1¶ Nana, kihai i mutua te ringa o Ihowa, te tau ai te whakaora; kihai ano i taimaha tona taringa, te rongo ai ia.
1 Guna, Rabbi kamba mana dunguriya bo, Kaŋ ga naŋ a ma jaŋ ka hin ka faaba te. A hangey mo mana lutu, Kaŋ ga naŋ a ma jaŋ ka hin ka maa.
2Engari na o koutou he i wehe koutou ko to koutou Atua, na o koutou hara ano i huna ai tona mata ki a koutou, te whakarongo ai ia.
2 Amma araŋ taaley no goono ga araŋ d'araŋ Irikoyo fay. Araŋ zunubey mo n'a moyduma tugu araŋ se, Kaŋ ga naŋ a si hangan.
3Kua poke hoki o koutou ringa i te toto, o koutou maihao i te he; ko o koutou ngutu kua korero teka, ko o koutou arero kei te whakapuaki i te whanoke.
3 Zama araŋ kambey ziibi nda bora kaŋ araŋ wi kuro, Araŋ kambayzey mo ziibi nda taali. Araŋ meyey goono ga tangari te, Araŋ deeney goono ga laala ciinay.
4Kahore he karanga ki te tika, kahore he tohe ki te pono; ko te horihori to ratou okiokinga, e korero teka ana ratou; ko to ratou hapu he nanakia, whanau ake te kino.
4 Afo si no kaŋ goono ga kande kalima adilitaray ra, Afo mo si no kaŋ ga sanni te da cimi. I goono ga de yaamo gaa, I goono ga tangari ci, I ga gunde sambu hasaraw gaa ka laala hay.
5E paoa ana e ratou nga hua o te neke, e hanga ana e ratou te whare pungawerewere: ko te tangata e kai ana i a ratou hua ka mate, a ki te kopengia tetahi, ka puta he waipera.
5 I ga gazama gunguri fambu, ka dadaara taaru kay mo. Boro kaŋ n'i gungurey ŋwa, kal a koy ma bu, Haŋ kaŋ i mumuru mo, kal a ma gazama hay.
6E kore o ratou whare pungawerewere e tau hei kakahu, e kore ano ratou e whai hipoki i a ratou mahi: ko a ratou mahi he mahi na te kino, he mahi nanakia kei o ratou ringa.
6 Dadaara taaro kaŋ i kay si te bankaaray, I si bankaara mo nda ngey goyey. I goyey ya laala goyyaŋ no, Toonye goy mo go i kambey ra.
7E rere ana o ratou waewae i te kino, hohoro tonu hoki ratou ki te whakaheke i te toto harakore: ko o ratou whakaaro he whakaaro ki te kino, he whakamoti, he wawahi kei o ratou ara.
7 I cey ga waasu laala teeyaŋ gaa, I ga cahã boro kaŋ sinda taali wiyaŋ gaa. I miiley ya laala miilayaŋ no, Alandaaba nda halaciyaŋ no go i fondey boŋ.
8Kahore o ratou matauranga ki te ara o te rangimarie, kahore hoki he whakawa i o ratou ara; ko o ratou huarahi, whakakopikopikoa ake e ratou: ko te hunga katoa e haere ana na reira, e kore e mohio ki te rangimarie.
8 I si laakal kanay fondo bay, I sinda cimi ciiti mo ngey fondey ra. I na fondo siiro yaŋ te ngey boŋ se, Boro kulu kaŋ ga dira i ra mo, A koy si laakal kanay bay.
9¶ Na reira matara noa atu te whakawa i a tatou, te mau tatou i te tika: e taria atu ana e tatou te marama, na ko te pouri; te tiaho, na kei te haere nei tatou i te pouri.
9 Woodin se no cimi ciiti mooru iri, Adilitaray mo mana iri to. Iri goono ga kaari batu, amma kubay go no. Haagayaŋ no iri goono ga batu, Amma iri go ga dira kubay-kubay ra.
10E whawha ana tatou ki te taiepa ano he matapo, ae ra, me te mea ko te hunga kahore he kanohi: e tutuki ana o tatou waewae i te poutumarotanga me te mea i te ahiahi; he rite tatou ki te tupapaku i roto i nga tangata pakari.
10 Iri go ga cinari dadabe sanda danawyaŋ cine, Oho, iri go ga dadabe sanda boroyaŋ kaŋ sinda mo cine, Zaari bindi no iri go ga kati, Danga alaasar baano ra. Gaaham baani ra iri ga hima buukoyaŋ.
11Kei te ngengere tatou katoa ano he pea; ko to tatou rite kei te kukupa e tumutumu tonu ana. E tatari ana tatou ki te whakawa, heoi kua kahore; ki te whakaora, otiia kei tawhiti atu i a tatou.
11 Iri kulu goono ga dundu sanda urs* yaŋ cine. Iri goono ga guutu sanda koloŋayyaŋ cine. Cimi ciiti no iri goono ga batu, amma a si no, Iri goono ga faaba mo batu, amma a mooru iri.
12Kua nui hoki o matou poka ke i tou aroaro, e whakaatu ana hoki o matou hara i to matou he; kei a matou nei hoki o matou poka ke, a ko o matou kino, e mohiotia ana era e matou;
12 Zama iri murteyaŋey baa gumo ni jine, Iri zunubey mo goono ga seeda iri boŋ. Zama iri murteyaŋey go iri banda, Iri g'iri laalayaŋey mo bay.
13He poka ke, he whakakahore ki a Ihowa, he peka atu i te whai i to matou Atua, he whanoke nga korero, he whakakeke; kua hapu, kua puaki i te ngakau he kupu teka.
13 Iri goono ga murte ka Rabbi kakaw. Iri goono ga bare ka fay da iri Irikoyo ganayaŋ, Iri goono ga toonye da murteyaŋ sanni ci. Iri biney ra mo iri goono ga tangari sanniyaŋ te g'i ci mo.
14Kua tahuri atu nei ki muri te whakawa, ko te tika tu mai ana i tawhiti; kua hinga hoki te pono i te waharoa, a kahore he tomokanga mo te tika.
14 Cimi ciiti bare ka ye banda, Adilitaray go ga kay nangu mooro, Zama cimi kati ka kaŋ marga nango ra, Adilitaray mo si du ka furo.
15Ae ra, kua kore te pono; a ko te tangata e whakarere ana i te kino ka waiho hei taonga parau. Na ka kite a Ihowa, ka kino ki tana titiro, no te mea kahore he whakawa.
15 Oho, cimi jaŋ noodin. Boro kaŋ fay da laala teeyaŋ mo na nga boŋ ciya wongu arzaka borey se. Rabbi di woodin, A binde dukur kaŋ cimi ciiti si no.
16¶ Na titiro rawa mai ia, kahore he tangata, miharo ana ia no te mea kahore he kaiwawao; na, kei tona ringa he whakaora mona; ko tona tika, na tera ia i tautoko ake.
16 A di mo kaŋ boro si no, Kal a dambara kaŋ a mana du gaarako kulu. Woodin se no nga bumbo kambe no ka faaba te, A adilitara mo n'a kayandi.
17I kakahuria hoki e ia te tika hei pukupuku, ko te whakaora hei potae ki tona mahunga; kakahuria ana e ia nga kakahu o te rapu utu hei kakahu, ropia mai ana te hae hei koroka.
17 A na adilitaray daŋ sanda wongu kwaay, A na faaba te wongu fuula, A na taali banayaŋ bankaaray daŋ sanda haawi daabi nooya, A na himma mo daŋ ka te alkuba.
18Ko tana utu ka rite ki a ratou mahi, he riri ki ona hoa whawhai, he utu ki ona hoariri; ki nga motu hoki ka homai e ia he utu.
18 Borey goyey boŋ no a ga bana i se: Futay no a ga bana nga ibarey boŋ da banandi mo nga yanjekaarey boŋ. A ga teeku me gaa laabey bana nda ngey alhakko mo.
19Na ka wehingia te ingoa o Ihowa i te uru, tona kororia i te rawhiti. Ka haere mai hoki ia ano he awa e taheke ana, e aia ana e te manawa o Ihowa.
19 Woodin no ga naŋ i ma humburu Rabbi maa za wayna kaŋyaŋ, I ma humburu a darza mo za wayna funyaŋ. Waati kaŋ ibare ga furo sanda beene hirriyaŋ hari bambata, Kala Rabbi Biya m'a gaaray.
20A ka haere mai te kaihoko ki Hiona, ki te hunga o Hakopa e tahuri atu ana i te poka ke, e ai ta Ihowa.
20 Fansakwa ga kaa mo Sihiyona do, A ga kaa Yakuba ra waney do, Kaŋ yaŋ ga bare ka fay da ngey taaley. Yaadin no Rabbi ci.
21Ko ahau nei, ko taku kawenata tenei ki a ratou, e ai ta Ihowa: Ko toku wairua i a koe na, me aku kupu i hoatu e ahau ki tou mangai, e kore e neke atu i tou mangai, i te mangai o ou uri, i te mangai ano o nga uri o ou uri, e ai ta Ihowa, aianei a ake tonu atu.
21 Yaa no Rabbi ci: Ay wo do, woone no ga ti ay alkawlo kaŋ go in d'ey game ra: ay Biya kaŋ go ni boŋ, d'ay sanney kaŋ ay daŋ ni meyo ra, i si fay da ni meyo, i si fay da ni bandey meyey, i si fay da ni banda bandey meyey mo, za sohõ ka koy hal abada. Yaadin no Rabbi ci.