1Abímelek Jerúbbaalsson fór til Síkem til móðurbræðra sinna og talaði við þá og við allt frændlið móðurættar sinnar á þessa leið:
1亚比米勒杀基甸的众子
2,,Talið svo í eyru allra Síkembúa: ,Hvort mun yður betra, að sjötíu menn, allir synir Jerúbbaals, drottni yfir yður, eða að einn maður drottni yfir yður?` Minnist þess og, að ég er yðar hold og bein.``
2“请你们给示剑的众人说:‘是耶路.巴力的众子七十人都统治你们好呢?还是一个人统治你们好呢?’你们也要记得我是你们的骨肉。”
3Móðurbræður hans töluðu öll þessi orð um hann í eyru Síkembúa, svo að hugur þeirra hneigðist að Abímelek, því að þeir sögðu: ,,Hann er bróðir vor.``
3他的众母舅就把这一切话为他说给示剑的众人听;他们的心都倾向亚比米勒,因为他们说:“他本是我们的亲族。”
4Þeir gáfu honum sjötíu sikla silfurs úr musteri Sáttmála-Baals, og Abímelek leigði fyrir það lausingja og óvendismenn og gjörðist fyrirliði þeirra.
4他们就从巴力.比利土的庙里,取了八百克银子给亚比米勒,亚比米勒用这些银子雇了一些无赖流氓,那些人就跟随了他。
5Því næst fór hann til húss föður síns í Ofra og drap bræður sína, sonu Jerúbbaals, sjötíu manns á einum steini. Jótam, yngsti sonur Jerúbbaals, varð einn eftir, því að hann hafði falið sig.
5他回到俄弗拉他父亲的家,把自己的兄弟,耶路.巴力的众子七十人,都杀在一块石头上;只剩下耶路.巴力的小儿子约坦,因为他藏了起来。
6En allir Síkembúar söfnuðust nú saman og allir þeir, sem bjuggu í Síkemkastala, og fóru til og tóku Abímelek til konungs hjá merkisteinseikinni, sem er hjá Síkem.
6示剑的众人和伯特米罗人都聚集起来,到示剑橡树旁的望楼那里,立亚比米勒为王。
7Er Jótam spurði þetta, fór hann og nam staðar á tindi Garísímfjalls, hóf upp raust sína, kallaði og mælti til þeirra: ,,Heyrið mig, Síkembúar, svo að Guð heyri yður!
7约坦的寓言有人把这事告诉了约坦,约坦就去,站在基利心山顶上,高声向他们呼喊,说:“示剑人哪,你们要听我的话, 神也就听你们的话。
8Einu sinni fóru trén að smyrja konung sér til handa. Og þau sögðu við olíutréð: Ver þú konungur yfir oss!
8有一次,众树要去膏立一个王统治它们,就对橄榄树说:‘请你作王统治我们吧。’
9En olíutréð sagði við þau: Á ég að yfirgefa feiti mína, sem Guð og menn virða mig fyrir, og fara að sveima uppi yfir trjánum?
9橄榄树对它们说:‘我怎可以放弃生产人用来荣耀 神和尊崇人的油,飘摇在众树之上呢?’
10Þá sögðu trén við fíkjutréð: Kom þú og ver þú konungur yfir oss!
10众树对无花果树说:‘请你来作王统治我们吧。’
11En fíkjutréð sagði við þau: Á ég að yfirgefa sætleik minn og ágætan ávöxt minn og fara að sveima uppi yfir trjánum?
11无花果树对它们说:‘我怎可以放弃结出我的甜美果子,飘摇在众树之上呢?’
12Þá sögðu trén við vínviðinn: Kom þú og ver þú konungur yfir oss!
12众树对葡萄树说:‘请你来作王统治我们吧。’
13En vínviðurinn sagði við þau: Á ég að yfirgefa vínlög minn, sem gleður bæði Guð og menn, og fara að sveima uppi yfir trjánum?
13葡萄树对它们说:‘我怎可以放弃生产那使 神和世人都喜乐的新酒,飘摇在众树之上呢?’
14Þá sögðu öll trén við þyrninn: Kom þú og ver þú konungur yfir oss!
14于是众树都对荆棘说:‘请你来作王统治我们吧。’
15En þyrnirinn sagði við trén: Ef það er alvara yðar að smyrja mig til konungs, þá komið og fáið yður skjól í skugga mínum. En ef svo er eigi, þá gangi eldur út frá þyrninum og eyði sedrustrjánum á Líbanon.
15荆棘对众树说:‘如果你们真诚地膏立我作王统治你们,就要来,投靠在我的荫下;否则,火必从荆棘里出来,吞灭黎巴嫩的香柏树。’
16Nú ef þér hafið sýnt hreinskilni og einlægni í því að taka Abímelek til konungs, og ef þér hafið gjört vel við Jerúbbaal og hús hans og ef þér hafið breytt við hann, eins og hann hafði til unnið _
16“现在你们立亚比米勒为王,你们若是诚实和正直,如果你们善待耶路.巴力和他的家,照着他手所作的待他;
17því að fyrir yður barðist faðir minn og stofnaði lífi sínu í hættu, og yður frelsaði hann úr höndum Midíans,
17我父亲从前冒死为你们争战,把你们从米甸人手中救了出来;
18en þér hafið í dag risið upp í gegn húsi föður míns og drepið sonu hans, sjötíu að tölu, á einum steini og tekið Abímelek, son ambáttar hans, til konungs yfir Síkembúa, af því að hann er bróðir yðar _
18今日你们竟起来攻击我的父家,在一块石头上杀了他七十个儿子,又立了他的婢女所生的儿子亚比米勒作示剑人的王,因为他原是你们的亲族。
19ef þér því hafið sýnt Jerúbbaal og húsi hans hreinskilni og einlægni í dag, þá gleðjist yfir Abímelek, og hann gleðjist þá og yfir yður.
19今日你们若是按着诚实和正直待耶路.巴力和他的家,你们就可以因亚比米勒得喜乐,亚比米勒也可以因你们得喜乐。
20En ef svo er eigi, þá gangi eldur út frá Abímelek og eyði Síkembúum og þeim, sem búa í Síkemkastala, og þá gangi eldur út frá Síkembúum og þeim, sem búa í Síkemkastala, og eyði Abímelek.``
20若不是这样,愿火从亚比米勒出来,吞灭示剑人和伯特米罗人;又愿火从示剑人和伯特米罗人出来,吞灭亚比米勒。”
21Síðan lagði Jótam á flótta og flýði burt og fór til Beer. Þar settist hann að, til þess að vera óhultur fyrir Abímelek bróður sínum.
21接着约坦就逃跑了;他逃到比珥去,住在那里,躲避他的兄弟亚比米勒。
22Abímelek réð nú fyrir Ísrael í þrjú ár.
22示剑人背叛亚比米勒王亚比米勒治理以色列人三年。
23Þá lét Guð sundurþykkis anda koma upp milli Abímeleks og Síkembúa, svo að Síkembúar rufu tryggðir við Abímelek,
23 神差派邪恶的灵来到亚比米勒与示剑人中间,示剑人就背弃了亚比米勒。
24til þess að hefnd kæmi fyrir níðingsverkið á þeim sjötíu sonum Jerúbbaals og að blóð þeirra kæmi yfir Abímelek, bróður þeirra, sem drepið hafði þá, og yfir Síkembúa, sem styrkt höfðu hann til að drepa bræður hans.
24这是要报复对耶路.巴力七十个儿子的暴行,把流他们血的罪归到他们的兄弟亚比米勒身上,就是那杀害他们的;也归到示剑人身上,就是那些帮助亚比米勒去杀他自己的兄弟的。
25Settu Síkembúar þá menn í launsát í móti honum hæst á fjöllum uppi, og rændu þeir alla þá, er um veginn fóru fram hjá þeim. Og Abímelek var sagt frá því.
25示剑人在山顶上设下埋伏,路过他们那里的,他们都劫掠;有人把这事告诉亚比米勒。
26Þá kom Gaal Ebedsson og bræður hans, og héldu þeir inn í Síkem, og Síkembúar fengu traust á honum.
26那时,以别的儿子迦勒与他的兄弟都来了,到示剑去,示剑人竟信任他。
27Þeir fóru út á akurinn og lásu vínberin í víngörðum sínum og tróðu þau og héldu hátíð, fóru inn í musteri guðs síns og átu og drukku og bölvuðu Abímelek.
27他们出到田间去,收取葡萄,榨酒,举行庆祝会,进入他们的神庙吃喝,并且咒诅亚比米勒。
28Og Gaal Ebedsson sagði: ,,Hver er Abímelek og hverjir erum vér í Síkem, að vér eigum að lúta honum? Er hann ekki sonur Jerúbbaals og Sebúl höfuðsmaður hans? Lútið mönnum Hemors, föður Síkems! En hví skyldum vér eiga að lúta honum?
28以别的儿子迦勒说:“亚比米勒是谁?示剑是谁?竟要我们服事他呢?他不是耶路.巴力的儿子吗?他的副官不是西布勒吗?你们要服事示剑的始祖哈抹的后人啊;我们为什么要服事亚比米勒呢?
29Ég vildi að fólk þetta væri undir minni hendi, þá skyldi ég ekki vera lengi að reka Abímelek burt og segja við Abímelek: Auk her þinn og kom út!``
29但愿这些人民都归在我手下,我好把亚比米勒除掉。”迦勒又对亚比米勒说:“增添你的军队出来吧!”
30Er Sebúl, höfuðsmaður borgarinnar, spurði ummæli Gaals Ebedssonar, upptendraðist reiði hans,
30那城的首长西布勒听了以别的儿子迦勒的话,他的怒气就发作,
31og sendi hann menn á laun til Abímeleks og lét segja honum: ,,Sjá, Gaal Ebedsson og bræður hans eru komnir til Síkem og æsa þeir borgina upp í móti þér.
31秘密差派使者去见亚比米勒,说:“以别的儿子迦勒和他的兄弟已经到了示剑,他们正在煽动那城的人反叛你。
32Tak þig því upp um nótt með liðið, sem hjá þér er, og leggstu í launsátur úti á víðavangi,
32现在,你和与你在一起的人,要在夜间起来,在野地埋伏。
33og að morgni, þegar sól rennur upp, þá skalt þú vera árla á fótum og ráðast á borgina. Þá mun hann og liðið, sem með honum er, fara út í móti þér, og skalt þú þá með hann fara svo sem þú færð færi á.``
33到了早晨,太阳出来的时候,你就要起来攻城;你要注意,迦勒和与他在一起的人出来对抗你的时候,你就把握机会对付他们。”
34Þá tók Abímelek sig upp um nótt með allt liðið, sem hjá honum var, og þeir lögðust í launsát í fjórum flokkum móti Síkem.
34于是亚比米勒和与他在一起的人,都在夜间起来,分作四队,埋伏着等候示剑人。
35Og er Gaal Ebedsson kom út og nam staðar fyrir utan borgarhliðið, þá spratt Abímelek upp úr launsátinni og liðið, sem með honum var.
35以别的儿子迦勒出去,站在城门口;亚比米勒和与他在一起的人,从埋伏的地方起来。
36Og Gaal sá liðið og sagði við Sebúl: ,,Sjá, þarna kemur fólk ofan af fjöllunum.`` En Sebúl sagði við hann: ,,Þú sérð skuggann í fjöllunum og ætlar menn vera.``
36迦勒看见了那些人,就对西布勒说:“你看,有人从山顶上下来。”西布勒说:“你看见山的影子以为是人。”
37En Gaal hélt áfram að mæla og sagði: ,,Sjá, þarna kemur fólk ofan af háhæðinni, og einn hópur kemur frá veginum að spásagnaeikinni.``
37迦勒又说:“看哪,有人从高地下来,又有一队从米恶尼尼橡树的路径而来。”
38Þá mælti Sebúl við hann: ,,Hvar eru nú stóryrði þín, er þú sagðir: ,Hver er Abímelek, að vér eigum að lúta honum?` Er þetta ekki liðið, sem þú fyrirleist? Láttu nú sjá, far út og berst við það.``
38西布勒对他说:“你曾经说过:‘亚比米勒是谁,竟要我们服事他呢?’现在你说这话的嘴在哪里呢?这不是你轻视的人吗?现在请你出去与他们交战吧。”
39Fór Gaal þá fyrir Síkembúum og barðist við Abímelek.
39于是迦勒在示剑人面前出去,与亚比米勒争战。
40En Abímelek sótti svo hart að honum, að hann flýði fyrir honum, og varð þar mannfall mikið allt að borgarhliðinu.
40亚比米勒追赶迦勒,迦勒在他面前逃跑,直到城门口,有很多受伤的人仆倒。
41Eftir það dvaldist Abímelek í Arúma, en Sebúl rak Gaal og bræður hans burt, svo að þeir fengu ekki að búa í Síkem.
41亚比米勒住在亚鲁玛;西布勒把迦勒和他的兄弟赶走,不许他们住在示剑。
42En daginn eftir fór fólkið út á akurinn, og sögðu menn Abímelek frá því.
42亚比米勒的反击次日,城中众人出到田间去,有人把这事告诉亚比米勒。
43Þá tók hann lið sitt og skipti því í þrjár sveitir og lagðist í launsát úti á víðavangi, og er hann sá fólkið koma út úr borginni, réðst hann á það og vann sigur á því.
43亚比米勒就把他的人分作三队,埋伏在田间;他在那里观看,见有人从城里出来,就起来攻击他们,把他们击杀了。
44Abímelek sjálfur og sveitin, sem með honum var, þusti fram og nam staðar fyrir borgarhliðinu, en báðar hinar sveitirnar gjörðu áhlaup á alla þá, sem úti á víðavangi voru, og unnu sigur á þeim.
44亚比米勒和与他在一起的一队人忽然冲过去,站在城门口;其他两队人也冲出来攻打所有在田间的人,把他们击杀了。
45Því næst herjaði Abímelek á borgina allan þann dag og vann borgina, og drap fólkið, sem í henni var; braut síðan niður borgina og stráði yfir hana salti.
45那一天,亚比米勒整天攻打那城,把城攻下了,杀了城中的众人;把城拆毁,又撒上盐。
46Er allir þeir menn, sem bjuggu í Síkemkastala, heyrðu þetta, gengu þeir inn í hvelfinguna í musteri Sáttmála-guðs.
46示剑楼的众人听见了这事,就逃入伊勒.比利土庙的地穴里。
47Og er Abímelek var sagt frá því, að allir menn í Síkemkastala hefðu safnast þar saman,
47有人告诉亚比米勒,说:“示剑楼所有的人都聚集在一起。”
48þá fór Abímelek upp á Salmónfjall með allt liðið, sem hjá honum var. Og Abímelek tók öxi í hönd sér og hjó af trjágrein, hóf á loft og lagði á herðar sér og sagði við liðið, sem með honum var: ,,Gjörið nú sem skjótast slíkt hið sama, er þér sáuð mig gjöra.``
48亚比米勒和与他在一起的人都上了撒们山;亚比米勒手里拿着斧子,砍下一根树枝,拿起来放在自己的肩头上,然后对与他在一起的人说:“你们看我作什么,你们也要赶快照样作。”
49Þá hjó og allt fólkið hver sína grein, og fylgdu þeir Abímelek og báru að hvelfingunni og lögðu síðan eld í hvelfinguna yfir þeim, svo að allir menn í Síkemkastala dóu, hér um bil eitt þúsund karla og kvenna.
49于是众人也各自砍下一根树枝,跟随着亚比米勒,把树枝放在地穴上,放火烧了地穴,以致示剑楼的人都死了,男女约有一千人。
50Síðan fór Abímelek til Tebes og settist um Tebes og vann hana.
50亚比米勒的结局后来亚比米勒到提备斯去,安营攻打提备斯,攻取了那城。
51En í miðri borginni var sterkur turn. Þangað flýðu allir menn og konur, já, allir borgarbúar. Lokuðu þeir sig þar inni og stigu síðan upp á þakið á turninum.
51城中有一座坚固的城楼;那城所有的人,无论男女,都逃到那里去,关上门,上了楼顶。
52Nú kom Abímelek að turninum og gjörði áhlaup á hann. En er hann gekk að dyrum turnsins, til þess að leggja eld í hann,
52亚比米勒到了城楼前,攻打城楼;他走近城楼门口,要用火焚烧。
53þá kastaði kona ein efri kvarnarsteini í höfuð Abímelek og mölvaði sundur hauskúpuna.
53有一个妇人把一块上磨石拋在亚比米勒的头上,打破了他的头盖骨。
54Þá kallaði hann sem skjótast til skjaldsveins síns og mælti við hann: ,,Bregð sverði þínu og deyð mig, svo að eigi verði um mig sagt: Kona drap hann!`` Þá lagði sveinn hans hann í gegn, og varð það hans bani.
54他急忙呼喊替他拿兵器的少年人,对他说:“拔出你的刀来,把我杀死吧。免得人讲论我说:‘他被一个妇人所杀。’”于是那少年人把他刺透,他就死了。
55En er Ísraelsmenn sáu, að Abímelek var dauður, fóru þeir hver heim til sín.
55以色列人看见亚比米勒死了,就各回自己的地方去了。
56Þannig galt Guð illsku Abímeleks, þá er hann hafði í frammi haft við föður sinn, er hann drap sjötíu bræður sína.Og Guð lét alla illsku Síkembúa koma þeim í koll. Rættist þannig á þeim formæling Jótams Jerúbbaalssonar.
56这样, 神报应了亚比米勒向他父亲所行的恶事,就是他杀了自己的兄弟七十个人。
57Og Guð lét alla illsku Síkembúa koma þeim í koll. Rættist þannig á þeim formæling Jótams Jerúbbaalssonar.
57 神也把示剑人的一切恶事,都报应在他们的头上;耶路.巴力的儿子约坦的咒诅,也归到他们身上。