1Beroem u niet over den dag van morgen; want gij weet niet, wat de dag zal baren.
1 Paid ag ymffrostio ynglu375?n ag yfory, oherwydd ni wyddost beth a ddigwydd mewn diwrnod.
2Laat u een vreemde prijzen, en niet uw mond; een onbekende, en niet uw lippen.
2 Gad i ddieithryn dy ganmol, ac nid dy enau dy hun; un sy'n estron, ac nid dy wefusau dy hun.
3Een steen is zwaar, en het zand gewichtig; maar de toornigheid des dwazen is zwaarder dan die beide.
3 Y mae pwysau mewn carreg, a thywod yn drwm, ond y mae casineb y ffu373?l yn drymach na'r ddau.
4Grimmigheid en overloping van toorn is wreedheid; maar wie zal voor nijdigheid bestaan?
4 Y mae dicter yn greulon, a digofaint fel llifeiriant, ond pwy a all sefyll o flaen cenfigen?
5Openbare bestraffing is beter dan verborgene liefde.
5 Y mae cerydd agored yn well na chariad a guddir.
6De wonden des liefhebbers zijn getrouw; maar de kussingen des haters zijn af te bidden.
6 Y mae dyrnodiau cyfaill yn ddidwyll, ond cusanau gelyn yn dwyllodrus.
7Een verzadigde ziel vertreedt het honigzeem; maar aan een hongerige ziel is alle bitter zoet.
7 Y mae un wedi ei ddigoni yn gwrthod m�l, ond i'r newynog, melys yw popeth chwerw.
8Gelijk een vogel is, die uit zijn nest omdoolt, alzo is een man, die omdoolt uit zijn plaats.
8 Fel aderyn yn crwydro o'i nyth, felly y mae rhywun sy'n crwydro o'i gynefin.
9Olie en reukwerk verblijdt het hart; alzo is de zoetigheid van iemands vriend, vanwege den raad der ziel.
9 Y mae olew a phersawr yn llawenhau'r galon, a mwynder cyfaill yn cyfarwyddo'r enaid.
10Verlaat uw vriend, noch den vriend uws vaders niet; en ga ten huize uws broeders niet op den dag van uw tegenspoed. Beter is een gebuur die nabij is, dan een broeder, die verre is.
10 Paid � chefnu ar dy gyfaill a chyfaill dy rieni, a phaid � mynd i du375? dy frawd yn nydd dy adfyd. Y mae cyfaill agos yn well na brawd ymhell.
11Zijt wijs, mijn zoon, en verblijd mijn hart; opdat ik mijn smader wat te antwoorden heb.
11 Fy mab, bydd ddoeth, a llawenha fy nghalon; yna gallaf roi ateb i'r rhai sy'n fy amharchu.
12De kloekzinnige ziet het kwaad, en verbergt zich; de slechten gaan henen door, en worden gestraft.
12 Y mae'r craff yn gweld perygl ac yn ei osgoi, ond y mae'r gwirion yn mynd rhagddo ac yn talu am hynny.
13Als iemand voor een vreemde borg geworden is, neem zijn kleed, en pand hem voor een onbekende vrouw.
13 Cymer wisg y sawl sy'n mynd yn feichiau dros ddyn dieithr, a chadw hi'n ernes o'i addewid ar ran dieithryn.
14Die zijn vriend zegent met luider stem, zich des morgens vroeg opmakende, het zal hem tot een vloek gerekend worden.
14 Y mae'r un sy'n bendithio'i gyfaill � llef uchel, ac yn codi'n fore i wneud hynny, yn cael ei ystyried yn un sy'n ei felltithio.
15Een gedurige druiping ten dage des slagregens en een kijfachtige huisvrouw zijn even gelijk.
15 Diferion parhaus ar ddiwrnod glawog, tebyg i hynny yw gwraig yn cecru;
16Elkeen, die haar verbergt, zou den wind verbergen, en de olie zijner rechterhand, die roept.
16 y mae ei hatal fel ceisio atal y gwynt, neu fel un yn ceisio dal olew yn ei law.
17Ijzer scherpt men met ijzer; alzo scherpt een man het aangezicht zijns naasten.
17 Y mae haearn yn hogi haearn, ac y mae pob un hogi meddwl ei gyfaill.
18Die den vijgeboom bewaart, zal zijn vrucht eten; en die zijn heer waarneemt, zal geeerd worden.
18 Yr un sy'n gofalu am ffigysbren sy'n bwyta'i ffrwyth, a'r sawl sy'n gwylio tros ei feistr sy'n cael anrhydedd.
19Gelijk in het water het aangezicht is tegen het aangezicht, alzo is des mensen hart tegen den mens.
19 Fel yr adlewyrchir wyneb mewn du373?r, felly y mae'r galon yn ddrych o'r unigolyn.
20De hel en het verderf worden niet verzadigd; alzo worden de ogen des mensen niet verzadigd.
20 Ni ddigonir Sheol nac Abadon, ac ni ddiwellir llygaid neb ychwaith.
21De smeltkroes is voor het zilver, en de oven voor het goud; alzo is een man naar zijn lof te proeven.
21 Y mae tawddlestr i'r arian, a ffwrnais i'r aur, felly y profir cymeriad gan ganmoliaeth.
22Al stiet gij den dwaas in een mortier met een stamper, in het midden van het gestoten graan, zijn dwaasheid zou van hem niet afwijken.
22 Er iti bwyo'r ff�l � phestl mewn morter yn gymysg �'r grawn m�n, eto ni elli yrru ei ffolineb allan ohono.
23Zijt naarstig, om het aangezicht uwer schapen te kennen; zet uw hart op de kudden.
23 Gofala'n gyson am dy braidd, a rho sylw manwl i'r ddiadell;
24Want de schat is niet tot in eeuwigheid; of zal de kroon van geslacht tot geslacht zijn?
24 oherwydd nid yw cyfoeth yn para am byth, na choron o genhedlaeth i genhedlaeth.
25Als het gras zich openbaart, en de grasscheuten gezien worden, laat de kruiden der bergen verzameld worden.
25 Ar �l cario'r gwair, ac i'r adladd ymddangos, a chasglu gwair y mynydd,
26De lammeren zullen zijn tot uw kleding, en de bokken de prijs des velds.
26 yna cei ddillad o'r u373?yn, a phris y tir o'r bychod geifr,
27Daartoe zult gij genoegzaamheid van geitenmelk hebben tot uw spijze, tot spijze van uw huis, en leeftocht uwer maagden.
27 a bydd digon o laeth geifr yn ymborth i ti a'th deulu, ac yn gynhaliaeth i'th forynion.