¹Kaj denove li komencis instrui apud la maro. Kaj kolektigxis al li tre granda homamaso tiel, ke li eniris en sxipeton, kaj sidis sur la maro; kaj la tuta homamaso estis sur la tero apud la maro.

¹Y OTRA vez comenzó á enseñar junto á la mar, y se juntó á él mucha gente; tanto, que entrándose él en un barco, se sentó en la mar: y toda la gente estaba en tierra junto á la mar.

²Kaj li multe instruis ilin per paraboloj, kaj diris al ili en sia instruado:

²Y les enseñaba por parábolas muchas cosas, y les decía en su doctrina:

³Auxskultu:jen semisto eliris, por semi;

³Oid: He aquí, el sembrador salió á sembrar.

⁴kaj dum li semis, iuj semoj falis apud la vojo, kaj la birdoj venis kaj formangxis ilin.

⁴Y aconteció sembrando, que una parte cayó junto al camino; y vinieron las aves del cielo, y la tragaron.

⁵Kaj aliaj falis sur sxtonan lokon, kie ili ne havis multe da tero; kaj tuj ili ekkreskis, cxar ili ne havis profundecon de tero;

⁵Y otra parte cayó en pedregales, donde no tenía mucha tierra; y luego salió, porque no tenía la tierra profunda:

⁶kaj kiam la suno levigxis, ili brulsekigxis, kaj cxar ili ne havis radikon, ili forvelkis.

⁶Mas salido el sol, se quemó; y por cuanto no tenía raíz, se secó.

⁷Kaj aliaj falis inter dornojn, kaj la dornoj kreskis kaj sufokis ilin, kaj ili ne donis frukton.

⁷Y otra parte cayó en espinas; y subieron las espinas, y la ahogaron, y no dió fruto.

⁸Kaj aliaj falis en la bonan teron, kaj donis frukton, kreskante kaj multobligxante, kaj produktis tridekoble kaj sesdekoble kaj centoble.

⁸Y otra parte cayó en buena tierra, y dió fruto, que subió y creció: y llevó uno á treinta, y otro á sesenta, y otro á ciento.

⁹Kaj li diris:Kiu havas orelojn por auxdi, tiu auxdu.

⁹Entonces les dijo: El que tiene oídos para oir, oiga.

¹⁰Kaj kiam li estis sola, tiuj, kiuj alestis kune kun la dek du, demandis lin pri la paraboloj.

¹⁰Y cuando estuvo solo, le preguntaron los que estaban cerca de él con los doce, sobre la parábola.

¹¹Kaj li diris al ili:Al vi estas donite scii la misteron de la regno de Dio; sed al tiuj, kiuj estas ekstere, cxio estas farata per paraboloj;

¹¹Y les dijo: A vosotros es dado saber el misterio del reino de Dios; mas á los que están fuera, por parábolas todas las cosas;

¹²por ke, vidante, ili vidu, sed ne rimarku; kaj auxdante, ili auxdu, sed ne komprenu; por ke neniam ili konvertigxu kaj pardonigxu.

¹²Para que viendo, vean y no echen de ver; y oyendo, oigan y no entiendan: porque no se conviertan, y les sean perdonados los pecados.

¹³Kaj li diris al ili:CXu vi ne scias cxi tiun parabolon? kiel do vi povos kompreni cxiujn parabolojn?

¹³Y les dijo: ¿No sabéis esta parábola? ¿Cómo, pues, entenderéis todas las parábolas?

¹⁴La semisto semas la vorton.

¹⁴El que siembra es el que siembra la palabra.

¹⁵Jen do tiuj, kiuj estas apud la vojo, kie estas semata la vorto; kaj kiam ili auxdis, tuj venas Satano, kaj forprenas la vorton, en ili semitan.

¹⁵Y éstos son los de junto al camino: en los que la palabra es sembrada: mas después que la oyeron, luego viene Satanás, y quita la palabra que fué sembrada en sus corazones.

¹⁶Kaj tiel same jen la semitaj cxe la sxtonaj lokoj:ili auxdas la vorton, kaj tuj kun gxojo akceptas gxin;

¹⁶Y asimismo éstos son los que son sembrados en pedregales: los que cuando han oído la palabra, luego la toman con gozo;

¹⁷kaj ili ne havas en si radikon, sed restas nur portempe; kiam do venas sufero aux persekuto pro la vorto, tuj ili falpusxigxas.

¹⁷Mas no tienen raíz en sí, antes son temporales, que en levantándose la tribulación ó la persecución por causa de la palabra, luego se escandalizan.

¹⁸Kaj jen la semitaj cxe la dornoj:tiuj, kiuj auxdis la vorton;

¹⁸Y éstos son los que son sembrados entre espinas: los que oyen la palabra;

¹⁹sed la zorgoj de la mondo kaj la trompo de ricxo kaj la deziroj al aliaj aferoj, enirante, sufokas la vorton, kaj gxi farigxas senfrukta.

¹⁹Mas los cuidados de este siglo, y el engaño de las riquezas, y las codicias que hay en las otras cosas, entrando, ahogan la palabra, y se hace infructuosa.

²⁰Kaj jen la semitaj cxe la bona tero:tiuj, kiuj auxdas la vorton kaj akceptas gxin, kaj donas frukton, jen tridekoble, kaj jen sesdekoble, kaj jen centoble.

²⁰Y éstos son los que fueron sembrados en buena tierra: los que oyen la palabra, y la reciben, y hacen fruto, uno á treinta, otro á sesenta, y otro á ciento.

²¹Kaj li diris al ili:CXu lampo enportigxas, por esti metita sub grenmezurilon aux sub liton, kaj ne por stari sur la lampingo?

²¹También les dijo: ¿Tráese la antorcha para ser puesta debajo del almud, ó debajo de la cama? ¿No es para ser puesta en el candelero?

²²CXar nenio estas kasxita krom por tio, ke gxi estu malkasxita; nek io estas sekreta krom por tio, ke gxi estu aperigita.

²²Porque no hay nada oculto que no haya de ser manifestado, ni secreto que no haya de descubrirse.

²³Se iu havas orelojn por auxdi, tiu auxdu.

²³Si alguno tiene oídos para oir, oiga.

²⁴Kaj li diris al ili:Atentu, kion vi auxdas; per kia mezuro vi mezuras, laux tiu sama oni mezuros al vi, kaj ecx faros al vi aldonon.

²⁴Les dijo también: Mirad lo que oís: con la medida que medís, os medirán otros, y será añadido á vosotros los que oís.

²⁵CXar al tiu, kiu havas, estos donite; sed for de tiu, kiu ne havas, estos prenita ecx tio, kion li havas.

²⁵Porque al que tiene, le será dado; y al que no tiene, aun lo que tiene le será quitado.

²⁶Kaj li diris:Tia estas la regno de Dio, kvazaux homo jxetus semojn sur la teron,

²⁶Decía más: Así es el reino de Dios, como si un hombre echa simiente en la tierra;

²⁷kaj dormus kaj levigxus nokte kaj tage, kaj la semoj burgxonus kaj kreskus, li ne scias kiel.

²⁷Y duerme, y se levanta de noche y de día, y la simiente brota y crece como él no sabe.

²⁸Auxtomate la tero donas frukton, unue folion, poste spikon, poste plenan grenon en spiko.

²⁸Porque de suyo fructifica la tierra, primero hierba, luego espiga, después grano lleno en la espiga;

²⁹Sed kiam la frukto estas preta, li tuj svingas la rikoltilon, cxar venis la rikolto.

²⁹Y cuando el fruto fuere producido, luego se mete la hoz, porque la siega es llegada.

³⁰Kaj li diris:Al kio ni komparu la regnon de Dio? aux per kia parabolo ni montru gxin?

³⁰Y decía: ¿A qué haremos semejante el reino de Dios? ¿ó con qué parábola le compararemos?

³¹Al sinapa semeto, kiu, kiam gxi estas semita sur la teron, estas pli malgranda ol cxiuj aliaj semoj, kiuj estas sur la tero,

³¹Es como el grano de mostaza, que, cuando se siembra en tierra, es la más pequeña de todas las simientes que hay en la tierra;

³²tamen semite, kreskas kaj farigxas pli granda ol cxiuj legomoj, kaj elmetas grandajn brancxojn, tiel ke sub gxia ombro povas eklogxi la birdoj de la cxielo.

³²Mas después de sembrado, sube, y se hace la mayor de todas las legumbres, y echa grandes ramas, de tal manera que las aves del cielo puedan morar bajo su sombra.

³³Kaj per multaj tiaj paraboloj li parolis al ili la vorton laux tio, kiel ili povis auxskulti;

³³Y con muchas tales parábolas les hablaba la palabra, conforme á lo que podían oir.

³⁴kaj sen parabolo li ne parolis al ili; sed private li klarigis cxion al siaj discxiploj.

³⁴Y sin parábola no les hablaba; mas á sus discípulos en particular declaraba todo.

³⁵Kaj en tiu tago, kiam vesperigxis, li diris al ili:Ni transiru al la alia bordo.

³⁵Y les dijo aquel día cuando fué tarde: Pasemos de la otra parte.

³⁶Kaj forsendinte la homamason, ili kondukis lin kun si, kiel li estis en la sxipeto. Kaj aliaj sxipetoj akompanis lin.

³⁶Y despachando la multitud, le tomaron como estaba, en el barco; y había también con él otros barquitos.

³⁷Kaj okazis granda ventego, kaj ondoj batis en la sxipeton, tiel ke la sxipeto estis jam plenigxanta.

³⁷Y se levantó una grande tempestad de viento, y echaba las olas en el barco, de tal manera que ya se henchía.

³⁸Kaj li estis dormanta en la posta parto sur la kuseno; kaj ili vekis lin, kaj diris al li:Majstro, cxu vi ne zorgas pri tio, ke ni pereas?

³⁸Y él estaba en la popa, durmiendo sobre un cabezal, y le despertaron, y le dicen: ¿Maestro, no tienes cuidado que perecemos?

³⁹Kaj vekite, li admonis la venton, kaj diris al la maro:Silentu, kvietigxu. Kaj la vento cxesigxis, kaj farigxis granda sereno.

³⁹Y levantándose, increpó al viento, y dijo á la mar: Calla, enmudece. Y cesó el viento, y fué hecha grande bonanza.

⁴⁰Kaj li diris al ili:Kial vi estas timemaj? cxu vi ankoraux ne havas fidon?

⁴⁰Y á ellos dijo: ¿Por qué estáis así amedrentados? ¿Cómo no tenéis fe?

⁴¹Kaj ili timis treege, kaj diris unu al alia:Kiu do estas cxi tiu? cxar ecx la vento kaj la maro obeas al li.

⁴¹Y temieron con gran temor, y decían el uno al otro. ¿Quién es éste, que aun el viento y la mar le obedecen?