1Sidna Ɛisa isnejmaɛ-ed tnac yinelmaden-is, yefka-yasen tazmert d lḥekma s wacu ara ssufɣen leǧnun, ara sseḥlun imuḍan.
1 A na iway cindi hinka din ce k'i margu. A n'i no dabari da hin follay kulu boŋ, i ma du ka jante waani-waani kaa mo.
2Iceggeɛ-iten ad beccṛen tageldit n Ṛebbi, yerna ad sseḥlun imuḍan.
2 A n'i donton i ma Irikoy koytara waazu, i ma borey no baani.
3Yenna-yasen : Ur țțawit acemma yid-wen d aɛwin, ur țțawit aɛekkaz neɣ agrab (aqwrab), ur țțawit aɣṛum neɣ idrimen, ur țțawit ara daɣen sin yiqendyaṛ.
3 A ne i se: «Araŋ ma si hay kulu jare dirawo sabbay se, goobu, wala foolo, wala ŋwaari, wala nooru, wala baa kwaay hinka boro kulu se.
4Kra n win ara yestṛeḥben yis wen, qqimet deg wexxam-is alamma tṛuḥem.
4 Windi kulu mo kaŋ ra araŋ ga furo, araŋ ma goro noodin ka tun noodin.
5Ma d anda ur stṛeḥben ara yis-wen, m'ara teffɣem si taddart-nni, zwit ula d aɣebbaṛ-is seg yiḍaṛṛen nwen, iwakken aț-țcehdem fell-asen belli d nutni i kkun-yugin.
5 Boro kulu mo kaŋ si araŋ kubayni, waati kaŋ araŋ fatta kwaara din ra, kal araŋ ma kusa kaŋ go araŋ cey gaa din kokobe, zama a ma ciya i se seeda.»
6Ṛuḥen, țeddun si taddart ɣer tayeḍ, țbecciṛen lexbaṛ n lxiṛ, sseḥlayen imuḍan di mkul amkan.
6 Talibey koy mo ka kawyey gana ka Baaru Hanna waazu ka borey no baani nangu kulu.
7Hiṛudus lḥakem n tmurt n Jlili, yeɛweq mi gesla s wayen yedṛan meṛṛa, axaṭer kra n yemdanen qqaṛen : « d Yeḥya i d-iḥyan si ger lmegtin ! »
7 Bonkoono Hirodus* maa hay kulu kaŋ te baaru. A boŋ haw mo, zama boro fooyaŋ goono ga ne Yohanna tun ka fun buukoy game ra.
8Wiyaḍ qqaṛen : « d Sidna Ilyas i d-yuɣalen ! » Neɣ : « ahat d yiwen si lenbiya n zik i d-iḥyan ! »
8 Afooyaŋ mo goono ga ne Iliya no bangay. Cindey mo ne doŋ annabi fo no ka tun.
9Lameɛna Hiṛudus yeqqaṛ : « Yeḥya kkseɣ-as aqeṛṛuy ! Anwa-t ihi wagi i ɣef selleɣ annect-agi ? » Dɣa ițqellib ad iẓer Sidna Ɛisa.
9 Amma Hirodus ne: «Ay na Yohanna boŋo kaa, amma may no boro woone kaŋ boŋ ay go ga maa hayey wo dumi?» Kal a ceeci nga ma di Yesu.
10Mi d-uɣalen ṛṛusul n Sidna Ɛisa, bdan ḥekkun-as ayen akk i xedmen. Yewwi-ten yid-es ɣer yiwen wemkan, ɣer tama n taddart n Bitsayda akken ad qqimen weḥḥed-sen.
10 Waato kaŋ diyey ye ka kaa, i dede Yesu se hay kulu kaŋ ngey te. A kamba ka kond'ey hala kwaara fo do kaŋ se i ga ne Baytsayda.
11Mi slan anda yella lɣaci tebɛen-t. Nețța yesteṛḥeb yis-sen, yebda iheddeṛ-asen ɣef tgeldit n Ṛebbi, yesseḥla daɣen wid ihelken.
11 Amma waato kaŋ borey marga bay a gaa, i n'a gana. A n'i kubayni ka Irikoy koytara baaro salaŋ i se. Ngey kaŋ yaŋ ga laami nda baani mo, a n'i no baani.
12Akken qṛib ad yeɣli yiṭij, tnac-nni n ṛṛusul usan-d ɣer Sidna Ɛisa nnan-as : Serreḥ i lɣaci ad ṛuḥen ɣer temdinin ț-țudrin iqeṛben iwakken ad afen ayen ara ččen d wanda ara ṭsen, axaṭer aql-aɣ deg wemkan yexlan.
12 Amma wayna sintin ka ye ganda. Kal iway cindi hinka din maan Yesu do ka ne a se: «Ma borey marga sallama, i ma koy kawyey da windey do ne windanta, i ma du ka zumbu, i ma du ŋwaari mo, zama neewo saaji ra no iri go.»
13Sidna Ɛisa yenna-yasen : Fket-asen kunwi s yiman-nwen ayen ara ččen. Erran-as : ?uṛ-nneɣ anagar xemsa teḥbulin n weɣṛum d sin yiselman. Neɣ tebɣiḍ a nṛuḥ nukni a d-naɣ ayen ara ččen lɣaci-agi ?
13 Amma Yesu ne i se: «Araŋ bumbey m'i no ŋwaari.» I ne: «Iri sinda haŋ kaŋ ga bisa buuru kunkuni gu nda hamisa hinka. Wala iri ma koy ka ŋwaari day borey din kulu se no?»
14Llan dinna azal n xemsa alaf n yergazen. Sidna Ɛisa yenna i yinelmaden-is : Feṛqet lɣaci ț-țirebbaɛ n xemsin xemsin, tesɣimem-ten.
14 (Zama alborey to danga zambar gu cine.) Kala Yesu ne nga talibey se: «W'i gorandi sata-sata, sata kulu ra danga boro waygu cine.»
15Ṛuḥen sɣimen-ten akken i sen-d yenna.
15 I te yaadin k'i kulu gorandi.
16Sidna Ɛisa yerfed allen-is ɣer yigenni, yeḥmed Ṛebbi icekkeṛ-it, yeddem-ed xemsa-nni teḥbulin n weɣṛum d sin-nni iselman yebḍa-ten, yefka-ten i inelmaden-is a ten- feṛqen i lɣaci.
16 Yesu na buuru guwa da hamisa hinka din sambu ka beena guna ka albarka daŋ i gaa. Waato gaa a n'i ceeri-ceeri k'i no talibey se, i m'i zaban borey se.
17?čan akk armi ṛwan, yerna ččuṛen tnac yiḍellaɛen s wayen i d-yugran.
17 Borey kulu ŋwa hal i kungu. Woodin banda i na patarmey kaŋ yaŋ cindi margu, ka cilla kayna way cindi hinka toonandi.
18Yiwen wass Sidna Ɛisa yeqqim weḥd-es yețẓalla. Inelmaden-is qeṛṛben ɣuṛ-es dɣa isteqsa-ten yenna-yasen : D acu-yi ɣer lɣaci ?
18 Han fo kaŋ Yesu kamba ka te adduwa, a talibey go a banda. A n'i hã ka ne: «Borey marga goono ga ne ay ya may no?»
19Rran-as : Kra qqaṛen d Yeḥya aɣeṭṭas ; wiyaḍ d Sidna Ilyas i d-yuɣalen ; ma d kra nniḍen qqaṛen d yiwen si lenbiya n zik i d-iḥyan si ger lmegtin.
19 Kal i tu ka ne a se: «Yohanna baptisma teekwa. Amma boro fooyaŋ ga ne Iliya, afooyaŋ mo ga ne doŋ annabi fo no ka ye ka tun.»
20Yenna-yasen : I kunwi, d acu-yi ɣuṛ-wen ? Yenṭeq Buṭrus yenna-yas : D kečč i d Lmasiḥ n Ṛebbi.
20 A ne i se: «Araŋ binde, araŋ ga ne ay ya may no?» Bitros tu ka ne: «Ni ya Almasihu no, Irikoy wano.»
21Sidna Ɛisa iweṣṣa-ten ur qqaṛen i yiwen belli d nețța i d Lmasiḥ.
21 Amma Yesu n'i gongormandi i ma si woodin ci boro kulu se.
22Yenna-yasen daɣen : Ilaq Mmi-s n bunadem ad yeɛteb aṭas. A t-nekkṛen lecyux d lmuqedmin imeqqranen akk-d lɛulama n ccariɛa yerna a t-nɣen, lameɛna ass wis tlata a d-iḥyu si ger lmegtin.
22 A ne: «Tilas no kala Boro Izo ma taabi boobo haŋ, arkusey da alfaga beerey da asariya dondonandikoy ma wang'a k'a wi, zaari hinzanta hane mo a ma tun.»
23Yenna daɣen i lɣaci : Win yebɣan ad iddu yid-i ur ilaq ara ad ixemmem ɣef tudert-is ; ilaq ad iqbel ad yenɛețțab yal ass ɣef ddemma n yisem-iw yerna ad yetbeɛ abrid-iw.
23 A ne i kulu se: «Da boro fo ga ba nga ma kaa ay banda, kal a ma nga boŋ ze jina, ka nga kanjiyaŋ* bundo sambu han kulu k'ay gana.
24Axaṭer win yebɣan ad isellek tudert-is a s-tṛuḥ. Ma d win iwumi ara tṛuḥ ɣef ddemma-w ad yuɣal a ț-yaf.
24 Zama boro kulu kaŋ ga miila nga ma nga fundo faaba, a fundo ga daray. Amma boro kulu kaŋ ga nga fundo nooyandi ay wo sabbay se g'a faaba.
25D acu i d lfayda n wemdan ara irebḥen ddunit meṛṛa ma yesṛuḥ tudert-is neɣ issenger iman-is ?
25 Zama riiba woofo ka bara boro se, baa day a du ndunnya kulu, amma a fundo ma daray, wala a ma halaci?
26Atan win issetḥan yis-i neɣ s yimeslayen iw, ad issetḥi yis Mmi-s n bunadem m'ara d-yas di tmanegt-is ț-țmanegt n Baba Ṛebbi akk-d lmalayekkat iqedsen.
26 Boro kulu kaŋ haawi g'a di in d'ay sanney sabbay se, Boro Izo mo, haawi g'a di bora din sabbay se waati kaŋ a ga kaa nga nda Baabo da malayka hanney darza ra.
27A wen-d-iniɣ tideț, llan gar-awen wid ur nețmețțat ara alamma walan Tageldit n Ṛebbi.
27 Amma cimi no ay ga ci araŋ se: afooyaŋ goono ga kay ne kaŋ yaŋ si buuyaŋ taba baa kayna kala nd'i di Irikoy koytara jina.»
28Ɛeddan azal n tmanya wussan segmi i d-yenna imeslayen-agi. Sidna Ɛisa yewwi yid-es Buṭrus, Yuḥenna d Yeɛqub, yuli ɣer wedrar ad iẓẓall.
28 A go no, sanni wo ciyaŋ banda, danga jirbi ahakku cine, kaŋ Yesu na Bitros da Yohanna da Yakuba sambu ka ziji nd'ey tondi kuuku fo boŋ zama nga ma te adduwa.
29Mi gella ideɛɛu yenbeddal wudem-is, llebsa-s tuɣal ț-țamellalt tețfeǧǧiǧ am yiṭij.
29 Waato kaŋ a goono ga adduwa, kal a moyduma alhaalo barmay, a bankaaray mo kwaaray far-far ka nyaale.
30Taswiɛt kan bedden-d ɣuṛ-es sin yergazen heddṛen yid-es : d Sidna Musa akk-d Sidna Ilyas.
30 Guna mo, kala boro hinka goono ga salaŋ d'a, kaŋ ga ti Musa nda Iliya.
31Banen-ed di tafat tameqqrant, țmeslayen yid-es ɣef lmut-is ara yedṛun di temdint n Lquds.
31 I bangay darza ra ka Yesu dirawo misa ciine te, kaŋ a ga ba k'a toonandi Urusalima kwaara ra.
32Buṭrus d yimdukkal-is yewwi ten yiḍes. Mi d-endekwalen, walan tamanegt n Sidna Ɛisa akk-d wid yellan yid-es.
32 Amma Bitrosyaŋ dusungu ka jirbi. Waato kaŋ i moy hay soosay, kal i di Yesu darza da alboro hinka wo wane mo, ngey kaŋ yaŋ go ga kay a banda.
33Mi kkren ad ṛuḥen sin-nni yergazen, yenṭeq Buṭrus ɣer Sidna Ɛisa yenna : A Sidi, acḥal yelha m'akka nella dagi ! Ma tebɣiḍ a nesbedd tlata yiqiḍunen, yiwen i kečč, yiwen i Sidna Musa wayeḍ i Sidna Ilyas. Yenna-d akka, axaṭer ur yeẓri d acu i d-iqqaṛ !
33 A go no mo, waato kaŋ i fay da Yesu, kala Bitros ne Yesu se: «Alfa, iri ne goonoyaŋo wo boori. Naŋ iri ma tanda hinza te, afo ni se, afo mo Musa se, afo mo Iliya se.» (A mana faham da haŋ kaŋ nga goono ga ne.)
34Mazal-it iheddeṛ mi ten-id-tɣumm yiwet n tagut. Buṭrus d imdukkal-is ikcem-iten lxuf d ameqqran.
34 Za a go sanno din ciyaŋ gaa, kala buru fo kaa ka te i se yuumay. Talibey humburu mo waato kaŋ i furo buro ra.
35Iffeɣ-ed yiwen n ṣṣut si tagut-nni yenna-d : Wagi d Mmi, d nețța i xtaṛeɣ, smeḥsiset-as.
35 Jinde fo mo fun buro ra ka ne: «Boro woone ga ti ay Izo suubananta. Wa maa a se.»
36Mi geḥbes ṣṣut-nni, walan anagar Sidna Ɛisa. Deg ussan-nni, inelmaden ur ḥkin i yiwen ayen ẓran.
36 Waato kaŋ jinda salaŋ ka ban, i mana di boro kulu kala Yesu hinne. I dangay mo jirbey din ra. I mana ci boro kulu se hay kulu kaŋ ngey di.
37Azekka-nni mi d-ṣubben seg wedrar, aṭas n lɣaci i d-immugren Sidna Ɛisa.
37 A go no, a wane suba, waato kaŋ i goono ga zumbu ka fun tondi kuuko boŋ, kala borey marga bambata fo kuband'a.
38Atah yiwen wergaz iɛeggeḍ-ed si ger lɣaci yenna : A Sidi, di leɛnaya-k muqel-ed ɣer mmi, ala nețța i sɛiɣ !
38 Guna, boro fo kaŋ go marga ra n'a ce ka ne: «Alfa, ay ga ni ŋwaaray, ni m'ay ize aro guna, zama ay ize follonka no.
39Ikcem-it uṛuḥani, tiswiɛin m'ara t-ițhuccu, yețɛeggiḍ alamma ffɣent-ed tkufta seg imi-s, ur as-ițserriḥ ara alamma yerẓa-t akk.
39 Follay fo go no kaŋ g'a di, hala sahãadin a ma kaati! Follay g'a kuubi-kuubi hal a meyo ma kufu kaa. Kala nda cat no a ga fun a banda, a g'a taabandi mo.
40?elleleɣ inelmaden-ik a t-ssufɣen seg-s, lameɛna ur zmiren ara.
40 Ay na ni talibey ŋwaaray i m'a gaaray, amma i mana hin.»
41Sidna Ɛisa yenṭeq yenna : A lǧil ijehlen iɛewjen, ar melmi ara yiliɣ yid-wen, ara wen-sebṛeɣ ? Awi-d mmi-k ɣer dagi !
41 Yesu tu ka ne: «Ya zamana wo borey kaŋ sinda cimbeeri*, kaŋ yaŋ gonda daa siiro! Kala waatifo no ay ga goro araŋ do? Kala waatifo no ay ga suuru nd'araŋ? Ma kande ni izo neewo.»
42Akken i d-iqeṛṛeb weqcic-nni, aṛuḥani isseglallez-it di lqaɛa armi i d-țeffɣent tkufta seg yimi-s. Sidna Ɛisa yefka lameṛ i uṛuḥani-nni iwakken a t-iffeɣ. Aqcic-nni yeḥla, Sidna Ɛisa yerra-t i baba-s.
42 Waati kaŋ a goono ga kaa Yesu do, folla n'a zeeri k'a kuubi-kuubi. Amma Yesu deeni follay laala gaa, ka zanka no baani k'a ye nga baabo se.
43Lɣaci meṛṛa wehmen di tezmert n Sidi Ṛebbi. Imi tɛeǧǧben akk s wayen i gxeddem, Sidna Ɛisa yenṭeq ɣer yinelmaden-is yenna :
43 Kal i kulu dambara nda Irikoy koytara darza. Waato kaŋ boro kulu goono ga dambara nda hayey wo kulu kaŋ Yesu te, kal a ne nga talibey se:
44?esset-ed mliḥ i wayen ara wen-d-iniɣ tura : « Mmi-s n bunadem ad ițțusellem ger ifassen n yemdanen. »
44 «Wa naŋ sanney wo ma furo araŋ hangey ra: I ga Boro Izo daŋ borey kambey ra.»
45Inelmaden-is ur fhimen ara imeslayen-agi, lmeɛna-ines tețwaffer fell-asen iwakken ur t-fehmen ara yerna kukran a t-steqsin.
45 Amma i mana faham da sanno wo. A go tugante i se hal i ma si bay a gaa. I humburu mo ngey ma Yesu hã sanno din ciine.
46Inelmaden țmeslayen wway gar-asen, țmesteqsayen anwa i d ameqqran deg-sen.
46 Kakaw mo tun i game ra, hala woofo no ga ti i ra ibeero.
47Sidna Ɛisa yeẓran ayen țxemmimen deg ulawen-nsen, ikker yeddem-ed yiwen weqcic isbedd-it zdat-es,
47 Yesu binde, za kaŋ a bay kakaw kaŋ go i biney ra, na zanka kayna fo sambu k'a kayandi nga jarga.
48yenna-yasen : Win iqeblen aqcic am wagi ɣef ddemma n yisem-iw d nekk i geqbel, win i yi-qeblen, yeqbel win i yi-d iceggɛen. Win yessimẓiyen iman-is gar-awen d nețța i d ameqqran.
48 A ne i se: «Boro kulu kaŋ ga zanka kayney wo cine afo ta ay maa ra, ay no a goono ga ta. Boro kulu mo kaŋ g'ay ta, a na nga kaŋ n'ay donton ta. Zama araŋ game ra boro kaŋ kayna ka bisa araŋ kulu, nga no ga beeri.»
49Yuḥenna yenna i Sidna Ɛisa : A Sidi, neẓra yiwen wergaz yessuffuɣ leǧnun s yisem-ik, nebɣa a s-neqḍeɛ imi ur k-itbiɛ ara am nukni.
49 Yohanna tu ka ne a se: «Ay jine bora, iri di boro fo kaŋ goono ga follayyaŋ gaaray ni maa ra. Iri n'a gaay mo, zama a si g'iri gana.»
50Sidna Ɛisa yerra-yas : Ur s-țțagit ara ! Win ur wen-d neffiɣ ara d aɛdaw, yid-wen i gella !
50 Yesu ne a se: «Wa s'a gaay, zama boro kaŋ si gaaba nd'araŋ, araŋ do haray no a go.»
51Mi qṛib a d-awḍen wussan i deg ara yețwarfed ɣer igenwan, Sidna Ɛisa yeqsed ad iṛuḥ ɣer temdint n Lquds.
51 A go no mo, waato kaŋ jirbey maan ka kaa kaŋ i ga Yesu ta beene, kal a na nga jine bare Urusalima do haray ka koy noodin,
52Yessezwer imceggɛen zdat-es iwakken a s-heggin ayen ilaqen. Kecmen ɣer yiwet n taddart n yisamariyen,
52 ka diyayaŋ donton nga jine. Ngey mo koy ka furo Samariya kawye fo ra, zama ngey ma soola a se.
53lameɛna ugin ad stṛeḥben yis imi slan ɣer temdint n Lquds i gteddu.
53 Amma Samariyancey man'a kubayni, zama _i di|_ a goono ga koy Urusalima haray.
54Yeɛqub d Yuḥenna mi ẓran ayagi, nnan : A Sidi, tebɣiḍ a nefk lameṛ i tmes n yigenni a d-teɣli fell-asen a ten tessenger ?
54 Waato kaŋ a talibey Yakuba nda Yohanna di woodin, i ne: «Rabbi, ni ga ba iri ma ci danji ma fun beena ra k'i ŋwa, sanda mate kaŋ Iliya te?»
55Sidna Ɛisa yezzi ɣuṛ-sen, iɛeggeḍ fell-asen yenna : Acuɣeṛ i tețxemmimem akka ?
55 Amma a bare ka deeni i gaa. A ne: «Araŋ si bay biya kaŋ dumi do araŋ bara.
56Mmi-s n bunadem ur d-yusi ara ad issenger imdanen lameɛna yusa-d a ten-isellek. Dɣa ṛuḥen ɣer taddart nniḍen.
56 Boro Izo mana kaa zama nga ma borey fundey halaci se bo, amma zama a m'i faaba se.» Gaa no i koy kawye fo do.
57Mi teddun deg webrid, yiwen wergaz yenna i Sidna Ɛisa : A Sidi, anda teddiḍ ad dduɣ !
57 Kaŋ i go fonda ra ga koy, boro fo ne a se: «Ay ga ni gana nangu kulu kaŋ ni ga koy.»
58Sidna Ɛisa yerra-yas : Uccanen ɣuṛ-sen lɣiṛan, ifṛax n yigenni sɛan leɛcuc, ma d Mmi-s n bunadem ur yesɛi ara anda ara yessers aqeṛṛuy-is.
58 Yesu ne a se: «Zoŋey gonda guusuyaŋ, beene curey mo gonda fitiyaŋ, amma Boro Izo sinda nangu kaŋ a ga nga boŋo dake.»
59Dɣa yenna i yiwen nniḍen : Eyya-d aț-țedduḍ yid-i. Yerra-yas : A Sidi, serreḥ-iyi uqbel ad ṛuḥeɣ ad meḍleɣ baba.
59 A ne boro fo mo se: «Ay gana.» Amma nga wo ne: «Rabbi, ma yadda ay se ay ma koy k'ay baaba fiji jina.»
60Sidna Ɛisa yenna-yas : Eǧǧ wid yemmuten ad meḍlen lmegtin-nsen, ma d kečč eyya-d aț-țbecṛeḍ tageldit n Ṛebbi.
60 Amma Yesu ne a se: «Ma fay da buukoy i ma ngey buukoy fiji. Amma nin wo, ni ma koy ka Irikoy koytara baaru fe.»
61Wayeḍ yenṭeq yenna-yas : Ad dduɣ yid-ek a Sidi, lameɛna eǧǧ-iyi ad ṛuḥeɣ ad sellmeɣ ɣef wat wexxam-iw.
61 Afo mo ne a se: «Rabbi, ay ga ni gana, amma ma yadda ay ma koy jina ka ci ay fu borey se: ‹Kal ay kaayaŋ.› »
62Sidna Ɛisa yerra-yas : Kra n win yeṭṭfen lmaɛun, yețmuqul ɣer deffir, ur yenfiɛ ara i tgelda n Ṛebbi.
62 Amma Yesu ne a se: «Boro kaŋ kamba go farmi jinay gaa, d'a ye ka banda guna, bora mana to Irikoy koytara gaa.»