¹Poste Jesuo foriris trans la maron de Galileo, tio estas de Tiberias.

¹Potom odišiel Ježiš za Galilejské more Tiberiadské.

²Kaj granda homamaso lin sekvis, cxar ili vidis la signojn, kiujn li faris por la malsanuloj.

²A išiel za ním veliký zástup, lebo videli jeho divy, ktoré činil pri nemocných.

³Kaj Jesuo supreniris sur la monton, kaj tie li sidis kun siaj discxiploj.

³A Ježiš vyšiel na vrch a tam sedel so svojimi učeníkmi.

⁴Kaj la Pasko, la festo de la Judoj, estis proksima.

⁴A bola blízko Veľká noc, sviatok Židov.

⁵Jesuo do, levinte siajn okulojn, kaj ekvidinte, ke granda homamaso venas al li, diris al Filipo:De kie ni acxetu panojn, por ke cxi tiuj mangxu?

⁵A keď pozdvihol Ježiš oči a videl, že ide k nemu veliký zástup, povedal Filipovi: Kde nakúpime toľko chleba, aby sa títo najedli?

⁶Tion li diris, por provi lin; cxar li mem sciis, kion li faros.

⁶Ale to povedal nato, aby ho zkúsil, lebo však on vedel, čo má urobiť.

⁷Filipo respondis al li:Panoj por ducent denaroj ne suficxus por ili, por ke cxiu iometon ricevu.

⁷Filip mu odpovedal: Za dvesto denárov chleba im nebude dosť, aby každý z nich čo len niečo málo dostal.

⁸Unu el liaj discxiploj, Andreo, frato de Simon Petro, diris al li:

⁸A jeden z jeho učeníkov, Andrej, brat Šimona Petra, mu povedal:

⁹CXi tie estas knabo, kiu havas kvin hordeajn panojn kaj du malgrandajn fisxojn; sed kio estas tio por tiom da homoj?

⁹Je tu jeden chlapček, ktorý má päť jačmenných chlebov a dve ryby, ale čože je to pre toľkých!

¹⁰Jesuo diris:Sidigu la homojn. Kaj estis tie multe da herbo. La viroj do sidigxis, nombre cxirkaux kvin mil.

¹⁰A Ježiš povedal: Povedzte ľuďom, aby si posadali. A bolo mnoho trávy na tom mieste. Vtedy si posadali mužovia, počtom asi päť tisíc.

¹¹Kaj Jesuo prenis la panojn, kaj doninte dankon, disdonis al la sidigxintoj; kaj tiel same el la fisxoj tiom, kiom oni deziris.

¹¹A Ježiš vzal chleby a poďakujúc rozdával učeníkom a učeníci sediacim, a podobne aj z rýb, koľko len chceli.

¹²Kaj kiam ili satigxis, li diris al siaj discxiploj:Kolektu la postrestantajn fragmentojn, por ke nenio perdigxu.

¹²A keď sa nasýtili, povedal svojim učeníkom: Soberte zvýšené kúsky, aby nič nezhynulo!

¹³Ili do kolektis ilin, kaj plenigis dek du korbojn per la fragmentoj de la kvin hordeaj panoj, kiuj postrestis al la mangxintoj.

¹³A tak sobrali a naplnili dvanásť košov kúskami z tých päť jačmenných chlebov, ktoré sa zvýšily tým, ktorí jedli.

¹⁴Kiam do la homoj vidis la signon, kiun Jesuo faris, ili diris:CXi tiu estas vere la profeto, kiu devis veni en la mondon.

¹⁴Vtedy, keď videli ľudia div, ktorí učinil Ježiš, hovorili: Toto je skutočne ten prorok, ktorý mal prijsť na svet.

¹⁵Tial Jesuo, eksciante, ke oni celas veni kaj kapti lin, por fari lin regxo, denove fortiris sin sola al la monto.

¹⁵A tedy keď poznal Ježiš, že majú v úmysle prijsť a schytiť ho nasilu, aby ho učinili kráľom, ušiel zase na vrch on samotný.

¹⁶Kaj kiam vesperigxis, liaj discxiploj malsupreniris al la maro;

¹⁶A keď sa zvečerilo, sišli jeho učeníci k moru

¹⁷kaj ensxipigxinte, ili veturis trans la maron al Kapernaum. Kaj jam estis mallume, kaj Jesuo ankoraux ne venis al ili.

¹⁷a vojdúc do lode plavili sa na druhú stranu mora, do Kafarnauma. A už sa bolo aj zotmilo, a Ježiš ešte nebol prišiel za nimi,

¹⁸Kaj la maro malserenigxis de forta vento, kiu blovis.

¹⁸a more, pretože dul silný vietor, sa búrilo.

¹⁹Kiam do ili remis proksimume dudek kvin gxis tridek stadiojn, ili ekvidis Jesuon iranta sur la akvo, kaj proksimigxanta al la sxipo; kaj ili timis.

¹⁹A tedy odplaviac sa tak asi na dvadsaťpäť alebo tridsať honov videli Ježiša chodiť po mori a blížiť sa k lodi a báli sa.

²⁰Sed li diris al ili:GXi estas mi; ne timu.

²⁰A on im povedal: Ja som, nebojte sa!

²¹Tiam ili volonte ricevis lin en la sxipon, kaj tuj la sxipo albordigxis tien, kien ili veturis.

²¹Nuž chceli ho vziať na loď, a hneď bola loď pri zemi, do ktorej išli.

²²La sekvantan tagon, kiam la homamaso, kiu restis trans la maro, vidis, ke nenia sxipeto estas tie krom unu, kaj ke Jesuo ne eniris kun la discxiploj en la sxipon, sed la discxiploj solaj veturis

²²A druhého dňa zástup, ktorý stál za morom a videl, že tam nebolo druhej lode, krome tej jednej, do ktorej vošli jeho učeníci, a že Ježiš nevošiel spolu so svojimi učeníkmi do lode, ale že len jeho učeníci sami odišli,

²³(venis tamen sxipetoj el Tiberias proksime al la loko, kie oni mangxis la panon, post kiam la Sinjoro donis dankon) -

²³a prišly iné lode od Tiberiady blízko miesta, kde jedli ten chlieb, keď to Pán ďakoval;

²⁴kiam do la homamaso vidis, ke Jesuo ne estas tie, nek liaj discxiploj, ili ankaux eniris la sxipetojn kaj veturis al Kapernaum, sercxante Jesuon.

²⁴keď tedy videl zástup, že nieto tam Ježiša ani jeho učeníkov, vošli aj oni do lodí, ktoré boly pripluly od Tiberiady, a prišli do Kafarnauma hľadajúc Ježiša.

²⁵Kaj trovinte lin trans la maro, ili diris al li:Rabeno, kiam vi venis cxi tien?

²⁵A keď ho našli za morom, povedali mu: Rabbi, kedy si sem prišiel?

²⁶Jesuo respondis al ili kaj diris:Vere, vere, mi diras al vi:Vi min sercxas, ne cxar vi vidis signojn, sed cxar vi mangxis el la panoj kaj satigxis.

²⁶Ježiš im odpovedal a riekol: Ameň, ameň vám hovorím, hľadáte ma, nie preto, že ste videli divy, ale že ste jedli z tých chlebov a nasýtili ste sa.

²⁷Laboru ne por la pereema nutrajxo, sed por la nutrajxo, kiu restas gxis eterna vivo, kiun la Filo de homo donos al vi; cxar lin Dio, la Patro, sigelis.

²⁷Pracujte nie o pokrm, ktorý hynie, ale o pokrm, ktorý zostáva do večného života, ktorý vám dá Syn človeka, lebo toho spečatil Otec, Bôh.

²⁸Ili do diris al li:Kiel ni agu, por ke ni faru la farojn de Dio?

²⁸Vtedy mu povedali: Čo máme robiť, aby sme konali skutky Božie?

²⁹Jesuo respondis kaj diris al ili:Jen la faro de Dio:kredi al tiu, kiun Li sendis.

²⁹Ježiš odpovedal a riekol im: To je ten skutok Boží, aby ste verili v toho, ktorého on poslal.

³⁰Ili do diris al li:Kian signon vi montras, por ke ni vidu kaj kredu al vi? kion vi faras?

³⁰Vtedy mu povedali: Jaké ty tedy činíš znamenie, aby sme videli a uverili ti? Čo robíš?

³¹Niaj patroj mangxis la manaon en la dezerto, kiel estas skribite:Li donis al ili cxielan panon por mangxi.

³¹Naši otcovia jedli mannu na púšti, jako je napísané: Dal im jesť chlieb z neba.

³²Jesuo do diris al ili:Vere, vere, mi diras al vi:Ne Moseo donis al vi tiun cxielan panon; sed mia Patro donas al vi la veran cxielan panon.

³²Na to im povedal Ježiš: Ameň, ameň vám hovorím, že nie Mojžiš vám dal chlieb z neba, ale môj Otec vám dáva chlieb z neba, ten pravdivý.

³³CXar la pano de Dio estas tiu, kiu malsupreniras de la cxielo kaj donas vivon al la mondo.

³³Lebo tým chlebom Božím je ten, ktorý sostupuje z neba a dáva svetu život.

³⁴Ili do diris al li:Sinjoro, cxiam donu al ni tiun panon.

³⁴Vtedy mu povedali: Pane, dávaj nám vždy ten chlieb.

³⁵Jesuo diris al ili:Mi estas la pano de vivo; kiu venas al mi, tiu neniam malsatos, kaj kiu kredas al mi, tiu neniam soifos.

³⁵A Ježiš im povedal: Ja som ten chlieb života; kto prijde ku mne, nebude nikdy lačnieť, a kto verí vo mňa, nebude nikdy žízniť.

³⁶Sed mi diris al vi, ke vi min vidis, kaj tamen vi ne kredas.

³⁶Ale povedal som vám, že ste ma aj videli aj neveríte.

³⁷CXio, kion la Patro donas al mi, venos al mi; kaj tiun, kiu venas al mi, mi ja ne eljxetos.

³⁷Všetko, čo mi dáva Otec, prijde ku mne, a toho, kto prijde ku mne, nevyženiem von.

³⁸CXar mi malsupreniris de la cxielo, por plenumi ne mian volon, sed la volon de Tiu, kiu min sendis.

³⁸Lebo som nesostúpil z neba nato, aby som činil svoju vôľu, ale vôľu toho, ktorý ma poslal.

³⁹Kaj estas la volo de Tiu, kiu min sendis, ke el cxio, kion Li donis al mi, mi ne perdu ion, sed relevu gxin en la lasta tago.

³⁹A to je vôľa toho, ktorý ma poslal, Otcova, aby som neztratil ničoho z toho, čo mi dal, ale aby som to všetko vzkriesil v ten posledný deň.

⁴⁰CXar estas la volo de mia Patro, ke cxiu, kiu vidas la Filon kaj kredas al li, havu eternan vivon; kaj mi levos tiun en la lasta tago.

⁴⁰Lebo to je vôľa môjho Otca, ktorý ma poslal, aby každý, kto vidí Syna a verí v neho, mal večný život, a ja ho vzkriesim v posledný deň.

⁴¹La Judoj do murmuris pri li, cxar li diris:Mi estas la pano, kiu malsupreniris de la cxielo.

⁴¹Vtedy reptali Židia proti nemu, že povedal: Ja som ten chlieb, ktorý sostúpil z neba,

⁴²Kaj ili diris:CXu cxi tiu ne estas Jesuo, filo de Jozef, kies patron kaj patrinon ni konas? kiel do li diras:Mi malsupreniris de la cxielo?

⁴²a hovoril: Či nie je toto Ježiš, syn Jozefov, ktorého otca i matku my známe? Jako tedy hovorí tento, že vraj sostúpil som z neba?

⁴³Jesuo respondis kaj diris al ili:Ne murmuru inter vi.

⁴³Vtedy odpovedal Ježiš a riekol im: Nerepcite medzi sebou!

⁴⁴Neniu povas veni al mi, se la Patro, kiu min sendis, ne tiros lin; kaj mi levos tiun en la lasta tago.

⁴⁴Nikto nemôže prijsť ku mne, keby ho nepritiahol Otec, ktorý ma poslal, a ja ho vzkriesim v posledný deň.

⁴⁵Estas skribite en la profetoj:Kaj cxiuj estos instruitaj de Dio. CXiu do, kiu auxdis de la Patro kaj lernis, venas al mi.

⁴⁵Je napísané v prorokoch: A všetci budú učení od Boha. A tak tedy každý, kto počul od Otca a naučil sa, ide ku mne.

⁴⁶Neniu vidis la Patron, krom tiu, kiu estas de Dio; li vidis la Patron.

⁴⁶Nie že by niekto bol videl Otca, krome toho, ktorý je od Boha, ten videl Otca.

⁴⁷Vere, vere, mi diras al vi:Kiu kredas, tiu havas vivon eternan.

⁴⁷Ameň, ameň vám hovorím, že kto verí vo mňa, má večný život.

⁴⁸Mi estas la pano de vivo.

⁴⁸Ja som chlieb života.

⁴⁹Viaj patroj mangxis la manaon en la dezerto, kaj mortis.

⁴⁹Vaši otcovia jedli mannu na púšti a pomreli;

⁵⁰Jen la pano, kiu malsupreniris de la cxielo, por ke oni mangxu el gxi kaj ne mortu.

⁵⁰ale toto je chlieb, ktorý sostupuje z neba, aby z neho jedol človek a nezomrel.

⁵¹Mi estas la viva pano, kiu malsupreniris de la cxielo; se iu mangxos el cxi tiu pano, tiu vivos eterne; kaj la pano, kiun mi donos, estas mia karno, por la vivo de la mondo.

⁵¹Ja som ten živý chlieb, ktorý sostúpil z neba. Keby niekto jedol z tohoto chleba, bude žiť na veky. A chlieb, ktorý ja dám, je moje telo, ktoré ja dám za život sveta.

⁵²La Judoj do disputis inter si, dirante:Kiel cxi tiu povas doni al ni sian karnon por mangxi?

⁵²Vtedy sa dohadovali Židia medzi sebou a hovorili: Jako nám tento môže dať jesť telo?

⁵³Jesuo do diris al ili:Vere, vere, mi diras al vi:Se vi ne mangxas la karnon de la Filo de homo kaj ne trinkas lian sangon, vi ne havas en vi vivon.

⁵³A Ježiš im povedal: Ameň, ameň vám hovorím, že ak nebudete jesť tela Syna človeka a piť jeho krvi, nemáte v sebe života.

⁵⁴Kiu mangxas mian karnon kaj trinkas mian sangon, tiu havas eternan vivon; kaj mi levos tiun en la lasta tago.

⁵⁴Kto jie moje telo a pije moju krv, má večný život, a ja ho vzkriesim v posledný deň.

⁵⁵CXar mia karno estas vera mangxajxo, kaj mia sango estas vera trinkajxo.

⁵⁵Lebo moje telo je pravdivý pokrm a moja krv pravdivý nápoj.

⁵⁶Kiu mangxas mian karnon kaj trinkas mian sangon, tiu restas en mi, kaj mi en li.

⁵⁶Ten, kto jie moje telo a pije moju krv, zostáva vo mne a ja v ňom.

⁵⁷Kiel la vivanta Patro min sendis, kaj mi vivas pro la Patro, tiel, kiu min mangxas, tiu vivos pro mi.

⁵⁷Ako mňa poslal ten živý Otec, a jako ja žijem skrze Otca, tak i ten, kto mňa jie, bude žiť skrze mňa.

⁵⁸Jen la pano, kiu malsupreniris de la cxielo; ne kiel la patroj mangxis, kaj mortis; kiu mangxas cxi tiun panon, tiu vivos eterne.

⁵⁸To je ten chlieb, ktorý sostúpil z neba, nie ako čo vaši otcovia jedli mannu a pomreli. Ten, kto jie tento chlieb, bude žiť na veky.

⁵⁹Tion li diris en la sinagogo, instruante en Kapernaum.

⁵⁹To povedal v synagóge učiac v Kafarnaume.

⁶⁰Multaj do el liaj discxiploj, auxdinte tion, diris:Malfacila estas tiu parolo; kiu povas lin auxskulti?

⁶⁰Vtedy mnohí z jeho učeníkov počujúc to povedali: To je tvrdá reč; kto ju môže počúvať?!

⁶¹Sed Jesuo, sciante en si mem, ke liaj discxiploj pri tio murmuris, diris al ili:CXu tio faligas vin?

⁶¹Ale Ježiš vediac sám v sebe, že jeho učeníci repcú preto, povedal im: To vás pohoršuje?

⁶²Kio do, se vi vidos la Filon de homo supreniranta tien, kie li antauxe estis?

⁶²A čo, keby ste videli Syna človeka vystupovať hore, kde bol prv?

⁶³La spirito estas la viviganto; la karno nenion utilas; la vortoj, kiujn mi diris al vi, estas spirito kaj estas vivo.

⁶³Duch je, ktorý oživuje; telo nič neosoží. Slová, ktoré vám ja hovorím, sú duch a sú život.

⁶⁴Sed estas iuj el vi, kiuj ne kredas. CXar Jesuo sciis de la komenco, kiuj estas la nekredantoj, kaj kiu lin perfidos.

⁶⁴Ale sú niektorí z vás, ktorí neveria. Lebo Ježiš vedel hneď od počiatku, ktorí sú to tí, ktorí neveria, a kto je ten, ktorý ho zradí.

⁶⁵Kaj li diris:Tial mi diris al vi, ke neniu povas veni al mi, se tio ne estas donita al li de mia Patro.

⁶⁵A vravel: Preto som vám povedal, že nikto nemôže prijsť ku mne, keby mu to nebolo dané od môjho Otca.

⁶⁶CXe tio multaj el liaj discxiploj iris returne kaj lin ne plu akompanis.

⁶⁶Od tej chvíle odišli mnohí z jeho učeníkov nazad a nechodili viacej s ním.

⁶⁷Jesuo do diris al la dek du:CXu vi ankaux volas foriri?

⁶⁷Vtedy povedal Ježiš tým dvanástim: Či azda i vy chcete odísť?

⁶⁸Simon Petro respondis al li:Sinjoro, al kiu ni iru? vi havas la vortojn de eterna vivo.

⁶⁸A Šimon Peter mu odpovedal: Pane, ku komu pojdeme? Slová večného života máš;

⁶⁹Kaj ni ekkredis kaj scias, ke vi estas la Sanktulo de Dio.

⁶⁹a my sme uverili a poznali, že si ty Kristus, ten Syn živého Boha.

⁷⁰Respondis al ili Jesuo:CXu mi ne elektis vin la dek du, kaj unu el vi estas diablo?

⁷⁰Ježiš im odpovedal: Či som si ja nevyvolil vás dvanástich? A jeden z vás je diabol.

⁷¹Li parolis pri Judas Iskariota, filo de Simon; cxar tiu, unu el la dek du, estis perfidonta lin.

⁷¹A to povedal o Judášovi Šimona Iškariotského, lebo ten ho mal zradiť, ktorý bol jedným z tých dvanástich.