1Chirix chic aßan eb li tenamit queßxxakab laj Uzías chokß xreyeb laj Judá chokß rêkaj laj Amasías lix yucuaß. Cuaklaju chihab cuan re laj Uzías nak qui-oc chokß rey.
1Yahuda halkı Amatsyanın yerine on altı yaşındaki oğlu Uzziyayı kral yaptı.
2Laj Uzías quixyîb cuißchic li tenamit Elot ut quixkßaxtesi reheb laj Judá nak ac xcam lix yucuaß.
2Babası Amatsya ölüp atalarına kavuştuktan sonra Uzziya Eylat Kentini onarıp Yahuda topraklarına kattı.
3Cuaklaju chihab cuan re laj Uzías nak qui-oc chokß rey. Cablaju roxcßâl chihab quicuan saß xcuanquil aran Jerusalén. Lix naß laj Uzías, aßan lix Jecolías xcßabaß. Jerusalén xtenamit.
3Uzziya on altı yaşında kral oldu ve Yeruşalimde elli iki yıl krallık yaptı. Annesi Yeruşalimli Yekolyaydı.
4Laj Uzías quixbânu li us chiru li Kâcuaß joß quixbânu laj Amasías lix yucuaß.
4Babası Amatsya gibi, Uzziya da RABbin gözünde doğru olanı yaptı.
5Quixsicß li Dios saß eb li cutan nak laj Zacarías yô chixchßolobanquil lix yâlal li Dios chiru. Nak quixsicß li Dios, li Dios quirosobtesi ut us qui-el riqßuin li cßaßru quixbânu.
5Kendisine Tanrı korkusunu öğreten Zekeriyanın günlerinde Tanrıya yöneldi. RABbe yöneldiği sürece Tanrı onu başarılı kıldı.
6Laj Uzías cô chi pletic riqßuineb laj filisteo ut quixjuqßueb li tzßac li sutsûqueb cuiß li tenamit Gat, Jabnia, ut Asdod. Ut quixyîbeb li tenamit li cuan saß xcuênt Asdod joß eb ajcuiß li cuanqueb cuiß eb laj filisteo.
6Uzziya Filistlilere savaş açtı. Gat, Yavne ve Aşdotun surlarını yıktırdı. Sonra Aşdot yakınlarında ve Filist bölgesinde kentler kurdu.
7Li Dios quixtenkßa laj Uzías nak quipletic riqßuineb laj filisteo ut riqßuineb laj árabes li cuanqueb Gur-baal ut riqßuineb ajcuiß laj amonita.
7Filistlilere, Gur-Baalda yaşayan Araplara ve Meunlulara karşı Tanrı ona yardım etti.
8Eb laj amonita queßxsi xmâtan laj Uzías. Cßajoß nak quiniman xcuanquil laj Uzías ut nanoß chixjunil li quilajxbânu saß eb li naßajej toj saß li nubâl re Egipto.
8Ammonlular Uzziyaya haraç vermeye başladılar. Gitgide güçlenen Uzziyanın ünü Mısır sınırına dek ulaştı.
9Laj Uzías quixyîbeb li cab li najt xteram saß xbên li tzßac li sutsu cuiß li tenamit Jerusalén re teßxcol cuiß ribeb. Quixyîb jun chixcßatk li oquebâl li cuan saß xuc ut jun saß li oquebâl li na-iloc saß li ru takßa ut jun chic quixyîb saß li xuc jun chic.
9Uzziya Yeruşalimde Köşe Kapısı, Dere Kapısı ve surun köşesi üzerinde kuleler kurup bunları sağlamlaştırdı.
10Quixyîbeb ajcuiß li cab li najt xteram saß li chaki chßochß. Ut quixbec nabal li haß xban nak cuan nabal lix quetômk saß li ru takßa ut saß li naßajej Sefela li tzûl ru. Ut cuanqueb ajcuiß lix môs li queßcßanjelac saß lix naßaj lix uvas joß saß li tzûl ut saß li ru takßa saß li châbil chßochß xban nak aßan quicuulac ajcuiß chiru li âuc.
10Şefelada ve ovada çok sayıda hayvanı olduğundan, kırda gözetleme kuleleri yaptırarak birçok sarnıç açtırdı. Dağlık bölgelerde, verimli topraklarda da ırgatları, bağcıları vardı; çünkü toprağı severdi.
11Nabaleb lix soldado laj Uzías. Eb aßan nequeßxic chi pletic chi chßûtal joß queßxcßûb ru laj Jeiel laj tzßîb, ut laj Maasías li nim xcuanquil, ut laj Hananías xcomoneb li nequeßtenkßan re li rey.
11Uzziyanın savaşa hazır bir ordusu vardı. Kralın komutanlarından Hananyanın denetiminde Yazman Yeielle görevli Maaseyanın yaptığı sayımın sonuçlarına göre, bu ordu bölük bölük savaşa girerdi.
12Cuib mil riqßuin cuakib ciento chi cuînk li queßtaklan saß xbêneb li soldados. Aßaneb li queßjolomin reheb li junjûnk cabal ut cauheb xchßôl chi pletic.
12Yiğit savaşçıları yöneten boy başlarının sayısı 2 600dü.
13Eb aßan queßtaklan saß xbêneb oxib ciento mil riqßuin cuukub mil riqßuin ôb ciento chi soldado tzolbileb chi pletic ut cauheb xchßôl chixtenkßanquil li rey chi pletic riqßuineb li xicß nequeßiloc re.
13Bunların komutası altında krala yardım etmek için düşmanla yiğitçe savaşacak 307 500 askerden oluşan bir ordu vardı.
14Li rey Uzías quixtakla xyîbanquil xchßîchßeb li junjûnk chi soldado. Queßyîbâc lix chßîchß re xcolbal re xchßôl, lix lâns, lix punit chßîchß, li rakß chßîchß, lix tzimaj ut lix rantßin.
14Uzziya bütün ordu için kalkan, mızrak, miğfer, zırh, yay, sapan taşı sağladı.
15Quixqßueheb li cuînk li cuanqueb xnaßleb aran Jerusalén chixyîbanquil li cßanjelebâl re pletic. Eb li chßîchß aßin queßqßueheß saß eb li cab li najt xteram ut saß xbên li tzßac li sutsu cuiß li tenamit re xcutbal li nînki pec ut li tzimaj. Quiniman xcuanquil laj Uzías xban nak cßajoß nak quitenkßâc xban li Dios ut naßno ru yalak bar.
15Yeruşalimde becerikli adamlarca tasarlanmış gereçler yaptırdı. Okları, büyük taşları fırlatmak için bu gereçleri kulelere ve köşelere yerleştirdi. Uzziyanın ünü uzaklara kadar yayıldı; çünkü gördüğü olağanüstü yardım sayesinde büyük güce kavuşmuştu.
16Abanan nak quiniman chi us lix cuanquil laj Uzías, quixnimobresi rib xjunes rib. Ut xban aßan quixqßue rib saß raylal. Quixkßet li râtin li Kâcuaß lix Dios ut qui-oc saß lix templo li Kâcuaß re nak tixcßat li pom saß xbên li artal li nacßatman cuiß li pom.
16Ne var ki, güçlenince kendisini yıkıma sürükleyecek bir gurura kapıldı. Tanrısı RABbe ihanet etti. Buhur sunağı üzerinde buhur yakmak için RABbin Tapınağına girdi.
17Laj Azarías laj tij qui-oc saß li templo chirix li rey Uzías. Câcßâl chic laj tij li cauheb xchßôl cuanqueb rochben laj Azarías.
17Kâhin Azarya ile RABbin yürekli seksen kâhini de ardısıra tapınağa girdiler.
18Queßxye re li rey nak incßaß us li yô chixbânunquil. Queßxye re: —At rey Uzías, mâcuaß âcue lâat xcßatbal li pom chiru li Kâcuaß. Eb li ralal laj Aarón, aßaneb laj tij. Aßaneb li sicßbil ruheb chixcßatbal li pom chiru li Kâcuaß. At rey, elen saß li santil naßajej aßin. Lâat xakßet li râtin li Dios. Ut incßaß tâqßuehekß âlokßal xban li Dios, chanqueb.
18Kral Uzziyaya karşı durarak, ‹‹Ey Uzziya, RABbe buhur yakmaya hakkın yok!›› dediler, ‹‹Ancak Harun soyundan kutsanmış kâhinler buhur yakabilir. Tapınaktan çık! Çünkü sen RABbe ihanet ettin; RAB Tanrı da seni onurlandırmayacak!››
19Li rey Uzías xakxo chiru li artal saß li templo. Cuan saß rukß jun li sansar, xnaßaj xcßatbal li pom. Cßajoß nak quijoskßoß riqßuineb laj tij. Ut saß ajcuiß li hônal aßan qui-el li xox saklep xcßabaß saß xpêquem. Ut eb laj tij li xakxôqueb chixcßatk li artal yôqueb chirilbal.
19Buhur yakmak için elinde buhurdan tutan Uzziya kâhinlere öfkelendi. Öfkelenir öfkelenmez de kâhinlerin önünde, RABbin Tapınağındaki buhur sunağının yanında duran Uzziyanın alnında deri hastalığı belirdi.
20Laj Azarías li xbênil aj tij quiril nak saklep chic rix laj Uzías. Ut queßril ajcuiß chixjunileb laj tij. Joßcan nak queßrisi chi junpât saß li templo. Ut laj Uzías quiraj êlc xban nak quiril nak li Kâcuaß quixqßue li yajel aßin saß xbên.
20Başkâhin Azarya ile öbür kâhinler ona bakınca alnında deri hastalığı belirdiğini gördüler. Onu çabucak oradan çıkardılar. Uzziya da çıkmaya istekliydi, çünkü RAB onu cezalandırmıştı.
21Ut li rey Uzías quicuan chi saklep rix toj retal quicam. Quicuan xjunes saß jun li cab joß eb chixjunileb li saklep rix. Incßaß chic quiru chi oc saß lix templo li Kâcuaß. Ut laj Jotam, li ralal, qui-oc chi taklânc saß xbêneb li tenamit chokß rûchil.
21Kral Uzziya ölünceye kadar deri hastalığından kurtulamadı. Bu yüzden ayrı bir evde yaşadı ve RABbin Tapınağına sokulmadı. Sarayı ve ülke halkını oğlu Yotam yönetti.
22Chixjunil li quilajxbânu laj Uzías nak cuan chokß rey chalen saß xticlajic toj saß rosoßjic tzßîbanbil retalil xban li profeta Isaías li ralal laj Amoz.Quicam laj Uzías ut quimukeß saß chßochß saß li naßajej li queßmukeß cuiß eb li rey, li queßmukeß cuiß lix xeßtônil yucuaß. Eb li tenamit queßxye nak aßan saklep rix. Ut aß chic laj Jotam li ralal qui-oc chokß rey chokß rêkaj.
22Uzziyanın yaptığı öbür işleri, başından sonuna dek, Amots oğlu Peygamber Yeşaya yazmıştır.
23Quicam laj Uzías ut quimukeß saß chßochß saß li naßajej li queßmukeß cuiß eb li rey, li queßmukeß cuiß lix xeßtônil yucuaß. Eb li tenamit queßxye nak aßan saklep rix. Ut aß chic laj Jotam li ralal qui-oc chokß rey chokß rêkaj.
23Uzziya ölüp atalarına kavuşunca, deri hastalığına yakalandığı için onu atalarının yanına, kral mezarlığının ayrı bir yerine gömdüler. Yerine oğlu Yotam kral oldu.