1¶ Ko te tama whakaaro nui ka rongo ki ta tona papa ako: ko te tangata whakahi ia e kore e rongo ki te riri.
1EL hijo sabio toma el consejo del padre: Mas el burlador no escucha las reprensiones.
2¶ E kai te tangata i te pai i te hua o tona mangai: ka kai ia te wairua o te hunga wanoke i te tutu.
2Del fruto de su boca el hombre comerá bien: Mas el alma de los prevaricadores hallará mal.
3¶ Ko te tangata e tiaki ana i tona mangai e pupuri ana i tona ora: ko te tangata ia e hamama nui ana ona ngutu, ko te whakangaromanga mona.
3El que guarda su boca guarda su alma: Mas el que mucho abre sus labios tendrá calamidad.
4¶ E hiahia ana te wairua o te tangata mangere, a kahore he mea mana: ka meinga ia kia momona te wairua o te hunga uaua.
4Desea, y nada alcanza el alma del perezoso: Mas el alma de los diligentes será engordada.
5¶ E kino ana te tangata tika ki te korero teka: he mea whakarihariha ia te tangata kino, a whakama noa iho.
5El justo aborrece la palabra de mentira: Mas el impío se hace odioso é infame.
6¶ Ko te tika hei kaitiaki mo te tangata e tapatahi ana te ara: ka whakataka ano te tangata kino e te hara.
6La justicia guarda al de perfecto camino: Mas la impiedad trastornará al pecador.
7¶ Tera tetahi kei te amene taonga mona, heoi kahore rawa he mea i a ia: tera tetahi kei te whakarawakore i a ia, heoi nui atu ona rawa.
7Hay quienes se hacen ricos, y no tienen nada: Y hay quienes se hacen pobres, y tienen muchas riquezas.
8¶ Ko nga utu mo te tangata kia ora, ko ona rawa: tena ko te rawakore, e kore e rongo i te riri.
8La redención de la vida del hombre son sus riquezas: Pero el pobre no oye censuras.
9¶ E koa ana te marama o te hunga tika: ka keto ia te rama o te hunga kino.
9La luz de los justos se alegrará: Mas apagaráse la lámpara de los impíos.
10¶ He totohe anake i ahu mai i te whakapehapeha: he whakaaro nui ia kei te hunga i nga kupu tika.
10Ciertamente la soberbia parirá contienda: Mas con los avisados es la sabiduría.
11¶ Ko nga taonga i puta mai i te whakamanamana ka iti haere: ko ta te tangata i whakaemi ai, he mea mahi, ka tupu haere.
11Disminuiránse las riquezas de vanidad: Empero multiplicará el que allega con su mano.
12¶ He manako taringa roa, he patu ngakau: ka tae te koronga, ko te rakau ia o te ora.
12La esperanza que se prolonga, es tormento del corazón: Mas árbol de vida es el deseo cumplido.
13¶ Ko te tangata e whakahawea ana ki te kupu, ka ngaro i a ia ano; ko te tangata ia e wehi ana i te whakahau, ka whiwhi ki te utu.
13El que menosprecia la palabra, perecerá por ello: Mas el que teme el mandamiento, será recompensado.
14¶ Ko te ture o te hunga whakaaro nui, he puna no te ora, e puta ai i nga reti o te mate.
14la ley del sabio es manantial de vida, Para apartarse de los lazos de la muerte.
15¶ Ko to te ngarahu pai he homai atawhai; he taikaha ia te ara o te hunga nanakia.
15El buen entendimiento conciliará gracia: Mas el camino de los prevaricadores es duro.
16¶ He mahi mohio ta te tangata tupato; ko ta te wairangi he hora i te kuwaretanga.
16Todo hombre cuerdo obra con sabiduría: Mas el necio manifestará necedad.
17¶ Ka hinga te karere kino ki te kino; ko te karere pono ia, ano he rongoa.
17El mal mensajero caerá en mal: Mas el mensajero fiel es medicina.
18¶ Ko te tangata kahore e pai ki te papaki, mana te rawakore, te whakama; engari ko te tangata e whai mahara ana ki te ako, ka whakahonoretia.
18Pobreza y vergüenza tendrá el que menosprecia el consejo: Mas el que guarda la corrección, será honrado.
19¶ Ko te hiahia kua rite, he reka ki te wairua: he whakarihariha ia ki nga kuware te whakarere i te kino.
19El deseo cumplido deleita el alma: Pero apartarse del mal es abominación á los necios.
20¶ Haere i te taha o te hunga whakaaro nui, a ka whai whakaaro koe: ko te takahoa ia o nga kuware, ka mamae.
20El que anda con los sabios, sabio será; Mas el que se allega á los necios, será quebrantado.
21¶ Ka whai te kino i te hunga hara; ko te utu ia ki te hunga tika, he pai.
21Mal perseguirá á los pecadores: Mas á los justos les será bien retribuído.
22¶ He whakarerenga iho ta te tangata pai mo nga tamariki a nga tamariki; kei te rongoa mo te tangata tika nga taonga o te tangata hara.
22El bueno dejará herederos á los hijos de los hijos; Y el haber del pecador, para el justo está guardado.
23¶ He nui te kai kei te ngakinga a nga rawakore; tera ia te mea e ngaro ana i te kore o te tikanga pai.
23En el barbecho de los pobres hay mucho pan: Mas piérdese por falta de juicio.
24¶ Ko te tangata e kaiponu ana i tana whiu, e kino ana ia ki tana tama; ko te tangata ia e aroha ana ki a ia, ka papaki wawe i a ia.
24El que detiene el castigo, á su hijo aborrece: Mas el que lo ama, madruga á castigarlo.
25¶ Kai ana te tangata tika, makona ana tona wairua; ka hapa ia te kopu o te tangata kino.
25El justo come hasta saciar su alma: Mas el vientre de los impíos tendrá necesidad.