1Laj Pablo quixca'yaheb li neque'taklan sa' xbêneb laj judío ut quixye reheb: -Ex cuech tenamitil, lâin c'ojc'o inch'ôl riq'uin li xinbânu chiru li Dios chalen toj sa' li cutan anakcuan, chan.
1 Amma Bulos na Yahudancey arkusey marga guna ka ne i se: « Ay nya-izey, bine lasaabu hanno no ay goono ka kay d'a Irikoy jine hala ka kaa hunkuna.»
2Laj Ananías li xyucua'il aj tij quixye reheb li cuanqueb chixc'atk laj Pablo nak te'xsac' sa' re.
2 Hananiya, kaŋ ga ti alfaga beero na borey kaŋ goono ga kay Bulos jarga lordi ka ne i m'a kar meyo gaa.
3Ut laj Pablo quixye re: -A' li Dios tâsac'ok âcue lâat. Chanchanat jun li tz'ac bonbil ru. Lâat chunchûcat aran chi rakoc âtin sa' inbên jo' naxye li chak'rab. Ut lâat xak'et li chak'rab nak xatakla insac'bal, chan.
3 Gaa no Bulos ne a se: «Ni mo, Irikoy ga ni kar, nin cinari kaŋ i kwaarandi! Ni goono ga goro ka ciiti ay se Tawreto* boŋ, ni goono ga lordi mo ka ne i m'ay kar ka gaaba nda Tawreto?»
4Eb li cuanqueb chixc'atk que'xye re: -Lâat yôcat chixhobbal li xyucua'il aj tij li nac'anjelac chiru li Dios, chanqueb.
4 Borey kaŋ goono ga kay noodin ne: «Irikoy alfaga beero no ni ga wow, wala?»
5Quichak'oc laj Pablo ut quixye reheb: -Ex cuech tenamitil, chinêcuy, inc'a' ninnau nak a'an ta xyucua'il aj tij. Tz'îbanbil retalil sa' li Santil Hu naxye chi jo'ca'in: Inc'a' tâtz'ektâna li nataklan sa' lê tenamit. (Ex. 22:28)
5 Bulos ne: «Ay nya-izey, ay mana bay me hala nga no ga ti alfaga beero. Zama i n'a hantum ka ne: ‹Ni ma si sanni yaamo ci ni jama jine bora boŋ.› »
6Nak quixq'ue retal laj Pablo nak sa' xyânkeb li ch'utch'ûqueb aran cuanqueb aj saduceo ut cuanqueb ajcui' aj fariseo, quixye reheb chi cau xyâb xcux: -Lâex aj judío, cuech tenamitil, lâin aj fariseo. Ut aj fariseo ajcui' inyucua'. Xban nak ninpâb nak te'cuaclîk cui'chic chi yo'yo li camenak, jo'can nak yô xrakbal âtin sa' inbên lâin, chan laj Pablo.
6 Amma kaŋ Bulos bay kaŋ i ra jare fa Sadusi* fonda boroyaŋ no, jare fa mo Farisi fonda boroyaŋ no, a kuuwa Yahudancey arkusey marga ra ka ne: «Ay nya-izey, ay wo Farisi fonda boro no, Farisi fonda borey ize mo no. Buukoy tunyaŋo beeje ciine boŋ no i goono ga ciiti ay se.»
7Ut nak quixye a'in, inc'a' chic junaj xc'a'uxeb laj fariseo ut eb laj saduceo ut que'oc chixcuech'inquil rib.
7 Waato kaŋ a na woodin ci binde, kosongu naan ka tun Farisi fonda borey da Sadusi fonda borey game ra, marga mo fay ihinka.
8Eb laj saduceo inc'a' neque'xpâb nak neque'cuacli cui'chic chi yo'yo li camenak, chi moco neque'xpâb nak cuan ángel, chi moco neque'xpâb nak cuan musik'ej. Abanan eb laj fariseo neque'xpâb chixjunil a' c'a'ak re ru a'in.
8 Zama Sadusi fonda borey goono ga ne buukoy tunyaŋ wala malaykey wala biya, ikulu si no. Amma Farisi fonda borey goono ga seeda ka ne ikulu go no.
9Ut neque'xejejnac chixcuech'inquil ribeb. Ut eb laj tz'îb xcomoneb laj fariseo yôqueb chixcolbal rix laj Pablo. -Mâ jun mâc nakatau chirix li cuînk a'in. Mâre anchal junak musik'ej, mâre anchal junak ángel x-âtinan re. Inc'a' naru topletik riq'uin li Kâcua', chanqueb.
9 Kosongu bambata tun. Asariya dondonandiko fooyaŋ kaŋ ti Farisi fonda boroyaŋ tun ka kay. I goono ga salaŋ ka gubi ka ne: «Iri ya kay mana di taali boro wo gaa. Da biya wala malayka no ka salaŋ a se binde, yaadin gaa mate no?»
10K'axal cui'chic que'xcuech'i ribeb. Quichal xxiu li coronel ut quixc'oxla nak mâre te'xpedasi laj Pablo. Quixbokeb li soldado ut quixtaklaheb chirisinquil laj Pablo chiruheb re te'xc'am cui'chic sa' li cuartel.
10 Waato kaŋ kosongo beeri gumo, wongu nyaŋo, kaŋ ga humburu borey ma si koy ka Bulos nyage-nyage, na soojey lordi ka ne i ma koy ka Bulos kaa borey game ra da gaabi ka kand'a soojey fuwo ra.
11Chiru li k'ojyîn a'an li Kâcua' quixc'ut rib chiru laj Pablo ut quixye re: -Cauhak âch'ôl, at Pablo. Jo' nak xach'olob li yâl chicuix arin Jerusalén, jo'can ajcui' nak toxâch'olob li yâl chicuix aran Roma, chan.
11 A wane suba cino ra no Rabbi kay Bulos jarga ka ne a se: «Ma te bine-gaabi, zama mate kaŋ ni na seeda no ay boŋ ne Urusalima ra, yaadin cine mo no tilas ni ma seeda te Roma mo ra.»
12Cuulajak chic cuanqueb laj judío que'xch'utub ribeb ut que'xc'ûb ru c'a'ru te'xbânu. Que'xye riq'uin juramento nak inc'a' te'cua'ak chi moco te'uc'ak cui inc'a' te'xcamsi laj Pablo.
12 Waato kaŋ mo bo, Yahudancey te me fo ka laaliyaŋ haw ngey boŋ gaa ka ne ngey si ŋwa, ngey si haŋ mo kala nda ngey na Bulos wi jina.
13Numenakeb na ca'c'âl chi cuînk li que'xc'ûb ru xcamsinquil laj Pablo.
13 Borey kaŋ yaŋ na hawandiyaŋo wo te mo ga bisa boro waytaaci.
14Que'côeb riq'uineb li xbênil aj tij ut riq'uineb li neque'c'amoc be sa' xyânkeb laj judío ut que'xye reheb: -Lâo xkac'ûb kib ut xkabânu li juramento nak inc'a' totzacânk cui inc'a' takacamsi laj Pablo.
14 I kaa alfaga beerey da arkusey do ka ne: «Iri na laaliyaŋ haw iri boŋ gaa kaŋ iri si ŋwaari kulu taba kala day d'iri na Bulos wi jina.
15Jo'can nak lâex rochbeneb li neque'taklan sa' xbêneb laj judío yehomak re li coronel nak tixtakla chak arin laj Pablo cuulaj. Ye re nak têraj tênau tz'akal xyâlal chirix. Lâo ac xkacauresi kib re nak takacamsi nak toj mâji' nac'ulun arin, chanqueb.
15 Sohõ binde, kal araŋ da Yahudancey arkusey marga ma ne wongu nyaŋo se a ma kande Bulos araŋ do. Araŋ ma te sanda araŋ g'a sanno ciito te a ma boori gumo. Day iri mo, za a mana to neewo, iri go soolante iri m'a wi.»
16Ut lix yum li ranab laj Pablo quirabi li c'a'ru yôqueb chixc'ûbanquil. Cô riq'uin laj Pablo sa' cuartel ut quixserak'i re li c'a'ru yôqueb chixc'ûbanquil chirix.
16 Amma Bulos waymayzo maa i gumando baaru. A binde kaa ka furo soojey fuwo ra ka ci Bulos se.
17Jo'can nak laj Pablo quixbok jun li capitán ut quixye re: -C'am li al a'in riq'uin li coronel xban nak cuan c'a'ru tixye re, chan.
17 Bulos mo na sooje jine funey ra afo ce ka ne a ma kaa nga do. A ne: «Ma konda arwaso wo wongu nyaŋo do, zama a gonda sanni kaŋ a ga ci a se.»
18Ut li capitán quixc'am li al riq'uin li coronel ut quixye: -Laj Pablo li prêx xinixbok ut xtz'âma chicuu nak tinc'am chak âcuiq'uin li al a'in. Cuan c'a'ru tixye âcue, chan.
18 Nga mo kond'a wongu nyaŋo do. A ne: «Bulos, kas'izo din no, n'ay ce ka ne ya kaa nga do. A n'ay ŋwaaray ka ne ya kande arwaso wo ni do. A gonda sanni kaŋ a ga ba nga ma ci ni se.»
19Ut li coronel quixchap chi ruk'. Quixc'am xjunes ut quixpatz' re: -¿C'a'ru tâcuaj xyebal cue? chan re.
19 Wongu nyaŋo mo na arwaso kamba di ka kond'a labu gaa k'a hã tuguyaŋ ra ka ne: «Baaru woofo dumi no ni du kaŋ ni ga ba ni ma ci ay se?»
20Ut li al quixye: -Eb laj judío xe'xc'ûb ribeb re xtz'âmanquil châcuu nak tâtakla cuulaj laj Pablo re tâxic chiruheb li neque'taklan sa' li templo. Xe'xye nak toj cuan c'a' re ru te'raj te'xtau xyâlal chirix. A'an moco yâl ta. Raylal ban te'raj xbânunquil re.
20 A ne: «Yahudancey te me folloŋ ga ni ŋwaaray ma kande Bulos Yahudancey arkusey marga do suba. I ga te sanda i ga ba ngey ma ye ka maa a sanney no soosay.
21Mâbânu c'a'ru te'xye xban nak numenak ca'c'âl chi cuînk te'ramok re sa' be re xcamsinquil. Eb a'an que'xc'ûb rib. Que'xbânu li juramento ut que'xye nak inc'a' te'cua'ak chi moco te'uc'ak cui inc'a' te'xcamsi laj Pablo. Anakcuan yôqueb chiroybeninquil c'a'ru tâye lâat, chan li al.
21 Ma si yadda i se fa, zama i ra boro fooyaŋ goono ga gum kaŋ yaŋ ga bisa boro waytaaci. I na laaliyaŋ haw ngey boŋ gaa, ŋwa si, haŋ si, kala nda ngey na Bulos wi jina. Sohõ i go soolante, ni do alkawlo _hinne|_ mo no i goono ga batu.»
22Ut li coronel quixchak'rabi li al ut quixye re nak mâ ani aj e tixye li c'a'ru quixye resil re.
22 Wongu nyaŋo mo na arwaso sallama k'a lordi ka ne: «Ma si hayey kaŋ ni n'ay kabarandi nd'a ci boro kulu se.»
23Li coronel quixtakla xc'ambal cuib li capitán ut quixye reheb nak te'xcauresi cuib ciento chi soldado, ut lajêb xcâc'âl li te'xic chirix cacuây ut cuib ciento li cuanqueb xlâns re te'xic toj Cesarea sa' belêb ôr re k'ojyîn.
23 A na boro hinka ce sooje jine funey ra ka ne i se: «Araŋ ma sooje zangu hinka soola cin guuru yagga kaŋ ga koy hala Kaysariya, da bari-kari wayye, da yaajikoy zangu hinka.»
24Ut quixye ajcui' nak te'xcauresi li cacuây li tâxic cui' laj Pablo. Te'ril chi us re nak mâc'a' tixc'ul nak te'xc'am riq'uin laj Félix li acuabej.
24 A ne i ma almanyaŋ soola mo kaŋ boŋ i ga Bulos dake ka kond'a baani samay laabukoyo Filikos do.
25Ut quixtz'îba ajcui' jun li hu re tixtakla chirixeb. Naxye chi jo'ca'in:
25 A na tira fo hantum yaa ka ne:
26Lâin laj Claudio Lisias. Nintakla xsahil âch'ôl, at acuabej Félix. Lâat li k'axal nim âcuanquil.
26 «Ay, Kuludiyos Lisiyas, go ga laabukoyo Filikos, ihanno kaŋ bisa ikulu koy, fo.
27Li cuînk a'in li yôquin chixtaklanquil âcuiq'uin quichape' xbaneb laj judío. Oqueb raj re chixcamsinquil nak quebintau ut quinmak' chiruheb lâin cuochbeneb li soldado xban nak quinq'ue retal nak a'an tz'akal aj Roma.
27 Boro wo, Yahudancey n'a di no, i goono ga ba ngey m'a wi mo. Kal ay kaa i gaa jirsi boŋ nda soojeyaŋ ka bora din kaa kambe, zama ay du baaru kaŋ nga wo Romance no.
28Ut quicuaj raj xnaubal c'a'ru xmâc nak yôqueb chixchapbal. Jo'can nak quinc'am chiruheb li neque'taklan sa' xyânkeb laj judío.
28 Kaŋ ay ga ba ya bay taali kaŋ se no i kande a kalima, a se no ay mo kond'a Yahudancey arkusey marga jine.
29Lâin quiq'ue retal nak yôqueb chixjitbal yal xban lix chak'rabeb a'an. Ninnau nak mâc'a' xmâc re te'xcamsi, chi moco re te'xq'ue sa' tz'alam.
29 A binde, ay du ka maa i goono g'a kalima ngey asariya* sanni boŋ, amma i mana kande kalima nda hay fo kaŋ to buuyaŋ, wala baa sisiri hawyaŋ.
30Ut xcuabi ajcui' resil nak eb laj judío que'xc'ûb ru chanru nak te'xcamsi. Jo'can nak quintakla chi junpât âcuiq'uin. Xinye ajcui' reheb li yôqueb chi jitoc chirix nak te'xye âcue c'a'ru xmâc. Chacuil âcuib, chan re li acuabej sa' li hu li quixtakla laj Claudio.
30 Waato kaŋ boro fo n'ay kabarandi nda me-hawyaŋo kaŋ Yahudancey goono ga te a boŋ, sahãadin-sahãadin ay mo n'a donton ni do. Ay n'a kalimakoy mo lordi ka ne i m'a kalima ci ni jine.»
31Eb li soldado que'xc'am laj Pablo jo' quiyehe' reheb. Que'xc'am chi k'ek toj sa' li tenamit Antípatris.
31 Soojey binde na Bulos sambu mate kaŋ i n'i lordi din ka kond'a cino ra Antibatris kwaara.
32Ut sa' li cutan jun chic eb li soldado li que'côeb chi rok que'suk'i cui'chic sa' li cuartel. Ut eb li cuanqueb chirix cacuây que'côeb riq'uin li acuabej chixcanabanquil laj Pablo.
32 A wane suba mo i naŋ bari-karey ma koy a banda. Soojey mo ye ngey fuwo do.
33Nak que'cuulac Cesarea, que'xk'axtesi li hu re li acuabej, ut que'xk'axtesi ajcui' laj Pablo.
33 Waato kaŋ bari-karey to Kaysariya, i na tira no laabukoyo se, i na Bulos mo daŋ a kambe ra.
34Ut li acuabej nak quiril xsa' li hu, quixpatz' re laj Pablo bar xtenamit. Nak quirabi nak a'an aj Cilicia, quixye re:-Châlkeb cuan laj jitol âcue, tojo'nak takabi c'a'ru âmâc, chan re. Ut quixtakla laj Pablo sa' rochoch laj Herodes. Aran que'xtz'ap sa' jun li na'ajej ut que'xc'ac'ale re nak inc'a' tâêlelik.
34 Waato kaŋ laabukoyo na tira caw, a na Bulos hã hala laabo kambu kaŋ boro no. Kaŋ a bay Silisiya no Bulos fun,
35-Châlkeb cuan laj jitol âcue, tojo'nak takabi c'a'ru âmâc, chan re. Ut quixtakla laj Pablo sa' rochoch laj Herodes. Aran que'xtz'ap sa' jun li na'ajej ut que'xc'ac'ale re nak inc'a' tâêlelik.
35 a ne a se: «Ay ga maa ni sanno waato kaŋ ni kalimakoy to ne.» A lordi ka ne i ma Bulos gaay k'a batu Hirodus faada ra.