¹ઈસુ યરેખોના શહેરમાં થઈને જતા હતો.

¹Nto'u karata-na Yesus hi ngata Yerikho, momako' ncuu-i ntara rala ngata toe.

²યરેખોમાં જાખ્ખી નામનો માણસ રહેતો હતો. તે ઘણો શ્રીમંત અને કર ઉઘરાવનાર મુખ્ય માણસ હતો.

²Hi ngata toe, ria hadua topo'ua' to mpokapalai' topesingara' paja', hanga' -na Zakheus.

³તેણે પણ ઈસુને જોવાની ઈચ્છા હતી. ત્યાં બીજા ઘણા લોકો હતા તેઓની ઈચ્છા પણ ઈસુને જોવાની હતી. જાખ્ખી એટલો ઠીંગણો હતો કે લોકોની ભીડમાં જોઈ શકતો નહિ.

³Doko' -i-hawo mpohilo beiwa lence-na Yesus. Aga uma-i bisa mpohilo apa' wori' rahi tauna, bo hi'a he'e tauna to dingki'.

⁴તેથી ઈસુ જે જગ્યાએ આવવાનો હતો તે જાણીને તે ત્યાં દોડી ગયો. પછી જાખ્ખી એક ગુલ્લરના ઝાડ પર ચડ્યો જેથી તે ઈસુને જોઈ શકે.

⁴Jadi', pokeno-nami mpori'uluhi ntodea, pai' -i ngkahe' kaju ara bona ma'ala-i-hawo mpopanto' Yesus ane liu-ipi hi ree.

⁵જ્યારે ઈસુ તે જગ્યાએ આવ્યો ને ઊચે જોયું તો ત્યાં ઝાડ પર જાખ્ખીને જોયો. ઈસુએ તેને કહ્યું કે, “જાખ્ખી, જલદી નીચે આવ! હું આજે તારે ઘેર રહેવાનો છું.”

⁵Kaliu-na Yesus hi ree, pengoa' -nami pai' na'uli': "Zakheus, pesahui mana'u! Apa' eo toe lau, kana mehani-a hi tomi-nu."

⁶પછી જાખ્ખી જલ્દી નીચે આવ્યો. ઈસુને તેને ઘેર આવકારીને તે ખુશ થયો.

⁶Napesahui mpu'u-mi-hawo Zakheus mana'u, pai' goe' -i mpotarima Yesus hi tomi-na.

⁷બધા લોકોએ આ જોયું. તેઓએ ફરિયાદ કરવાની શરુંઆત કરી. “જુઓ, ઈસુ કેવા માણસ સાથે રહે છે. જાખ્ખી એક પાપી છે!”

⁷Kapehilo-ra ntodea hilou-i Yesus hi tomi Zakheus, ngkunuti-ramo, ra'uli': "Ii, napa-di pai' mencua' hi tomi topojeko' -i-hanae!"

⁸જાખ્ખીએ પ્રભુને કહ્યું, “હું સારું કરવા ઈચ્છું છું. હું મારી સંપત્તિનો અડધો ભાગ ગરીબોને આપીશ. જો કોઈ વ્યક્તિને છેતરી હશે તો હું તેને ચારગણું વધારે પાછું આપીશ!”

⁸Bula-na Pue' Yesus hi tomi Zakheus, mokore-imi Zakheus mpo'uli' -ki: "Pue', bagi ntongo' ngkai rewa-ku kuwai' -raka tokabu, pai' hema-hema to kubagiu, kupoponculi' opo' ngkani ngkai to kubagiu-raka."

⁹ઈસુએ કહ્યું કે, “આ એક સજ્જન માણસ છે. સાચે જ તે ઈબ્રાહિમના પરિવારનો છે. તેથી આજે જાખ્ખીનું તેનાં પાપોમાંથી તારણ થયું છે!

⁹Na'uli' Yesus: "Hi eo toe lau, tauna hi tomi toi tebahaka ngkai huku' jeko' -ra, apa' Zakheus toii, muli Abraham wo'o-i-hawo.

¹⁰માણસનો દીકરો ખોવાયેલા માણસોને શોધવા અને તેઓને તારવા આવ્યો છે.”

¹⁰Apa' toe-mile pai' tumai-ae, Aku' Ana' Manusia'. Tumai-a mpopali' tauna to molaa ngkai Alata'ala, pai' mpohore-ra ngkai huku' jeko' -ra."

¹¹ઈસુ યરૂશાલેમ પાસે ફરી મુસાફરી કરીને આવ્યો. કેટલાએકે વિચાર્યુ કે દેવનું રાજ્ય જલ્દી પ્રગટ થશે.

¹¹Neo' rata-imi Yesus hi Yerusalem, toe pai' wori' tauna mpo'uli' neo' rata mpu'u-mi tempo-na Alata'ala jadi' Magau' hi dunia'. Jadi', bula ntodea mpe'epei lolita-na, na'umpui' wo'o-mi lolita-na hante hanyala lolita rapa'.

¹²ઈસુએ લોકોનો આ વિચાર જાણ્યો. તેથી તેણે તેઓને આ વાર્તા કહેવાની ચાલુ રાખી. “એક કુલીન માણસ પોતાના માટે રાજ્ય મેળવીને રાજા બનવા માટે પાછો આવવા દૂર દેશમાં ગયો. પછી તે માણસે પોતાને ઘરે પાછા ફરીને તેના લોકો પર શાસન કરવા માટે યોજના કરી.

¹²Na'uli': "Ria hadua maradika mopatuju hilou hi ngata to molaa, lou ralanti' jadi' magau' pai' nculii'.

¹³પછી તેણે પોતાના ચાકરોમાંથી દસ જણને બોલાવ્યા. તેણે દરેક ચાકરને પૈસાની થેલી આપી. તે માણસે કહ્યું કે, ‘હું પાછો આવું ત્યાં સુધી આ પૈસા વડે વ્યાપાર કરો.’

¹³Jadi', kako'ia-na me'ongko', mpokio' -i hampulu' pahawaa' -na pai' nawai' -ra hore-hore hampepa' doi bulawa. Na'uli' maradika toei: `Mobabalu' -koi hante doi to kuwai' -kokoi tetu lingku' -ku hilou.'

¹⁴પણ રાજ્યના લોકો તે માણસને ધિક્કારતા હતા. તેથી લોકોએ એક સમૂહને તે માણસની પાછળ બીજા દેશમાં મોકલ્યા. બીજા દેશમાં આ સમૂહે કહ્યું કે, ‘અમે આ માણસ અમારો રાજા થાય એમ ઈચ્છતા નથી!’

¹⁴Aga hi ngata maradika toe, ria wo'o-rawo tauna to mpokahuku' -i. Pe'ongko' -na maradika tohe'e, rapahawa' suro hilou mpotuku' -i pai' mpo'uli': `Oja' -ka-kaina maradika tetu jadi' magau' -kai!'

¹⁵“પરંતુ તે માણસ રાજા થયો. જ્યારે તે ઘેર પાછો ફર્યો, તેણે કહ્યું, ‘જે ચાકરો પાસે મારા પૈસા હતા તેઓને બોલાવો. હું જાણવા માગું છું કે તે પૈસા વડે તેઓ કેટલું વધારે કમાયા.’

¹⁵"Aga ra'ongko' moto-i jadi' magau', pai' nculii' -imi hilou hi ngata-na. Karata-na hi ngata, nakio' -ramo pahawaa' -na mpohirua' -ki, napongincai kahangkuja-nami rasi' to rarata.

¹⁶પહેલા ચાકરે આવીને કહ્યું, ‘સાહેબ, તેં મને આપેલી એક થેલી વડે હું દશ થેલી પૈસા કમાયો!’

¹⁶To lomo' -na rata pai' na'uli': `Magau', doi bulawa to hampepa' to nuwai' -ka, ria-mi ana' -na hampulu'.'

¹⁷રાજાએ ચાકરને કહ્યું, ‘સરસ! તું મારો ચાકર છે. હું જોઈ શકું છું કે હું નાની વસ્તુઓ માટે તારો વિશ્વાસ કરી શકું. તેથી મારા શહેરોમાંથી દશ શહેરો પર તારો અધિકાર રહેશે!’

¹⁷"Na'uli' magau' toei: `Lompe' -mi, iko pahawaa' to lompe'. Wae-pi, apa' monoa' -ko hi to hangkedi', ku'ongko' -moko jadi' topohawa' to mpohawai' hampulu' ngata.'

¹⁸“બીજો ચાકર આવ્યો અને કહ્યું કે; ‘સાહેબ, તારી પૈસાની એક થેલીમાંથી હું પાંચ થેલી કમાયો.’

¹⁸"Pahawaa' karodua-na rata wo'o pai' mpo'uli': `Magau', doi bulawa to hampepa' to nuwai' -ka, jadi' lima mpepa' -mi.'

¹⁹રાજાએ આ ચાકરને કહ્યું, ‘તું પાંચ શહેરોનો અધિકારી થઈ શકીશ.’

¹⁹"Na'uli' wo'o-mi magau' hi karodua-na tohe'ei: `Iko wo'o ku'ongko' jadi' topohawa' hi lima ngata.'

²⁰“પછી બીજો એક ચાકર અંદર આવ્યો અને રાજાને કહ્યું કે, ‘સાહેબ, આ રહી તારી પૈસાની થેલી. મેં તેને કપડાંના ટુકડામાં લપેટીને છુપાવી રાખી હતી.

²⁰"Ngkai ree, rata wo'o-imi-hawo pahawaa' kahadua-na. Na'uli': `Oi-mi doi-nu Magau'. Kutimamahi lompe', kuputu' hante lenco.

²¹મને તારી બીક લાગતી હતી કારણ કે તું શક્તિશાળી છે. હું જાણું છું કે તું બહું કડક છે. તું જે તારું નથી તે પણ માગી લે છે; અને જ્યાં તેં વાવ્યું નથી તેની ફસલ લણી લે તેવો છે.’

²¹Me'eka' -a hi Magau', apa' ku'inca kasoa-nu. Nupepae to bela-kowo hinu'a-nu, nu'ala' to uma nukarokoi.'

²²“પછી રાજાએ તે ચાકરને કહ્યું કે, ‘તું ખરાબ ચાકર છે, હું તારા જ શબ્દો તારા તિરસ્કાર માટે વાપરીશ. તેં કહ્યું, કે, ‘હું એક કડક માણસ છું. તેં કહ્યું કે હું જે કમાયો નથી તે પૈસા પણ લઈ લઉં છું. અને ફસલ જે મેં ઉગાડી નથી તે હું ભેગી કરું છું.

²²"Na'uli' magau' mpo'uli' -ki: `Iko pahawaa' to dada'a! Ane nu'inca kasoa-ku, ane nu'inca kampepae-ku to bela hinu'a-ku, pai' kampo'ala' -ku to uma kukarokoi,

²³જો તે સાચું હોય તો, તેં મારા પૈસા સાહુકારને ત્યાં (બેંકમાં) મૂક્યા હોત. પછી હું જ્યારે પાછો આવું ત્યારે, મારા પૈસાનું થોડું વ્યાજ મળ્યું હોત.

²³napa pai' doi-ku uma nupopesua' hi bank, bona ane rata-apa, ku'ala' hante ana' -na!'

²⁴પછી જે માણસો ત્યાં ઊભા હતા તેઓને રાજાએ કહ્યું કે, ‘આ ચાકર પાસેથી પૈસાની થેલી લઈ લો અને જે ચાકર પૈસાની દશ થેલી કમાયો છે તેને તે આપો.’

²⁴Oti toe, na'uli' wo'o-mi hi tauna to mokore hi ncori-na: `Ala' doi to hi tauna tetui, pai' wai' -ki to ria-ki hampulu'.'

²⁵“તે માણસોએ રાજાને કહ્યું કે, ‘પણ સાહેબ, તે ચાકર પાસે પૈસાની થેલી તો અત્યારે જ છે!’

²⁵"Ingu' -ramo to napahawa' toera, ra'uli': `Napa pai' hewa tetu, Magau'? Apa' ria-miki-hana hampulu' mpepa'!'

²⁶“રાજાએ કહ્યું કે, જે માણસ એની પાસે જે કંઈ છે તેનો ઉપયોગ કરે છે તે વધારે મેળવે છે. પણ જે વ્યક્તિ એની પાસે જે કંઈ છે તેનો ઉપયોગ કરતો નથી. તેની પાસેથી બધું જ લઈ લેવામાં આવે છે.

²⁶"Na'uli' magau': `Mpu'u ku'uli' -kokoi: Tauna to ma'ala rasarumaka hante anu to rawai' -ki, rawai' tena-i-pidi. Tapi' tauna to uma rasarumaka, anu hangkedi' to ria hi hi'a, ra'alai' lau-i.

²⁷હવે મારા દુશ્મનો ક્યાં છે? ક્યાં છે એ લોકો જે હું તેઓનો રાજા થાઉં તેમ તેઓ ઈચ્છતા નહોતા? મારા દુશ્મનોને અહી લાવો અને તેઓને મારી નાખો. હું તેઓને મરતા જોઈશ!

²⁷Pai' wae lau, keni-ramo tumai bali' -ku to mpoka'oja' -a jadi' magau' -ra. Patehi-ramo hi rehe'i bona kuhilo!'"

²⁸આ બાબતો કહ્યા પછી ઈસુએ યરૂશાલેમ તરફની મુસાફરી ચાલું રાખી.

²⁸Ka'oti-na Yesus mpo'uli' hawe'ea toe, pomako' -nami meri'ulu ngkai doo-na hilou hi Yerusalem.

²⁹ઈસુ બેથફગે તથા બેથાનીયા શહેર પાસે જૈતૂન નામના પહાડ નજીક આવ્યો. ઈસુએ તેના બે શિષ્યોને મોકલ્યા.

²⁹Mohu' -ramo hi ngata Betfage pai' Betania hi bulu' Zaitun, nahubui rodua ana'guru-na mako' meri'ulu.

³⁰તેણે કહ્યું કે, “તમે ત્યાં જે શહેર જુઓ છો ત્યાં જાઓ, જ્યારે તમે શહેરમાં પ્રવેશસો તો તમે એક (ગધેડાનું) વછેરું ત્યાં બાધેલું જોશો. આ વછેરા પર કોઈએ કદાપિ સવારી કરી નથી. વછેરાને છોડીને મારી પાસે લઈ આવો.

³⁰Na'uli' -raka: "Hilou-mokoi hi ngata to tanyanyohi toe mai. Ane mesua' -pokoi hi rala ngata, nihilo mpai' hama'a ana' keledai to tehoo'. Keledai toe ko'ia hangkania rahawi'. Bongka koloro-na pai' keni-i tumai.

³¹જો કોઈ વ્યક્તિ તમને પૂછે કે તમે વછેરાને શા માટે લઈ જાઓ છો. તમારે કહેવું, ‘પ્રભુને આ વછેરાની જરૂર છે.”‘

³¹Ane ria tauna mpekune' -koi napa pai' nibongka-i, uli': `Apa' Pue' mparaluu-i.'"

³²બે શિષ્યો શહેરમાં ગયા. ઈસુએ તેઓને કહ્યું હતું તે પ્રમાણે જ તેઓને વછેરું મળ્યું.

³²Hilou mpu'u-ramo ana'guru-na to rodua tohe'era, pai' rarata bate hewa to na'uli' -raka Yesus.

³³શિષ્યોએ વછેરાને છોડ્યું. પણ વછેરાના માલિકો બહાર આવ્યા. તેઓએ શિષ્યોને કહ્યું કે, “તમે અમારા વછેરાને શા માટે છોડો છો?”

³³Bula-ra mpobongka keledai toe, mepekune' -mi pue' -na: "Napa pai' nibongka keledai tetu-e?"

³⁴શિષ્યોએ ઉત્તર આપ્યો કે, “પ્રભુને તેની જરુંર છે.”

³⁴Ratompoi': "Apa' Pue' mparaluu-i."

³⁵તેથી ઈસુની પાસે તે શિષ્યો વછેરાને લાવ્યા. શિષ્યોએ વછેરાની પીઠ પર તેઓનાં લૂગડાં મૂક્યા. પછી તેઓએ ઈસુને વછેરા પર બેસાડ્યો.

³⁵Karakeni-nami hilou hi Yesus, ralampii hante baju-ra, pai' rapopehawi' -i Yesus.

³⁶ઈસુએ યરૂશાલેમના રસ્તે વછેરા પર સવારી કરી. શિષ્યો ઈસુની આગળ પોતાના લૂગડાં રસ્તા પર પાથરતાં હતા.

³⁶Kaliu-na Yesus mpohawi' keledai tohe'e, tauna mpokodo baju-ra hi mata ohea, tanda pebila' -ra.

³⁷ઈસુ યરૂશાલેમની નજીક આવતો હતો. તે લગભગ જૈતૂનના પહાડની તળેટી નજીક આવ્યો હતો. શિષ્યોનો આખો સમૂહ ખુશ હતો. તેઓ ખૂબ ઉત્સાહમાં હતા. તેઓએ દેવની સ્તુતિ કરી. તેઓએ બધાજ પરાક્રમો જોયા હતા તે માટે દેવની સ્તુતિ કરી.

³⁷Mohu' -mi hi ngata Yerusalem, hi pana'ua-na hi bulu' Zaitun, hawe'ea topetuku' -na to wori' toe ntepu'u mpo'une' Alata'ala. Mogora-ra-damo nakeni kagoe' nono-ra sabana hawe'ea anu mekoncehi to rahilo.

³⁸તેઓએ કહ્યું કે, “પધારો; પ્રભુના નામે જે રાજા આવે છે તેને ધન્ય છે!” ગીતશાસ્ત્ર 118:26 “આકાશમાં શાંતિ તથા પરમ ઊંચામાં મહિમા થાઓ!”

³⁸Ra'uli' hi rala pe'une' -ra: Pue' Ala mpogane' Magau' to tumai mpokeni hanga' -na!" Une' -imi Pue' Ala to hi suruga, apa' nawai' -tamo kalompea'."

³⁹કેટલાએક ફરોશીઓ જે ટોળામાં હતાં તેઓએ ઈસુને કહ્યું કે, “ઉપદેશક, તારા શિષ્યોને કહે કે આવી વાતો ના ઉચ્ચારે!”

³⁹Ngkai ree, ba hangkuja dua to Parisi to hi olo' tauna to wori' mpo'uli' -ki Yesus: "Guru, tagi-ramo ana'guru-nu bona neo' -ra mpo'uli' hewa tetu!"

⁴⁰ઈસુએ ઉત્તર આપ્યો કે, “હું તમને કહું છું, આ બાબતો કહેવાવી જોઈએ. જો મારા શિષ્યો આ નહિં કહે તો આ પથ્થરો તેઓને બૂમો પાડીને કહેશે.”

⁴⁰Na'uli' Yesus: "Uma-e'! Apa' ane mengkalino-ra ana'guru-ku, watu toe lau-ramo mpai' to mogora mpo'une' -a."

⁴¹ઈસુ યરૂશાલેમ પાસે આવ્યો. તેણે શહેર જોયું અને તે માટે રૂદન કર્યુ.

⁴¹Kamoo-mohua' -imi Yesus hi Yerusalem, duu' -na mpohilo-i ngata toe. Kageo' -nami mpokageoi' ngata toe.

⁴²ઈસુએ યરૂશાલેમને કહ્યું કે, “હું ઈચ્છું છું કે તેં આજે શાંતિ શાના વડે લાવી શકાય તે જાણ્યું હોત. પણ તેં તે જાણ્યું નથી કારણ કે તે તમારાથી ગુપ્ત રખાયેલ છે.

⁴²Na'uli': "Mpe'ahii' -koi to Yerusalem! Uma mowo kalompe' -na ane ke ni'inca napa to ngkeni-kokoi kalompea' tuwu' hi eo toe lau. Aga hawe'ea toe teleru ngkai mata-ni.

⁴³પછી તે માણસ જોઈ શક્યો. તે માણસ ઈસુની પાછળ દેવનો મહિમા પ્રગટ કરતો કરતો ગયો. બધા લોકો જેઓએ આ જોયું તેઓએ આ જે કંઈ બન્યું છે તે માટે દેવની આભારસ્તુતિ કરી. જાખ્ખી

⁴³Rata mpai' tempo-na, bali' -ni mpanga'ei ngata-ni, ratipuhi ntololikia hante wala, duu' -na uma-pi ria ohea metibo'.

⁴⁴તેઓ તારા મકાનના એક પથ્થર પર બીજો પથ્થર પણ રહેવા દેશે નહિ. જ્યારે દેવ તારો ઉદ્ધાર કરવા આવ્યો ત્યારે તે સમયને તેં ઓળખ્યો નહિ.”

⁴⁴Raropuhi mpai' ngata-ni hante hawe'ea ihi' -na, duu' -na uma-pi ria watu to bate pomeduncu-na. Apa' uma-koina nisaile' karata-na Pue' Ala doko' mpotulungi-koi."

⁴⁵ઈસુ મંદિરમાં પ્રવેશ્યો અને વસ્તુઓ વેચનારાઓની વસ્તુઓ બહાર ફેંકવા માડી.

⁴⁵Oti toe, Yesus mesua' hi berewe Tomi Alata'ala pai' -i mpopalai tauna to mobabalu' hi ree.

⁴⁶ઈસુએ કહ્યું કે, “શાસ્ત્રોમાં લખ્યું છે કે, ‘મારું ઘર પ્રાર્થનાનું ઘર થશે.’ પરંતુ તમે તેને ચોરોને છુપાવા માટેનો અડ્ડો બનાવી દીધું છે.”‘

⁴⁶Na'uli' -raka: "Hi rala Buku Tomoroli', Alata'ala mpo'uli' hewa toi: `Tomi-ku, tomi posampayaa.' Hiaa' koi' -koina, niponcawa tomi toperampaki-di!"

⁴⁷ઈસુ રોજ મંદિરમાં ઉપદેશ આપતો હતો. પણ મુખ્ય યાજકો, શાસ્ત્રીઓ તથા લોકોના મુખીઓ તેને મારી નાખવા ઈચ્છતા હતા.

⁴⁷Butu eo-na Yesus metudui' hi Tomi Alata'ala. Imam pangkeni hante guru agama pai' pangkeni to Yahudi ntani' -na mpali' akala-ra doko' mpatehi-i,

⁴⁸પણ બધાજ લોકો ઈસુને નજીકથી એકાગ્રતાથી સાંભળતા હતા. ઈસુ જે કહેતો તેમાં તેઓને ખુબ રસ હતો. તેથી મુખ્ય યાજકો, શાસ્ત્રીઓ તથા લોકોના મુખીઓને તેને કેવી રીતે મારી નાખવા શું કરવું તે સૂઝતુ ન હતું.

⁴⁸aga uma ria ohea-ra mpobabehi anu hi nono-ra, apa' lutu-ramo ntodea mpe'epei lolita-na.