1Aßan aßin li âtin li quixye laj Salomón, li ralal laj David li quicuan chokß rey saß li tenamit Israel.
1¶ Ko nga whakatauki a Horomona tama a Rawiri, kingi o Iharaira;
2Cuan xyâlal li âtin li quixye re nak tixtenkßa jalan chic chixtaubal xnaßleb ut chixtaubal li us. Ut re ajcuiß xtenkßanquileb chixtaubal ru li âtin junjûnk li chßaßaj xtaubal ru.
2E mohiotia ai te whakaaro nui, te ako; e kitea ai nga kupu o te matauranga;
3Eb li âtin aßin teßxtenkßaheb li cristian chixnaubal bar cuan li us ut bar cuan li incßaß us. Tixtenkßaheb chi cuânc saß tîquilal ut chi cuânc saß châbilal.
3E riro mai ai te ako a te ngakau mahara, te tika, te whakawa, te mea ano e rite ana;
4Ut tixtenkßaheb ajcuiß chi cuânc xcßaßuxeb li incßaß nequeßxnau cßoxlac. Ut naxqßue xnaßlebeb li toj sâjeb re nak teßxcßoxla chi us cßaßru teßxbânu.
4Hei hoatu i te ngakau tupato ki nga kuware, i te matauranga, i te ngarahu pai ki te taitamariki;
5Li ani cuan xnaßleb ut sêb xchßôl chixqßuehak retal li âtin aßin re nak tixtau xtzßakob lix naßleb.
5Kia whakarongo ai te tangata whakaaro nui, kia nui ake ai tona mohio; kia whiwhi ai te tangata tupato ki nga whakaaro mohio:
6Ut re ajcuiß nak tixtau ru li âtin li nequeßxye li cuanqueb xnaßleb, li âtin li chßaßaj xtaubal ru.
6E mohio ai ia ki te whakatauki, ki te kupu whakarite, ki nga kupu a nga whakaaro nui, ki a ratou korero whakapeka.
7Li ani târaj tâcuânk xnaßleb, tento nak tixxucua ru li Kâcuaß. Eb li mâcßaßeb xnaßleb nequeßxtzßektâna li châbil naßleb ut nequeßxtzßektâna ajcuiß lix kßusbaleb.
7¶ Ko te wehi ki a Ihowa te timatanga o te matauranga; e whakahawea ana te whakaarokore ki te whakaaro nui, ki te ako.
8Ex cualal incßajol, cheqßuehak saß êchßôl lê kßusbal naxqßue lê yucuaß. Ut mêtzßektâna lê tijbal naxqßue lê naß.
8Whakarongo, e taku tama, ki te ako a tou papa, kaua hoki e whakarerea te ture a tou whaea;
9Kßaxal lokß chokß êre nak tex-abînk chiru lê naß êyucuaß. Chanchan nak tâqßuehekß junak êkßol chêcux ut junak corona saß êjolom.
9Ka waiho hoki ena hei pare ataahua mo tou matenga, hei mekameka whakapaipai mo tou kaki.
10Ex cualal incßajol, cui eb laj mâc teßraj êbalakßinquil, mêcanab êrib chiruheb.
10¶ E taku tama, ki te whakawaia koe e te hunga hara, kaua e whakaae.
11Usta teßxye êre, “Quimkex kiqßuin. Chex-oquênk saß kayânk. Toxic ut takaram saß xbe li mâcßaßeb xmâc ut takacamsiheb nak yôkeb chi numecß.
11Ki te mea ratou, Tatou ka haere, ka whakapapa atu, ka whakaheke toto; kia whanga puku tatou, he mea takekore, mo te tangata harakore:
12Chanchan nukßbil takabânu nak takacamsiheb. Chanchan teßnukßekß xban li jul nak takacamsiheb chi mâcßaß saß xchßôleb.
12Horomia oratia ratou e tatou, peratia me ta te rua tupapaku; ka riro tinana ratou, ka pera me te hunga e heke atu ana ki te poka:
13Ut sa chic tocuânk. Tâcanâk chokß ke chixjunil li takelkßa chiruheb ut cuânk chic kabiomal.
13Ka kitea e tatou nga taonga utu nui katoa, ka whakakiia o tatou whare ki ta tatou e pahua ai:
14Ocankex saß kayânk. Mâre us toêlk êban lâex. Ut saß comonil takayal xsahil li takêchani,” mâre chaßkeb êre.
14Maka mai tou wahi ki roto ki to matou; kia kotahi te putea ma tatou katoa.
15Abanan lâex, ex cualal incßajol, mexxic saß xyânkeb aßan ut mêbânu li incßaß us li nequeßxbânu eb aßan.
15E taku tama, kaua e haere tahi i te ara me ratou; kaiponuhia tou waewae i to ratou huarahi;
16Eb aßan teßraj ru xbânunquil li incßaß us ut teßraj ru camsînc.
16E rere ana hoki o ratou waewae ki te kino, e hohoro ana ratou ki te whakaheke toto.
17¿Cßaßru aj e nak teßxram saß xbeheb li cristian, cui li cristian nequeßxnau nak yôkeb xrambal?
17He maumau hoki te hora o te kupenga ki te tirohanga a tetahi manu.
18Eb li cuînk aßan nequeßxyîb li raßal re tâtßanekß jalan. Abanan aßaneb ajcuiß nequeßtßaneß chi saß. Incßaß nequeßxqßue retal nak nequeßxqßue rib saß chßaßajquilal.
18Ko ratou, he whakaheke i o ratou toto ano i whakapapa ai ratou; he whakamate i a ratou ano i piri ai ratou.
19Joßcaßin nak nequeßosoß eb li cuînk li nequeßxrahi ru li jalan aj e. Nequeßxsach lix yußameb xban li cßaßru nequeßxrahi ru.
19Ka pena nga huarahi o te hunga apo taonga; ko te ora ano o ona rangatira e tangohia.
20Li naßleb aßin yô chi abîc resilal yalak bar saß eb li be joß ajcuiß saß eb li cßayil.
20¶ E hamama ana te whakaaro nui i te huarahi; e puaki ana tona reo i nga waharoa;
21Yôqueb chi cuulac resil saß eb li naßajej bar nequeßchßûtla cuiß nabal li cristian. Ut yô ajcuiß chi abîc saß eb li oquebâl re li tenamit.
21E karanga ana ia i te tino wahi whakaminenga; i te wahi tuwhera o nga kuwaha, i roto i te pa, e puaki ana ana kupu;
22Lâex, li mâcßaß ênaßleb, ¿jokße têcanab xbânunquil li tôntil naßleb li mâcßaß na-oc cuiß? Ut lâex li nequekßetkßeti êrib, ¿jokße têcanab xtzßektânanquil li châbil naßleb?
22E te hunga kuware, kia pehea ake te roa o to koutou aroha ki te kuwaretanga? O te hiahia ranei o te hunga whakahi ki to ratou whakahi? O te whakakino ranei a te hunga wairangi ki te matauranga?
23Quixye li Kâcuaß: —Cheqßuehak retal lê kßusbal li ninqßue ut lâin tinqßuehok ênaßleb ut texintenkßa chixtaubal ru lix yâlal.
23Tahuri mai ki taku ako: na ka ringihia e ahau toku wairua ki a koutou, ka whakaaturia aku kupu ki a koutou.
24Lâin xexinbok ut xinye êre nak texchâlk cuiqßuin. Abanan lâex incßaß queßraj rabinquil li cßaßru quinye êre.
24I karanga atu hoki ahau, heoi kihai koutou i pai mai; i totoro atu toku ringa, a kihai tetahi i whai whakaaro mai;
25Quetzßektâna ban lê naßleb li quinqßue. Incßaß queraj xcßulbal lê kßusbal.
25Heoi whakakahoretia iho e koutou toku whakaaro katoa, kihai hoki i aro ki taku ako:
26Cuulac re xkßehil nak lâin texinseße xban li raylal tâchâlk saß êbên. Texinseße nak câmkak êre xban êxiu.
26Mo reira ka kata ahau i te ra o to koutou aitua; ka tawai ina pa te pawera ki a koutou.
27Nak tâchâlk saß êbên li xiu ut li chßaßajquilal, incßaß chic têtau cßaßru têbânu xban li raylal li yôkex chixcßulbal. Chanchan nak nachal li ikß li naxsuti rib nak tâchâlk li raylal saß êbên ut tixsach êru.
27Ina tae mai to koutou pawera ano he tupuhi, a ka pa mai to koutou aitua ano he paroro; ina tae mai te pouri me te ngakau mamae ki a koutou.
28Saß li cutan aßan tinêyâba raj chic. Abanan lâin incßaß texinsume. Tinêsicß raj chic, abanan incßaß tinêtau,
28Ko reira ratou karanga ai ki ahau, a e kore ahau e whakahoki kupu atu; ka rapu nui ratou i ahau, otiia e kore ahau e kitea e ratou:
29xban nak xetzßektâna lê naßleb xinqßue êre ut incßaß xeraj xqßuebal inlokßal lâin li Kâcuaß.
29Mo ratou i kino ki te matauranga; kihai hoki i whiriwhiria e ratou te wehi ki a Ihowa;
30Incßaß xeraj xcßulbal lê naßleb xinqßue êre. Xetzßektâna ban lê kßusbal li xinqßue.
30Kihai i aro mai ki oku whakaaro; whakahawea ana ratou ki taku kupu riri katoa.
31Joßcan nak anakcuan cßulumak chixjunil li raylal xchal saß êbên xban li mâusilal xebânu toj retal textitzßk riqßuin li cßaßak re ru incßaß us xebânu.
31Na reira ka kai ratou i nga hua o to ratou nei ara, ka whakakiia ano hoki ki nga mea i titoa e ratou.
32Eb li mâcßaßeb xnaßleb nequeßcam xban nak incßaß nequeßraj xcßulbal lix naßlebeb. Joßcaneb ajcuiß li jip xchßôleb. Nequeßcam xban nak nequeßxtzßektâna li naßleb naqßueheß reheb.Abanan li ani naxqßue xchßôl chirabinquil li ninye lâin, aßan tâcuânk saß tuktûquil usilal ut incßaß tâxucuak xban li raylal.
32Ko te tahuritanga atu hoki o nga kuware hei patu i a ratou; ko te ngakau warea ano hoki o nga wairangi hei huna i a ratou.
33Abanan li ani naxqßue xchßôl chirabinquil li ninye lâin, aßan tâcuânk saß tuktûquil usilal ut incßaß tâxucuak xban li raylal.
33Ko te tangata ia e rongo ana ki ahau, ka au tona noho, ka tea hoki i te wehi ki te kino.