1Ne te vante pas du lendemain, Car tu ne sais pas ce qu'un jour peut enfanter.
1دربارۀ فردایت با غرور صحبت نکن، زیرا نمی دانی که فردا چه پیش خواهد آمد.
2Qu'un autre te loue, et non ta bouche, Un étranger, et non tes lèvres.
2هرگز از خودت تعریف نکن، بگذار دیگران از تو تعریف کنند.
3La pierre est pesante et le sable est lourd, Mais l'humeur de l'insensé pèse plus que l'un et l'autre.
3حمل بار سنگ و ریگ سخت است، اما تحمل سختی هائی که یک شخص احمق ایجاد می کند، از آن هم سخت تر است.
4La fureur est cruelle et la colère impétueuse, Mais qui résistera devant la jalousie?
4حسادت خطرناکتر و بی رحمتر از خشم و غضب است.
5Mieux vaut une réprimande ouverte Qu'une amitié cachée.
5سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است.
6Les blessures d'un ami prouvent sa fidélité, Mais les baisers d'un ennemi sont trompeurs.
6زخم دوست بهتر از بوسۀ دشمن است.
7Celui qui est rassasié foule aux pieds le rayon de miel, Mais celui qui a faim trouve doux tout ce qui est amer.
7شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیزِ تلخ، شیرین است.
8Comme l'oiseau qui erre loin de son nid, Ainsi est l'homme qui erre loin de son lieu.
8کسی که خانۀ خود را ترک می کند، همچون پرنده ای است که از آشیانۀ خود آواره شده باشد.
9L'huile et les parfums réjouissent le coeur, Et les conseils affectueux d'un ami sont doux.
9مشورۀ صمیمانۀ یک دوست همچون عطری خوشبو دلپذیر است.
10N'abandonne pas ton ami et l'ami de ton père, Et n'entre pas dans la maison de ton frère au jour de ta détresse; Mieux vaut un voisin proche qu'un frère éloigné.
10دوست خود و دوست والدینت را هرگز ترک نکن، و وقتی که در سختی هستی، بسراغ خویشاوندانت نرو. همسایۀ نزدیک از خویشاوندان دور بهتر است.
11Mon fils, sois sage, et réjouis mon coeur, Et je pourrai répondre à celui qui m'outrage.
11فرزندم، حکمت بیآموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که سرزنشم می کنند، بدهم.
12L'homme prudent voit le mal et se cache; Les simples avancent et sont punis.
12شخص زیرک خطر را می بیند و از آن اجتناب می کند، اما آدم جاهل بسوی آن می رود و خود را گرفتار می سازد.
13Prends son vêtement, car il a cautionné autrui; Exige de lui des gages, à cause des étrangers.
13از کسی که پیش تو ضامن شخص بیگانه ای می شود، گرو بگیر.
14Si l'on bénit son prochain à haute voix et de grand matin, Cela est envisagé comme une malédiction.
14اگر صبح وقت با دعای خیر دوستت را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.
15Une gouttière continue dans un jour de pluie Et une femme querelleuse sont choses semblables.
15چکیدن دائمی آب در روز بارانی و زن ستیزه جو مثل هم هستند.
16Celui qui la retient retient le vent, Et sa main saisit de l'huile.
16هر که بخواهد با او مقابله کند، مثل کسی است که بخواهد مانع وزیدن باد گردد و یا اینکه روغن را در دست خود نگهدارد.
17Comme le fer aiguise le fer, Ainsi un homme excite la colère d'un homme.
17همانطوری که آهن، آهن را تیز می کند، دوست نیز شخصیت دوست خود را اصلاح می کند.
18Celui qui soigne un figuier en mangera le fruit, Et celui qui garde son maître sera honoré.
18هر که از درخت انجیر نگهداری کند، از میوه اش هم خواهد خورد، و هر کسی که به آقای خود خدمت کند، عزت می یابد.
19Comme dans l'eau le visage répond au visage, Ainsi le coeur de l'homme répond au coeur de l'homme.
19همانطوری که انسان در آب، انعکاس روی خود را می بیند، در قلب دیگران نیز انعکاس شخصیت خود را مشاهده می کند.
20Le séjour des morts et l'abîme sont insatiables; De même les yeux de l'homme sont insatiables.
20همانطوری که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی شود، خواهشهای انسان هم هرگز ارضا نمی گردند.
21Le creuset est pour l'argent, et le fourneau pour l'or; Mais un homme est jugé d'après sa renommée.
21طلا و نقره را بوسیلۀ آتش می آزمایند، اما انسان را از عکس العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می توان شناخت.
22Quand tu pilerais l'insensé dans un mortier, Au milieu des grains avec le pilon, Sa folie ne se séparerait pas de lui.
22اگر شخص احمق را در هاوَن هم بکوبی، حماقتش از او جدا نمی شود.
23Connais bien chacune de tes brebis, Donne tes soins à tes troupeaux;
23مال و دارائی زود از بین می رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای اولادۀ او باقی نمی ماند. پس تو با دقت از گله و رمه ات مواظبت کن،
24Car la richesse ne dure pas toujours, Ni une couronne éternellement.
24زیرا وقتی بیده چیده می شود و محصول تازه ببار می آید و علف کوهستان جمع آوری می شود،
25Le foin s'enlève, la verdure paraît, Et les herbes des montagnes sont recueillies.
25آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خریدو از شیر بقیۀ بزهایت تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.
26Les agneaux sont pour te vêtir, Et les boucs pour payer le champ;
26و از شیر بقیۀ بزهایت تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.
27Le lait des chèvres suffit à ta nourriture, à celle de ta maison, Et à l'entretien de tes servantes.