1Kaj la Eternulo ekparolis al Moseo kaj al Aaron, dirante al ili:
1Li Kâcuaß Dios quiâtinac riqßuineb laj Moisés ut laj Aarón ut quixye reheb:
2Diru al la Izraelidoj jene:Tio estas la bestoj, kiujn vi povas mangxi el cxiuj brutoj, kiuj estas sur la tero:
2—Yehomak chi joßcaßin reheb laj Israel. Saß xyânkeb li xul li cuanqueb saß ruchichßochß sicßbil ru li naru têtiu xtibel.
3cxiun bruton, kiu havas disfenditajn hufojn kaj distrancxan sulkon sur la hufoj kaj kiu remacxas macxitajxon, vi povas mangxi.
3Naru nequetiu xtibeleb li xul li jun xxâla rok ut cuib rixißijeb, li nequeßxhab xcuaheb xcaß sut.
4Nur cxi tiujn ne mangxu el la remacxantaj macxitajxon kaj el la havantaj disfenditajn hufojn:la kamelon, cxar gxi remacxas macxitajxon, sed disfenditajn hufojn gxi ne havas, malpura gxi estas por vi;
4Abanan, eb li xul li incßaß nequeßxhab xcuaheb xcaß sut ut eb li mâcßaß cuib rixißij incßaß naru nequetzaca. Incßaß naru nequetzaca li camello xban nak usta naxhab xcua xcaß sut, moco cuib ta rixißij.
5kaj la hirakon, cxar gxi remacxas macxitajxon, sed disfenditajn hufojn gxi ne havas, malpura gxi estas por vi;
5Incßaß naru nequetzaca li xul tejón xcßabaß xban nak usta naxhab xcua xcaß sut, abanan moco jun ta xxâla rok. Aßan jun li xul incßaß us têtzaca.
6kaj la leporon, cxar gxi remacxas macxitajxon, sed disfenditajn hufojn gxi ne havas, malpura gxi estas por vi;
6Joßcan ajcuiß li imul. Incßaß naru nequetzaca xban nak usta naxhab xcua xcaß sut, abanan moco jun ta xxâla rok. Aßan jun li xul incßaß us têtzaca.
7kaj la porkon, cxar gxi havas disfenditajn hufojn kaj distrancxan sulkon sur la hufoj, sed gxi ne remacxas macxitajxon, malpura gxi estas por vi.
7Joßcan ajcuiß li âk. Incßaß naru nequetzaca xban nak usta jun ajcuiß lix xâla rok, abanan incßaß naxhab xcua xcaß sut. Aßan jun li xul incßaß us chokß êre.
8Ilian viandon ne mangxu kaj iliajn kadavrojn ne tusxu, malpuraj ili estas por vi.
8Incßaß naru nequetiu xtibeleb li xul aßin ut incßaß ajcuiß naru nequechßeß nak camenakeb xban nak cui nequechßeß, muxbil chic êru texcanâk.
9Jenajn vi povas mangxi el cxiuj bestoj, kiuj estas en la akvo:cxiujn, kiuj havas nagxilojn kaj skvamojn en la akvo, en la maroj, kaj en la riveroj, ilin vi povas mangxi.
9Saß xyânkeb chixjunileb li xul li cuanqueb saß li palau ut saß eb li nimaß naru nequetzaca eb li car li cuan xxicß ut li cuan xta rix.
10Sed cxiuj, kiuj ne havas nagxilojn kaj skvamojn, en la maroj kaj en la riveroj, el cxio, kio movigxas en la akvo, kaj el cxiuj estajxoj, kiuj vivas en la akvo, ili estas abomenindajxo por vi;
10Abanan eb li xul li cuanqueb saß eb li nimaß ut li palau incßaß têtzaca cui mâcßaßeb xxicß ut mâcßaßeb xta rix. Tzßektânanbilak êban.
11kaj ili estu abomenindajxo por vi, ilian viandon ne mangxu kaj iliajn kadavrojn abomenu.
11Incßaß naru têtzaca. Tzßektânanbilak ban êban. Incßaß têtiu lix tibeleb, chi moco têchßeß cui camenak.
12CXio en la akvo, kio ne havas nagxilojn kaj skvamojn, estas abomenindajxo por vi.
12Chixjunileb li xul li cuanqueb saß haß tzßektânanbilakeb êban cui mâcßaßeb xxicß ut mâcßaßeb xta rix.
13Kaj cxi tiujn abomenu inter la birdoj, ili ne estu mangxataj, ili estas abomenindajxoj:la aglon kaj la gipaeton kaj la pandionon
13Chixjunileb li xul aßin li nequeßrupupic, tzßektânanbilak êban ut incßaß naru têtiu lix tibeleb; li tßiu, li soßsol li kßek rix, ut li soßsol li cak rix;
14kaj la milvon kaj la falkon kun gxia speco,
14li cßuch li kßek rix joß ajcuiß li cak rix;
15cxiun korvon kun gxia speco,
15joß eb ajcuiß li qßuila pây ru chi tzßok;
16kaj la struton kaj la strigon kaj la mevon kaj la akcipitron kun gxia speco
16joß ajcuiß li nimla xul avestruz, ut li cuarom ut li jotz, joß eb ajcuiß li qßuila pây ru chi cßuch;
17kaj la noktuon kaj la mergulon kaj la ibison
17li qßuila pây ru li cuarom ut li qßuila pây ru li xul jotz;
18kaj la cignon kaj la pelikanon kaj la perknopteron
18lix patux haß, ut li pelícano, ut jun pây chic ru li soßsol;
19kaj la cikonion kaj la ardeon kun gxia speco kaj la upupon kaj la vesperton.
19li cigueña, li sakiquil, li xul abubilla, joß ajcuiß li sotzß.
20CXio movigxanta, kio havas flugilojn kaj iras kvarpiede, estas abomenindajxo por vi.
20Incßaß naru têtzaca li cocß xul li cuanqueb xxicß ut cuanqueb câhib li rokeb. Tzßektânanbilak êban.
21Nur tiujn vi povas mangxi el cxiuj movigxantoj, kiuj havas flugilojn kaj iras kvarpiede:tiujn, kiuj havas genuojn super la kruroj, por salti per ili sur la tero.
21Abanan cuanqueb li xul li cuanqueb xxicß ut cuanqueb rok naru têtzaca. Aßaneb li xul li nequeßpiscßoc.
22La jenajn el ili vi povas mangxi:la akridon kun gxia speco kaj la cikadon kun gxia speco kaj la grilon kun gxia speco kaj la lokuston kun gxia speco.
22Naru têtzaca laj sâcß joß eb ajcuiß li jun chßol chic ut naru têtzaca ajcuiß li cuib pây ru li chiliß ut li jun chßol chic li nequeßpiscßoc.
23Sed cxiu alia movigxanto, kiu havas flugilojn kaj kvar piedojn, estas abomenindajxo por vi.
23Abanan incßaß naru têtzaca li jun chßol chic li xul li cuanqueb xxicß ut cuanqueb câhib rok. Tzßektânanbilak êban.
24Kaj per la jenaj vi farigxos malpuraj; cxiu, kiu ektusxos ilian kadavron, estos malpura gxis la vespero;
24Cuanqueb li xul camenak incßaß naru têchßeß. Cui têchßeß, têmux êrib ut muxbil chic ru texcanâk toj tâoc li kßojyîn.
25kaj cxiu, kiu portos kadavrajxon de ili, lavu siajn vestojn, kaj li estos malpura gxis la vespero:
25Li ani tixcuaclesi li camenak xul aßin, tento nak tixpuchß li rakß ut li jun aßan muxbil chic ru tâcanâk toj tâoc li kßojyîn.
26cxiu bruto, kiu havas disfenditajn hufojn, sed ne havas distrancxan sulkon kaj ne remacxas macxitajxon, estas malpura por vi; cxiu, kiu ektusxos ilin, estos malpura.
26Aßaneb aßin li xul aßin: eb li xul li cuanqueb cuib li rixißij, abanan mâcßaß xxâla li rok ut eb li incßaß nequeßxhab xcuaheb xcaß sut. Muxbil ru tâcanâk li ani tâchßeßok re li camenak xul xcomoneb aßan.
27Kaj el cxiuj bestoj kvarpiedaj cxiuj, kiuj iras sur siaj plandoj, estas malpuraj por vi; cxiu, kiu ektusxos ilian kadavron, estos malpura gxis la vespero.
27Incßaß naru têtzaca li xul li cuanqueb câhib li rok cui nequeßbêc tzßakal saß xyi li rokeb. Li ani tâchßeßok re junak li camenak xul xcomoneb aßan, muxbil chic ru tâcanâk toj tâoc li kßojyîn.
28Kaj kiu portos kadavrajxon de ili, lavu siajn vestojn, kaj li estos malpura gxis la vespero:malpuraj ili estas por vi.
28Li ani tixcuaclesi junak li camenak xul xcomoneb aßan, tento nak tixpuchß li rakß ut li jun aßan muxbil chic ru tâcanâk toj tâoc li kßojyîn.
29Kaj jen, kio estas malpura por vi inter la rampajxoj, kiuj rampas sur la tero:la talpo kaj la muso kaj la lacerto kun gxia speco
29Saß xyânkeb li xul li nequeßbêc chi cßachcßo saß ruchichßochß, aßaneb aßin li incßaß naru têtzaca: li sakbin, li chßo, ut li amoch;
30kaj la geko kaj la monitoro kaj la uromastiko kaj la skinko kaj la hxameleono.
30li qßuix ûch, li ahin, li tôlococ, ut li chujchuj joß ajcuiß li pereßmâl.
31Tiuj estas la malpuraj por vi inter cxiuj rampajxoj; cxiu, kiu ektusxos ilin post ilia morto, estos malpura gxis la vespero.
31Aßaneb aßin li xul li incßaß naru têtzaca xcomoneb li nequeßbêc saß chßochß. Li ani tâchßeßok re jun li camenak xul xcomoneb aßan muxbil chic ru tâcanâk toj tâoc li kßojyîn.
32Kaj cxio, sur kion falos io el ili malviva, estos malpura; cxu gxi estos ia ligna vazo, cxu vesto, cxu felo, cxu sako, cxu ia ilo, per kiu oni faras laboron-oni metu gxin en akvon, kaj gxi estos malpura gxis la vespero, kaj tiam gxi farigxos pura.
32Ut cui li camenak xul tâtßanekß saß xbên li cßaß re ru, li quinak cuiß muxbilak chic ru, usta cheß, usta tßicr, usta tzßûm, usta kßes ru tßicr ut yalak cßaßru chi cßanjelebâl. Muxbilak chic ru tâcanâk toj tâoc li kßojyîn. Ut tento nak tâqßuehekß saß haß re nak incßaß chic muxbilak ru.
33Kaj se en ian argilan vazon io el ili falos internen, tiam cxio, kio estas interne, farigxos malpura; kaj la vazon rompu.
33Cui jun li camenak xul tâtßanekß chi saß li chßochß ucßal, muxbil chic ru tâcanâk li ucßal joß ajcuiß li cuan chi saß. Tento nak têjor li ucßal aßan.
34CXiu mangxajxo, kiun oni mangxas, se sxprucos sur gxin tia akvo, farigxos malpura; kaj cxiu trinkajxo, kiun oni trinkas, en tia vazo farigxos malpura.
34Ut cui li haß li cuan saß li ucßal aßan tânak saß li tzacaêmk, muxbil chic ru tâcanâk li tzacaêmk. Ut chixjunil li haß li cuan saß li ucßal aßan, muxbil chic ru tâcanâk.
35Kaj cxio, sur kion falos io el ilia kadavrajxo, farigxos malpura; se gxi estos forno aux kaldrono, oni gxin disrompu; malpuraj ili estas kaj malpuraj ili estu por vi.
35Aß yal cßaßru tânak cuiß li camenak xul muxbil chic ru tâcanâk ut lix naßaj li xam malaj ut li horno yîbanbil riqßuin chßochß muxbileb chic ru ut tento têjucß.
36Nur fonto kaj puto kaj akvejoj restos puraj. Kiu ektusxos ilian kadavrajxon, farigxos malpura.
36Abanan moco muxbilak ta ru li yußam haß ut li becbil haß li tânak cuiß li camenak xul. Abanan li ani tâchßeßok re jun li camenak xul, muxbil chic ru tâcanâk.
37Kaj se io el ilia kadavrajxo falos sur ian semeblan semon, kiu estas semota, gxi restos pura.
37Cui li camenak xul tâtßanekß saß xbên li iyaj li oc re raubal, li iyaj aßan moco muxbil ta ru.
38Sed se estos versxita akvo sur la semon kaj io el ilia kadavrajxo falos sur gxin, tiam gxi estos malpura por vi.
38Abanan cui ac qßuebil saß haß li iyaj nak li camenak xul tâtßanekß saß xbên, li iyaj aßan muxbil chic ru tâcanâk.
39Kaj se mortos ia bruto el tiuj, kiujn vi uzas por mangxi, tiam tiu, kiu ektusxos gxian kadavron, estos malpura gxis la vespero.
39Cui junak li xul tâcâmk xcomoneb li nequetiu, li ani tâchßeßok re tixmux rib. Ut muxbilak ru tâcanâk toj tâoc li kßojyîn.
40Kaj tiu, kiu mangxos ion el gxia kadavrajxo, lavu siajn vestojn, kaj li estos malpura gxis la vespero; kaj tiu, kiu portos gxian kadavron, lavu siajn vestojn, kaj li estos malpura gxis la vespero.
40Ut cui junak tixtiu xtibel li camenak xul, li jun aßan tento nak tixpuchß li rakß. Abanan muxbilak ru tâcanâk toj tâoc li kßojyîn. Ut li ani tixpako li camenak xul tixmux rib. Tento nak tixpuchß li rakß ut muxbilak ru tâcanâk toj tâoc li kßojyîn.
41CXia rampajxo, kiu rampas sur la tero, estas abomenindajxo, gxi ne estu mangxata.
41Incßaß naru têtzaca li xul li nequeßxjucu ribeb saß chßochß. Tzßektânanbilak ban êban.
42CXio, kio rampas sur la ventro, kaj cxio, kio iras sur kvar piedoj aux sur pli da piedoj, sed estas rampajxo, kiu rampas sur la tero-ilin ne mangxu, cxar ili estas abomenindajxo.
42Incßaß naru têtzaca li xul li nequeßxjucuqui ribeb saß chßochß, chi moco li nequeßbêc chi cßachcßo, joß ajcuiß li cuanqueb nabal rokeb.
43Ne abomenindigu viajn animojn per iaj bestoj rampantaj, kaj ne malpurigxu per ili, farante vin mem malpuraj.
43Mêmux êrib riqßuin xtzacanquileb li xul aßin. Mêmux êrib riqßuineb chi moco têqßue êrib chi muxecß xbaneb.
44CXar Mi, la Eternulo, estas via Dio; tial sanktigu vin kaj estu sanktaj, cxar Mi estas sankta; kaj ne malpurigu viajn animojn per ia rampajxo, kiu rampas sur la tero.
44Lâin li Kâcuaß lê Dios. Santobresihomak êrib re nak santakex xban nak santin lâin. Mêmux êrib xbaneb li xul li nequeßxjucu ribeb saß chßochß.
45CXar Mi estas la Eternulo, kiu elkondukis vin el la lando Egipta, por esti Dio por vi; estu do sanktaj, cxar Mi estas sankta.
45Lâin li Kâcuaß Dios. Lâin li quin-isin chak êre aran Egipto. Lâin lê Dios. Santobresinbilakex lâex xban nak santin lâin.
46Tio estas la legxo pri la brutoj kaj pri la birdoj, kaj pri cxiuj bestoj, movigxantaj en la akvo, kaj pri cxiuj bestoj, kiuj rampas sur la tero,
46Aßan aßin li chakßrab tinqßue chirixeb chixjunileb li xul li cuanqueb saß ruchichßochß, joß li nequeßrupupic, joß ajcuiß li cuanqueb saß li haß, joß eb ajcuiß li nequeßxjucuqui ribeb saß chßochß.Riqßuin aßin têqßue retal cßaßru li muxbil ru ut cßaßru li incßaß muxbil ru. Tento nak tênau bar cuan li xul li naru têtzaca ut bar cuan li xul li incßaß naru têtzaca, chan li Dios.
47por fari diferencon inter la malpurajxo kaj purajxo, kaj inter la bestoj, kiujn oni povas mangxi, kaj la bestoj, kiujn oni devas ne mangxi.
47Riqßuin aßin têqßue retal cßaßru li muxbil ru ut cßaßru li incßaß muxbil ru. Tento nak tênau bar cuan li xul li naru têtzaca ut bar cuan li xul li incßaß naru têtzaca, chan li Dios.