1The vision of Isaiah the son of Amos, which he saw concerning Judah and Jerusalem in the days of Uzziah, Jotham, Ahaz, Hezekiah, kings of Judah.
1 Dyma'r weledigaeth a ddaeth i Eseia fab Amos am Jwda a Jerwsalem yn ystod teyrnasiad Usseia, Jotham, Ahas a Heseceia, brenhinoedd Jwda.
2Hear, [ye] heavens, and give ear, [thou] earth! for Jehovah hath spoken: I have nourished and brought up children; and they have rebelled against me.
2 Clyw, nefoedd! Gwrando, ddaear! Oherwydd llefarodd yr ARGLWYDD: "Megais blant a'u meithrin, ond codasant mewn gwrthryfel yn f'erbyn.
3The ox knoweth his owner, and the ass his master's crib; Israel doth not know, my people hath no intelligence.
3 Y mae'r ych yn adnabod y sawl a'i piau, a'r asyn breseb ei berchennog; ond nid yw Israel yn adnabod, ac nid yw fy mhobl yn deall."
4Ah sinful nation, a people laden with iniquity, a seed of evildoers, children that corrupt themselves! They have forsaken Jehovah; they have despised the Holy One of Israel; they are turned away backward.
4 O genhedlaeth bechadurus, pobl dan faich o ddrygioni, epil drwgweithredwyr, plant anrheithwyr! Y maent wedi gadael yr ARGLWYDD, wedi dirmygu Sanct Israel, a throi cefn.
5Why should ye be smitten any more? ye will revolt more and more: the whole head is sick, and the whole heart faint.
5 I ba ddiben y trewir chwi mwyach, gan eich bod yn parhau i wrthgilio? Y mae eich pen yn ddoluriau i gyd, a'ch holl galon yn ysig;
6From the sole of the foot even unto the head there is no soundness in him; wounds, and weals, and open sores: they have not been dressed, nor bound up, nor mollified with oil.
6 o'r corun i'r sawdl nid oes un man yn iach, dim ond archoll a chlais a dolur crawnllyd heb eu gwasgu na'u rhwymo na'u hesmwytho ag olew.
7Your country is desolate; your cities are burned with fire; your land, strangers eat it up in your presence, and it is desolate, as overthrown by strangers.
7 Y mae eich gwlad yn anrhaith, eich dinasoedd yn ulw, a dieithriaid yn ysu eich tir yn eich gu373?ydd; y mae'n ddiffaith fel Sodom ar �l ei dinistrio.
8And the daughter of Zion is left, as a booth in a vineyard, as a night-lodge in a cucumber-garden, as a besieged city.
8 Gadawyd Seion fel caban mewn gwinllan, fel cwt mewn gardd cucumerau, fel dinas dan warchae.
9Unless Jehovah of hosts had left us a very small residue, we should have been as Sodom, we should have been like unto Gomorrah.
9 Oni bai i ARGLWYDD y Lluoedd adael i ni weddill bychan, byddem fel Sodom, a'r un ffunud � Gomorra.
10Hear the word of Jehovah, rulers of Sodom; give ear unto the law of our God, people of Gomorrah!
10 Clywch air yr ARGLWYDD, chwi reolwyr Sodom, gwrandewch ar gyfraith ein Duw, chwi bobl Gomorra.
11To what purpose is the multitude of your sacrifices unto me? saith Jehovah. I am sated with burnt-offerings of rams, and the fat of fed beasts; and in the blood of bullocks, and of lambs, and of he-goats I take no pleasure.
11 "Beth i mi yw eich aml aberthau?" medd yr ARGLWYDD. "Cefais syrffed ar boethoffrwm o hyrddod a braster anifeiliaid; ni chaf bleser o waed bustych nac o u373?yn na bychod.
12When ye come to appear before me, who hath required this from your hand -- to tread my courts?
12 Pan ddewch i ymddangos o'm blaen, pwy sy'n gofyn hyn gennych, sef mathru fy nghynteddau?
13Bring no more vain oblations! Incense is an abomination unto me, -- new moon and sabbath, the calling of convocations -- wickedness and the solemn meeting I cannot bear.
13 Peidiwch � chyflwyno rhagor o offrymau ofer; y mae arogldarth yn ffiaidd i mi. Gu373?yl y newydd-loer, Sabothau a galw cymanfa � ni allaf oddef drygioni a chynulliad sanctaidd.
14Your new moons and your set feasts my soul hateth: they are a burden to me; I am wearied of bearing [them].
14 Y mae'n gas gan f'enaid eich newydd�loerau a'ch gwyliau sefydlog; aethant yn faich arnaf, a blinais eu dwyn.
15And when ye spread forth your hands, I will hide mine eyes from you; yea, when ye make many prayers, I will not hear: your hands are full of blood.
15 Pan ledwch eich dwylo mewn gweddi, trof fy llygaid ymaith; er i chwi amlhau eich ymbil, ni fynnaf wrando arnoch. Y mae eich dwylo'n llawn gwaed;
16Wash you, make you clean; put away the evil of your doings from before mine eyes; -- cease to do evil,
16 ymolchwch, ymlanhewch. Ewch �'ch gweithredoedd drwg o'm golwg;
17learn to do well: seek judgment, gladden the oppressed, do justice to the fatherless, plead for the widow.
17 peidiwch � gwneud drwg, dysgwch wneud daioni. Ceisiwch farn, achubwch gam y gorthrymedig, amddiffynnwch yr amddifad, a chymerwch blaid y weddw.
18Come now, let us reason together, saith Jehovah: though your sins be as scarlet, they shall be as white as snow; though they be red like crimson, they shall be as wool.
18 "Yn awr, ynteu, ymresymwn �'n gilydd," medd yr ARGLWYDD. "Pe bai eich pechodau fel ysgarlad, fe fyddant cyn wynned �'r eira; pe baent cyn goched � phorffor, fe �nt fel gwl�n.
19If ye be willing and hearken, ye shall eat the good of the land;
19 Os bodlonwch i ufuddhau, cewch fwyta o ddaioni'r tir;
20but if ye refuse and rebel, ye shall be devoured with the sword: for the mouth of Jehovah hath spoken.
20 ond os gwrthodwch, a gwrthryfela, fe'ch ysir � chleddyf." Genau'r ARGLWYDD a'i llefarodd.
21How is the faithful city become a harlot! It was full of judgment; righteousness used to lodge in it, but now murderers.
21 O fel yr aeth y ddinas ffyddlon yn butain! Bu'n llawn o farn, a thrigai cyfiawnder ynddi, ond bellach llofruddion.
22Thy silver is become dross, thy wine is mixed with water:
22 Aeth dy arian yn sorod, a'th win yn gymysg � du373?r.
23thy princes are rebellious, and companions of thieves; every one loveth presents, and hunteth after rewards; they judge not the fatherless, and the cause of the widow cometh not unto them.
23 Y mae dy arweinwyr yn wrthryfelwyr ac yn bartneriaid lladron; y maent i gyd yn caru cil-dwrn ac yn chwilio am wobrau; nid ydynt yn amddiffyn yr amddifad, ac ni roddant sylw i gu373?yn y weddw.
24Therefore saith the Lord, Jehovah of hosts, the Mighty One of Israel: Ah! I will ease me of mine adversaries, and avenge me of mine enemies.
24 Am hynny, medd yr ARGLWYDD, ARGLWYDD y Lluoedd, Cadernid Israel, "Aha! Caf fwrw fy llid ar y rhai sy'n fy mlino, a dialaf ar fy ngelynion.
25And I will turn my hand upon thee, and will thoroughly purge away thy dross, and take away all thine alloy;
25 Trof fy llaw yn dy erbyn, puraf dy sorod � thrwyth, a symudaf dy holl amhuredd.
26and I will restore thy judges as at the first, and thy counsellors as at the beginning. Afterwards thou shalt be called, Town of righteousness, Faithful city.
26 Trof dy farnwyr i fod fel cynt, a'th gynghorwyr fel yn y dechrau. Ac wedi hynny fe'th elwir yn ddinas gyfiawn, yn dref ffyddlon."
27Zion shall be redeemed with judgment, and they that return of her with righteousness.
27 Gwaredir Seion trwy farn, a'i rhai edifeiriol trwy gyfiawnder.
28But the ruin of the transgressors and of the sinners [shall be] together; and they that forsake Jehovah shall be consumed.
28 Ond daw dinistr i'r gwrthryfelwyr a'r pechaduriaid ynghyd, a diddymir y rhai a gefna ar Dduw.
29For they shall be ashamed of the terebinths that ye have desired, and ye shall blush for the gardens that ye have chosen.
29 Bydd arnoch gywilydd o'r deri a oedd yn hoff gennych, a gwridwch dros eich gerddi dethol;
30For ye shall be as a terebinth whose leaf fadeth, and as a garden that hath no water.
30 byddwch fel coeden dderw a'i dail wedi gwywo, ac fel gardd heb ddu373?r ynddi.
31And the strong shall be for tow, and his work a spark; and they shall both burn together, and there shall be none to quench [them].
31 Bydd y cadarn fel cynnud, a'i orchest fel gwreichionen; fe losgant ill dau ynghyd, ac ni all neb eu diffodd.