Kekchi

Zarma

Proverbs

8

1¿Ma incßaß ta biß yô chi abîc resil li naßleb aßin yalak bar? Ut, ¿ma incßaß ta biß yô chi abîc resil li sêbal chßôlej?
1 Laakal mana ce no? Fahamay mana nga jinda tunandi bo?
2Yalak bar yô chi abîc resil saß eb li be, saß eb li xâla be, joß ajcuiß saß xbên bol.
2 Batamey ra da fondey bindo ra da fondey kubayyaŋ do a go ga kay.
3Ut yô ajcuiß chi abîc resil saß eb li oquebâl re li tenamit.
3 Da meyey gaa, nangey kaŋ borey ga furo kwaara ra, Da furoyaŋ meyey do, a go ga jinde sambu ka ne:
4Li Jun li cuan xnaßleb naxye: Chêjunilex lâex li cuanquex saß ruchichßochß, êriqßuin oc cue chi âtinac.
4 «Ya araŋ alborey, araŋ no ay go ga ce. Ay jinda mo go ga koy Adam-izey do haray.
5Lâex li incßaß nequetau ênaßleb, chetauhak ênaßleb. Ut lâex li incßaß nequetau xyâlal, chetzolak êrib.
5 Araŋ kaŋ sinda carmay, wa faham da laakal. Araŋ mo, saamey, wa goro nda bine kaŋ ga faham.
6Abihomak li oc cue chixyebal xban nak oc cue chi âtinac chirix li naßleb kßaxal lokß ut tîc.
6 Wa hanga jeeri ay se, Zama ay ga muraaduyaŋ kaŋ gonda beeray salaŋ. Ay meyo feeriyaŋ ya hari kaŋ ga saba no.
7Lâin junelic yâl ninâtinac. Incßaß nacuulac chicuu li mâusilal.
7 Zama ay meyo ga cimi ci, Laala mo fanta hari no ay deena se.
8Chixjunil li ninye tîc. Lâin incßaß ninbalakßic.
8 Ay me sanney kulu, adilitaray ra no i go, Haŋ kaŋ ga siiri si no i ra, wala haŋ kaŋ si saba.
9Chixjunileb li cuanqueb xnaßleb nequeßxtau ru li ninye, ut nequeßxnau nak yâl ut cuan xyâlal.
9 Taray kwaaray no i go boro kaŋ ga faham se, I ga saba mo borey kaŋ ga du bayray se.
10Mêsicß li châbil plata chi moco li oro. Chesicß ban li châbil naßleb ut lê tijbal.
10 M'ay dondonandiyaŋey ta, manti nzarfu. Ma bayray ta ka bisa wura suubanante.
11Kßaxal us xsicßbal li châbil naßleb chiru li tertôquil pec li chßinaßus. Li châbil naßleb mâ jokße naru xjuntakßêtanquil riqßuin li cßaßru nakara ru arin saß ruchichßochß.
11 Zama laakal boori nda tondi hiir'ize caadante yaŋ. Hay kulu kaŋ boro ga ba si kar a gaa.
12Lâin li cuan innaßleb nintau xyâlal ut ninnau qßuehoc châbil naßleb.
12 Ay, Laakal, ay na haggoyyaŋ ciya ay nangoray. Ay du bayray da laakal kaŋ ga haggoy.
13Li ani naxxucua ru li Dios, xicß naril li mâusilal. Lâin xicß nacuil li kßetkßetil ut li nimobresînc ib ut li ticßtißic.
13 Rabbi humburkumay ga ti boro ma konna ilaalo. Boŋbeeray da fooma nda fondo laalo da me-ka-say, ay ga konn'ey.
14Lâin ninnau cßoxlac chi us. Lâin ninqßuehoc naßleb ut lâin ninxakaban reheb saß xcuanquil. Ut lâin ajcuiß ninqßuehoc sêbal chßôlej.
14 Saaware ya ay wane no, da laakal hanno. Ay ya fahamay no, ay gonda hina.
15Riqßuin li naßleb li ninqßue, eb li rey nequeßtaklan saß xyâlal ut nequeßrakoc âtin saß tîquilal.
15 Ay do no bonkooney ga may, Mayraykoyey mo ga ciiti dumbu.
16Riqßuin li naßleb li ninqßue, eb li rey cuanqueb saß xcuanquil saß tîquilal. Riqßuin lin naßleb nintenkßaneb chi rakoc âtin.
16 Ay do no jine borey ga may, Ngey nda laabukoy kayney mo, Kaŋ yaŋ ga ti laabo cimi-ciiti-teekoy kulu.
17Lâin nequebinra li nequeßcuulac chiruheb xbânunquil li châbil naßleb. Eb li nequeßxqßue xchßôl chixsicßbal nequeßxtau ajcuiß.
17 Ay ga ba ay baakoy, Borey kaŋ yaŋ g'ay ceeci nda himma mo ga du ay.
18Riqßuin li naßleb li ninqßue natauman li biomal ut li lokßal. Li naßleb li ninqßue natenkßan reheb re nak us nequeßel.
18 Duure nda beeray go ay banda, Oho, da arzaka kaŋ ga duumi da adilitaray mo.
19Li châbil naßleb li ninqßue lâin, aßan kßaxal us chiru li oro li numsinbil saß xam. Li châbil naßleb li ninyechißi lâin, kßaxal us chiru li tzßakal plata.
19 Ay nafa ga bisa wura, Oho, a bisa wura hansante. Ay riiba mo bisa nzarfu suubanante.
20Li châbil naßleb li ninqßue, aßan naxcßut chanru nak texcuânk saß xyâlal ut saß tîquilal.
20 Ay ga dira adilitaray fondey ra da cimi ciiti laawaley bindo ra.
21Eb li nequeßcuulac chiruheb xbânunquil li châbil naßleb nequeßxcßul xmâtaneb ut xbiomaleb.
21 Zama borey kaŋ yaŋ ga ba ay, Ay ma naŋ i ma duure tubu, Ay m'i jisiri nangey toonandi.
22Li châbil naßleb ac cuan riqßuin li Dios nak toj mâjiß naxyîb chak li ruchichßochß. Ac cuan ajcuiß chak saß xticlajic li ruchichßochß.
22 Ay ya Rabbi wane no za a muraadey mana sintin, Za a goy sintinayey jine, doŋ waney.
23Li châbil naßleb ac cuan ajcuiß chak nak toj mâjiß naxyîb chak li ruchichßochß li Dios.
23 Za zamana kaŋ ga duumi jine, za sintina, Za ndunnya mana baa te no i n'ay sinji.
24Li châbil naßleb ac cuan ajcuiß chak nak toj mâjiß nayîbâc chak li xnînkal ru palau. Ac cuan ajcuiß chak nak toj mâjiß nequeßyîbâc chak li nimaß ut li yußam haß.
24 Za guusuyaŋey si no i n'ay fattandi, Za hari-moy kaŋ yaŋ harey ga baa si no.
25Nak toj mâjiß nequeßyîbâc chak li tzûl, ac cuan ajcuiß chak li châbil naßleb. Nak toj mâjiß queßqßueheß saß xnaßajeb li tzûl ac cuan ajcuiß chak.
25 Za tondey mana sinji, Za tudey jine no i n'ay fattandi.
26Toj mâjiß nayoßobtesîc chak li ruchichßochß, li châbil naßleb ac cuan ajcuiß chak. Nak toj mâcßaßakeb li cßalebâl chi moco li chßochß ac cuan ajcuiß chak.
26 Za a mana laabo da saajey te jina, Za a mana laabu baano sintina te ndunnya ra.
27Li châbil naßleb ac cuan ajcuiß chak nak toj mâjiß queßyîbâc li choxa li cuan takekß saß xbên li ruchichßochß ut li palau.
27 Alwaato kaŋ a na beeney soola, ay go no. Saaya kaŋ a na teeko moyduma windi sanda korbay cine.
28Ac cuan ajcuiß chak nak quiyîbâc li chok saß choxa. Ut ac cuan ajcuiß chak nak quiyîbâc li chamal palau.
28 Saaya kaŋ a na beene batama gaabandi, Saaya kaŋ guusuyaŋey hari-moy te gaabi.
29Ac cuan ajcuiß chak li châbil naßleb nak li Dios quixye re li palau bar tânumekß ut quixye re lix cau ok nak incßaß tânumekß jun pacßal. Ac cuan ajcuiß chak nak quixxakab saß xnaßaj li ruchichßochß.
29 Saaya kaŋ a na teeko hirro daŋ a se, Zama haro ma si a lordo daaru, Alwaato kaŋ a na ndunnya sinjiyaŋ jeero te.
30Riqßuin lix châbil naßleb li Kâcuaß quixyîb li ruchichßochß ut junelic sa saß xchßôl riqßuin. Li Kâcuaß quisahoß saß xchßôl riqßuin li châbil naßleb.
30 Saaya din ay go a do, goni no goy ra. Zaari kulu ay ya a farhã hari no, Han kulu mo ay ga farhã a jine.
31Nasahoß inchßôl chirilbal li ruchichßochß li quixyîb. Ut nasahoß ajcuiß saß inchßôl riqßuineb li cristian li quixyoßobtesiheb.
31 Ay ga farhã ndunnya ra kaŋ ga ti a wane, Ay kaani maayaŋo go Adam-izey do mo.
32Joßcan ut, ex cualal incßajol, cherabihak li cßaßru ninye êre. Us xak êre cui têbânu li cßaßru ninye.
32 Sohõ binde, ay izey, wa hanga jeeri ay se, Zama albarkante no borey kaŋ yaŋ ga haggoy d'ay fondey.
33Cheqßuehak retal li cßaßru ninye ut mêtzßektâna. Chicuânk ban ênaßleb.
33 Wa maa dondonandiyaŋ. Araŋ ma te laakal, araŋ ma s'a muray mo.
34Us xak reheb li nequeßabin re li châbil naßleb. Us xak reheb li nequeßoybenin riqßuin ut eb li nequeßsicßoc re rajlal.
34 Albarkante no boro kaŋ ga maa ay se, Kaŋ zaari kulu a ga batu ay windi meyey bundey gaa.
35Li ani nasicßoc re li châbil naßleb naxtau li junelic yußam. Ut li ani nasicßoc re naxtau li rusilal li Kâcuaß.Li ani natzßektânan re li châbil naßleb, raylal nachal saß xbên. Ut chixjunileb li xicß nequeßiloc re, aß li câmc nequeßxbok saß xbêneb.
35 Zama nga kaŋ ga du ay, fundi no a ga du, A ga du gaakuri Rabbi do mo.
36Li ani natzßektânan re li châbil naßleb, raylal nachal saß xbên. Ut chixjunileb li xicß nequeßiloc re, aß li câmc nequeßxbok saß xbêneb.
36 Amma boro kaŋ ga zunubi te ay se, A goono ga nga fundo toonye. Boro kulu kaŋ ga konna ay, buuyaŋ no a ga ba.»