¹Der Wein, das starke Getränk, macht übermütig und wild, und keiner, der sich damit berauscht, wird weise.

¹شراب انسان را به کارهای احمقانه وا می دارد و مشروب باعث جنگ و دعوا می شود. کسانی که خود را به مشروب معتاد می کنند، احمق اند.

²Der König ist zu fürchten wie ein brüllender Löwe; wer sich seinen Zorn zuzieht, verwirkt sein Leben.

²غضب پادشاه مثل غرش شیر است. هر کسی که خشم او را برانگیزاند، جان خود را به خطر می اندازد.

³Abzulassen vom Zank ist für den Mann eine Ehre; jeder Narr aber kann die Zähne zeigen.

³اجتناب از نزاع برای انسان عزت می آورد. فقط آدم های احمق هستند که نزاع برپا می کنند.

⁴Im Herbst will der Faule nicht pflügen; begehrt er dann in der Ernte, so ist nichts da!

⁴شخص تنبل به موقع زمین خود را قلبه نمی کند، بنابراین، در هنگام برداشت محصول هر چه می پالد، چیزی نمی یابد.

⁵Tiefes Wasser ist der Rat im Herzen eines Mannes; ein verständiger Mann aber schöpft es aus.

⁵نیت انسان در عمق دل مشورت دهنده مانند آب در تۀ چاه است و شخص عاقل آن را بیرون می کشد.

⁶Viele Menschen werden gnädige Herren genannt; wer findet aber einen treuen Mann?

⁶بسا اشخاص ادعا می کنند که باوفا هستند، اما چه کسی می تواند شخصی را پیدا کند که واقعاً باوفا باشد؟

⁷Ein Gerechter, der in seiner Unsträflichkeit wandelt, wohlgehe es seinen Kindern nach ihm!

⁷فرزندان شخص صادق و راستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.

⁸Ein König, der auf dem Richterstuhl sitzt, findet mit seinen Augen jeden Bösen heraus.

⁸پادشاهی که بر مسند قضاوت می نشیند، بدقت جوانب امر را می سنجد و حق را از باطل تشخیص می دهد.

⁹Wer kann sagen: Ich habe mein Herz geläutert, ich bin rein geworden von meiner Sünde?

⁹چه کسی می تواند بگوید که او دل خود را پاک نگهداشته است و از گناه مبرا می باشد؟

¹⁰Zweierlei Gewicht und zweierlei Maß, die sind beide dem HERRN ein Greuel!

¹⁰خداوند از کسانی که در معامله از اوزان و پیمانه های تقلبی استفاده می کنند، متنفر است.

¹¹Schon ein Knabe gibt durch seine Handlungen zu erkennen, ob er lauter und redlich werden will.

¹¹حتی کودکی را می توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه را انجام می دهد، پاک و راست است یا نه.

¹²Ein hörendes Ohr und ein sehendes Auge, die hat beide der HERR gemacht.

¹²گوش شنوا و چشم بینا، هر دو عطیۀ خداوند هستند.

¹³Liebe den Schlaf nicht, sonst wirst du arm; tue deine Augen auf, so hast du zu essen genug!

¹³اگر خواب را دوست داشته باشی فقیر می گردی؛ پس بیدار باش تا سیر شوی.

¹⁴«Es ist schlecht, es ist schlecht!» spricht der, welcher etwas kaufen will; nimmt er's aber doch, so rühmt er sich hernach.

¹⁴خریدار به جنس می نگرد و می گوید: «بد است!» اما وقتی آن را خرید، از آن تعریف می کند.

¹⁵Es gibt Gold und viele Perlen; aber ein kostbares Geschmeide sind verständige Lippen.

¹⁵سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و نادرتر از جواهر است.

¹⁶Nimm ihm sein Kleid; denn er hat sich für einen Fremden verbürgt; und statt der Unbekannten pfände ihn aus!

¹⁶از کسی که پیش تو ضامن شخص بیگانه می شود، گرو بگیر.

¹⁷Erschwindeltes Brot schmeckt dem Manne süß; aber hernach wird sein Mund voll Kies.

¹⁷نانی که از راه فریبکاری به دست می آید، لذیذ است، اما سرانجام کام را تلخ می کند.

¹⁸Pläne kommen durch Beratung zustande, und mit Überlegung führe Krieg!

¹⁸نقشه هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.

¹⁹Ein umhergehender Verleumder plaudert Geheimnisse aus; darum, weil er das Maul nicht halten kann, laß dich gar nicht mit ihm ein!

¹⁹شخص سخن چین رازها را فاش می کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.

²⁰Wer seinem Vater und seiner Mutter flucht, dessen Leuchte wird erlöschen in der dichtesten Finsternis.

²⁰چراغ زندگی کسی که والدین خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.

²¹Ein Erbe, das man zuerst kaum erwarten mag, wird schließlich nicht gesegnet sein.

²¹مالی که به آسانی به دست آمده باشد، برکتی نخواهد داشت.

²²Du sollst nicht sagen: «Ich will Böses vergelten!» Harre des HERRN, der wird dir helfen!

²²بدی را با بدی تلافی نکن، بلکه منتظر باش تا خداوند کاری کند.

²³Zweierlei Gewicht ist dem HERRN ein Greuel, und falsche Waage ist nicht gut.

²³خداوند از اشخاصی که در معامله از ترازو و اوزان تقلبی کار می گیرند، متنفر است.

²⁴Vom HERRN hangen die Schritte des Mannes ab; was versteht der Mensch von seinem Weg?

²⁴خداوند راه زندگی ما را تعیین می کند، پس انسان چگونه می تواند بفهمد که راه زندگی او به کجا خاتمه می یابد؟

²⁵Es ist dem Menschen ein Fallstrick, überstürzt zu rufen: «Geweiht!» und erst nach dem Gelübde zu überlegen.

²⁵هرگز ناسنجیده قولی به خدا مده، زیرا ممکن است گرفتار شوی.

²⁶Ein weiser König worfelt die Gottlosen und zerdrischt sie mit dem Rad.

²⁶پادشاه دانا مردم بدکار را تشخیص می دهد و آن ها را شدیداً مجازات می کند.

²⁷Der Geist des Menschen ist eine Leuchte des HERRN; sie durchforscht alle Kammern des Leibes.

²⁷وجدان انسان به منزلۀ چراغ خداوند است که تمام رازهای پنهانی او را آشکار می سازد.

²⁸Gnade und Wahrheit werden den König behüten; durch Gnade befestigt er seinen Thron.

²⁸اگر پادشاه مهربان و راستکار باشد، سلطنتش پایدار می ماند.

²⁹Der Jünglinge Zier ist ihre Kraft, und der Greise Schmuck ist ihr graues Haar.

²⁹جلال و شکوه جوانان، قوت آن ها است و عزت پیران موی سفید آن ها.تجربه های تلخ، از بدی پاک می کند و عمق دل را طاهر می سازد.

³⁰Blutige Striemen reinigen vom Bösen, und Schläge treffen die Kammern des Leibes.

³⁰تجربه های تلخ، از بدی پاک می کند و عمق دل را طاهر می سازد.