¹柔かい答は憤りをとどめ、激しい言葉は怒りをひきおこす。

¹नम्र तथा कोमल वचनले क्रोध शान्त गराउँछ भने कठोर वचनले क्रोधलाई अझ उत्तेजित पार्छ।

²知恵ある者の舌は知識をわかち与え、愚かな者の口は愚かを吐き出す。

²ज्ञानीको जिब्रोले ज्ञानलाई आनन्दप्रद बनाउँछ, अनि मूर्खको मुखबाट खाली मूर्खता नै बाहिरिन्छ।

³主の目はどこにでもあって、悪人と善人とを見張っている。

³परमप्रभुको नजर प्रत्येक कुनामा पुगेको हुन्छ। उहाँ खराब असल देखिरहनु भएको हुन्छ।

⁴優しい舌は命の木である、乱暴な言葉は魂を傷つける。

⁴जुन वचनले मनको घाउ शान्ति पार्छ त्यो जीवन बृक्ष हो, तर छलपूर्ण वचनले आत्मालाई आघात पुर्याउँछ।

⁵愚かな者は父の教訓を軽んじる、戒めを守る者は賢い者である。

⁵मूर्खले आफ्नो बाबुले दिएको सजायलाई हेला गर्छ, तर जसले सुधारका कुरालाई ध्यान दिएर सुन्छ ऊ ज्ञानी हुनेछ।

⁶正しい者の家には多くの宝がある、悪しき者の所得には煩いがある。

⁶धर्मी मानिसको घरमा प्रशस्त धन हुन्छ, तर दुष्ट मानिसको कमाइले कष्ट मात्र निम्तियाँछ।

⁷知恵ある者のくちびるは知識をひろめる、愚かな者の心はそうでない。

⁷बुद्धिमानीको वचनले ज्ञान फैलाउँछन् तर मूर्ख हृदयले त्यस्तो काम गर्दैन।

⁸悪しき者の供え物は主に憎まれ、正しい者の祈は彼に喜ばれる。

⁸एउटा अन्यायी मानिसले चढाएको बलिदानलाई परमप्रभुले घृणा गर्नु हुन्छ तर ईमान्दारीसित व्यवहार गर्ने मानिसको प्रार्थनासित उहाँ खुशी हुनुहुन्छ।

⁹悪しき者の道は主に憎まれ、正義を求める者は彼に愛せられる。

⁹दुष्ट मानिसको मार्गलाई परमप्रभुले घृणा गर्नु हुन्छ तर जो मानिस न्यायीक र इमान्दारी हुन संघर्ष गर्छ, त्यसलाई उहाँले प्रेम गर्नु हुन्छ।

¹⁰道を捨てる者には、きびしい懲しめがあり、戒めを憎む者は死に至る。

¹⁰जुन मानिसले सही मार्ग अपनाउँदैन उसलाई कठोर सजायले अपेक्षा गरिरहेको हुन्छ, अनि जसले सुधारलाई घृणा गर्छ त्यो निश्चय नै मर्छ।

¹¹陰府と滅びとは主の目の前にあり、人の心はなおさらである。

¹¹परमप्रभुले प्रत्येक कुरा जान्नु हुन्छ, मृत्युको संसार नै उहाँको सामुन्ने रहेकोछ। यसर्थ मानिसको हृदयमा के छ उहाँ सबै जान्नु हुन्छ।

¹²あざける者は戒められることを好まない、また知恵ある者に近づかない。

¹²मूर्खले उसलाई कसैले सुधारेको मन पराउँदैन। यसर्थ त्यो बुद्धिमान मानिसबाट सल्लाह लिन जाँदैन।

¹³心に楽しみがあれば顔色も喜ばしい、心に憂いがあれば気はふさぐ。

¹³एउटा खुशी हृदयले अनुहारमा उज्यालो झल्यकाई दिन्छ, तर कसैको हृदयको शोकले आत्मालाई दुःखी र खिन्न बनाउँछ।

¹⁴さとき者の心は知識をたずね、愚かな者の口は愚かさを食物とする。

¹⁴विवेकशील हृदयले अझ ज्ञान पाउने चेष्टा गर्छ, तर मूर्खले खाली मूर्खता मात्र खोजि रहन्छ।

¹⁵悩んでいる者の日々はことごとくつらく、心の楽しい人は常に宴会をもつ。

¹⁵गरीब मानिसहरूको समय सधैं दुःखमय हुन्छ, तर सुखी हृदय लगातार उत्सव जस्तै सुखमय हुन्छ।

¹⁶少しの物を所有して主を恐れるのは、多くの宝をもって苦労するのにまさる。

¹⁶धेरै धन हुनु र त्ययसबाट दुःख पाउनु भन्दा थोरै हुनु तर परमप्रभुलाई सत्कार गर्नु उत्तम हो।

¹⁷野菜を食べて互に愛するのは、肥えた牛を食べて互に憎むのにまさる。

¹⁷घृणाले भरिएको ठाउँमा धेरै खानु भन्दा, प्रेमले भरिएको ठाउँमा अलिकति खानु उत्तम हो।

¹⁸憤りやすい者は争いをおこし、怒りをおそくする者は争いをとどめる。

¹⁸एउटा क्रोधित मानिसले झगडा मच्चाउँछ तर सहनशील मानिसले झगडालाई शान्त गराउँछ।

¹⁹なまけ者の道には、いばらがはえしげり、正しい者の道は平らかである。

¹⁹एकजना अल्छे मानिसको मार्ग, काढाहरूले भरिएको हुन्छ, तर ईमानदार मानिसको मार्ग फराकिलो बाटो झैं हुन्छ।

²⁰知恵ある子は父を喜ばせる、愚かな人はその母を軽んじる。

²⁰एक बुद्धिमानी छोरोले बाबुको निम्ति खुशीयाली ल्याउँछ भने, मूर्ख छोरोले उसको आमालाई हेला गर्छ।

²¹無知な者は愚かなことを喜び、さとき者はまっすぐに歩む。

²¹मूर्खलाई दुष्ट कामले खुशी तुल्याँउछ। तर ज्ञानी मानिसले के सही हो त्यो गर्छ।

²²相はかることがなければ、計画は破れる、はかる者が多ければ、それは必ず成る。

²²चाँहिदो परामर्श नपाएर एकजना मानिस आफ्नो योजनामा विफल हुन सक्छ, तर धेरै परामर्शदाताहरूको सल्लाहले ऊ आफ्नो योजनामा सफल हुन सक्छ।

²³人は口から出る好ましい答によって喜びを得る、時にかなった言葉は、いかにも良いものだ。

²³सही जवाफ दिन सके मानिस खुशी हुन्छ, र ठीक समयमा सही जवाफ अत्यन्तै राम्रो हो।

²⁴知恵ある人の道は上って命に至る、こうしてその人は下にある陰府を離れる。

²⁴बुद्धिमान मानिसले गरेको कामले उसलाई यस पृथ्वीमा जीवन दिन्छ अनि मृत्यु स्थानतिर जान रोक्छ।

²⁵主は高ぶる者の家を滅ぼし、やもめの地境を定められる。

²⁵अहंकारीको घर परमप्रभुले भताभुङ्ग पारिदिनुहुन्छ भने, विधवाको साँध-सीमानमा उहाँले सुरक्षित राखि दिनु हुन्छ।

²⁶悪人の計りごとは主に憎まれ、潔白な人の言葉は彼に喜ばれる。

²⁶दुष्ट मानिसहरूको विचारलाई परमप्रभु घृणा गर्नु हुन्छ तर उहाँले शुद्ध मानिसहरूको विचार सँग खुशी हुनु हुन्छ।

²⁷不正な利をむさぼる者はその家を煩らわせる、まいないを憎む者は生きながらえる。

²⁷लोभी मानिसले आफ्नै घरमा आफ्द बोलाउँछ, तर त्यो मानिस बाँची रहन्छ जसले घूसलाई घृणा गर्छ।

²⁸正しい者の心は答えるべきことを考える、悪しき者の口は悪を吐き出す。

²⁸एउटा धर्मी मानिसले प्रत्येक शब्द तौलँदै भन्छ। तर दुष्ट मानिसहरूको मुखबाट दुष्ट कुराहरू निस्कन्छन्।

²⁹主は悪しき者に遠ざかり、正しい者の祈を聞かれる。

²⁹परमप्रभु दुष्ट मानिसबाट टाढा बस्नु हुन्छ, तर उहाँले धर्मी मानिसहरूको प्रार्थना सुन्नु हुन्छ।

³⁰目の光は心を喜ばせ、よい知らせは骨を潤す。

³⁰एउटा उज्यालो अनुहारको हेराइले मनलाई खुशी पार्छ, अनि शुभ समाचारले हड्डी भित्र पनि खुशी संचार गर्छ।

³¹ためになる戒めを聞く耳をもつ者は、知恵ある者の中にとどまる。

³¹जसले जीवनदायी झपेडाईको अवहेलना गर्दैन, ऊ बुद्धिमान मानिसहरूको बीचमा बस्नेछ।

³²教訓を捨てる者はおのれの命を軽んじ、戒めを重んじる者は悟りを得る。主を恐れることは知恵の教訓である、謙遜は、栄誉に先だつ。

³²जुन मानिसले अनुशासनलाई अस्वीकार गर्छ उसले आफ्नो जीवनमा कष्ट ल्याउँछ, तर जसले हप्काइलाई स्वीकार गर्छ उसले समझशक्ति पाँउछ।

³³主を恐れることは知恵の教訓である、謙遜は、栄誉に先だつ。

³³परमप्रभुको डरले मानिसमा बुद्धि सिकाउँछ। आदर पाउँनु भन्दा अघि नम्रता आउँछ।