¹Nú bar svo til, að hann stóð við Genesaretvatn og mannfjöldinn þrengdist að honum til að hlýða á Guðs orð.

¹Now it happened, while the multitude pressed on him and heard the word of God, that he was standing by the lake of Gennesaret.

²Þá sá hann tvo báta við vatnið, en fiskimennirnir voru farnir í land og þvoðu net sín.

²He saw two boats standing by the lake, but the fishermen had gone out of them, and were washing their nets.

³Hann fór út í þann bátinn, er Símon átti, og bað hann að leggja lítið eitt frá landi, settist og tók að kenna mannfjöldanum úr bátnum.

³He entered into one of the boats, which was Simon’s, and asked him to put out a little from the land. He sat down and taught the multitudes from the boat.

⁴Þegar hann hafði lokið ræðu sinni, sagði hann við Símon: ,,Legg þú út á djúpið, og leggið net yðar til fiskjar.``

⁴When he had finished speaking, he said to Simon, “Put out into the deep, and let down your nets for a catch.”

⁵Símon svaraði: ,,Meistari, vér höfum stritað í alla nótt og ekkert fengið, en fyrst þú segir það, skal ég leggja netin.``

⁵Simon answered him, “Master, we worked all night, and took nothing; but at your word I will let down the net.”

⁶Nú gjörðu þeir svo, og fengu þeir þá mikinn fjölda fiska, en net þeirra tóku að rifna.

⁶When they had done this, they caught a great multitude of fish, and their net was breaking.

⁷Bentu þeir þá félögum sínum á hinum bátnum að koma og hjálpa sér. Þeir komu og hlóðu báða bátana, svo að nær voru sokknir.

⁷They beckoned to their partners in the other boat, that they should come and help them. They came, and filled both boats, so that they began to sink.

⁸Þegar Símon Pétur sá þetta, féll hann fyrir kné Jesú og sagði: ,,Far þú frá mér, herra, því að ég er syndugur maður.``

⁸But Simon Peter, when he saw it, fell down at Jesus’ knees, saying, “Depart from me, for I am a sinful man, Lord.”

⁹En felmtur kom á hann og alla þá, sem með honum voru, vegna fiskaflans, er þeir höfðu fengið.

⁹For he was amazed, and all who were with him, at the catch of fish which they had caught;

¹⁰Eins var um Jakob og Jóhannes Sebedeussyni, félaga Símonar. Jesús sagði þá við Símon: ,,Óttast þú ekki, héðan í frá skalt þú menn veiða.``

¹⁰and so also were James and John, sons of Zebedee, who were partners with Simon. Jesus said to Simon, “Don’t be afraid. From now on you will be catching people alive.”

¹¹Og þeir lögðu bátunum að landi, yfirgáfu allt og fylgdu honum.

¹¹When they had brought their boats to land, they left everything, and followed him.

¹²Svo bar við, er hann var í einni borginni, að þar var maður altekinn líkþrá. Hann sá Jesú, féll fram á ásjónu sína og bað hann: ,,Herra, ef þú vilt, getur þú hreinsað mig.``

¹²It happened, while he was in one of the cities, behold, there was a man full of leprosy. When he saw Jesus, he fell on his face, and begged him, saying, “Lord, if you want to, you can make me clean.”

¹³Jesús rétti út höndina, snart hann og mælti: ,,Ég vil, verð þú hreinn!`` Jafnskjótt hvarf af honum líkþráin.

¹³He stretched out his hand, and touched him, saying, “I want to. Be made clean.” Immediately the leprosy left him.

¹⁴Og hann bauð honum að segja þetta engum. ,,En far þú,`` sagði hann, ,,sýn þig prestinum, og fórna fyrir hreinsun þína, eins og Móse bauð, þeim til vitnisburðar.``

¹⁴He commanded him to tell no one, “But go your way, and show yourself to the priest, and offer for your cleansing according to what Moses commanded, for a testimony to them.”

¹⁵En fregnin um hann breiddist út því meir, og menn komu hópum saman til að hlýða á hann og læknast af meinum sínum.

¹⁵But the report concerning him spread much more, and great multitudes came together to hear, and to be healed by him of their infirmities.

¹⁶En hann dró sig einatt í hlé til óbyggðra staða og var þar á bæn.

¹⁶But he withdrew himself into the desert, and prayed.

¹⁷Dag nokkurn var hann að kenna. Þar sátu farísear og lögmálskennendur, komnir úr hverju þorpi í Galíleu og Júdeu og frá Jerúsalem, og kraftur Drottins var með honum til þess að lækna.

¹⁷It happened on one of those days, that he was teaching; and there were Pharisees and teachers of the law sitting by, who had come out of every village of Galilee, Judea, and Jerusalem. The power of the Lord was with him to heal them.

¹⁸Komu þá menn með lama mann í rekkju og reyndu að bera hann inn og leggja hann fyrir framan Jesú.

¹⁸Behold, men brought a paralyzed man on a cot, and they sought to bring him in to lay before Jesus.

¹⁹En vegna mannfjöldans sáu þeir engin ráð til að komast inn með hann og fóru því upp á þak og létu hann síga í rekkjunni niður um helluþekjuna beint fram fyrir Jesú.

¹⁹Not finding a way to bring him in because of the multitude, they went up to the housetop, and let him down through the tiles with his cot into the midst before Jesus.

²⁰Og er hann sá trú þeirra, sagði hann: ,,Maður, syndir þínar eru þér fyrirgefnar.``

²⁰Seeing their faith, he said to him, “Man, your sins are forgiven you.”

²¹Þá tóku fræðimennirnir og farísearnir að hugsa með sér: ,,Hver er sá, er fer með slíka guðlöstun? Hver getur fyrirgefið syndir nema Guð einn?``

²¹The scribes and the Pharisees began to reason, saying, “Who is this that speaks blasphemies? Who can forgive sins, but God alone?”

²²En Jesús skynjaði gjörla hugsanir þeirra og sagði við þá: ,,Hvað hugsið þér í hjörtum yðar?

²²But Jesus, perceiving their thoughts, answered them, “Why are you reasoning so in your hearts?

²³Hvort er auðveldara að segja: ,Syndir þínar eru þér fyrirgefnar,` eða segja: ,Statt upp og gakk`?

²³ Which is easier to say, ‘Your sins are forgiven you;’ or to say, ‘Arise and walk?’

²⁴En til þess að þér vitið, að Mannssonurinn hefur vald á jörðu til að fyrirgefa syndir, þá segi ég þér:`` _ og nú talar hann við lama manninn _ ,,Statt upp, tak rekkju þína, og far heim til þín.``

²⁴ But that you may know that the Son of Man has authority on earth to forgive sins” (he said to the paralyzed man), “I tell you, arise, and take up your cot, and go to your house.”

²⁵Jafnskjótt stóð hann upp frammi fyrir þeim, tók það, sem hann hafði legið á, fór heim til sín og lofaði Guð.

²⁵Immediately he rose up before them, and took up that which he was laying on, and departed to his house, glorifying God.

²⁶En allir voru furðu lostnir og lofuðu Guð. Og þeir urðu ótta slegnir og sögðu: ,,Óskiljanlegt er það, sem vér höfum séð í dag.``

²⁶Amazement took hold on all, and they glorified God. They were filled with fear, saying, “We have seen strange things today.”

²⁷Eftir þetta fór hann út. Þá sá hann tollheimtumann, Leví að nafni, sitja hjá tollbúðinni og sagði við hann: ,,Fylg þú mér!``

²⁷After these things he went out, and saw a tax collector named Levi sitting at the tax office, and said to him, “Follow me!”

²⁸Og hann stóð upp, yfirgaf allt og fylgdi honum.

²⁸He left everything, and rose up and followed him.

²⁹Leví bjó honum veislu mikla í húsi sínu, og þar sat að borði með þeim mikill fjöldi tollheimtumanna og annarra.

²⁹Levi made a great feast for him in his house. There was a great crowd of tax collectors and others who were reclining with them.

³⁰En farísearnir og fræðimenn þeirra vönduðu um við lærisveina hans og sögðu: ,,Hvers vegna etið þér og drekkið með tollheimtumönnum og bersyndugum?``

³⁰Their scribes and the Pharisees murmured against his disciples, saying, “Why do you eat and drink with the tax collectors and sinners?”

³¹Og Jesús svaraði þeim: ,,Ekki þurfa heilbrigðir læknis við, heldur þeir sem sjúkir eru.

³¹Jesus answered them, “Those who are healthy have no need for a physician, but those who are sick do.

³²Ég er ekki kominn til að kalla réttláta, heldur syndara til iðrunar.``

³² I have not come to call the righteous, but sinners to repentance.”

³³En þeir sögðu við hann: ,,Lærisveinar Jóhannesar fasta oft og fara með bænir og eins lærisveinar farísea, en þínir eta og drekka.``

³³They said to him, “Why do John’s disciples often fast and pray, likewise also the disciples of the Pharisees, but yours eat and drink?”

³⁴Jesús sagði við þá: ,,Hvort getið þér ætlað brúðkaupsgestum að fasta, meðan brúðguminn er hjá þeim?

³⁴He said to them, “Can you make the friends of the bridegroom fast, while the bridegroom is with them?

³⁵En koma munu þeir dagar, er brúðguminn verður frá þeim tekinn, þá munu þeir fasta á þeim dögum.``

³⁵ But the days will come when the bridegroom will be taken away from them. Then they will fast in those days.”

³⁶Hann sagði þeim einnig líkingu: ,,Enginn rífur bót af nýju fati og lætur á gamalt fat, því að bæði rífur hann þá nýja fatið og bótin af því hæfir ekki hinu gamla.

³⁶He also told a parable to them. “No one puts a piece from a new garment on an old garment, or else he will tear the new, and also the piece from the new will not match the old.

³⁷Og enginn lætur nýtt vín á gamla belgi, því þá sprengir nýja vínið belgina og fer niður, en belgirnir ónýtast.

³⁷ No one puts new wine into old wineskins, or else the new wine will burst the skins, and it will be spilled, and the skins will be destroyed.

³⁸Nýtt vín ber að láta á nýja belgi.Og enginn, sem drukkið hefur gamalt vín, vill nýtt, því að hann segir: ,Hið gamla er gott.```

³⁸ But new wine must be put into fresh wineskins, and both are preserved.

³⁹Og enginn, sem drukkið hefur gamalt vín, vill nýtt, því að hann segir: ,Hið gamla er gott.```

³⁹ No man having drunk old wine immediately desires new, for he says, ‘The old is better.’”