Kekchi

Malayalam

John

19

1Laj Pilato quixtakla li Jesús chi saq'uec' riq'uin tz'ûm.
1അനന്തരം പീലാത്തൊസ് യേശുവിനെ കൊണ്ടുപോയി വാറുകൊണ്ടു അടിപ്പിച്ചു.
2Eb li soldado que'xyîb jun li corona riq'uin q'uix ut que'xq'ue sa' xjolom li Jesús. Ut que'xq'ue jun li caki t'icr chirix xcomon li neque'rocsi li rey.
2പടയാളികള്‍ മുള്ളുകൊണ്ടു ഒരു കിരീടം മെടഞ്ഞു അവന്റെ തലയില്‍ വെച്ചു ധൂമ്രവസ്ത്രം ധിരിപ്പിച്ചു.
3Ut que'xye re: -¡Sahak taxak sa' âch'ôl, at xreyeb laj judío! chanqueb re. Ut que'xsac' riq'uin ruk'eb.
3അവന്റെ അടുക്കല്‍ ചെന്നുയെഹൂദന്മാരുടെ രാജാവേ, ജയ ജയ എന്നു പറഞ്ഞു അവനെ കന്നത്തടിച്ചു.
4Laj Pilato cô cui'chic riq'uineb laj judío ut quixye reheb: -Xinc'am chak arin chirix cab re nak tênau nak mâ jun xmâc xintau, chan.
4പീലാത്തൊസ് പിന്നെയും പുറത്തു വന്നുഞാന്‍ അവനില്‍ ഒരു കുറ്റവും കാണുന്നില്ല എന്നു നിങ്ങള്‍ അറിയേണ്ടതിന്നു അവനെ നിങ്ങളുടെ അടുക്കല്‍ ഇതാ, പുറത്തു കൊണ്ടുവരുന്നു എന്നു പറഞ്ഞു.
5Ut li Jesús qui-el chirix cab. Cuan sa' xjolom li corona li yîbanbil riq'uin q'uix ut cuan li caki t'icr chirix. Laj Pilato quixye reheb: -Cue' li cuînk. Ilomak, chan.
5അങ്ങനെ യേശു മുള്‍ക്കിരീടവും ധൂമ്രവസ്ത്രവും ധരിച്ചു പുറത്തു വന്നു. പീലാത്തൊസ് അവരോടുആ മനുഷ്യന്‍ ഇതാ എന്നു പറഞ്ഞു.
6Eb li neque'c'ac'alen sa' li templo ut eb li xbênil aj tij que'ril li Jesús ut que'xjap reheb ut que'xye: -¡Q'ue chiru cruz! ¡Q'ue chiru cruz! chanqueb. Ut laj Pilato quixye reheb: -C'amomak lâex ut q'uehomak chiru cruz cui têraj. Lâin mâ jun lix mâc xintau, chan.
6മഹാപുരോഹിതന്മാരും ചേവകരും അവനെ കണ്ടപ്പോള്‍ക്രൂശിക്ക, ക്രൂശിക്ക, എന്നു ആര്‍ത്തുവിളിച്ചു. പീലാത്തൊസ് അവരോടുനിങ്ങള്‍ അവനെ കൊണ്ടുപോയി ക്രൂശിപ്പിന്‍ ഞാനോ അവനില്‍ കുറ്റം കാണുന്നില്ല എന്നു പറഞ്ഞു.
7Abanan eb laj judío que'xye: -Lâo cuan kachak'rab ut li kachak'rab naxye nak tâcamsîk xban nak a'an quixq'ue rib chok' Ralal li Dios.-
7യെഹൂദന്മാര്‍ അവനോടുഞങ്ങള്‍ക്കു ഒരു ന്യായപ്രമാണം ഉണ്ടു; അവന്‍ തന്നെത്താന്‍ ദൈവപുത്രന്‍ ആക്കിയതുകൊണ്ടു ആ ന്യായപ്രമാണപ്രകാരം അവന്‍ മരിക്കേണ്ടതാകുന്നു എന്നു ഉത്തരം പറഞ്ഞു.
8Nak quirabi li que'xye, k'axal cui'chic quixucuac laj Pilato.
8ഈ വാക്കു കേട്ടിട്ടു പീലാത്തൊസ് ഏറ്റവും ഭയപ്പെട്ടു,
9Qui-oc cui'chic sa' cab rochben li Jesús ut quixye re: -Ye cue bar xatchal chak.- Abanan li Jesús mâ jun li âtin quixye.
9പിന്നെയും ആസ്ഥാനത്തില്‍ ചെന്നു; നീ എവിടെ നിന്നു ആകുന്നു എന്നു യേശുവിനോടു ചോദിച്ചു.
10Laj Pilato quixye re: -¿C'a'ut nak inc'a' nacatchak'oc? ¿Ma inc'a' nacanau nak cuan incuanquil châq'uebal chiru cruz ut cuan incuanquil châcuach'abanquil? chan re li Jesús.
10യേശു ഉത്തരം പറഞ്ഞില്ല. പീലാത്തൊസ് അവനോടുനീ എന്നോടു സംസാരിക്കുന്നില്ലയോ? എനിക്കു നിന്നെ ക്രൂശിപ്പാന്‍ അധികാരമുണ്ടെന്നും, നിന്നെ വിട്ടയപ്പാന്‍ അധികാരമുണ്ടെന്നും നീ അറിയുന്നില്ലയോ എന്നു ചോദിച്ചതിന്നു യേശു അവനോടു
11Li Jesús quixye re: -Mâc'a' raj âcuanquil sa' inbên cui ta inc'a' q'uebil âcue xban li Dios. Ut li jun li xk'axtesin cue sa' âcuuk' re nak tatrakok âtin sa' inbên, a'an k'axal cui'chic nim xmâc châcuu lâat, chan.
11മേലില്‍നിന്നു നിനക്കു കിട്ടീട്ടില്ല എങ്കില്‍ എന്റെ മേല്‍ നിനക്കു ഒരധികാരവും ഉണ്ടാകയില്ലായിരുന്നു; അതുകൊണ്ടു എന്നെ നിന്റെ പക്കല്‍ ഏല്പിച്ചവന്നു അധികം പാപം ഉണ്ടു എന്നു ഉത്തരം പറഞ്ഞു.
12Ut chalen a'an laj Pilato yô chixsic'bal chanru nak târach'ab li Jesús. Abanan eb laj judío que'xjap reheb ut que'xye: -Cui nacacuach'ab li cuînk a'an, lâat mâcua'akat chic ramîg li Acuabej César. Li ani naraj xq'uebal rib chok' rey, li jun a'an xic' chic naril li Acuabej, chanqueb.
12ഇതു നിമിത്തം പീലാത്തൊസ് അവനെ വിട്ടയപ്പാന്‍ ശ്രമിച്ചു. യഹൂദന്മാരോനീ ഇവനെ വിട്ടയച്ചാല്‍ കൈസരുടെ സ്നേഹിതന്‍ അല്ല; തന്നെത്താന്‍ രാജാവാക്കുന്നവന്‍ എല്ലാം കൈസരോടു മത്സരിക്കുന്നുവല്ലോ എന്നു ആര്‍ത്തു പറഞ്ഞു.
13Nak laj Pilato quirabi li que'xye, quixc'am li Jesús chirix cab. Quic'ojla sa' li na'ajej li narakoc cui' âtin. Li c'ojlebâl a'an cuan sa' xbên li tusbil pec. C'ajo' xch'ina'usal. Gabata xc'aba' li na'ajej a'an sa' li âtinobâl hebreo.
13ഈ വാക്കു കേട്ടിട്ടു പീലാത്തൊസ് യേശുവിനെ പുറത്തു കൊണ്ടുവന്നു, കല്ത്തളമെന്നും എബ്രായ ഭാഷയില്‍ ഗബ്ബഥാ എന്നും പേരുള്ള സ്ഥലത്തു ന്യായാസനത്തില്‍ ഇരുന്നു.
14Cua'leb na re cutan nak quic'ulman a'in. Li tenamit yôqueb chixcauresinquil li nink'e Pascua, li tâticlâk sa' li cutan jun chic. Laj Pilato quixye reheb: -Cue' lê rey, chan.
14അപ്പോള്‍ പെസഹയുടെ ഒരുക്കനാള്‍ ഏകദേശം ആറാം മണിനേരം ആയിരുന്നു. അവന്‍ യെഹൂദന്മാരോടു ഇതാ നിങ്ങളുടെ രാജാവു എന്നു പറഞ്ഞു.
15Que'xjap cui'chic reheb chixyebal: -¡Q'uehomak chiru cruz! ¡Q'uehomak chiru cruz! Ut laj Pilato quixye reheb: -¿Ma têraj nak tinq'ue chiru cruz lê rey? chan. Eb li xbênil aj tij que'xye: -Jun ajcui' li karey cuan. A'an li Acuabej César, chanqueb.
15അവരോകൊന്നുകളക, കൊന്നുകളക; അവനെ ക്രൂശിക്ക എന്നു നിലവിളിച്ചു. നിങ്ങളുടെ രാജാവിനെ ഞാന്‍ ക്രൂശിക്കേണമോ എന്നു പീലാത്തൊസ് അവരോടു ചോദിച്ചു; അതിന്നു മഹാപുരോഹിതന്മാര്‍ഞങ്ങള്‍ക്കു കൈസരല്ലാതെ മറ്റൊരു രാജാവില്ല എന്നു ഉത്തരം പറഞ്ഞു.
16Laj Pilato quixk'axtesi li Jesús sa' ruk'eb li soldado re nak tâq'uehek' chiru cruz. Ut que'xc'am li Jesús.
16അപ്പോള്‍ അവന്‍ അവനെ ക്രൂശിക്കേണ്ടതിന്നു അവര്‍ക്കും ഏല്പിച്ചുകൊടുത്തു.
17Li Jesús yô chixpakonquil lix cruz nak cô sa' li na'ajej Xbakel Xjolom Camenak xc'aba'. Sa' li âtinobâl hebreo Gólgota xc'aba'.
17അവര്‍ യേശുവിനെ കയ്യേറ്റു; അവന്‍ താന്‍ തന്നേ ക്രൂശിനെ ചുമന്നുകൊണ്ടു എബ്രായഭാഷയില്‍ ഗൊല്ഗൊഥാ എന്നു പേരുള്ള തലയോടിടം എന്ന സ്ഥലത്തേക്കു പോയി.
18Ut aran que'xq'ue chiru cruz. Ut que'xq'ue cuib chic li cuînk chiru cruz rochben. Jun que'xq'ue sa' xnim uk' ut li jun chic que'xq'ue sa' xtz'e. Li cruz li que'xq'ue cui' li Jesús quicana sa' xyi.
18അവിടെ അവര്‍ അവനെയും അവനോടു കൂടെ വേറെ രണ്ടു ആളുകളെയും ഒരുത്തനെ അപ്പുറത്തും ഒരുത്തനെ ഇപ്പുറത്തും യേശുവിനെ നടവിലുമായി ക്രൂശിച്ചു.
19Laj Pilato quixtz'îba jun li retalil ut que'xq'ue sa' xjolom li cruz li quiq'uehe' cui' li Jesús. Li retalil a'an quixye: Li Jesús aj Nazaret, a'an lix reyeb laj judío.
19പീലാത്തൊസ് ഒരു മേലെഴുത്തും എഴുതി ക്രൂശിന്മേല്‍ പതിപ്പിച്ചു; അതില്‍നസറായനായ യേശു യെഹൂദന്മാരുടെ രാജാവു എന്നു എഴുതിയിരുന്നു.
20Nabaleb laj judío que'ril li retalil li quitz'îbâc, xban nak li na'ajej li quiq'uehe' cui' chiru cruz li Jesús nach' cuan riq'uin li tenamit. Li retalil tz'îbanbil sa' eb li âtinobâl hebreo, griego ut latín.
20യേശുവിനെ ക്രൂശിച്ച സ്ഥലം നഗരത്തിന്നു സമീപം ആകയാല്‍ അനേകം യെഹൂദന്മാര്‍ ഈ മേലെഴുത്തു വായിച്ചു. അതു എബ്രായറോമ യവന ഭാഷകളില്‍ എഴുതിയിരുന്നു.
21Inc'a' quicuulac chiruheb lix xbênil aj tij li quixtz'îba. Que'xye re laj Pilato: -Mâtz'îba nak a'an xreyeb laj judío. Tz'îba ban nak a'an xyehoc re, "Lâin xreyeb laj judío", chanqueb.
21ആകയാല്‍ യെഹൂദന്മാരുടെ മഹാപുരോഹിതന്മാര്‍ പീലാത്തൊസിനോടുയെഹൂദന്മാരുടെ രാജാവു എന്നല്ല, ഞാന്‍ യെഹൂദന്മാരുടെ രാജാവു എന്നു അവന്‍ പറഞ്ഞു എന്നത്രേ എഴുതേണ്ടതു എന്നു പറഞ്ഞു.
22Ut laj Pilato quixye reheb: -Li c'a'ru xintz'îba, xintz'îba. Inc'a' chic tâjalmânk, chan.
22അതിന്നു പീലാത്തൊസ്ഞാന്‍ എഴുതിയതു എഴുതി എന്നു ഉത്തരം പറഞ്ഞു.
23Nak ac xe'xq'ue chiru cruz li Jesús, eb li soldado que'xc'am li rak' chok' reheb. Câhib êchal que'risi, jun re li junjûnk chi soldado. Ut que'xc'am ajcui' li rak' li mâc'a' xbojbal. Junaj ru lix quembal.
23പടയാളികള്‍ യേശുവിനെ ക്രൂശിച്ച ശേഷം അവന്റെ വസ്ത്രം എടുത്തു ഔരോ പടയാളിക്കു ഔരോ പങ്കായിട്ടു നാലു പങ്കാക്കി; അങ്കിയും എടുത്തു; അങ്കിയോ തുന്നല്‍ ഇല്ലാതെ മേല്‍തൊട്ടു അടിയോളം മുഴുവനും നെയ്തതായിരുന്നു.
24Que'xye chi ribileb rib: -Inc'a' takapeji. Us takabûli rix re rilbal ani tâêchanînk re, chanqueb. Jo'can que'xbânu re nak tâtz'aklok ru li tz'îbanbil sa' li Santil Hu li naxye chi jo'ca'in: Que'xjeq'ui chirixeb lin t'icr ut que'xbûli rix li cuak'. (Sal. 22:18)
24ഇതു കീറരുതു; ആര്‍ക്കും വരും എന്നു ചീട്ടിടുക എന്നു അവര്‍ തമ്മില്‍ പറഞ്ഞു. എന്റെ വസ്ത്രം അവര്‍ പകുത്തെടുത്തു എന്റെ അങ്കിക്കായി ചീട്ടിട്ടു എന്നുള്ളതിരുവെഴുത്തിന്നു ഇതിനാല്‍ നിവൃത്തി വന്നു. പടയാളികള്‍ ഇങ്ങനെ ഒക്കെയും ചെയ്തു.
25Nach' riq'uin li cruz xakxo li xna' li Jesús rochben lix María li ras. A'an li rixakil laj Cleofas. Ut cuan ajcui' aran lix María, Magdala xtenamit.
25യേശുവിന്റെ ക്രൂശിന്നരികെ അവന്റെ അമ്മയും അമ്മയുടെ സഹോദരിയും ക്ളെയോപ്പാവിന്റെ ഭാര്യ മറിയയും മഗ്ദലക്കാരത്തി മറിയയും നിന്നിരുന്നു.
26Li Jesús quiril lix na' ut quiril ajcui' lix tzolom li raro xban. Li Jesús quixye re lix na': -At inna', li cuînk a'in, a'an chic lâ yum.-
26യേശു തന്റെ അമ്മയും താന്‍ സ്നേഹിച്ച ശിഷ്യനും നിലക്കുന്നതു കണ്ടിട്ടുസ്ത്രീയേ, ഇതാ നിന്റെ മകന്‍ എന്നു അമ്മയോടു പറഞ്ഞു.
27Ut quixye re lix tzolom: -Li ixk a'in, a'an chic lâ na'.- Ut chalen a'an lix tzolom quixc'ul lix na' li Jesús riq'uin sa' li rochoch.
27പിന്നെ ശിഷ്യനോടുഇതാ നിന്റെ അമ്മ എന്നും പറഞ്ഞു. ആ നാഴികമുതല്‍ ആ ശിഷ്യന്‍ അവളെ തന്റെ വീട്ടില്‍ കൈക്കൊണ്ടു.
28Chirix chic a'an quixnau li Jesús nak ac xtz'akloc ru chixjunil. Re nak tâtz'aklok ru li tz'îbanbil sa' li Santil Hu, li Jesús quixye: -Tâchakik cue, chan.
28അതിന്റെ ശേഷം സകലവും തികഞ്ഞിരിക്കുന്നു എന്നു യേശു അറിഞ്ഞിട്ടു തിരുവെഴുത്തു നിവൃത്തിയാകുംവണ്ണംഎനിക്കു ദാഹിക്കുന്നു എന്നു പറഞ്ഞു.
29Cuan aran jun sec' nujenak chi vinagre. Que'xtz'a sa' li vinagre jun li esponja ut que'xtaksi sa' ru'uj jun li ruk' che' hisopo xc'aba' ut que'xq'ue sa' re.
29അവിടെ പുളിച്ച വീഞ്ഞു നിറഞ്ഞോരു പാത്രം വെച്ചിട്ടുണ്ടായിരുന്നു; അവര്‍ ഒരു സ്പോങ്ങ് പുളിച്ചവീഞ്ഞു നിറെച്ചു ഈസോപ്പുതണ്ടിന്മേല്‍ ആക്കി അവന്റെ വായോടു അടുപ്പിച്ചു.
30Li Jesús quiruc' li vinagre ut quixye: -Anakcuan xtz'akloc ru chixjunil.- Quixxulub lix jolom ut quicam.
30യേശു പുളിച്ചവീഞ്ഞു കുടിച്ചശേഷംനിവൃത്തിയായി എന്നു പറഞ്ഞു തല ചായ്ചു ആത്മാവിനെ ഏല്പിച്ചുകൊടുത്തു.
31Eb li neque'taklan sa' xyânkeb laj judío que'xtz'âma chiru laj Pilato re nak tixtakla xtokbal xbakel li ra'eb li que'q'uehe' chiru cruz re nak te'câmk chi junpât. Que'raj nak te'isîk chiru cruz xban nak cuulac re li hilobâl cutan. Yôqueb chixcauresinquil ribeb re li nink'e Pascua xban nak a'an li k'axal lok' chiruheb.
31അന്നു ഒരുക്കനാളും ആ ശബ്ബത്ത് നാള്‍ വലിയതും ആകകൊണ്ടു ശരീരങ്ങള്‍ ശബ്ബത്തില്‍ ക്രൂശിന്മേല്‍ ഇരിക്കരുതു എന്നുവെച്ചു അവരുടെ കാല്‍ ഒടിച്ചു എടുപ്പിക്കേണം എന്നു യെഹൂദന്മാര്‍ പീലാത്തൊസിനോടു അപേക്ഷിച്ചു.
32Que'chal eb li soldado ut que'xtok xbakel li ra'eb li cuib chi cuînk li que'q'uehe' chiru cruz rochben li Jesús.
32ആകയാല്‍ പടയാളികള്‍ വന്നു ഒന്നാമത്തവന്റെയും അവനോടുകൂടെ ക്രൂശിക്കപ്പെട്ട മറ്റെവന്റെയും കാല്‍ ഒടിച്ചു. അവര്‍ യേശുവിന്റെ അടുക്കല്‍ വന്നു, അവന്‍ മരിച്ചുപോയി എന്നു കാണ്‍കയാല്‍ അവന്റെ കാല്‍ ഒടിച്ചില്ല. എങ്കിലും പടയാളികളില്‍ ഒരുത്തന്‍ കുന്തംകൊണ്ടു അവന്റെ വിലാപ്പുറത്തു കുത്തി; ഉടനെ രക്തവും വെള്ളവും പുറപ്പെട്ടു.
33Abanan nak que'cuulac cuan cui' li Jesús, que'ril nak ac xcam ut inc'a' que'xtok xbakel li ra'.
33ഇതു കണ്ടവന്‍ സാക്ഷ്യം പറഞ്ഞിരിക്കുന്നു; അവന്റെ സാക്ഷ്യം സത്യം ആകുന്നു; നിങ്ങളും വിശ്വസിക്കേണ്ടതിന്നു താന്‍ സത്യം പറയുന്നു എന്നു അവന്‍ അറിയുന്നു.
34Jun li soldado quixhop xc'atk xsa' riq'uin lix ch'îch' ut sa' junpât qui-el li quic' ut qui-el ajcui' li ha'.
34“അവന്റെ ഒരു അസ്ഥിയും ഒടിഞ്ഞുപോകയില്ല” എന്നുള്ള തിരുവെഴുത്തു നിവൃത്തിയാകേണ്ടതിന്നു ഇതു സംഭവിച്ചു.
35Lâin quin-iloc re chi tz'akal li c'a'ru quic'ulman ut li c'a'ru yôquin xyebal êre tz'akal yâl. Yôquin chixyebal êre a'in re nak têpâb nak tz'akal yâl nak quic'ulman chi jo'can.
35“അവര്‍ കുത്തിയവങ്കലേക്കു നോക്കും” എന്നു മറ്റൊരു തിരുവെഴുത്തും പറയുന്നു.
36Quic'ulman chi jo'can re nak tâtz'aklok ru li tz'îbanbil sa' li Santil Hu: Mâ jun lix bakel tâtokmânk. (Ex. 12:46)
36അനന്തരം, യെഹൂദന്മാരെ പേടിച്ചിട്ടു രഹസ്യത്തില്‍ യേശുവിന്റെ ഒരു ശിഷ്യനായിരുന്ന അരിമത്യയിലെ യോസേഫ് യേശുവിന്റെ ശരീരം എടുത്തു കൊണ്ടുപോകുവാന്‍ പീലാത്തൊസിനോടു അനുവാദം ചോദിച്ചു. പീലാത്തൊസ് അനുവദിക്കയാല്‍ അവന്‍ വന്നു അവന്റെ ശരീരം എടുത്തു.
37Ut tz'îbanbil ajcui' sa' li Santil Hu: Eb a'an te'ril li ani quihope' chi ch'îch'. (Zac. 12:10)
37ആദ്യം രാത്രിയില്‍ അവന്റെ അടുക്കല്‍ വന്ന നിക്കൊദേമൊസും ഏകദേശം നൂറുറാത്തല്‍ മൂറും അകിലും കൊണ്ടുള്ള ഒരു കൂട്ടു കൊണ്ടുവന്നു.
38Jun li cuînk aj José xc'aba' Arimatea xtenamit quicuulac riq'uin laj Pilato chixtz'âmanquil chiru nak tixq'ue lix tz'ejcual li Jesús re, re tixmuk. Laj José, a'an jun reheb li neque'pâban re li Jesús. Abanan inc'a' quixye xban nak quixucuac xbaneb li neque'taklan sa' xbêneb laj judío. Laj Pilato quixye re nak târûk tixmuk, ut laj José cô chixc'ambal li camenak.
38അവര്‍ യേശുവിന്റെ ശരീരം എടുത്തു യെഹൂദന്മാര്‍ ശവം അടക്കുന്ന മര്യാദപ്രകാരം അതിനെ സുഗന്ധവര്‍ഗ്ഗത്തോടുകൂടെ ശീലപൊതിഞ്ഞു കെട്ടി.
39Laj Nicodemo li quicuulac riq'uin li Jesús chi k'ek, cô rochben laj José. Quixc'am na o'c'âlak libra li sununquil ban yîbanbil riq'uin mirra ut áloes.
39അവനെ ക്രൂശിച്ച സ്ഥലത്തുതന്നേ ഒരു തോട്ടവും ആ തോട്ടത്തില്‍ മുമ്പെ ആരെയും വെച്ചിട്ടില്ലാത്ത പുതിയോരു കല്ലറയും ഉണ്ടായിരുന്നു.
40Li cuib chi cuînk que'xc'am lix tz'ejcual li Jesús ut que'xlan riq'uin li châbil t'icr lino ut que'xq'ue li sununquil ban jo' c'aynakeb chi mukuc eb laj judío.
40ആ കല്ലറ സമീപം ആകകൊണ്ടു അവര്‍ യെഹൂദന്മാരുടെ ഒരുക്കനാള്‍ നിമിത്തം യേശുവിനെ അവിടെ വച്ചു.
41Sa' li na'ajej li quiq'uehe' cui' li Jesús chiru cruz cuan jun sîr li acuîmk. Aran cuan jun li muklebâl toj ac'. Toj mâ ani mukbil aran.Aran que'xmuk li Jesús xban nak nach' cuan li na'ajej a'an ut que'raj ru xmukbal chi junpât xban nak cuulac re li hilobâl cutan.
42Aran que'xmuk li Jesús xban nak nach' cuan li na'ajej a'an ut que'raj ru xmukbal chi junpât xban nak cuulac re li hilobâl cutan.