió al extraño; Y al que fió á la extraña, tómale prenda.

¹⁴اگر صبح وقت با دعای خیر دوستت را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.

¹⁴El que bendice á su amigo en alta voz, madrugando de mañana, Por maldición se le contará.

¹⁵چکیدن دائمی آب در روز بارانی و زن ستیزه جو مثل هم هستند.

¹⁵Gotera continua en tiempo de lluvia, Y la mujer rencillosa, son semejantes:

¹⁶هر که بخواهد با او مقابله کند، مثل کسی است که بخواهد مانع وزیدن باد گردد و یا اینکه روغن را در دست خود نگهدارد.

¹⁶El que pretende contenerla, arresta el viento: O el aceite en su mano derecha.

¹⁷همانطوری که آهن، آهن را تیز می کند، دوست نیز شخصیت دوست خود را اصلاح می کند.

¹⁷Hierro con hierro se aguza; Y el hombre aguza el rostro de su amigo.

¹⁸هر که از درخت انجیر نگهداری کند، از میوه اش هم خواهد خورد، و هر کسی که به آقای خود خدمت کند، عزت می یابد.

¹⁸El que guarda la higuera, comerá su fruto; Y el que guarda á su señor, será honrado.

¹⁹همانطوری که انسان در آب، انعکاس روی خود را می بیند، در قلب دیگران نیز انعکاس شخصیت خود را مشاهده می کند.

¹⁹Como un agua se parece á otra, Así el corazón del hombre al otro.

²⁰همانطوری که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی شود، خواهشهای انسان هم هرگز ارضا نمی گردند.

²⁰El sepulcro y la perdición nunca se hartan: Así los ojos del hombre nunca están satisfechos.

²¹طلا و نقره را بوسیلۀ آتش می آزمایند، اما انسان را از عکس العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می توان شناخت.

²¹El crisol prueba la plata, y la hornaza el oro: Y al hombre la boca del que lo alaba.

²²اگر شخص احمق را در هاوَن هم بکوبی، حماقتش از او جدا نمی شود.

²²Aunque majes al necio en un mortero entre granos de trigo á pisón majados, No se quitará de él su necedad.

²³مال و دارائی زود از بین می رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای اولادۀ او باقی نمی ماند. پس تو با دقت از گله و رمه ات مواظبت کن،

²³Considera atentamente el aspecto de tus ovejas; Pon tu corazón á tus rebaños:

²⁴زیرا وقتی بیده چیده می شود و محصول تازه ببار می آید و علف کوهستان جمع آوری می شود،

²⁴Porque las riquezas no son para siempre; ¿Y será la corona para perpetuas generaciones?

²⁵آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خریدو از شیر بقیۀ بزهایت تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.

²⁵Saldrá la grama, aparecerá la hierba, Y segaránse las hierbas de los montes.

²⁶و از شیر بقیۀ بزهایت تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.

²⁶Los corderos para tus vestidos, Y los cabritos para el precio del campo:

²⁷Y abundancia de leche de las cabras para tu mantenimiento, y para mantenimiento de tu casa, Y para sustento de tus criadas.