¹Þá er upp var runninn hvítasunnudagur, voru þeir allir saman komnir.

¹Now when the day of Pentecost had come, they were all with one accord in one place.

²Varð þá skyndilega gnýr af himni eins og aðdynjanda sterkviðris og fyllti allt húsið, þar sem þeir voru.

²Suddenly there came from the sky a sound like the rushing of a mighty wind, and it filled all the house where they were sitting.

³Þeim birtust tungur, eins og af eldi væru, er kvísluðust og settust á hvern og einn þeirra.

³Tongues like fire appeared and were distributed to them, and one sat on each of them.

⁴Þeir fylltust allir heilögum anda og tóku að tala öðrum tungum, eins og andinn gaf þeim að mæla.

⁴They were all filled with the Holy Spirit, and began to speak with other languages, as the Spirit gave them the ability to speak.

⁵Í Jerúsalem dvöldust Gyðingar, guðræknir menn, frá öllum löndum undir himninum.

⁵Now there were dwelling in Jerusalem Jews, devout men, from every nation under the sky.

⁶Er þetta hljóð heyrðist, dreif að fjölda manns. Þeim brá mjög við, því að hver og einn heyrði þá mæla á sína tungu.

⁶When this sound was heard, the multitude came together, and were bewildered, because everyone heard them speaking in his own language.

⁷Þeir voru frá sér af undrun og sögðu: ,,Eru þetta ekki allt Galíleumenn, sem hér eru að tala?

⁷They were all amazed and marveled, saying to one another, “Behold, aren’t all these who speak Galileans?

⁸Hvernig má það vera, að vér, hver og einn, heyrum þá tala vort eigið móðurmál?

⁸How do we hear, everyone in our own native language?

⁹Vér erum Partar, Medar og Elamítar, vér erum frá Mesópótamíu, Júdeu, Kappadókíu, Pontus og Asíu,

⁹Parthians, Medes, Elamites, and people from Mesopotamia, Judea, Cappadocia, Pontus, Asia,

¹⁰frá Frýgíu og Pamfýlíu, Egyptalandi og Líbýubyggðum við Kýrene, og vér, sem hingað erum fluttir frá Róm.

¹⁰Phrygia, Pamphylia, Egypt, the parts of Libya around Cyrene, visitors from Rome, both Jews and proselytes,

¹¹Hér eru bæði Gyðingar og þeir sem tekið hafa trú Gyðinga, Kríteyingar og Arabar. Vér heyrum þá tala á vorum tungum um stórmerki Guðs.``

¹¹Cretans and Arabians: we hear them speaking in our languages the mighty works of God!”

¹²Þeir voru allir furðu lostnir og ráðalausir og sögðu hver við annan: ,,Hvað getur þetta verið?``

¹²They were all amazed, and were perplexed, saying one to another, “What does this mean?”

¹³En aðrir höfðu að spotti og sögðu: ,,Þeir eru drukknir af sætu víni.``

¹³Others, mocking, said, “They are filled with new wine.”

¹⁴Þá steig Pétur fram og þeir ellefu, og hann hóf upp rödd sína og mælti til þeirra: ,,Gyðingar og allir þér Jerúsalembúar! Þetta skuluð þér vita. Ljáið eyru orðum mínum.

¹⁴But Peter, standing up with the eleven, lifted up his voice, and spoke out to them, “You men of Judea, and all you who dwell at Jerusalem, let this be known to you, and listen to my words.

¹⁵Eigi eru þessir menn drukknir, eins og þér ætlið, enda aðeins komin dagmál.

¹⁵For these aren’t drunken, as you suppose, seeing it is only the third hour of the day about 9:00 AM .

¹⁶Hér er að rætast það, sem spámaðurinn Jóel segir:

¹⁶But this is what has been spoken through the prophet Joel:

¹⁷Það mun verða á efstu dögum, segir Guð, að ég mun úthella anda mínum yfir alla menn. Synir yðar og dætur munu spá, ungmenni yðar munu sjá sýnir og gamalmenni yðar mun drauma dreyma.

¹⁷‘It will be in the last days, says God, that I will pour out my Spirit on all flesh. Your sons and your daughters will prophesy. Your young men will see visions. Your old men will dream dreams.

¹⁸Jafnvel yfir þræla mína og ambáttir mínar mun ég á þeim dögum úthella anda mínum, og þau munu spá.

¹⁸Yes, and on my servants and on my handmaidens in those days, I will pour out my Spirit, and they will prophesy.

¹⁹Og ég mun láta undur verða á himnum uppi og tákn á jörðu niðri, blóð og eld og reykjarmökk.

¹⁹I will show wonders in the sky above, and signs on the earth beneath; blood, and fire, and billows of smoke.

²⁰Sólin mun snúast í myrkur og tunglið í blóð, áður dagur Drottins kemur, hinn mikli og dýrlegi.

²⁰The sun will be turned into darkness, and the moon into blood, before the great and glorious day of the Lord comes.

²¹En hver sá, sem ákallar nafn Drottins, mun frelsast.

²¹It will be, that whoever will call on the name of the Lord will be saved.’ Joel 2:28-32

²²Ísraelsmenn, heyrið þessi orð: Jesús frá Nasaret var maður, sem Guð sannaði yður með kraftaverkum, undrum og táknum, er Guð lét hann gjöra meðal yðar, eins og þér sjálfir vitið.

²²“Men of Israel, hear these words! Jesus of Nazareth, a man approved by God to you by mighty works and wonders and signs which God did by him in the midst of you, even as you yourselves know,

²³Hann var framseldur að fyrirhuguðu ráði Guðs og fyrirvitund, og þér létuð heiðna menn negla hann á kross og tókuð hann af lífi.

²³him, being delivered up by the determined counsel and foreknowledge of God, you have taken by the hand of lawless men, crucified and killed;

²⁴En Guð leysti hann úr nauðum dauðans og reisti hann upp, enda gat það aldrei orðið, að dauðinn fengi haldið honum,

²⁴whom God raised up, having freed him from the agony of death, because it was not possible that he should be held by it.

²⁵því að Davíð segir um hann: Ávallt hafði ég Drottin fyrir augum mér, því að hann er mér til hægri hliðar, til þess að ég bifist ekki.

²⁵For David says concerning him, ‘I saw the Lord always before my face, For he is on my right hand, that I should not be moved.

²⁶Fyrir því gladdist hjarta mitt, og tunga mín fagnaði. Meira að segja mun líkami minn hvílast í von.

²⁶Therefore my heart was glad, and my tongue rejoiced. Moreover my flesh also will dwell in hope;

²⁷Því að ekki munt þú skilja sálu mína eftir í helju og eigi láta þinn heilaga verða rotnun að bráð.

²⁷because you will not leave my soul in Hades or, Hell , neither will you allow your Holy One to see decay.

²⁸Kunna gjörðir þú mér lífsins vegu. Þú munt mig fögnuði fylla fyrir þínu augliti.

²⁸You made known to me the ways of life. You will make me full of gladness with your presence.’ Psalm 16:8-11

²⁹Bræður, óhikað get ég við yður talað um ættföðurinn Davíð. Hann dó og var grafinn, og leiði hans er til hér allt til þessa dags.

²⁹“Brothers, I may tell you freely of the patriarch David, that he both died and was buried, and his tomb is with us to this day.

³⁰En hann var spámaður og vissi, að Guð hafði með eiði heitið honum að setja í hásæti hans einhvern niðja hans.

³⁰Therefore, being a prophet, and knowing that God had sworn with an oath to him that of the fruit of his body, according to the flesh, he would raise up the Christ to sit on his throne,

³¹Því sá hann fyrir upprisu Krists og sagði: Ekki varð hann eftir skilinn í helju, og ekki varð líkami hans rotnun að bráð.

³¹he foreseeing this spoke about the resurrection of the Christ, that neither was his soul left in Hades or, Hell , nor did his flesh see decay.

³²Þennan Jesú reisti Guð upp, og erum vér allir vottar þess.

³²This Jesus God raised up, to which we all are witnesses.

³³Nú er hann upp hafinn til Guðs hægri handar og hefur af föðurnum tekið við heilögum anda, sem fyrirheitið var, og úthellt honum, eins og þér sjáið og heyrið.

³³Being therefore exalted by the right hand of God, and having received from the Father the promise of the Holy Spirit, he has poured out this, which you now see and hear.

³⁴Ekki steig Davíð upp til himna, en hann segir: Drottinn sagði við minn drottin: Set þig mér til hægri handar,

³⁴For David didn’t ascend into the heavens, but he says himself, ‘The Lord said to my Lord, “Sit by my right hand,

³⁵þangað til ég gjöri óvini þína að fótskör þinni.

³⁵until I make your enemies a footstool for your feet.”’ Psalm 110:1

³⁶Með öruggri vissu viti þá öll Ísraels ætt, að þennan Jesú, sem þér krossfestuð, hefur Guð gjört bæði að Drottni og Kristi.``

³⁶“Let all the house of Israel therefore know certainly that God has made him both Lord and Christ, this Jesus whom you crucified.”

³⁷Er þeir heyrðu þetta, var sem stungið væri í hjörtu þeirra, og þeir sögðu við Pétur og hina postulana: ,,Hvað eigum vér að gjöra, bræður?``

³⁷Now when they heard this, they were cut to the heart, and said to Peter and the rest of the apostles, “Brothers, what shall we do?”

³⁸Pétur sagði við þá: ,,Gjörið iðrun og látið skírast hver og einn í nafni Jesú Krists til fyrirgefningar synda yðar; þá munuð þér öðlast að gjöf heilagan anda.

³⁸Peter said to them, “Repent, and be baptized, every one of you, in the name of Jesus Christ for the forgiveness of sins, and you will receive the gift of the Holy Spirit.

³⁹Því að yður er ætlað fyrirheitið, börnum yðar og öllum þeim, sem í fjarlægð eru, öllum þeim, sem Drottinn Guð vor kallar til sín.``

³⁹For the promise is to you, and to your children, and to all who are far off, even as many as the Lord our God will call to himself.”

⁴⁰Og með öðrum fleiri orðum vitnaði hann, áminnti þá og sagði: ,,Látið frelsast frá þessari rangsnúnu kynslóð.``

⁴⁰With many other words he testified, and exhorted them, saying, “Save yourselves from this crooked generation!”

⁴¹En þeir, sem veittu orði hans viðtöku, voru skírðir, og þann dag bættust við um þrjú þúsund sálir.

⁴¹Then those who gladly received his word were baptized. There were added that day about three thousand souls.

⁴²Þeir ræktu trúlega uppfræðslu postulanna og samfélagið, brotning brauðsins og bænirnar.

⁴²They continued steadfastly in the apostles’ teaching and fellowship, in the breaking of bread, and prayer.

⁴³Ótta setti að hverjum manni, en mörg undur og tákn gjörðust fyrir hendur postulanna.

⁴³Fear came on every soul, and many wonders and signs were done through the apostles.

⁴⁴Allir þeir sem trúðu héldu hópinn og höfðu allt sameiginlegt.

⁴⁴All who believed were together, and had all things in common.

⁴⁵Þeir seldu eignir sínar og fjármuni og skiptu meðal allra eftir því sem hver hafði þörf á.

⁴⁵They sold their possessions and goods, and distributed them to all, according as anyone had need.

⁴⁶Daglega komu þeir saman með einum huga í helgidóminum, þeir brutu brauð í heimahúsum, neyttu fæðu saman í fögnuði og einlægni hjartans.Þeir lofuðu Guð og höfðu vinsældir af öllum. En Drottinn bætti daglega við í hópinn þeim, er frelsast létu.

⁴⁶Day by day, continuing steadfastly with one accord in the temple, and breaking bread at home, they took their food with gladness and singleness of heart,

⁴⁷Þeir lofuðu Guð og höfðu vinsældir af öllum. En Drottinn bætti daglega við í hópinn þeim, er frelsast létu.

⁴⁷praising God, and having favor with all the people. The Lord added to the assembly day by day those who were being saved.