1Mi gwala annect-nni n lɣaci, Sidna Ɛisa yuli ɣer wedrar iqqim. Inelmaden-is qeṛṛben ɣuṛ-es,
1Kaj vidinte la homamasojn, li supreniris sur la monton, kaj kiam li sidigxis, liaj discxiploj venis al li;
2dɣa ibda isselmad-iten :
2kaj malferminte la busxon, li instruis ilin, dirante:
3D iseɛdiyen wid ițeddun s neyya, aaxaṭer tagelda n igenwan d ayla-nsen !
3Felicxaj estas la malricxaj en spirito, cxar ilia estas la regno de la cxielo.
4D iseɛdiyen wid ițrun, axaṭer ad țwaṣebbṛen !
4Felicxaj estas la plorantaj, cxar ili konsoligxos.
5D iseɛdiyen wid ḥninen, aaxaṭer ad weṛten tamurt i sen-iwɛed Sidi Ṛebbi !
5Felicxaj estas la humilaj, cxar ili heredos la teron.
6D iseɛdiyen wid illuẓen, iffuden lḥeqq, axaṭer ad ṛwun !
6Felicxaj estas tiuj, kiuj malsatas kaj soifas justecon, cxar ili satigxos.
7D iseɛdiyen wid yesɛan ṛṛeḥma deg wulawen-nsen, aaxaṭer ad iḥunn fell-asen Sidi Ṛebbi !
7Felicxaj estas la kompatemaj, cxar ili ricevos kompaton.
8D iseɛdiyen wid iwumi yeṣfa wul, axaṭer ad walin Sidi Ṛebbi !
8Felicxaj estas la kore puraj, cxar ili vidos Dion.
9D iseɛdiyen wid i d-isrusun talwit, aad țțusemmin d arraw n Sidi Ṛebbi !
9Felicxaj estas la pacigantoj, cxar filoj de Dio ili estos nomataj.
10D iseɛdiyen wid ițțuqehṛen ɣef lḥeqq, aaxaṭer ddewla igenwan d ayla-nsen !
10Felicxaj estas tiuj, kiuj estas persekutitaj pro justeco, cxar ilia estas la regno de la cxielo.
11D iseɛdiyen ara tilim, m'ara kkun-regmen, mm'ara tețwaqehṛem, m'ara xedmen deg-wen lbaṭel ɣef ddemma-w.
11Felicxaj estas vi, kiam oni vin riprocxos kaj persekutos kaj false vin kalumnios pro mi.
12Feṛḥet, ilit di lfeṛḥ, axaṭer ṛṛezq-nwen d ameqqran deg igenwan, aakka i țwaqehṛen lenbiya i kkun-id izwaren.
12GXoju kaj ravigxu, cxar via rekompenco estos granda en la cxielo; cxar tiel oni persekutis la profetojn, kiuj estis antaux vi.
13D kunwi i d lmelḥ n ddunit, lameɛna ma tṛuḥ-as lbenna i lmelḥ, s wacu ara s-ț-id-nerr ? Yelha kan ma nḍeggeṛ-it ɣer beṛṛa a t-rekkḍen yemdanen.
13Vi estas la salo de la tero; sed se la salo sengustigxis, per kio gxi estos salita? gxi jam tauxgas por nenio, krom por esti eljxetita kaj piedpremita de homoj.
14D kunwi i ț-țafat n ddunit ; taddart yellan ɣef wudrar ulamek ara teffer !
14Vi estas la lumo de la mondo. Urbo starigita sur monto ne povas esti kasxita.
15Akken daɣen, ur nceɛɛel ara taftilt iwakken a ț-nɣumm s kra, meɛna a ț-nessers ɣef lmeṣbeḥ, iwakken aț-țfeǧǧeǧ i wid akk yellan deg wexxam.
15Kiam oni bruligas lampon, oni metas gxin ne sub grenmezurilon, sed sur la lampingon; kaj gxi lumas sur cxiujn, kiuj estas en la domo.
16Akka i glaq aț-țecceɛceɛ tafat-nwen zdat yemdanen, iwakken ad walin lecɣal-nwen ilhan, yerna ad ḥemden Baba-twen yellan deg igenwan.
16Tiel same via lumo lumu antaux homoj, por ke ili vidu viajn bonajn farojn, kaj gloru vian Patron, kiu estas en la cxielo.
17Ɣuṛ-wat aț-țɣilem usiɣ-ed ad sseɣliɣ ayen i d-tenna ccariɛa d wayen i d-nnan lenbiya ! Ur d-usiɣ ara ad sseɣliɣ, lameɛna usiɣ-ed ad snekmaleɣ.
17Ne pensu, ke mi venis, por detrui la legxon aux la profetojn; mi venis, ne por detrui, sed por plenumi.
18A wen-iniɣ tideț : skud mazal igenwan d lqaɛa, ula d yiwen wawal neɣ usekkil n ccariɛa ur imeḥḥu, alamma yedṛa wayen akk yuran deg-s.
18Vere mi diras al vi:GXis la cxielo kaj la tero forpasos, nek unu joto nek unu streketo forpasos de la legxo, gxis cxio plenumigxos.
19Win ur nqudeṛ ara ula d yiwen n lameṛ amecṭuḥ n ccariɛa, yerna isselmad i wiyaḍ ad xedmen am nețța, ad ițwaḥseb d amecṭuḥ akk di tgelda n igenwan. MMa d win ixeddmen ayen i d-tenna ccariɛa, yerna isselmad i wiyaḍ ad xedmen akken, ad yili d ameqqran di tgelda n igenwan.
19Tial, kiu malobservos unu el cxi tiuj plej malgrandaj ordonoj kaj tiel instruos homojn, tiu estos nomata la plej malgranda en la regno de la cxielo; sed kiu faros ilin kaj instruos, tiu estos nomata granda en la regno de la cxielo.
20Axaṭer a wen-iniɣ, ma yella ur tuɣem ara awal i Sidi Ṛebbi akteṛ n wakken tețțaɣem awal i yimusnawen n ccariɛa d ifariziyen, ur tkeččmem ara tagelda n igenwan.
20CXar mi diras al vi, ke se via justeco ne superos la justecon de la skribistoj kaj la Fariseoj, vi tute ne eniros en la regnon de la cxielo.
21Teslam daɣen s leqwanen i d- ițțunefken i lejdud-nneɣ : Ur tneqqeḍ ara tamgeṛt, WWin ara yenɣen tamgeṛṭ, ad iɛeddi di ccṛeɛ, ad ițwaḥkem fell-as.
21Vi auxdis, ke estas dirite al la antikvuloj:Ne mortigu, kaj kiu mortigos, tiu estos en dangxero de jugxado;
22Ma d nekk a wen-iniɣ : kra n win ara izeɛfen ɣef gma-s, ad iɛeddi di ccṛeɛ. Win ara yinin i gma-s : « ay abuhal, » ad ibedd zdat wesqamu n ccraɛ. Win ara yinin i gma-s : « ay amehbul, » yuklal ad ikcem ɣer ǧahennama.
22sed mi diras al vi, ke kiu koleras kontraux sia frato, tiu estos en dangxero de jugxado; kaj kiu diros al sia frato:Raka, tiu estos en dangxero de la sinedrio; kaj kiu diros:Malsagxulo, tiu estos en dangxero de Gehena de fajro.
23M'ara tțedduḍ aț-țefkeḍ lweɛda i Sidi Ṛebbi, temmektaḍ-ed zdat n wemkan n iseflawen belli gma-k iṭṭef-ak cceḥna,
23Tial, se vi prezentas vian oferon cxe la altaro, kaj tie memoras, ke via frato havas ion kontraux vi,
24eǧǧ dinna lweɛda-nni, tṛuḥeḍ uqbel aț-ḍelbeḍ ssmaḥ i gma-k, d wamek ara tefkeḍ lweɛda-k i Sidi Ṛebbi.
24lasu tie vian oferon antaux la altaro, kaj foriru, unue pacigxu kun via frato, kaj poste venu kaj prezentu vian oferon.
25Ma yella iḍlem-ik yiwen, tedduklem di sin ɣer wexxam n ccṛeɛ, ɣiwel msefham kečč yid-es deg ubrid, m'ulac axṣim-ik a k-yawi ɣer lḥakem, lḥakem a k-yefk i wɛessas, aɛessas-nni, a k-yerr ɣer lḥebs.
25Konsentu rapide kun via kontrauxulo, dum vi estas kun li sur la vojo, por ke la kontrauxulo ne transdonu vin al la jugxisto, kaj la jugxisto al la subulo, kaj por ke vi ne estu jxetita en malliberejon.
26A k-iniɣ tideț : ur d-țeffɣeḍ ara syenna alamma txellṣeḍ aṣurdi aneggaru n ṭṭlaba-inek.
26Vere mi diras al vi, ke vi neniel eliros el tie, gxis vi pagos la lastan kodranton.
27Teslam belli qqaṛen-d : ur xeddem ara asekkak yeɛni zzna.
27Vi auxdis, ke estas dirite:Ne adultu;
28Lameɛna, nekkini a wen-d-iniɣ : win ara imuqlen tameṭṭut, imenna deg ul-is ad iznu yid-es, atan am akken izna yid-es.
28sed mi diras al vi, ke cxiu, kiu rigardas virinon, por deziri sxin, jam adultis je sxi en sia koro.
29Daymi ma yella ț-țiṭ-ik tayeffust i k-ițawin ɣer leḥṛam, qleɛ-iț, ḍeggeṛ-iț akkin fell-ak. Axaṭer axiṛ-ak a k-iṛuḥ yiwen si lemfaṣel-ik wala aț-țkecmeḍ s lekmal-ik ɣer ǧahennama.
29Kaj se via dekstra okulo faligas vin, elsxiru kaj forjxetu gxin; cxar estus pli bone por vi, se unu el viaj membroj pereus, ol se via tuta korpo estus jxetita en Gehenan.
30Ma yella s ufus-ik ayeffus i txeddmeḍ leḥṛam, gzem-it, tḍegṛeḍ-t akkin fell-ak, axiṛ-ak a k-ixaṣ ufus wala ma tkecmeḍ s lekmal-ik ɣer ǧahennama.
30Kaj se via dekstra mano faligas vin, detrancxu kaj forjxetu gxin; cxar estus pli bone por vi, se unu el viaj membroj pereus, ol se via tuta korpo irus en Gehenan.
31Qqaṛen-d daɣen : Win ara yebrun i tmeṭṭut-is, a s-yefk lkaɣeḍ n berru .
31Estas ankaux dirite:Kiu forsendos sian edzinon, tiu donu al sxi eksedzigan leteron;
32Lameɛna nekkini a wen-iniɣ : win ara yebrun i tmeṭṭut-is, yili ur tezni ara, d nețța i ț-iwelhen ɣer zzna ma tezweǧ d wayeḍ. Daɣen win yuɣen tameṭṭut innebran, ula d nețța yezna.
32sed mi diras al vi, ke cxiu, kiu forsendas sian edzinon, krom pro malcxasteco, igas sxin adulti; kaj kiu edzigxos kun forsenditino, tiu adultas.
33Teslam daɣen s wayen i d-nnan i lejdud-nneɣ : Ur ḥennet ara, lameɛna ayen i tɛuhdeḍ s limin zdat Sidi Ṛebbi, ilaq a t-txedmeḍ.
33Plue, vi auxdis, ke estas dirite al la antikvuloj:Ne rompu jxurojn, sed plenumu viajn jxurojn antaux la Eternulo;
34Meɛna nekk a wen-iniɣ : ur țgallat ara maḍi ! Ur țgallat s igenni, axaṭer d amkan n lḥekma n Sidi Ṛebbi,
34sed mi diras al vi:Tute ne jxuru; nek per la cxielo, cxar gxi estas la trono de Dio;
35ur țgallat s lqaɛa axaṭer fell-as i gesrusu iḍaṛṛen-is, neɣ s Lquds imi ț-țamdint n ugellid ameqqran.
35nek per la tero, cxar gxi estas la benketo de Liaj piedoj; nek per Jerusalem, cxar gxi estas urbo de la granda Regxo.
36Ur țgallat ara daɣen : « s yixef n uqeṛṛuy-nwen » axaṭer ur tezmirem ara aț-țerrem ula d yiwen wenẓad d aberkan neɣ d amellal.
36Nek jxuru per via kapo, cxar vi ne povas fari ecx unu haron blanka aux nigra.
37Init « ih » ma ilaq aț-ținim ih, neɣ « xaṭi » ma ilaq aț-ținim xaṭi ; ayen akk ara ternum d zzyada, s ɣuṛ Cciṭan i d-ițas.
37Sed via parolo estu:Jes, jes, ne, ne; cxio ekster tio estas el malbono.
38Teslam s wayen i d-qqaṛen : Tiṭ s tiṭ, tuɣmest s tuɣmest.
38Vi auxdis, ke estas dirite:Okulon pro okulo, kaj denton pro dento;
39Meɛna nekk a wen-iniɣ : ma yella win i wen-ixedmen cceṛ ur țțarat ara țțaṛ. Ma iwwet-ik yiwen ɣer lḥenk ayeffus, sken-as lḥenk nniḍen.
39sed mi diras al vi:Ne rezistu al malbono; sed al tiu, kiu frapas vian dekstran vangon, turnu ankaux la alian.
40Ma yebɣa yiwen a k-isiweḍ ɣer ccṛeɛ iwakken a k-ikkes aqenduṛ-ik, rnu-yas ula d abeṛnus-ik.
40Kaj se iu deziras procesi kontraux vi, por forpreni vian tunikon, lasu lin preni ankaux vian mantelon.
41Ma yella iḥṛes-ik walebɛaḍ a s-tbibbeḍ taɛkumt azgen webrid-is, kečč awi-yas-ț armi d axxam.
41Kaj se iu devigas vin iri unu mejlon, iru kun li du.
42Efk-as ayen yeḥwaǧ i win i k-d-issutren, ur reggel ara ɣef win ibɣan ad yerḍel s ɣuṛ-ek.
42Donu al tiu, kiu petas de vi; kaj ne deturnu vin de tiu, kiu deziras prunti de vi.
43Teslam i wayen i d-qqaṛen : Ḥemmel amdakkel-ik, tkeṛheḍ aɛdaw ik.
43Vi auxdis, ke estas dirite:Amu vian proksimulon, kaj malamu vian malamikon;
44Nekk a wen-iniɣ : ḥemmlet iɛdawen-nwen i kkun ițqehhiṛen. BBarket wid i kkun-ineɛlen, xedmet lxiṛ i wid i kkun-ikeṛhen, dɛut s lxiṛ i wid i kkun-iḍelmen, akk-d wid i kkun-ițqehhiṛen.
44sed mi diras al vi:Amu viajn malamikojn, kaj pregxu por viaj persekutantoj;
45S wakka ara d-tbanem d arraw n Baba-twen yellan deg igenwan, axaṭer nețța icṛeq-ed iṭij-is ama ɣef wid yelhan ama ɣef yemcumen, yețțak-ed ageffur ( lehwa ) ama i wid ixeddmen lxiṛ, ama i wid ixeddmen cceṛ.
45por ke vi estu filoj de via Patro, kiu estas en la cxielo; cxar Li levas Sian sunon sur la malbonulojn kaj bonulojn, kaj sendas pluvon sur la justulojn kaj la maljustulojn.
46Ma yella tḥemmlem kan wid i kkun-iḥemmlen, d acu n lfayda ara tesɛum ? Ula d imekkasen n tebzert ( leɣṛama ) xeddmen akenni.
46CXar se vi amas tiujn, kiuj amas vin, kian rekompencon vi havas? cxu ne tion saman faras ecx la impostistoj?
47Ma yella tețțemsalamem d watmaten-nwen kan, d acu n lxiṛ i txedmem ? Ula d imednuben xeddmen akken.
47Kaj se vi salutas nur sole viajn fratojn, kion ekstran vi faras? cxu ne tion saman faras ecx la nacianoj?
48Sfut ihi akken yeṣfa Baba-twen n igenwan.
48Estu do perfektaj, kiel ankaux via cxiela Patro estas perfekta.