Kekchi

Zarma

Proverbs

13

1Li alalbej li cuan xnaßleb naxqßue saß xchßôl lix kßusbal naqßueheß xban lix yucuaß. Abanan li alalbej li incßaß naraj kßusecß incßaß naxqßue saß xchßôl lix kßusbal.
1 Ize laakalkooni ga nga baaba dondonandiyaŋ ta, Amma dondako si maa kaseetiyaŋ.
2Eb li châbileb xnaßleb usilal teßxcßul xban li us nequeßxye. Abanan eb li incßaß useb xnaßleb teßraj ru xbânunquil li mâusilal.
2 Boro ga albarka ŋwa nga me nafa do, Amma amaana ŋwaako fundo ga toonye ŋwa.
3Li ani naxbânu cuênt riqßuin li âtinac yô chixcolbal rix lix yußam. Ut li ani nacuulac chiru âtinac xjunes naxsach rib.
3 Boro kaŋ ga haggoy nda nga me ga nga boŋ hallasi, Amma boro kaŋ na nga me taŋ, Halaciyaŋ ga ti a baa.
4Li incßaß nacuulac chiru trabajic yal naxrahi ru li cßaßak re ru ut incßaß naxtau. Abanan li ani natrabajic nacuan cßaßru re.
4 Hawfuno go ga bini, amma a si du hay kulu, Day kookarante fundo ga zaada.
5Li ani tîc xchßôl xicß naril li ticßtiß. Ut eb li incßaß useb xnaßleb xicß chic nequeßileß ut xutânal nequeßel.
5 Adilante ga konna taari, Amma boro laalo ya fanta hari no, A ga haawi hari te mo.
6Li châbileb xnaßleb nequeßcoleß xban nak tîqueb xchßôl. Abanan eb li incßaß useb xnaßleb, aß ajcuiß li mâc li nequeßxbânu, aßan tâsachok reheb.
6 Adilitaray ga boro kaŋ fondo ga kay batu, Amma laala ga zunubikooni bare ka gum.
7Cuanqueb li cristian nacßutun nak biomeb, usta mâcßaß cuan reheb. Ut cuanqueb ajcuiß li cristian nacßutun nak nebaßeb usta biomeb.
7 Boro go no kaŋ ga nga boŋ himandi arzakante, A go mo, a sinda hay kulu. Boro go no mo kaŋ ga nga boŋ himandi talka, A gonda duure boobo mo.
8Cuanqueb li cristian naru nequeßxcol rix lix yußameb riqßuin lix biomal. Abanan eb li nebaß mâcßaß nachßißchßißin reheb.
8 Boro fundo fansa ya a duura no, Amma alfukaaru si maa kaseetiyaŋ.
9Li tîqueb xchßôl cuanqueb xyußam chi junelic. Chanchan li saken. Abanan eb li incßaß useb xnaßleb incßaß teßcuânk xyußam. Teßsachekß ban. Chanchan nak nachup lix xameb.
9 Adilante kaaro ga farhandi, Amma boro laalo fitilla ga bu.
10Eb li nequeßxnimobresi rib junes chßaßajquilal nachal saß xbêneb. Abanan eb li cuanqueb xnaßleb nequeßrabi li naßleb li naqßueheß reheb.
10 Boŋbeeray fonda ra hay kulu si no kala yanje, Amma laakal go no borey kaŋ yaŋ ga saaware hanno ta do.
11Li ani cuan xbiomal chi incßaß xcßanjelac saß junpât tâosokß chiru. Abanan li ani cau nacßanjelac naxchßutub chi caßchßinkil lix tumin toj retal nabiomoß.
11 Arzaka kaŋ i du goy yaamo do ga ye ka ciya ikayna, Amma boro kaŋ ga margu-margu nga kambe goyo do ga du tontoni.
12Li ani incßaß naxcßul li cßaßru naroybeni narahoß xchßôl. Abanan eb li nequeßxcßul li cßaßru nequeßroybeni nasahoß saß xchßôleb.
12 Muraadu kaŋ mongo ka feeri ga naŋ bine ma dooru, Amma d'i du ngey bine ibaay hari, fundi tuuri no.
13Li ani naxtzßektâna li chakßrab tâsachk. Abanan li ani naxqßue xcuanquil li chakßrab, aßan tixcßul xkßajcâmunquil.
13 Boro kaŋ donda Sanno ga halaciyaŋ candi ka kande nga boŋ gaa, Amma boro kaŋ humburu lordo ga du nga alhakku.
14Li ani cuan xnaßleb naxqßue châbil naßleb ut li âtin li naxye naxqßue xyußam li ani naqßueheß xnaßleb. Ut li ani naqßueheß xnaßleb nacoleß chiru lix cuanquil li câmc.
14 Laakalkooni dondonandiyaŋ ya fundi hari-mo no, Kaŋ ga boro fay da buuyaŋ kumsay.
15Li ani naxnau cßoxlac tâqßuehekß xlokßal. Ut eb li nequeßxbânu li mâusilal incßaß us nequeßel.
15 Fahamay hanno ga gaakuri candi, Amma naanay feeriko fonda ga sandi.
16Li ani cuan xnaßleb toj naxcßoxla chi us li cßaßru naxbânu. Abanan li mâcßaß xnaßleb naxbânu li cßaßru naraj xjunes ut naxcßut nak incßaß naxnau cßoxlac.
16 Laakalkooni kulu ga nga goyo te bayray boŋ, Amma saamo ga nga saamotara bangandi.
17Junak aj yehol esil incßaß us xnaßleb naxqßue chßaßajquilal. Abanan junak aj yehol esil châbil xnaßleb naxqßue usilal.
17 Diya laalo ga kaŋ bone ra, Amma diya naanaykoy ya baani no.
18Li ani incßaß naxqßue saß xchßôl lix kßusbal tixcßut xxutân ut tâcanâk saß nebaßil. Abanan li ani tixqßue saß xchßôl lix kßusbal, tâqßuehekß xlokßal.
18 Talkataray da haawi go boro kaŋ wangu goojiyaŋ se, Amma boro kaŋ haggoy da kaseetiyaŋ ga du beeray.
19Eb li us nequeßel riqßuin li cßaßru nequeßxcßoxla xbânunquil nasahoß saß xchßôleb. Abanan eb li mâcßaßeb xnaßleb incßaß nequeßxcuy cuânc chi incßaß teßxbânu li mâusilal.
19 Muraadu kaŋ feeri ga kaan fundi se, Amma fanta hari no saamey se i ma fay da laala teeyaŋ.
20Li ani naxcßam rib riqßuineb li cuanqueb xnaßleb tâcuânk xnaßleb. Ut li ani tixcßam rib riqßuineb li mâcßaßeb xnaßleb tâsachk.
20 Ma dira laakalkooney banda, ni ga te laakal mo, Amma saamey hangasin ga di bone.
21Eb laj mâc tâchâlk raylal saß xbêneb. Abanan eb li tîqueb xchßôl teßkßajcâmûk riqßuin usilal.
21 Bone ga zunubikooni ce kondo ŋwa, Amma i ga gomni bana adilante se.
22Li ani châbil xnaßleb naxcanab li cßaßru re chokß reheb li ralal xcßajol. Abanan laj mâc, aßaneb chic li tîqueb xchßôl teßêchanînk re li cßaßru re.
22 Boro hanno ga tubu naŋ hala nga haamey se, Amma i ga zunubikooni duure jisi adilantey se.
23Junak li nebaß naru nacuan nabal cßaßru re cui tixcßanjela lix chßochß. Abanan naru tâmakßekß chiru xbaneb li incßaß nequeßxbânu li tîquilal.
23 Talkey farey ra, ŋwaari boobo go no, Amma cimi ciiti jaŋay g'a haabu ka ku.
24Li ani incßaß naxtij li ralal xcßajol incßaß naxraheb. Aßut li ani naxra li ralal xcßajol naxtijeb chalen saß xcaßchßinal.Eb li tîqueb xchßôl nequeßcuaßac toj nequeßcßojla xchßôleb. Abanan eb li incßaß useb xnaßleb toj teßtzßocâk ajcuiß nequeßcana.
24 Boro kaŋ mana nga izo barzu goono ga wangu nga izo no, Amma boro kaŋ ga ba r'a g'a gooji nda anniya.
25Eb li tîqueb xchßôl nequeßcuaßac toj nequeßcßojla xchßôleb. Abanan eb li incßaß useb xnaßleb toj teßtzßocâk ajcuiß nequeßcana.
25 Adilante ga ŋwa hal a fundo ma kungu, Amma boro laalo gunda ga jaŋ.