1Laj Salomón, aßan li cuan chokß xreyeb chixjunileb laj Israel.
1Süleyman bütün İsrailin kralıydı.
2Ut aßaneb aßin li queßtenkßan re: Laj Azarías, aßan li ralal laj Sadoc laj tij.
2Görevlileri ise şunlardı: Kâhin: Sadok oğlu Azarya.
3Laj Elihoref ut laj Ahías, eb li ralal laj Sisa, aßan eb li queßtzßîban re li cßaßru quicßulman; ut laj Josafat li ralal laj Ahilud, aßan laj tzßîb li quicßanjelac chiru li rey.
3Yazmanlar: Şişanın oğulları Elihoref ve Ahiya. Devlet tarihçisi: Ahilut oğlu Yehoşafat.
4Laj Benaía li ralal laj Joiada, aßan li quitaklan saß xbêneb li soldados; laj Sadoc ut laj Abiatar, aßaneb laj tij.
4Ordu komutanı: Yehoyada oğlu Benaya. Kâhinler: Sadok ve Aviyatar.
5Laj Azarías li ralal laj Natán, aßan li kßaxal nim xcuanquil saß xbêneb li nequeßtaklan. Ut laj Zabud, aßan jun chic ralal laj Natán, aßan li quiqßuehoc xnaßleb li rey ut tzßakal ramîg.
5Baş vali: Natan oğlu Azarya. Kralın özel danışmanı: Natan oğlu Kâhin Zavut.
6Laj Ahisar, aßan li qui-iloc re li rochoch li rey; ut laj Adoniram li ralal laj Abda, aßan laj titzßol toj.
6Saray sorumlusu: Ahişar. Angaryacıların başı: Avda oğlu Adoniram.
7Li rey Salomón quixxakabeb cablaju li cuînk re teßtaklânk saß li junjûnk chi tenamit aran Israel. Li junjûnk chi tenamit queßqßuehoc re lix tzacaêmk li rey ut eb li cuanqueb saß li rochoch. Jun po saß li chihab quitzßak li junjûnk.
7Süleymanın İsrailde on iki bölge valisi vardı. Bunlar kralın ve sarayın yiyecek içecek gereksinimini karşılardı. Her vali yılda bir ay bu gereksinimleri karşılamakla yükümlüydü.
8Aßaneb aßin lix cßabaßeb li cuînk ut li naßajej li queßcßanjelac cuiß: Laj Ben-hur quicßanjelac saß xnaßajeb li ralal xcßajol laj Efraín, li tzûl ru.
8Bu valiler şunlardı: Efrayimin dağlık bölgesinde Ben-Hur;
9Laj Ben-decar quicßanjelac aran Maaca, joß ajcuiß saß eb li tenamit Saalbim, Bet-semes, Elón, ut Bet-hanán.
9Makaz, Şaalvim, Beytşemeş ve Elon-Beythanan bölgelerinde Ben-Deker;
10Laj Ben-hesed quicßanjelac aran Arubot joß ajcuiß aran Soco ut saß chixjunil li naßajej Hefer.
10Arubbot, Soko ve bütün Hefer bölgesinde Ben-Heset;
11Laj Ben-abinadab quicßanjelac saß chixjunil li naßajej Dor. Li rixakil, aßan lix Tafat, lix rabin laj Salomón.
11Nafat-Dor bölgesinde Süleymanın kızı Tafatla evli olan Ben-Avinadav;
12Laj Baana li ralal laj Ahilud quicßanjelac saß eb li tenamit Taanac, ut Meguido, ut saß chixjunil li naßajej Bet-seán li cuan chixcßatk li naßajej Saretán, li cuan saß li sur re li tenamit Jezreel. Naticla Bet-seán ut nacuulac toj Abel-mehola ut naxic toj jun pacßal Jocmeam.
12Taanak, Megiddo, Yizreelin altında Saretanın yanındaki bütün Beytşean ve Beytşeandan Avel-Mehola ve Yokmoamın ötelerine kadar uzanan bölgede Ahilut oğlu Baana;
13Laj Ben-geber quicßanjelac aran Ramot, li cuan saß xcuênt Galaad. Quicßanjelac ajcuiß saß eb li cßalebâl re laj Jair li ralal laj Manasés li cuanqueb saß xcuênt Galaad. Quicßanjelac ajcuiß saß li naßajej Argob li cuan Basán. Aran cuanqueb oxcßâl li nînki tenamit, li sutsûqueb saß tzßac ut cuan li chßîchß bronce saß eb li oquebâl.
13Ramot-Gilat, Gilatta Manaşşe oğlu Yairin yerleşim birimleri ve Başandaki Argov yöresinde surlar ve tunç sürgülerle güçlendirilmiş altmış büyük kentin başında Ben-Gever;
14Laj Ahinadab li ralal laj Iddo quicßanjelac aran Mahanaim.
14Mahanayim bölgesinde İddo oğlu Ahinadav;
15Laj Ahimaas quicßanjelac saß lix naßajeb li ralal xcßajol laj Neftalí. Aßan li quisumla riqßuin lix Basemat, lix rabin laj Salomón.
15Naftali bölgesinde Süleymanın kızı Basematla evlenen Ahimaas;
16Laj Baana li ralal laj Husai quicßanjelac saß eb li tenamit Aser ut Alot.
16Aşer ve Bealot bölgelerinde Huşay oğlu Baana;
17Laj Josafat li ralal laj Parúa quicßanjelac saß lix naßajeb li ralal xcßajol laj Isacar.
17İssakar bölgesinde Paruah oğlu Yehoşafat;
18Laj Simei li ralal laj Ela quicßanjelac saß lix naßajeb li ralal xcßajol laj Benjamín.
18Benyamin bölgesinde Ela oğlu Şimi;
19Laj Geber li ralal laj Uri quicßanjelac saß li naßajej Galaad, saß lix tenamit li rey Sehón, lix reyeb laj amorreo, ut saß li naßajej Basán li quicuan cuiß chokß rey laj Og. Caßaj cuiß laj Geber quitaklan saß eb li naßajej aßin.
19Gilat bölgesinde, yani Amorluların Kralı Sihonla Başan Kralı Ogun eski topraklarında Uri oğlu Gever. Ayrıca Yahuda bölgesinin tek valisi vardı.
20Eb laj Israel ut eb laj Judá kßaxal nabaleb joß xqßuial li cocß ru li samaib chire li palau. Nequeßcuaßac ut nequeßucßac chi sa saß xchßôleb.
20Yahuda ve İsrail halkı kıyıların kumu kadar kalabalıktı. Herkes yiyip içip sevinç içinde yaşıyordu.
21Laj Salomón cuan xcuanquil saß chixjunil li naßajej li naticla cuan cuiß li nimaß Eufrates ut nacuulac toj cuanqueb cuiß laj filisteo ut nacuulac toj saß li nubâl re li tenamit Egipto. Eb aßan cuanqueb rubel xcuanquil li rey Salomón ut nequeßxtoj chiru li rey li joß qßuial tento xtojbal joß najtil yoßyo.
21Süleyman, Fırat Irmağından Filiste, oradan Mısır sınırına kadar bütün ülkelere egemendi. Bu ülkeler Süleymanın yaşamı boyunca ona haraç ödeyip hizmet ettiler.
22Aßan aßin xqßuial li cßaßak re ru li nacßanjelac chiru li rey Salomón rajlal cutan: numenak oxlaju xcaßcßâl quintal li châbil cßaj, numenak belêlaju roxcßâl quintal li cßaj re trigo,
22Süleymanın sarayının bir günlük yiyecek gereksinimi şunlardı: Otuz kor ince, altmış korfç kepekli un;
23lajêb li cuacax li nînk xtibeleb, junmay li cuacax li junes ichaj queßxcuaß, ut jun ciento li carner. Mâcßaßeb saß ajl li quej, li yuc, ut li acßach ut li caxlan li nînk xtibeleb.
23onu ahırda, yirmisi çayırda yetiştirilmiş sığır ve yüz koyun; ayrıca geyikler, ceylanlar, karacalar ve semiz kuşlar.
24Laj Salomón quicuan xcuanquil saß xbên chixjunil li naßajej li cuan saß li oeste. Naticla cuan cuiß li nimaß Eufrates. Naticla saß li naßajej Tifsa ut nacuulac toj Gaza. Chixjunileb li rey li cuanqueb saß eb li naßajej aßin cuanqueb rubel xcuanquil laj Salomón. Quicuan saß usilal riqßuineb chixjunileb li cuanqueb chi xjun sutam.
24Tifsahtan Gazzeye kadar, Fırat Irmağının batısındaki bütün krallıkları Süleyman yönetiyordu. Her tarafta barış vardı.
25Nak cuan chokß rey laj Salomón chixjunileb li cuanqueb saß eb li naßajej Israel ut Judá saheb saß xchßôl chalen saß li tenamit Dan toj saß li tenamit Beerseba. Li junjûnk cabal cuan li racuîmkeb uvas ut higos.
25Dandan Beer-Şevaya kadar Yahuda ve İsrail halkının her bireyi Süleymanın yaşamı boyunca kendi asması ve incir ağacı altında güvenlik içinde yaşadı.
26Laj Salomón cuan caßcßâl mil lix cacuây saß lix naßajeb. Aßaneb li nequeßquelon re lix carruajes. Ut cuanqueb ajcuiß cablaju mil li cuînk li nequeßcßamoc re li carruajes.
26Süleymanın savaş arabalarının atları için kırk bin ahırı ve on iki bin atlısı vardı.
27Li cablaju li queßxakabâc chi taklânc queßxcßam li cßaßak re ru li tâcßanjelak re xtzacaêmk li rey Salomón ut xtzacaêmkeb li nequeßcuaßac rochben. Ac chßolchßo cßaßru chi pohil tâchâlk li junjûnk chi cuînk riqßuin li cßaßru tâcßanjelak chiru laj Salomón re nak mâcßaß tâpaltok chiru.
27Bölge valilerinin her biri kendine düşen bir ay boyunca, Kral Süleymana ve sofrasına oturan herkese yiyecek sağlar, hiçbir şeyi eksik etmezdi.
28Ut queßxcßam ajcuiß li cebada ut li qßuim li tâcßanjelak reheb li cacuây ut eb li xul li nequeßîkan. Ac chßolchßo cßaßru chi pohil teßchâlk li junjûnk chixchßolaninquileb.
28Her vali kendisine verilen buyruk uyarınca, savaş arabalarının atlarıyla öbür atlar için belirli bir yere arpa ve saman getirirdi.
29Kßaxal nabal lix naßleb laj Salomón quiqßueheß re xban li Dios. Chanchan xqßuial li samaib chire li palau. Naxnau xcßoxlanquil li cßaßru naxbânu ut chixjunil naxtau ru.
29Tanrı, Süleymana bilgelik, derin bir sezgi, kıyılardaki kum kadar anlayış verdi.
30Kßaxal cuißchic cuan xnaßleb laj Salomón chiruheb li cuanqueb Egipto ut chiruheb ajcuiß li cuanqueb saß li este.
30Süleymanın bilgeliği, bütün doğuluların ve Mısırlıların bilgeliğinden daha üstündü.
31Laj Salomón, aßan li kßaxal nabal xnaßleb chiruheb li cuanqueb xnaßlebeb, joß laj Etán aj ezraíta, ut laj Hemán ut laj Calcol ut laj Darda, eb li ralal laj Mahol. Naßno ru laj Salomón saß chixjunileb li naßajej li cuanqueb chi xjun sutam.
31O, Ezrahlı Etan, Maholun oğulları Heman, Kalkol ve Darda dahil herkesten daha bilgeydi. Ünü çevredeki bütün uluslara yayılmıştı.
32Laj Salomón quixye oxib mil li châbil âtin proverbios xcßabaß. Ut jun mil riqßuin ôb li bich li quixyîb.
32Üç bin özdeyişi ve bin beş ezgisi vardı.
33Quiâtinac chirixeb chixjunil li pim ut li cheß li cuan saß ruchichßochß, joß li cocß, joß li nînk. Quiâtinac chirix li hisopo li nayoßla chiru li tzßac ut quiâtinac chirixeb li nînki cheß chacalteß li cuan Líbano. Ut quiâtinac ajcuiß chirixeb chixjunileb li xul. Quiâtinac ajcuiß chirixeb li xul li nequeßrupupic, ut chirixeb li nequeßxjucuqui rib saß chßochß, ut chirixeb ajcuiß li car.Eb li rey li cuanqueb yalak bar queßrabi resil nak laj Salomón cuan xnaßleb ut queßcuulac li tenamit chirabinquil li naßleb li naxqßue. Joßcan ajcuiß eb li tenamit queßcuulac chirabinquil.
33Lübnan sedir ağacından duvarlarda biten mercanköşkotuna kadar bütün ağaçlardan söz ettiği gibi, hayvanlar, kuşlar, sürüngenler ve balıklardan da söz edebiliyordu.
34Eb li rey li cuanqueb yalak bar queßrabi resil nak laj Salomón cuan xnaßleb ut queßcuulac li tenamit chirabinquil li naßleb li naxqßue. Joßcan ajcuiß eb li tenamit queßcuulac chirabinquil.
34Süleyman'ın bilgeliğini duyan dünyanın bütün kralları ona adamlarını gönderirdi. Bütün uluslardan insanlar gelir, Süleyman'ın bilgece sözlerini dinlerdi.