¹sed Jesuo iris al la monto Olivarba.

¹Gesù andò al monte degli Ulivi.

²Kaj li revenis frumatene en la templon, kaj la tuta popolo venis al li; kaj li sidigxis, kaj instruadis ilin.

²E sul far del giorno, tornò nel tempio, e tutto il popolo venne a lui; ed egli, postosi a sedere, li ammaestrava.

³Kaj la skribistoj kaj Fariseoj alkondukis virinon, kaptitan en adulto; kaj stariginte sxin en la mezo,

³Allora gli scribi e i Farisei gli menarono una donna còlta in adulterio; e fattala stare in mezzo,

⁴ili diris al li:Majstro, cxi tiu virino estas kaptita adultante, en la faro mem.

⁴gli dissero: Maestro, questa donna è stata còlta in flagrante adulterio.

⁵En la legxo Moseo ordonis al ni tiajn sxtonmortigi; sed kion vi diras?

⁵Or Mosè, nella legge, ci ha comandato di lapidare queste tali; e tu che ne dici?

⁶Kaj tion ili diris, provante lin, por povi lin akuzi pri io. Sed Jesuo sin klinis, kaj per fingro skribis sur la tero.

⁶Or dicean questo per metterlo alla prova, per poterlo accusare. Ma Gesù, chinatosi, si mise a scrivere col dito in terra.

⁷Kiam ili ankoraux demandis lin, li levigxis, kaj diris al ili:Kiu el vi estas senpeka, tiu unua jxetu sur sxin sxtonon.

⁷E siccome continuavano a interrogarlo, egli, rizzatosi, disse loro: Chi di voi è senza peccato, scagli il primo la pietra contro di lei.

⁸Kaj denove li sin klinis kaj skribis sur la tero.

⁸E chinatosi di nuovo, scriveva in terra.

⁹Sed auxdinte tion, ili eliris unu post alia, komencante de la plej maljunaj kaj gxis la lastaj; kaj restis Jesuo sola, kaj la virino staranta en la mezo.

⁹Ed essi, udito ciò, e ripresi dalla loro coscienza, si misero ad uscire ad uno ad uno, cominciando dai più vecchi fino agli ultimi; e Gesù fu lasciato solo con la donna che stava là in mezzo.

¹⁰Kaj Jesuo levigxis, kaj diris al sxi:Virino, kie ili estas? cxu neniu vin kondamnis?

¹⁰E Gesù, rizzatosi e non vedendo altri che la donna, le disse: Donna, dove sono que’ tuoi accusatori? Nessuno t’ha condannata?

¹¹Kaj sxi diris:Neniu, Sinjoro. Jesuo diris al sxi:Ankaux mi vin ne kondamnas; iru, kaj de nun ne plu peku.

¹¹Ed ella rispose: Nessuno, Signore. E Gesù le disse: Neppure io ti condanno; va’ e non peccar più.

¹²Jesuo denove parolis al ili, dirante:Mi estas la lumo de la mondo; kiu min sekvas, tiu ne iros en mallumo, sed havos la lumon de la vivo.

¹²Or Gesù parlò loro di nuovo, dicendo: Io son la luce del mondo; chi mi seguita non camminerà nelle tenebre, ma avrà la luce della vita.

¹³La Fariseoj do diris al li:Vi atestas pri vi mem; via atesto ne estas vera.

¹³Allora i Farisei gli dissero: Tu testimoni di te stesso; la tua testimonianza non è verace.

¹⁴Jesuo respondis kaj diris al ili:Kvankam mi atestas pri mi mem, tamen mia atesto estas vera; cxar mi scias, de kie mi venis, kaj kien mi iras; sed vi ne scias, de kie mi venis, nek kien mi iras.

¹⁴Gesù rispose e disse loro: Quand’anche io testimoni di me stesso, la mia testimonianza è verace, perché so donde son venuto e donde vado; ma voi non sapete donde io vengo né dove vado.

¹⁵Vi jugxas laux la karno; mi jugxas neniun.

¹⁵Voi giudicate secondo la carne; io non giudico alcuno.

¹⁶Tamen, ecx se mi jugxas, mia jugxo estas vera; cxar mi ne estas sola, sed mi kaj la Patro, kiu min sendis.

¹⁶E anche se giudico, il mio giudizio è verace, perché non son solo, ma son io col Padre che mi ha mandato.

¹⁷Estas ja skribite en via legxo, ke la atesto de du homoj estas vera.

¹⁷D’altronde nella vostra legge è scritto che la testimonianza di due uomini è verace.

¹⁸Mi estas atestanto pri mi mem, kaj la Patro, kiu min sendis, atestas pri mi.

¹⁸Or son io a testimoniar di me stesso, e il Padre che mi ha mandato testimonia pur di me.

¹⁹Ili do diris al li:Kie estas via Patro? Respondis Jesuo:Vi konas nek min, nek mian Patron; se vi konus min, vi konus ankaux mian Patron.

¹⁹Onde essi gli dissero: Dov’è tuo padre? Gesù rispose: Voi non conoscete né me né il Padre mio: se conosceste me, conoscereste anche il Padre mio.

²⁰Tiujn vortojn Jesuo parolis en la trezorejo, dum li instruis en la templo; kaj neniu arestis lin, cxar lia horo ankoraux ne venis.

²⁰Queste parole disse Gesù nel tesoro, insegnando nel tempio; e nessuno lo prese, perché l’ora sua non era ancora venuta.

²¹Jesuo do denove diris al ili:Mi foriras, kaj vi sercxos min, kaj vi mortos en via peko; kien mi iras, tien vi ne povas veni.

²¹Egli dunque disse loro di nuovo: Io me ne vado, e voi mi cercherete, e morrete nel vostro peccato; dove vado io, voi non potete venire.

²²La Judoj do diris:CXu li sin mortigos? cxar li diras:Kien mi iras, tien vi ne povas veni.

²²Perciò i Giudei dicevano: S’ucciderà egli forse, poiché dice: Dove vado io voi non potete venire?

²³Kaj li diris al ili:Vi estas de malsupre, mi estas de supre; vi estas de cxi tiu mondo, mi ne estas de cxi tiu mondo.

²³Ed egli diceva loro: Voi siete di quaggiù; io sono di lassù; voi siete di questo mondo; io non sono di questo mondo.

²⁴Mi tial diris al vi, ke vi mortos en viaj pekoj; cxar se vi ne kredos, ke mi estas, vi mortos en viaj pekoj.

²⁴Perciò v’ho detto che morrete ne’ vostri peccati; perché se non credete che sono io (il Cristo), morrete nei vostri peccati.

²⁵Ili do diris al li:Kiu vi estas? Jesuo diris al ili:Laux tio, kion mi diradis al vi de la komenco.

²⁵Allora gli domandarono: Chi sei tu? Gesù rispose loro: Sono per l’appunto quel che vo dicendovi.

²⁶Mi havas multon por diri kaj jugxi pri vi; sed Tiu, kiu min sendis, estas vera; kaj tion, kion mi auxdis de Li, mi parolas al la mondo.

²⁶Ho molte cose da dire e da giudicare sul conto vostro; ma Colui che mi ha mandato è verace, e le cose che ho udite da lui, le dico al mondo.

²⁷Ili ne komprenis, ke li parolas al ili pri la Patro.

²⁷Essi non capirono ch’egli parlava loro del Padre.

²⁸Jesuo do diris:Kiam vi levos la Filon de homo, tiam vi scios, ke mi estas, kaj ke mi ne faras ion per mi mem; sed kiel la Patro instruis min, tion mi parolas.

²⁸Gesù dunque disse loro: Quando avrete innalzato il Figliuol dell’uomo, allora conoscerete che son io (il Cristo) e che non fo nulla da me, ma dico queste cose secondo che il Padre m’ha insegnato.

²⁹Kaj Tiu, kiu min sendis, estas kun mi; Li ne lasis min sola; cxar mi cxiam faras tion, kio placxas al Li.

²⁹E Colui che mi ha mandato è meco; Egli non mi ha lasciato solo, perché fo del continuo le cose che gli piacciono.

³⁰Dum li parolis tion, multaj kredis al li.

³⁰Mentr’egli parlava così, molti credettero in lui.

³¹Jesuo do diris al la Judoj, kiuj kredis al li:Se vi restos en mia vorto, vi estas vere miaj discxiploj;

³¹Gesù allora prese a dire a que’ Giudei che aveano creduto in lui: Se perseverate nella mia parola, siete veramente miei discepoli;

³²kaj vi scios la veron, kaj la vero vin liberigos.

³²e conoscerete la verità, e la verità vi farà liberi.

³³Ili respondis al li:Ni estas idaro de Abraham, kaj ankoraux al neniu ni estis sklavoj; kial vi diras:Vi estos liberigitaj?

³³Essi gli risposero: noi siamo progenie d’Abramo, e non siamo mai stati schiavi di alcuno; come puoi tu dire: Voi diverrete liberi?

³⁴Jesuo respondis al ili:Vere, vere, mi diras al vi:CXiu, kiu faras pekon, estas sklavo de peko.

³⁴Gesù rispose loro: In verità, in verità vi dico che chi commette il peccato è schiavo del peccato.

³⁵Kaj la sklavo ne cxiam restas en la domo, sed la filo cxiam restas.

³⁵Or lo schiavo non dimora per sempre nella casa: il figliuolo vi dimora per sempre.

³⁶Se do la Filo vin liberigos, vi estos efektive liberaj.

³⁶Se dunque il Figliuolo vi farà liberi, sarete veramente liberi.

³⁷Mi scias, ke vi estas idaro de Abraham; sed vi celas mortigi min, cxar mia vorto ne progresas en vi.

³⁷Io so che siete progenie d’Abramo; ma cercate d’uccidermi, perché la mia parola non penetra in voi.

³⁸Mi parolas tion, kion mi vidis cxe mia Patro; kaj vi ankaux faras tion, kion vi vidis cxe via patro.

³⁸Io dico quel che ho veduto presso il Padre mio; e voi pure fate le cose che avete udite dal padre vostro.

³⁹Ili respondis kaj diris al li:Nia patro estas Abraham. Jesuo diris al ili:Se vi estus Abrahamidoj, vi farus la farojn de Abraham.

³⁹Essi risposero e gli dissero: Il padre nostro è Abramo. Gesù disse loro: Se foste figliuoli d’Abramo, fareste le opere d’Abramo;

⁴⁰Sed nun vi celas mortigi min, homon, kiu parolis al vi la veron, kiun mi auxdis de Dio; tion Abraham ne faris.

⁴⁰ma ora cercate d’uccider me, uomo che v’ho detta la verità che ho udita da Dio; così non fece Abramo.

⁴¹Vi faras la farojn de via patro. Tiam ili diris al li:Ni ne naskigxis per malcxasteco; unu Patron ni havas, Dion.

⁴¹Voi fate le opere del padre vostro. Essi gli dissero: Noi non siam nati di fornicazione; abbiamo un solo Padre: Iddio.

⁴²Jesuo diris al ili:Se Dio estus via Patro, vi min amus; cxar de Dio mi elvenis, kaj estas veninta; cxar mi ne venis de mi mem, sed Li min sendis.

⁴²Gesù disse loro: Se Dio fosse vostro Padre, amereste me, perché io son proceduto e vengo da Dio, perché io non son venuto da me, ma è Lui che mi ha mandato.

⁴³Kial vi ne komprenas mian parolon? Tial, ke vi ne povas auxdi mian vorton.

⁴³Perché non comprendete il mio parlare? Perché non potete dare ascolto alla mia parola.

⁴⁴Vi estas de patro, la diablo, kaj vi volas fari la dezirojn de via patro. Li estis hommortiganto de la komenco, kaj ne staras en la vero, cxar vero ne estas en li. Kiam li parolas mensogon, li parolas sian proprajxon, cxar li estas mensoganto, kaj la patro de gxi.

⁴⁴Voi siete progenie del diavolo, ch’è vostro padre, e volete fare i desideri del padre vostro. Egli è stato omicida fin dal principio e non si è attenuto alla verità, perché non c’è verità in lui. Quando parla il falso, parla del suo, perché è bugiardo e padre della menzogna.

⁴⁵Sed tial, ke mi parolas la veron, vi ne kredas al mi.

⁴⁵E a me, perché dico la verità, voi non credete.

⁴⁶Kiu el vi pruvas kontraux mi pekon? Se mi diras la veron, kial vi ne kredas al mi?

⁴⁶Chi di voi mi convince di peccato? Se vi dico la verità, perché non mi credete?

⁴⁷Kiu estas de Dio, tiu auxskultas la vortojn de Dio; vi ne auxskultas, cxar vi ne estas el Dio.

⁴⁷Chi è da Dio ascolta le parole di Dio. Per questo voi non le ascoltate; perché non siete da Dio.

⁴⁸La Judoj respondis kaj diris al li:CXu ne prave ni diras, ke vi estas Samariano kaj havas demonon?

⁴⁸I Giudei risposero e gli dissero: Non diciam noi bene che sei un Samaritano e che hai un demonio?

⁴⁹Jesuo respondis:Mi ne havas demonon; sed mi honoras mian Patron, kaj vi min malhonoras.

⁴⁹Gesù rispose: Io non ho un demonio, ma onoro il Padre mio e voi mi disonorate.

⁵⁰Sed mi ne sercxas mian gloron:estas Unu, kiu sercxas kaj jugxas.

⁵⁰Ma io non cerco la mia gloria; v’è Uno che la cerca e che giudica.

⁵¹Vere, vere, mi diras al vi:Se iu observos mian vorton, tiu la morton neniam vidos.

⁵¹In verità, in verità vi dico che se uno osserva la mia parola, non vedrà mai la morte.

⁵²La Judoj diris al li:Nun ni scias, ke vi havas demonon. Mortis Abraham, kaj la profetoj; kaj vi diras:Se iu observos mian vorton, tiu la morton neniam gustumos.

⁵²I Giudei gli dissero: Or vediam bene che tu hai un demonio. Abramo e i profeti son morti, e tu dici: Se uno osserva la mia parola, non gusterà mai la morte.

⁵³CXu vi estas pli granda ol nia patro Abraham, kiu mortis? kaj la profetoj mortis; kiu vi pretendas esti?

⁵³Sei tu forse maggiore del padre nostro Abramo, il quale è morto? Anche i profeti son morti; chi pretendi d’essere?

⁵⁴Jesuo respondis:Se mi gloros min mem, mia gloro estas nenio; Tiu, kiu min gloras, estas mia Patro, pri kiu vi diras, ke Li estas via Dio;

⁵⁴Gesù rispose: S’io glorifico me stesso, la mia gloria è un nulla; chi mi glorifica è il Padre mio, che voi dite esser vostro Dio,

⁵⁵kaj vi Lin ne konis, sed mi Lin konas; kaj se mi diros, ke mi Lin ne konas, mi estos, kiel vi, mensoganto; sed mi Lin konas, kaj observas Lian vorton.

⁵⁵e non l’avete conosciuto; ma io lo conosco, e se dicessi di non conoscerlo, sarei un bugiardo come voi; ma io lo conosco e osservo la sua parola.

⁵⁶Via patro Abraham gxojegis vidi mian tagon, kaj li vidis kaj estis ravita.

⁵⁶Abramo, vostro padre, ha giubilato nella speranza di vedere il mio giorno; e l’ha veduto, e se n’è rallegrato.

⁵⁷Tiam la Judoj diris al li:Vi ankoraux ne estas kvindekjara, kaj cxu vi vidis Abrahamon?

⁵⁷I Giudei gli dissero: Tu non hai ancora cinquant’anni e hai veduto Abramo?

⁵⁸Jesuo diris al ili:Vere, vere, mi diras al vi:Antaux ol naskigxis Abraham, mi ekzistas.

⁵⁸Gesù disse loro: In verità, in verità vi dico: Prima che Abramo fosse nato, io sono.

⁵⁹Tiam ili prenis sxtonojn, por jxeti sur lin; sed Jesuo sin kasxis, kaj eliris el la templo.

⁵⁹Allora essi presero delle pietre per tirargliele; ma Gesù si nascose ed uscì dal tempio.