1Nomo bona estas pli preferinda, ol granda ricxeco; Kaj bona estimo, ol argxento kaj oro.
1Hyvä maine on rikkautta arvokkaampi, suosio parempi kuin kulta ja hopea.
2Ricxulo kaj malricxulo renkontigxas: Ilin ambaux kreis la Eternulo.
2Pane rikas ja köyhä vieretysten: kumpaisenkin on Herra luonut.
3Prudentulo antauxvidas malbonon, kaj kasxigxas; Sed naivuloj antauxenpasxas, kaj difektigxas.
3Kun onnettomuus uhkaa, viisas väistää, tyhmä kulkee kohti ja saa kolhut.
4Por humileco kaj timo antaux la Eternulo Oni ricevas ricxecon kaj honoron kaj vivon.
4Nöyryyden ja Herran pelon palkka on elämä, vauraus ja kunnia.
5Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimigxas de ili.
5Okaita ja ansoja on väärämielisen tiellä -- karta sitä, jos elämäsi on sinulle kallis!
6Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj ecx maljunigxinte li ne deklinigxos de gxi.
6Ohjaa lapsi heti oikealle tielle, niin hän vanhanakaan ei siltä poikkea.
7Ricxulo regas super malricxuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.
7Köyhä on rikkaan vallassa, velallisesta tulee velkojan orja.
8Kiu semas maljustajxon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompigxos.
8Joka vääryyttä kylvää, se tuhoa niittää, hänen sauvansa särkyy ja mahtinsa murtuu.
9Bonokululo estos benata; CXar li donas el sia pano al malricxulo.
9Siunattu se, jolla on hyvä sydän, hän antaa leivästään tarvitsevalle.
10Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj cxesigxos malkonsento kaj ofendo.
10Aja riitapukari pois, niin sopu palaa, tulee loppu torasta ja parjauksista.
11Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la regxo estas amiko.
11Puhdassydämistä Jumala rakastaa, puheissaan taitavaa kuningas suosii.
12La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.
12Herra suojelee totuutta ja tekee tyhjiksi petturien puheet.
13Mallaborulo diras:Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.
13Laiska sanoo: "Ulkona on leijona, tappavat vielä minut keskellä katua."
14La busxo de malcxastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.
14Vieraan naisen suu on syvä hauta -- siihen putoaa se, jonka Herra kiroaa.
15Malsagxeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta gxin elpelas el gxi.
15Hulluus tarttuu helposti nuorukaiseen, mutta kunnon kuritus ajaa sen pois.
16Kiu premas malricxulon, por pligrandigi sian ricxecon, Tiu donas al ricxulo, por ke li malricxigxu.
16Joka köyhää sortaa ja rikasta lahjoo, ei siitä rikastu vaan köyhtyy.
17Klinu vian orelon kaj auxskultu vortojn de sagxuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;
17Kuuntele tarkoin, ota vastaan viisaiden sanat, avaa sydämesi tiedolle, jota jaan.
18CXar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos cxiuj pretaj sur viaj lipoj.
18Teet hyvin, kun kätket sen sisimpääsi ja pidät sen valmiina huulillasi.
19Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaux.
19Turvaa Herraan -- siksi minä sinulle puhun, siksi saatan tietoosi kaiken tämän.
20CXu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,
20Kolmekymmentä ohjetta olen kirjoittanut sinulle neuvoksi ja opastukseksi,
21Por sciigi al vi la gxustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?
21jotta oppisit totuutta, oikeita sanoja, ja voisit vakain sanoin vastata lähettäjällesi.
22Ne prirabu malricxulon, pro tio, ke li estas malricxa; Kaj ne premu senhavulon cxe la pordego;
22Älä riistä heikkoa hänen heikkoutensa vuoksi, älä sorra köyhää oikeudessa,
23CXar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.
23sillä Herra ajaa hänen asiaansa ja riistää hengen hänen riistäjiltään.
24Ne amikigxu kun homo kolerema, Kaj ne komunikigxu kun homo flamigxema;
24Älä lyöttäydy kiivaan miehen seuraan, älä ryhdy äkkipikaisen kumppaniksi,
25Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.
25ettet tottuisi hänen teihinsä ja vaarantaisi omaakin vaellustasi.
26Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por sxuldoj.
26Älä tee niiden tavoin, jotka lyövät kättä ja menevät veloista takuuseen.
27Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litajxon de sub vi.
27Ellei sinulla ole millä maksaa, viedään vuodekin altasi.
28Ne forsxovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.
28Älä siirrä vanhaa rajapyykkiä, jonka esi-isäsi ovat paikalleen panneet.
29Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaux regxoj; Li ne staros antaux maleminentuloj.
29Katsopa miestä, joka on toimissaan taitava: hänen tiensä vie kuninkaiden hoveihin, ei hän jää alhaisten palvelukseen.