1¶ Whakarongo ki tenei kupu, kua maranga nei i ahau hei tangi ki a koutou, e te whare o Iharaira.
1 Ya Israyla dumo, wa maa sanni woone kaŋ ay tunandi araŋ gaa bakaraw hẽeni sabbay se.
2Kua hinga te wahine a Iharaira; e kore ia e ara i muri: kua whakataka ia ki runga ki tona oneone; kahore he mea hei whakaara ake i a ia.
2 Israyla wandiya kaŋ, a si ye ka tun koyne. A go ganda ga furu nga laabo ra, a sinda mo tunandiko.
3No te mea ko te kupu tenei a te Ariki, a Ihowa; Ko te pa kotahi nei te mano i te haerenga atu, kotahi rau e toe, a ko tera kotahi nei te rau i te haerenga atu, kotahi tekau e toe ki te whare o Iharaira.
3 Zama yaa no Rabbi, Koy Beero ci: «Birno kaŋ alboro zambar fatta a ra, Boro zangu no ga cindi a se, Birno kaŋ alboro zangu fatta a ra mo, Iway no ga cindi Israyla dumo se.»
4¶ Ko te kupu hoki tenei a Ihowa ki te whare o Iharaira, Rapua ahau, kia ora ai koutou.
4 Zama haŋ kaŋ Rabbi ci Israyla dumo se neeya: «Wa ay ceeci, araŋ ga funa mo.
5Otiia kaua e rapu i Peteere, kaua e haere ki Kirikara, kaua ano e haere ki Peerehepa: no te mea tera a Kirikara ka riro i te whakarau, a hei kore noa iho a Peteere.
5 Amma araŋ ma si Betel ceeci, Araŋ ma si furo Jilgal ra, Araŋ ma si bisa mo ka koy Beyer-Seba. Zama daahir Jilgal ga koy tamtaray ra, Betel mo ga ciya kurmu.
6Rapua a Ihowa, a ka ora koutou; kei toro atu ia, ano he ahi, i roto i te whare o Hohepa, a pau noa, a kore noa iho he kaitinei i roto i Peteere.
6 Wa Rabbi ceeci, araŋ ga funa mo, Zama a ma si bagu ka say Yusufu kunda ra sanda danji cine k'a ŋwa. Faabako si a se mo Betel ra.»
7E te hunga i puta ke ai te whakawa hei taru kawa, i taia ai te tika ki te whenua;
7 Araŋ kaŋ ga ciiti bare a ma ciya forti hari, Araŋ go ga adilitaray soote ganda.
8Rapua te kaihanga o matariki, o Tautoru; e riro ke ana i a ia te atarangi o te mate hei ata, e whakapouritia ana e ia te ra hei po; e karangatia ana e ia nga wai o te moana, a ringihia ana e ia ki runga ki te mata o te whenua: ko Ihowa tona ingoa:
8 Handariyayzey kaŋ se i ga ne Dibi, Da handariyayzey kaŋ se i ga ne Aliyo, Wa nga kaŋ n'i te din ceeci, Nga kaŋ ga buuyaŋ biyo bare a ma ciya susubay, A ga zaari mo bare a ma ciya cin kubay, Nga kaŋ ga teeko haro ce k'a gusam laabo batama boŋ, (Rabbi no ga ti a maa).
9Nana i whakaputa ohorere te whakangaromanga ki te hunga kaha, i tae ai te whakangaromanga ki te pa kaha.
9 Nga no ga kande halaciyaŋ gaabikooney boŋ da jirsi, Hala halaciyaŋ ma kaŋ wongu fuwo boŋ.
10E kinongia ana e ratou te kairiri he i te kuwaha, a he mea whakarihariha ki a ratou te tangata korero tika.
10 I go ga wangu bora kaŋ goono ga kaseetiyaŋ te faada meyey gaa. I go ga cimi ciiko fanta.
11Na, i te mea he takahi ta koutou i te ware, he tango i te takoha witi i a ia; he whare kohatu tarai ta koutou i hanga ai, na e kore e nohoia e koutou; he mara waina e minaminatia ana ta koutou i whakato ai, otiia e kore te waina o aua mara e inu mia e koutou.
11 Za kaŋ araŋ goono ga talka taamu, Araŋ goono g'a alkama ta a gaa da hin, Araŋ na tondi jabante windiyaŋ cina, Amma araŋ si goro i ra bo. Araŋ na reyzin* kaliyaŋ tilam kaŋ ga kaan bine se, Amma araŋ si i duvaŋo* haŋ.
12E mohiotia ana hoki e ahau te maha o o koutou poka ke, me te kaha o o koutou hara: o koutou, e whakatupu kino nei i te tangata tika, e tango nei i te utu whakapati, e whakangau ke nei i ta te rawakore i te kuwaha.
12 Zama ay n'araŋ taaley baayaŋ d'araŋ zunubey beera mo bay. Araŋ kaŋ ga adilante gurzugandi, Kaŋ ga me-daabu ta, Kaŋ ga alfukaarey bare ka ye faada meyo do zama i ma si du cimi ciiti.
13Mo reira ka whakarongo puku te tangata tupato i taua wa; no te mea he wa kino.
13 Woodin se binde, boro kaŋ gonda laakal ga dangay zamana woone dumi ra, Zama zamana laalo no.
14Rapua te pai, kauaka hoki te kino, kia ora ai koutou: penei ko Ihowa, ko te Atua o nga mano hei hoa mo koutou, hei pena ano me ta koutou e ki na.
14 Wa booriyaŋ ceeci, manti ilaalo bo, Zama araŋ ma funa. Yaadin gaa no Rabbi Irikoy, Kundeykoyo ga goro araŋ banda, Sanda mate kaŋ cine araŋ goono ga ci.
15Kinongia te kino, arohaina te pai, whakapumautia te whakawa ki te kuwaha: tera pea a Ihowa, te Atua o nga mano, ka aroha ki te toenga o Hohepa.
15 Wa konna goy laalo, wa ba goy hanno, Wa cimi ciiti sinji faada meyey ra, Hala hambara Rabbi Irikoy, Kundeykoyo ga suuji te Yusufu banda kaŋ cindi din se.
16¶ Mo reira tenei kupu a Ihowa, a te Atua o nga mano, a te Ariki, I nga waharoa katoa ko te tangi; ko ta ratou kupu i nga huarahi katoa, Aue! aue! ka karangatia te kaingaki whenua ki te tangi, me te hunga matau ki te uhunga, hei aue.
16 Woodin se binde, yaa no Rabbi ci, Kundeykoyo, Koy Beero nooya: «Hẽeni go ga te fondo beerey kulu ra, Fondayze kulu gaa mo i go ga ne: ‹Kaari! Kaari!› I go ga alfari ce a ma kaa ka bu baray te, Borey kaŋ yaŋ ga waani hẽeni se mo, I go ga ne i ma kaa hẽeni do.
17A he aue i nga mara waina katoa: ka tika atu hoki ahau i waenganui i a koe, e ai ta Ihowa.
17 Reyzin kaley kulu ra mo i ga hẽ, Zama ay ga gana ni bindo ra.» Yaadin no Rabbi ci.
18Aue, te mate mo koutou e hiahia nei ki te ra o Ihowa! Hei aha ma koutou te ra o Ihowa? he pouri hoki, ehara i te marama.
18 Kaari araŋ kaŋ ga muraadu nda Rabbi zaaro! Ifo se no araŋ ga ba araŋ ma di Rabbi zaaro? Kubay no fa, manti kaari no.
19Ka pera me te tangata i rere atu i te aroaro o te raiona, a ka tutaki te pea ki a ia; i haere ranei ki roto ki te whare, a okioki atu ana tona ringa ki te pakitara, na ngaua iho ia e te nakahi.
19 Sanda boro kaŋ zuru muusu beeri se, A ma koy ka kubay da urs*. Wala mo a ma furo windi ra ka cinaro naan da nga kambe, Hala gondi m'a kar.
20He teka ianei tera e pouri te ra o Ihowa, e kore e marama? tera e pouri kerekere, kahore hoki he marama i roto?
20 Rabbi zaaro ga ciya kubay, manti kaari no bo, Wala manti yaadin no? E! Manti kubay bi tik no gumo, Kaŋ sinda kaari baa kayna nga ra, wala?
21¶ E kino ana ahau, e whakarihariha ana ki a koutou hakari, a e kore ahau e ahuareka ki a koutou huihui nunui.
21 «Araŋ batey, wala? Ay wang'ey, ay dond'ey! Araŋ marga gaakurantey, ay si maa i kaani.
22Ae ra, ahakoa whakaeke noa koutou i nga tahunga tinana, i a koutou whakahere totokore ki ahau, e kore e manakohia e ahau: e kore ano e tirohia e ahau nga whakahere mo te pai, ara a koutou mea momona.
22 Oho, baa kaŋ araŋ g'araŋ sargayey kaŋ i ga ton, Da ŋwaari sargayey mo te, ay si i ta. Ay si baa araŋ saabuyaŋ sargayey saal mo, Kaŋ yaŋ araŋ ga te da almaney kaŋ i biiri.
23Maua atu kia matara i ahau te ngangau o au waiata; e kore hoki ahau e whakarongo ki te rangi o au hatere.
23 Dooni kosongey, m'i hibandi ay se, Zama ay wangu ya maa ni mooley jindey.
24Engari kia huri mai te whakawa ano he wai, te tika ano he awa nui.
24 Amma araŋ ma naŋ cimi ciiti ma zulli sanda hari cine, Adilitaray mo ma hima sanda isa beeri.
25I kawea mai koia e koutou ki ahau he patunga tapu, he whakahere totokore, e te whare o Iharaira, i te koraha, i nga tau e wha tekau?
25 Ya Israyla dumo, jiiri waytaaci ganjo ra, Manti ay se no araŋ goono ga kande sargayyaŋ da nooyaŋey bo.
26Ae ra, kua maua e koutou a Hikutu, to koutou kingi, a Kiunu hoki, a koutou whakapakoko, te whetu o to koutou atua, i hanga nei e koutou ma koutou.
26 Araŋ n'araŋ de-koyo* hukumo sambu, Araŋ himandi-himandey, Sanda araŋ tooro handariya nooya, Kaŋ araŋ te araŋ boŋ se.
27Na ka whakaraua koutou e ahau ki ko atu i Ramahiku, e ai ta Ihowa nona nei te ingoa, Ko te Atua o nga mano.
27 Woodin se no ay ga naŋ araŋ ma koy tamtaray ra Damaskos jine.» Yaadin no Rabbi ci, Nga kaŋ maa ga ti Irikoy Kundeykoyo.