1Margir hafa tekið sér fyrir hendur að rekja sögu þeirra viðburða, er gjörst hafa meðal vor,
1 Yaw Teyofil mu tedd mi, xam nga ne, nit ñu bare sasoo nañoo bind ab nettali bu jëm ci mbir, yi xewoon ci sunu biir,
2samkvæmt því, sem oss hafa flutt þeir menn, er frá öndverðu voru sjónarvottar og þjónar orðsins.
2 li dëppook waxi seede, yi ko teewe woon li dale ca ndoorte la te ñu mujj nekk jawriñi kàddug Yàlla.
3Nú hef ég athugað kostgæfilega allt þetta frá upphafi og réð því einnig af að rita samfellda sögu fyrir þig, göfugi Þeófílus,
3 Léegi nag kon man ci sama wàll, gëstu naa ci lépp li ko dale ca njàlbéen ga, te fas naa la ko yéenee bindal, nettali la ni xew-xew yooyu deme woon tembe.
4svo að þú megir ganga úr skugga um sannindi þeirra frásagna, sem þú hefur fræðst um.
4 Noonu dinga man a xam ne, li ñu la jàngaloon lu wér peŋŋ la.
5Á dögum Heródesar, konungs í Júdeu, var uppi prestur nokkur að nafni Sakaría, af sveit Abía. Kona hans var og af ætt Arons og hét Elísabet.
5 Ca jamonoy Erodd, mi nekkoon buur ca réewu Yawut ya, amoon na saraxalekat bu ñu tudde Sakariya te bokk ca mbootaayu saraxalekat, ya askanoo ci Abiya. Jabaram Elisabet askanoo moom itam ci Aaroona.
6Þau voru bæði réttlát fyrir Guði og lifðu vammlaus eftir öllum boðum og ákvæðum Drottins.
6 Sakariya ak jabaram ñu jub lañu ca kanam Yàlla, di topp ni mu ware ndigal yi ak dogali Boroom bi yépp.
7En þau áttu ekki barn, því að Elísabet var óbyrja, og bæði voru þau hnigin að aldri.
7 Waaye amuñu doom, ndaxte Elisabet mënul a am doom, te it fekk ñoom ñaar ñépp ay màggat lañu.
8En svo bar við, er röðin kom að sveit hans og hann var að gegna þjónustu fyrir Guði,
8 Benn bés nag Sakariya doon def liggéeyu saraxaleem ca Yàlla, ndaxte mbootaayam a aye keroog.
9að það féll í hans hlut, samkvæmt venju prestdómsins, að ganga inn í musteri Drottins og fórna reykelsi.
9 Bi ñuy tegoo bant, ni ko saraxalekat yi daan defe nakajekk, ngir xam kan mooy dugg ca bérab bu sell ba ca kër Yàlla ga, ngir taal fa cuuraay, bant ba tegu ci Sakariya.
10En allur fólksfjöldinn var fyrir utan á bæn, meðan reykelsisfórnin var færð.
10 Ca waxtu wa ñuy taal cuuraay la, mbooloo maa nga woon ca biti, di ñaan.
11Birtist honum þá engill Drottins, sem stóð hægra megin við reykelsisaltarið.
11 Noonu benn malaakam Boroom bi daldi feeñu Sakariya, taxaw ca féeteek ndeyjooru saraxalukaay, ba ñuy taal cuuraay ca kawam.
12Sakaría varð hverft við sýn þessa, og ótta sló á hann.
12 Naka la ko Sakariya gis, fitam daldi dem, mu tiit.
13En engillinn sagði við hann: ,,Óttast þú eigi, Sakaría, því bæn þín er heyrð. Elísabet kona þín mun fæða þér son, og þú skalt láta hann heita Jóhannes.
13 Waaye malaaka ma ne ko: «Bul ragal dara Sakariya, ndaxte sa ñaan nangu na. Elisabet sa jabar dina la jural doom, te dinga ko tudde Yaxya.
14Og þér mun veitast gleði og fögnuður, og margir munu gleðjast vegna fæðingar hans.
14 Sa mbég lay doon, sa xol sedd ci, te ñu bare dinañu bég ci juddoom,
15Því að hann mun verða mikill í augliti Drottins. Aldrei mun hann drekka vín né áfengan drykk, en fyllast heilögum anda þegar frá móðurlífi.
15 ndaxte dina nekk ku màgg ca kanam Yàlla. Du naan biiñ walla dara luy màndil, te bu juddoo, Xel mu Sell mi daldi ko solu.
16Og mörgum af Ísraels sonum mun hann snúa til Drottins, Guðs þeirra.
16 Dina delloosi niti Israyil yu bare ci Yàlla seen Boroom.
17Og hann mun ganga fyrir honum í anda og krafti Elía til að snúa hjörtum feðra til barna og óhlýðnum til hugarfars réttlátra og búa Drottni altygjaðan lýð.``
17 Mooy jiitu, di yégle ñëwu Boroom bi, ànd ak xel mi ak doole, ji yonent Yàlla Iliyas amoon, ngir jubale xoli baay yi ak doom yi, ngir delloo ñi déggadi ci maanduteg ñi jub. Noonu dina waajal mbooloo muy teeru Boroom bi.»
18Sakaría sagði við engilinn: ,,Af hverju get ég vitað þetta? Ég er gamall og kona mín hnigin að aldri.``
18 Sakariya daldi ne malaaka ma: «Nan laay xame ne, loolu dëgg la? Ndaxte mag laa, te sama jabar it màggat na.»
19En engillinn svaraði honum: ,,Ég er Gabríel, sem stend frammi fyrir Guði, ég var sendur til að tala við þig og flytja þér þessa gleðifregn.
19 Malaaka ma tontu ko ne: «Man maay Jibril miy taxaw ci kanam Yàlla. Dañu maa yónni ngir ma wax ak yaw te yégal la xebaar bu baax boobu.
20Og þú munt verða mállaus og ekki geta talað til þess dags, er þetta kemur fram, vegna þess að þú trúðir ekki orðum mínum, en þau munu rætast á sínum tíma.``
20 Léegi nag gannaaw gëmuloo li ma wax, dinga luu te dootuloo man a wax, ba kera sama wax di am, bu jamonoom jotee.»
21Og fólkið beið eftir Sakaría og undraðist, hve honum dvaldist í musterinu.
21 Fekk na booba mbooloo maa ngi xaar, jaaxle lool ci li Sakariya yàgg ca bérab bu sell ba.
22En er hann kom út, gat hann ekki talað við þá, og skildu þeir, að hann hafði séð sýn í musterinu. Hann gaf þeim bendingar og var mállaus áfram.
22 Waaye bi mu génnee nag, mënul a wax ak ñoom. Noonu nit ña xam ne, dafa am lu ko feeñu ca bérab bu sell ba. Dafa luu, ba di leen liyaar.
23Og er þjónustudagar hans voru liðnir, fór hann heim til sín.
23 Bi Sakariya matalee liggéeyu saraxaleem ba noppi, mu daldi ñibbi.
24En eftir þessa daga varð Elísabet kona hans þunguð, og hún leyndi sér í fimm mánuði og sagði:
24 Bi mbir yooyu weesoo, Elisabet jabaram ëmb, di ko nëbb lu mat juróomi weer
25,,Þannig hefur Drottinn gjört við mig, er hann leit til mín að afmá hneisu mína í augum manna.``
25 te naan: «Lii mooy yiw wi ma Boroom bi defal, ba fajal ma li doon sama gàcce ci nit ñi!»
26En á sjötta mánuði var Gabríel engill sendur frá Guði til borgar í Galíleu, sem heitir Nasaret,
26 Bi Elisabet nekkee ci juróom-benni weeram, Yàlla yónni na malaakaam Jibril ca dëkku Nasaret ca diiwaanu Galile.
27til meyjar, er var föstnuð manni, sem Jósef hét, af ætt Davíðs, en mærin hét María.
27 Mu yebal ko ca janq bu ñu may waa ju bokk ci askanu Daawuda te ñu koy wax Yuusufa, waaye àndaguñu. Janq baa ngi tudd Maryaama.
28Og engillinn kom inn til hennar og sagði: ,,Heil vert þú, sem nýtur náðar Guðs! Drottinn er með þér.``
28 Malaaka ma dikk ca moom ne ko: «Jàmm ngaam, yaw mi Boroom bi defal aw yiw; mu ngi ak yaw.»
29En hún varð hrædd við þessi orð og hugleiddi, hvílík þessi kveðja væri.
29 Waxi malaaka ma daldi jaaxal Maryaama, muy xalaat lu nuyoo boobu man a tekki.
30Og engillinn sagði við hana: ,,Óttast þú eigi, María, því að þú hefur fundið náð hjá Guði.
30 Malaaka ma ne ko: «Bul ragal dara Maryaama, ndaxte Yàlla tànn na la ci yiwam.
31Þú munt þunguð verða og son ala, og þú skalt láta hann heita JESÚ.
31 Dinga ëmb, jur doom ju góor; nanga ko tudde Yeesu.
32Hann mun verða mikill og kallaður sonur hins hæsta. Drottinn Guð mun gefa honum hásæti Davíðs föður hans,
32 Ku màgg lay nekki, te dinañu ko wooye Doomu Aji Kawe ji. Boroom bi Yàlla dina ko jébbal nguuru Daawuda maamam.
33og hann mun ríkja yfir ætt Jakobs að eilífu, og á ríki hans mun enginn endir verða.``
33 Noonu dina yilif askanu Yanqóoba ba fàww, te nguuram du am àpp.»
34Þá sagði María við engilinn: ,,Hvernig má þetta verða, þar eð ég hef ekki karlmanns kennt?``
34 Maryaama laaj malaaka ma ne ko: «Naka la loolu man a ame? Man de, janq laa ba tey.»
35Og engillinn sagði við hana: ,,Heilagur andi mun koma yfir þig og kraftur hins hæsta mun yfirskyggja þig. Fyrir því mun og barnið verða kallað heilagt, sonur Guðs.
35 Malaaka ma tontu ko ne: «Xel mu Sell mi dina wàcc ci yaw, te Aji Kawe ji dina la yiir ci kàttanam. Moo tax xale biy juddu dinañu ko wooye Ku sell ki, Doomu Yàlla ji.
36Elísabet, frændkona þín, er einnig orðin þunguð að syni í elli sinni, og þetta er sjötti mánuður hennar, sem kölluð var óbyrja,
36 Elisabet sa mbokk mi it dina am doom ju góor cig màggatam. Ki ñu doon wooye ku mënul a am doom, mu ngi ci juróom-benni weeram.
37en Guði er enginn hlutur um megn.``
37 Ndaxte dara tëwul Yàlla.»
38Þá sagði María: ,,Sjá, ég er ambátt Drottins. Verði mér eftir orðum þínum.`` Og engillinn fór burt frá henni.
38 Maryaama ne ko: «Jaamub Boroom bi laa. Na Yàlla def ci man li nga wax.» Ci noonu malaaka ma daldi dem.
39En á þeim dögum tók María sig upp og fór með flýti til borgar nokkurrar í fjallbyggðum Júda.
39 Ci jamono jooju Maryaama jóg, gaawantu dem ci benn dëkk bu nekkoon ca tund ya ca diiwaanu Yude.
40Hún kom inn í hús Sakaría og heilsaði Elísabetu.
40 Mu dugg ca kër Sakariya, daldi nuyu Elisabet.
41Þá varð það, þegar Elísabet heyrði kveðju Maríu, að barnið tók viðbragð í lífi hennar, og Elísabet fylltist heilögum anda
41 Naka la Elisabet dégg Maryaama di nuyoo, doomam daldi yengatu ci biiram. Noonu Xelum Yàlla mu Sell mi daldi solu Elisabet.
42og hrópaði hárri röddu: ,,Blessuð ert þú meðal kvenna og blessaður ávöxtur lífs þíns.
42 Elisabet wax ca kaw ne: «Barkeel nañu la ci jigéen ñi, barkeel doom ji nga ëmb!
43Hvaðan kemur mér þetta, að móðir Drottins míns kemur til mín?
43 Man maay kan, ba ndeyu sama Boroom ñëw di ma seetsi?
44Þegar kveðja þín hljómaði í eyrum mér, tók barnið viðbragð af gleði í lífi mínu.
44 Maa ngi lay wax ne, naka laa la dégg ngay nuyoo rekk, sama doom ji yengu ci sama biir ndax mbég.
45Sæl er hún, sem trúði því, að rætast mundi það, sem sagt var við hana frá Drottni.``
45 Barke ñeel na la, yaw mi gëm ne, li la Boroom bi yégal dina mat!»
46Og María sagði: Önd mín miklar Drottin,
46 Noonu Maryaama daldi ne:
47og andi minn gleðst í Guði, frelsara mínum.
47 «Sama xol a ngi màggal Boroom bi,sama xel di bég ci Yàlla sama Musalkat,
48Því að hann hefur litið til ambáttar sinnar í smæð hennar, héðan af munu allar kynslóðir mig sæla segja.
48 ndaxte fàttaliku na ma,man jaamam bu woyof bi.Gannaawsi tey, niti jamono yéppdinañu ma wooye ki ñu barkeel,
49Því að mikla hluti hefur hinn voldugi við mig gjört, og heilagt er nafn hans.
49 ndaxte Ku Màgg ki defal na ma lu réy.Turam dafa sell.
50Miskunn hans við þá, er óttast hann, varir frá kyni til kyns.
50 Day wàcce yërmandeem ci ñi ko ragal,ci seeni sët ba ci seeni sëtaat.
51Máttarverk hefur hann unnið með armi sínum og drembilátum í hug og hjarta hefur hann tvístrað.
51 Wone na jëf yu mag ci dooley loxoom,te tas mbooloom ñiy réy-réylu,
52Valdhöfum hefur hann steypt af stóli og upp hafið smælingja,
52 daaneel boroom doole yi ci seen nguur,yékkati baadoolo yi.
53hungraða hefur hann fyllt gæðum, en látið ríka tómhenta frá sér fara.
53 Ñi xiif, reggal na leen ak ñam wu neex,te dàq boroom alal yi,ñu daw ak loxoy neen.
54Hann hefur minnst miskunnar sinnar og tekið að sér Ísrael, þjón sinn,
54 Wallu na bànni Israyil giy jaamam,di fàttaliku yërmandeem,
55eins og hann talaði til feðra vorra, við Abraham og niðja hans ævinlega.
55 ni mu ko dige woon sunuy maam,jëmale ko ci Ibraayma ak askanam ba fàww.»
56En María dvaldist hjá henni hér um bil þrjá mánuði og sneri síðan heim til sín.
56 Noonu Maryaama toog fa Elisabet lu war a tollook ñetti weer, sog a ñibbi.
57Nú kom sá tími, að Elísabet skyldi verða léttari, og ól hún son.
57 Gannaaw loolu jamono ji Elisabet war a mucc agsi, mu daldi jur doom ju góor.
58Og nágrannar hennar og ættmenn heyrðu, hversu mikla miskunn Drottinn hafði auðsýnt henni, og samfögnuðu henni.
58 Dëkkandoom yi ak mbokkam yi yég ne, Boroom bi won na ko yërmande ju réy, ñu ànd ak moom bég.
59Á áttunda degi komu þeir að umskera sveininn, og vildu þeir láta hann heita Sakaría í höfuðið á föður sínum.
59 Bi bés ba dellusee, ñu ñëw xarafalsi xale ba, bëgg koo dippee baayam Sakariya.
60Þá mælti móðir hans: ,,Eigi skal hann svo heita, heldur Jóhannes.``
60 Waaye yaayam ne leen: «Déedéet, Yaxya lay tudd.»
61En þeir sögðu við hana: ,,Enginn er í ætt þinni, sem heitir því nafni.``
61 Ñu ne ko: «Amoo menn mbokk mu tudd noonu.»
62Bentu þeir þá föður hans, að hann léti þá vita, hvað sveinninn skyldi heita.
62 Ñu daldi liyaar baayam, ngir xam nan la bëgg ñu tudde xale ba.
63Hann bað um spjald og reit: ,,Jóhannes er nafn hans,`` og urðu þeir allir undrandi.
63 Sakariya laaj àlluwa, bind ci ne: «Yaxya la tudd.» Ñépp daldi waaru.
64Jafnskjótt laukst upp munnur hans og tunga, og hann fór að tala og lofaði Guð.
64 Ca saa sa Yàlla dindi luu gi, Sakariya daldi waxaat, di màggal Yàlla.
65En ótta sló á alla nágranna þeirra og þótti þessi atburður miklum tíðindum sæta í allri fjallbyggð Júdeu.
65 Waa dëkk ba bépp jaaxle, xew-xew yooyu siiw ca tundi Yude yépp.
66Og allir, sem þetta heyrðu, festu það í huga sér og sögðu: ,,Hvað mun barn þetta verða?`` Því að hönd Drottins var með honum.
66 Ñi dégg nettali, bi jëm ci mbir yooyu, dañu koo denc ci seen xol te naan: «Nu xale bii di mujje nag?» Ndaxte leeroon na ne, dooley Boroom baa ngi ànd ak moom.
67En Sakaría faðir hans fylltist heilögum anda og mælti af spámannlegri andagift:
67 Sakariya baayu Yaxya daldi fees ak Xel mu Sell mi. Noonu mu wax ci kàddug Yàlla ne:
68Lofaður sé Drottinn, Guð Ísraels, því að hann hefur vitjað lýðs síns og búið honum lausn.
68 «Cant ñeel na Boroom bi, Yàllay Israyil,ndaxte wallusi na mbooloom, ba jot leen!
69Hann hefur reist oss horn hjálpræðis í húsi Davíðs þjóns síns,
69 Feeñal na nu Musalkat bu am doole,bi soqikoo ci askanu Daawuda jaamam,
70eins og hann talaði fyrir munn sinna heilögu spámanna frá öndverðu,
70 ni mu yéglee woon bu yàggjaarale ko ci yonentam yu sell yi.
71frelsun frá óvinum vorum og úr höndum allra, er hata oss.
71 Dina nu musal ci sunuy noon,jële nu ci sunu loxoy bañaale.
72Hann hefur auðsýnt feðrum vorum miskunn og minnst síns heilaga sáttmála,
72 Yàlla wone na yërmandeem,ji mu digoon sunuy maam,te di fàttaliku kóllëre, gi mu fas ak ñoom,
73þess eiðs, er hann sór Abraham föður vorum
73 di ngiñ, li mu giñaloon sunu maam Ibraayma naan,
74að hrífa oss úr höndum óvina og veita oss að þjóna sér óttalaust
74 dina nu teqale ak sunuy noon,ngir nu man koo jaamu ci jàmm,
75í heilagleik og réttlæti fyrir augum hans alla daga vora.
75 nu sell te jub ci kanamam sunu giiru dund.
76Og þú, sveinn! munt nefndur verða spámaður hins hæsta, því að þú munt ganga fyrir Drottni að greiða vegu hans
76 Yaw nag doom, dinañu lay wooye yonentu Aji Kawe ji,ndaxte dinga jiitu, di yégle ñëwu Boroom bi,di ko xàllal yoon wi.
77og veita lýð hans þekkingu á hjálpræðinu, sem er fyrirgefning synda þeirra.
77 Dinga xamal mbooloom,ni leen Boroom bi man a musale,jaare ko ci seen mbaalug bàkkaar,
78Þessu veldur hjartans miskunn Guðs vors. Hún lætur upp renna sól af hæðum að vitja vor
78 ndaxte Yàlla sunu Boroom fees na ak yërmande,ba tax muy wàcce ci nun jant buy fenk,
79og lýsa þeim, sem sitja í myrkri og skugga dauðans, og beina fótum vorum á friðar veg.En sveinninn óx og varð þróttmikill í anda. Hann dvaldist í óbyggðum til þess dags, er hann skyldi koma fram fyrir Ísrael.
79 ngir leeral ñi toog ci lëndëm,takkandeeru dee tiim leen,ngir jiite nu ci yoonu jàmm.»
80En sveinninn óx og varð þróttmikill í anda. Hann dvaldist í óbyggðum til þess dags, er hann skyldi koma fram fyrir Ísrael.
80 Noonu Yaxyaa ngi doon màgg, te xelam di ubbiku. Mu dëkk ca màndiŋ ma, ba bés ba muy feeñu bànni Israyil.