1¶ Engari te ingoa pai e whiriwhiria rawatia i nga taonga nui, me te manakohanga aroha i te hiriwa, i te koura.
1Dobré meno je viacej hodno ako veľké bohatstvo, a priazeň nad striebro a zlato.
2¶ Ka tutataki te tangata taonga raua ko te rawakore; ko Ihowa te kaihanga o ratou katoa.
2Bohatý a chudobný sa stretávajú; ten, ktorý ich všetkých učinil, je Hospodin.
3¶ Ko te tangata tupato, ka kitea atu e ia te he, ka huna i a ia; ko nga kuware, haere tonu atu, mamae tonu atu.
3Opatrný, keď vidí zlé, skryje sa; ale hlupáci prejdú a pykajú.
4¶ Ko te hua o te mahaki, a ko te wehi ki a Ihowa, he taonga, he honore, he ora.
4Odplatou pokory a bázne Hospodinovej je bohatstvo, sláva a život.
5¶ He tataramoa, he mahanga kei te ara o te whanoke; ko te tangata ia e tiaki ana i tona wairua, ka matara atu i ena.
5Tŕnie a smečky sú na ceste prevrátenca; ten, kto ostríha svoju dušu, vzdiali sa od nich.
6¶ Whakatupuria ake te tamaiti i te ara e haere ai ia, a, ka kaumatua, e kore e mahue i a ia.
6Vyučuj mládenca podľa spôsobu jeho cesty; potom aj keď sa zostarie, neuchýli sa od nej.
7¶ E whakatakoto tikanga ana te tangata taonga mo nga rawakore; a, ko te tangata i te nama, hei pononga ia ma te tangata nana i whakatarewa mai.
7Bohatý panuje nad chudobnými, a ten, kto si vypožičiava, je sluhom tomu, kto mu požičiava.
8¶ Ko te kairui o te kino, ka kokoti i te he: a ka kahore noa iho te patu o tona riri.
8Ten, kto rozsieva neprávosť, bude žať zkazu, a prút jeho prchlivosti bude mať koniec.
9¶ Ko te kanohi ohaoha, ka manaakitia tera; e hoatu ana hoki e ia tetahi wahi o tana taro ma te rawakore.
9Človek dobrotivého oka bude požehnaný, lebo dáva zo svojho chleba chudobnému.
10¶ Peia atu te tangata whakahi, a ka riro te ngangare; ka mutu ano hoki te totohe me te whakahawea.
10Zažeň posmievača, a vyjde s ním aj zvada, a prestane spor i hanba.
11¶ Ko te tangata e matenui ana ki te ngakau ma, ko te kingi he hoa mona, mo te ahuareka o ona ngutu.
11Kto miluje čistotu srdca a dbá na ľúbeznosť svojich rtov, toho priateľom je kráľ.
12¶ Ma nga kanohi o Ihowa e tiaki te tangata whai matauranga, e whakataka ana hoki e ia nga kupu a te tangata kopeka.
12Oči Hospodinove strážia známosť; ale prevracia reči toho, kto robí neverne.
13¶ E mea ana te mangere, He raiona kei waho: ka whakamatea ahau ki nga huarahi.
13Leňoch hovorí: Lev je vonku, budem zabitý prostred niektorej z ulíc.
14¶ He poka hohonu te mangai o nga wahine ke: ka taka ki roto ta Ihowa tangata e whakarihariha ai.
14Ústa cudzích žien sú hlbokou jamou; na koho sa veľmi hnevá Hospodin, ten ta padne.
15¶ Paihere rawa te wairangi ki roto ki te ngakau o te tamaiti; otiia ma te rakau o te whiu e pei kia matara atu i a ia.
15Bláznovstvo je priviazané na srdci chlapca; prút kázne ho vzdiali od neho.
16¶ Ko te tangata e tukino ana i te rawakore kia maha atu ai he taonga mana, me te tangata hoki e hoatu mea ana ki te tangata taonga, ka tutuki raua ki te muhore kau.
16Ten, kto utiskuje chudobného, aby rozmnožil svoje, a ten, kto dáva bohatému, robí to iba na nedostatok.
17¶ Anga mai tou taringa, whakarongo mai hoki ki nga kupu a te hunga whakaaro nui, kia tahuri mai hoki tou ngakau ki toku matauranga.
17Nakloň svoje ucho a počuj slová múdrych a nastav svoje srdce mojej známosti.
18He mea ahareka hoki, mehemea ka puritia e koe i roto i tou kopu, ki te u ngatahi raua ki runga ki ou ngutu;
18Lebo to bude krásne a príjemné, keď ich budeš ostríhať vo svojom vnútri, keď budú pevne stáť spolu na tvojich rtoch.
19Kia okioki ai koe ki a Ihowa, koia i whakakitea ai e ahau aua mea ki a koe i tenei ra, ki a koe na ano.
19Aby bola tvoja nádej v Hospodinovi, oznamujem ti to dnes, tebe.
20He teka ianei hira rawa nga mea kua tuhituhia atu nei e ahau ki a koe, he kupu ako, he kupu mohio;
20Či som ti nenapísal znamenitých vecí čo do rád a známosti?
21Kia mohio ai koe ki te tuturutanga o nga kupu o te pono, kia whakahokia ai e koe he kupu pono ki te hunga e ngare ana i a koe?
21Aby som ti oznámil istotu pravdivých rečí, aby si odpoveďou doniesol zpät slová pravdy tým, ktorí by ťa poslali.
22¶ Kaua e pahuatia te rawakore, no te mea he rawakore ia, kaua hoki e whakatupuria kinotia te tangata iti i te kuwaha:
22Nezdieraj chudobného preto, že je chudobný, ani nedrť biedneho v bráne.
23No te mea ka tohea e Ihowa ta ratou tohe, ka pahuatia ano hoki e ia te wairua o te hunga e pahua ana i a ratou.
23Lebo Hospodin bude riešiť ich pravotu a vydrie dušu tým, ktorí im vydierajú.
24¶ Kaua e whakahoa ki te tangata pukuriri; kei haere tahi hoki koe i te tangata aritarita;
24Nepriateľ sa s hnevivým človekom ani neobcuj s prchlivým mužom,
25Kei akona e koe ona ara, a ka riro i a koe he mahanga mo tou wairua.
25aby si sa nenaučil jeho cestám a nevzal tak osídla svojej duši.
26¶ Kei uru koe ki roto ki te hunga papaki ringa, ki nga kaiwhakakapi turanga ranei mo te moni tarewa:
26Nebuď medzi tými, ktorí sa zaručujú, medzi tými, ktorí ručia za dlhy.
27Ki te kahore au mea hei utu, hei aha i tangohia ai e ia tou moenga i raro i a koe?
27Ak nemáš čím zaplatiť, prečo má niekto vziať tvoju ložu zpod teba?
28¶ Kaua e whakanekehia atu te rohe tawhito i whakatakotoria e ou matua.
28Neprenášaj dávnej medze, ktorú spravili tvoji otcovia.
29¶ Kei te kite ranei koe i tetahi tangata e uaua ana ki tana mahi? ka tu ia ki te aroaro o nga kingi; e kore ia e tu ki te aroaro o nga ware.
29Vidíš muža, zbehlého v jeho práci? Postaví sa pred kráľmi; nepostaví sa pred nepatrnými.