¹¶ Ko te kupu tenei a Ihowa: Nana, ka whakaarahia e ahau he hau whakamoti mo Papurona, mo te hunga hoki e noho ana i Repekamai.

¹RAB diyor ki,‹‹İşte Babile ve Lev-Kamayda yaşayanlara karşıYok edici bir rüzgar çıkaracağım. ülkesini simgeleyen şifreli bir söz.

²Ka unga ano e ahau he kaititaritari ki Papurona, a ka titaria e ratou; ka meinga tona whenua kia takoto kau: no te mea i te ra o te he ka tatau ratou ki a ia i tetahi taha, i tetahi taha.

²Tahıl savuranları göndereceğim Babile;Onu savurup ayıklasınlar,Ülkesini boşaltsınlar diye.Yıkım günü her yandan saldıracaklar ona.

³Kaua te kiakopere e whakapiko i tana kopere, kaua ano hoki ia e whakarewa ake i a ia me te pukupuku ki runga i a ia: kaua ana taitama e tohunga; whakangaromia rawatia e koutou tana ope katoa.

³Okçu yayını germesin,Zırhını kuşanmasın.Onun gençlerini esirgemeyin!Ordusunu tümüyle yok edin.

⁴Na ka hinga nga tupapaku ki te whenua o nga Karari, he mea wero ki ona ara.

⁴Kildan ülkesinde ölüler,Babil sokaklarında yaralılar serilecek yere.

⁵Kahore hoki a Iharaira i whakarerea, kahore ano hoki a Hura, e tona Atua, e Ihowa o nga mano; ahakoa kei te kapi to ratou whenua i te hara ki te Mea Tapu o Iharaira.

⁵İsrailin Kutsalına karşıÜlkeleri suçla dolu olmasına karşın,Tanrıları Her Şeye Egemen RABİsrail ve Yahuda halklarını bırakmadı.

⁶Rere atu i roto o Papurona, e kuhu he tangata i tona wairua i tona; kei hatepea atu koutou i roto i tona he; no te mea ko te wa tenei o ta Ihowa rapu utu; ka rite tana utu ki a ia.

⁶Babilden kaçın!Herkes canını kurtarsın!Babilin suçu yüzünden yok olmayın!Çünkü RABbin öç alma zamanıdır,Ona hakkettiğini verecek.

⁷He kapu koura a Papurona i roto i te ringa o Ihowa, nana i haurangi ai te whenua katoa: kua inumia tona waina e nga iwi; na reira ka haurangi nga iwi.

⁷Babil RABbin elinde bir altın kâseydi,Bütün dünyayı sarhoş etti.Uluslar şarabını içtiler,Bu yüzden çıldırdılar.

⁸Inamata kua taka a Papurona, kua pakaru: e tangi ki a ia; e mau i te pama mo tona mamae, me kore noa ia e taea te rongoa.

⁸Ansızın düşüp paramparça olacak Babil,Yas tutun onun için!Yarasına merhem sürün, belki iyileşir.

⁹Tera e rongoatia e matou a Papurona, heoi kihai ia i ora: whakarerea ia, ka haere tatou ki tona whenua, ki tona whenua; no te mea kua tutuki atu tona whakawa ki te rangi, kua rewa ake ki nga kapua ra ano.

⁹‹Babili iyileştirmek istedik, ama iyileşmedi.Bırakalım onu,Hepimiz kendi ülkemize dönelim.Çünkü onun yargısı göklere erişiyor,Bulutlara kadar yükseliyor.

¹⁰Kua whakaputaina e Ihowa to tatou tika: haere mai, kia korerotia e tatou te mahi a Ihowa, a to tatou Atua ki Hiona.

¹⁰‹‹ ‹RAB haklı olduğumuzu gösterdi,Gelin, Tanrımız RABbin neler yaptığınıSiyonda anlatalım.›

¹¹Whakakoia nga pere; puritia nga whakangungu rakau, kia mau: kua whakaohongia e Ihowa te wairua o nga kingi o nga Meri; he tikanga hoki tana mo Papurona kia whakangaromia; no te mea he rapunga utu tenei na Ihowa, he rapunga utu mo tona temepara.

¹¹‹‹Okları bileyin,Ok kılıflarını doldurun!RAB Med krallarını harekete geçirdi,Amacı Babili yok etmek.RAB öcünü, tapınağının öcünü alacak.

¹²Whakaarahia he kara ki nga taiepa o Papurona, whakakahangia nga kaitiaki, whakaritea nga kaitiaki, whakatakotoria nga pehipehi: kua takoto hoki i a Ihowa, kua oti ano i a ia tana i korero ai mo nga tangata o Papurona.

¹²Babil surlarına karşı sancak kaldırın!Muhafızları pekiştirin,Nöbetçileri yerleştirin,Pusu kurun!Çünkü RAB Babil halkı için söyledikleriniHem tasarladı hem de yerine getirdi.

¹³E te wahine e noho na i runga i nga wai maha, he maha nei ou taonga, kua tae mai tou whakamutunga, te ruri mo tou apo taonga.

¹³Ey sizler, akarsuların kıyısında yaşayan,Hazinesi bol olanlar,Sonunuz geldi, zamanınız doldu.

¹⁴Kua oatitia e Ihowa o nga mano tona oranga, kua mea, He pono ka whakakiia koe e ahau ki te tangata, kei te huhu te rite; a ka hamama ratou ki a koe.

¹⁴Her Şeye Egemen RAB varlığı hakkı için ant içti:Seni çekirge sürüsüyle doldurur gibiAskerlerle dolduracağım.Sana karşı zafer çığlıkları atacaklar.››

¹⁵Nana i hanga te whenua, na tona kaha; ko te ao nana i whakapumau, na ona whakaaro nui; ko nga rangi na tona matauranga i hora.

¹⁵‹‹Gücüyle yeryüzünü yaratan,Bilgeliğiyle dünyayı kuran,Aklıyla gökleri yayan RABdir.

¹⁶Kia puaki tona reo, ka haruru nga wai i nga rangi, ka meinga e ia nga kohu kia piki ake i nga pito o te whenua; e hanga ana e ia nga uira me te ua, e whakaputaina mai ana te hau i roto i ona whare taonga.

¹⁶O gürleyince gökteki sular çağıldar,Yeryüzünün dört bucağından bulutlar yükseltir,Yağmur için şimşek çaktırır,Ambarlarından rüzgar estirir.

¹⁷Ka poauau katoa te tangata, ka kore he mohio; whakama iho nga kaiwhakarewa koura katoa i tana whakapakoko: he mea teka hoki tana i whakarewa ai, kahore he manawa i roto i a ratou.

¹⁷Hepsi budala, bilgisiz.Her kuyumcu yaptığı puttan utanacak.O putlar yapmacıktır,Soluk yoktur onlarda.

¹⁸He horihori kau ratou, he mea pohehe: ka ngaro ratou i te wa e tirotirohia ai ratou.

¹⁸Yararsız, alay edilesi nesnelerdir,Cezalandırılınca yok olacaklar.

¹⁹Kahore e rite ki era te wahi i a Hakopa: ko ia hoki te kaiwhakaahua o nga mea katoa; a ko Iharaira te iwi o tona kainga tupu: ko Ihowa o nga mano tona ingoa.

¹⁹Yakupun Payı onlara benzemez.Mirası olan oymak dahilHer şeye biçim veren Odur,Her Şeye Egemen RABdir adı.

²⁰Ko koe taku toki poutangata, ko aku patu mo te whawhai: hei wawahi koe maku mo nga iwi, hei whakamoti maku mo nga kingitanga;

²⁰‹‹Sen benim savaş çomağım,Savaş silahımsın.Ulusları parçalayacak,Krallıkları yok edeceğim seninle.

²¹Hei wawahi ano koe maku mo te hoiho raua ko tona kaieke: hei wawahi koe maku mo te hariata, mo te tangata ano i runga;

²¹Seninle atlarla binicilerini,Savaş arabalarıyla sürücülerini kırıp ezeceğim.

²²Hei wawahi koe maku mo te tangata, mo te wahine; hei wawahi koe maku mo te koroheke, mo te tamariki; hei wawahi koe maku mo te taitama, mo te taitamahine;

²²Erkeklerle kadınları,Gençlerle yaşlıları,Delikanlılarla genç kızları,

²³Hei wawahi koe maku mo te hepara, mo tana kahui; hei wawahi koe maku mo te kaiparau, mo ana kau hoki kua oti te ioka; hei wawahi koe maku mo nga rangatira, mo nga ariki.

²³Çobanla sürüsünü,Çiftçiyle öküzlerini,Valilerle yardımcılarını darmadağın edeceğim.

²⁴Ka utua hoki e ahau a Papurona, me nga tangata katoa o Karari mo ta ratou kino katoa i mea ai ratou ki Hiona i ta koutou tirohanga, e ai ta Ihowa.

²⁴‹‹Babilde ve Kildan ülkesinde yaşayanlaraSiyonda yaptıkları bütün kötülüğün karşılığınıGözlerinizin önünde ödeteceğim›› diyor RAB.

²⁵Nana, hei hoariri ahau mou, e te maunga whakamoti, e ai ta Ihowa, e huna na koe i te whenua katoa: a ka totoro atu toku ringa ki a koe, ka hurihia iho koe i runga i nga toka, a ka meinga koe hei maunga kua oti te tahu.

²⁵‹‹Ey yıkıcı dağ, sana karşıyım,Ey bütün dünyayı yıkan›› diyor RAB,‹‹Elimi sana karşı kaldırıpSeni uçuruma yuvarlayacak,Yanık bir dağa çevireceğim.

²⁶A e kore tetahi kohatu e tangohia mai e ratou i a koe mo te kokonga, tetahi kohatu ranei mo nga turanga; engari ka ururua koe a ake ake, e ai ta Ihowa.

²⁶Senden köşe taşı, temel taşı olmayacak,Çünkü sonsuza dek viran kalacaksın›› diyor RAB.

²⁷Whakaarahia e koe he kara ki te whenua, whakatangihia te tetere i roto i nga iwi, kia rite mai nga iwi hei whawhai ki a ia, karangarangatia hei whawhai ki a ia nga kingitanga o Ararata, o Mini, o Ahakenaha: whakaritea he rangatira hei mea ki a i a; meinga nga hoiho kia kokiri ake ano he tatarakihi puhuruhuru.

²⁷‹‹Ülkeye sancak dikin!Uluslar arasında boru çalın!Ulusları Babille savaşmaya hazırlayın.Ararat, Minni, Aşkenaz krallıklarınıOna karşı toplayın.Ona karşı bir komutan atayın,Çekirge sürüsü kadar at gönderin üzerine.

²⁸Kia rite mai nga iwi, nga kingi o nga Meri, o ratou rangatira, o ratou ariki, me te whenua katoa ano o tona kingitanga hei whawhai ki a ia.

²⁸Ulusları -Med krallarını, valilerini,Bütün yardımcılarını,Yönetimi altındaki bütün ülkeleri-Onunla savaşmaya hazırlayın.

²⁹Na kei te wiri te whenua, kei te mamae: no te mea kei te tu tonu nga whakaaro katoa o Ihowa mo Papurona, kia meinga te whenua o Papurona hei ururua, te ai he tangata.

²⁹Ülke titreyip kıvranıyor!Çünkü RABbin Babil diyarınıIssız bir viraneye çevirme amacıYerine gelmeli.

³⁰Kua kahore nga marohirohi o Papurona e whawhai, kei te noho ratou i roto i o ratou wahi kaha; kua kore to ratou kaha; kua rite ratou ki te wahine: kua wera ona nohoanga; kua whati ona tutaki.

³⁰Babil yiğitleri savaştan vazgeçti,Kalelerinde oturuyorlar.Güçleri tükendi,Ürkek kadınlara döndüler.Oturdukları yerler ateşe verildi,Kapı sürgüleri kırıldı.

³¹Ka rere tetahi kaikorero kia tutaki ki tetahi, tetahi karere hoki kia tutaki ki tetahi, hei whakaatu ki te kingi o Papurona kua horo tona pa i nga taha katoa:

³¹Babil Kralına ulak üstüne ulak,Haberci üstüne haberci geldi.‹Kent bütünüyle düştü,Irmak geçitleri tutuldu,Bataklıklar ateşe verildi,Askerler dehşete kapıldı› diye haber verdiler.››

³²Kua riro ano nga whitinga, kua wera nga kakaho i te ahi, a kua mataku nga tangata whawhai.

³³İsrailin Tanrısı, Her Şeye Egemen RAB diyor ki,‹‹Zamanı gelince harman yeri nasıl çiğnenirse,Babil kızı da öyle olacak.Kısa süre sonra onun daBiçim zamanı gelecek.››

³³Ko te kupu hoki tenei a Ihowa o nga mano, a te Atua o Iharaira: Ko te rite i te tamahine a Papurona kei te patunga witi i te wa e takahia ai; he wa iti ake, ka tae ki te wa o tona kotinga.

³⁴Siyon halkı, ‹‹Babil Kralı Nebukadnessar yuttu bizi, ezdi,Boş bir kaba çevirdi›› diyecek,‹‹Canavar gibi yuttu bizi,Güzel yemeklerimizle karnını doyurdu,Sonra bizi kustu.Bize ve yurttaşlarımıza yapılan zorbalıkBabilin başına gelsin.››Yeruşalim, ‹‹Dökülen kanımızın hesabıKildanilerden sorulsun›› diyecek.

³⁴Kua pau ahau i a Nepukareha kingi o Papurona, kua pepe ahau i a ia, kua meinga ahau e ia hei oko tahanga, kua horomia ahau e ia ano na te tarakona, whakakiia ana hoki e ia tona kopu ki aku kia reka; kua maka ahau e ia ki waho.

³⁶Bunun için RAB diyor ki,‹‹İşte davanızı ben savunacağım,Öcünüzü ben alacağım;Onun ırmağını kurutacak,Kaynağını keseceğim.

³⁵Hei runga i Papurona te tukinotanga ki ahau, ki oku kikokiko hoki, e ai ta te wahine o Hiona; a hei runga i nga tangata o Karari oku toto, e ai ta Hiruharama.

³⁷Babil taş yığınına, çakal yuvasına dönecek,Dehşet ve alay konusu olacak.Kimse yaşamayacak orada.

³⁶Mo reira ko te kupu tenei a Ihowa, Nana, ka tohe ahau i tau tohe, a ka rapu ahau i nga utu mou; a ka mimiti i ahau tona moana, ka maroke hoki ona puna.

³⁸Halkı genç aslanlar gibi kükreyecek,Aslan yavruları gibi homurdanacak.

³⁷A ka waiho a Papurona hei puranga, hei nohoanga mo nga kirehe mohoao, hei miharotanga, hei whakahianga atu, te ai te tangata.

³⁹Ama kızıştıklarında onlara şölen veripHepsini sarhoş edeceğim;Keyiflensinler,Uyanmayacakları sonsuz bir uykuyaDalsınlar diye›› diyor RAB.

³⁸Ka hamama ngatahi ratou, ano he raiona; ka ngangara ratou ano he kuao raiona.

⁴⁰‹‹Onları kuzu gibi, koç ve teke gibiBoğazlanmaya götüreceğim.››

³⁹Kia werawera ratou, ka taka e ahau he hakari ma ratou, a ka whakahaurangitia ratou e ahau, kia whakamanamana ai ratou, kia moe ai i te moe roa, te korikori, e ai ta Ihowa.

⁴¹‹‹Şeşak nasıl alındı!Bütün dünyanın övünç kaynağı nasıl ele geçirildi!Uluslar arasında Babil nasıl dehşet oldu!

⁴⁰Ka riro ratou i ahau ki raro, ano he reme ki te patunga; ano he hipi toa i huihuia atu ki nga koati toa.

⁴²Deniz basacak Babili,Kabaran dalgalar örtecek.

⁴¹Taukiri e, kua horo a Hehaka! kua huakina tatatia te whakamoemiti a te whenua katoa. Taukiri e kua waiho a Papurona hei ururua i roto i nga iwi!

⁴³Kentleri viran olacak,Toprakları kimsenin yaşamadığı, geçmediğiKurak bir çöle dönecek.

⁴²Kua tae ake te moana ki Papurona; kua taupokina ia e ona ngaru maha.

⁴⁴Babil ilahı Beli orada cezalandıracak,Yuttuğunu ona kusturacağım.Artık akın akın uluslar gelmeyecek ona.Babil surları yıkılacak.

⁴³Kua moti ona pa, he whenua waikore, he ururua, e kore e nohoia e tetahi tangata, e kore hoki tetahi tama a te tangata e tika na reira.

⁴⁵‹‹Oradan çık, ey halkım!Hepiniz canınızı kurtarın!Kaçın RABbin kızgın öfkesinden!

⁴⁴Ka whiua hoki e ahau a Pere i Papurona, ka whakaputaina mai e ahau i roto i tona mangai te mea i horomia e ia; e kore ano nga iwi e rere a wai mai ki a ia a mua; ae ra, ka hinga ano te taiepa o Papurona.

⁴⁶Ülkede duyacağınız söylentiler yüzündenCesaretinizi yitirmeyin, korkmayın.Bir yıl bir söylenti duyulur, ertesi yıl bir başkası;Ülkedeki zorbalıkla,Önderin öndere karşı çıktığıylaİlgili söylentiler yayılır.

⁴⁵E taku iwi, puta atu i roto i a ia, kahaki koutou i a koutou, i tera, i tera, i te mura o to Ihowa riri.

⁴⁷İşte bu yüzden Babilin putlarınıCezalandıracağım günler geliyor.Bütün ülke utandırılacak,Öldürülenler ülkenin ortasında yere serilecek.

⁴⁶Kei hopi o koutou ngakau, kei wehi hoki koutou ki te rongo meake nei rangona ki te whenua; no te mea ka tae mai he rongo i tetahi tau, a i muri i tena i tetahi atu tau ka tae mai ano he rongo, he tukino ki te whenua, he rangatira e whakatika ana ki te rangatira.

⁴⁸O zaman yer, gök ve onlardaki her şeyBabilin başına gelenlere sevinecek.Çünkü kuzeyden gelen yok edicilerSaldıracaklar ona›› diyor RAB.

⁴⁷Mo reira, nana, kei te haere mai nga ra e whiua ai e ahau nga whakapakoko o Papurona, a ka whakama tona whenua katoa; a ka hinga ona tupapaku i roto i a ia.

⁴⁹Yeremya şöyle diyor:‹‹İsrailin öldürülenleri yüzünden düşmelidir Babil.Yeryüzünde öldürülen herkes Babil yüzünden düştü.

⁴⁸Na katahi ka waiata te rangi me te whenua, me nga mea katoa i reira ki Papurona, he hari hoki; no te mea ka haere mai nga kaipahua ki a ia i te raki, e ai ta Ihowa.

⁵⁰Ey sizler, kılıçtan kurtulanlar,Kaçın, oyalanmayın!RABbi anın uzaktan,Yeruşalimi düşünün!››

⁴⁹I te mea na Papurona i mea nga tupapaku o Iharaira kia hinga, waihoki ka hinga ki Papurona nga tupapaku o te whenua katoa.

⁵¹‹‹Rezil olduk, çünkü aşağılandık,Yüzümüz utanç içinde.Çünkü yabancılar RABbin TapınağınınKutsal yerlerine girmişler.››

⁵⁰E koutou kua mawhiti atu na i te hoari, haere koutou, kaua e tu noa; mahara ki a Ihowa i tawhiti, tukua mai hoki a Hiruharama ki roto ki o koutou ngakau.

⁵²‹‹Bu yüzden›› diyor RAB,‹‹Putlarını cezalandıracağım günler geliyor,Yaralılar inleyecek bütün ülkede.

⁵¹Whakama ana matou, mo matou i rongo i te tawai; kua taupokina o matou mata e te porohurahu: kua tae mai hoki nga tautangata ki nga wahi tapu o te whare o Ihowa.

⁵³Babil göklere çıksa,Yüksekteki kalesini pekiştirse de,Yok edicileri göndereceğim üzerine›› diyor RAB.

⁵²Mo reira, nana, kei te haere mai nga ra, e ai ta Ihowa, e whiua ai e ahau ana whakapakoko; a tera e ngunguru te hunga i werohia a puta noa i tona whenua katoa.

⁵⁴‹‹Babilden çığlık,Kildan ülkesinden büyük yıkım sesi duyuluyor.

⁵³Ahakoa i kake atu a Papurona ki runga ki te rangi, ahakoa i hanga e ia tona wahi tiketike kaha kia kaha rawa, e tae atu ano i ahau nga kaipahua ki a ia, e ai ta Ihowa.

⁵⁵Çünkü RAB Babili yıkıma uğratıyor;Şamatasını susturuyor.Düşman engin sular gibi kükrüyor,Seslerinin gürültüsü yankılanıyor.

⁵⁴He reo te hamama mai nei i Papurona, he wawahanga nui kei te whenua o nga Karari!

⁵⁶Çünkü Babile karşı bir yok edici çıkacak;Yiğitleri tutsak olacak,Yayları paramparça edilecek.Çünkü RAB karşılık veren bir Tanrıdır,Her şeyin tam karşılığını verir.

⁵⁵No te mea kei te pahua a Ihowa i Papurona, a kei te whakakore atu i te reo nui i roto i a ia; a ka haruru o ratou ngaru ano ko nga wai maha, ka puta te tuki o to ratou reo:

⁵⁷Babil önderlerini, bilgelerini, valilerini,Yardımcılarını, yiğitlerini öyle sarhoş edeceğim ki,Sonsuz bir uykuya dalacak, hiç uyanmayacaklar››Diyor adı Her Şeye Egemen RAB olan Kral.

⁵⁶Kua tae mai hoki te kaipahua ki a ia, ki Papurona, kua mau hoki ona marohirohi, kua mongamonga a ratou pere: no te mea he Atua a Ihowa no te whakahoki utu, a he pono ka tino takoto tana utu.

⁵⁸Her Şeye Egemen RAB diyor ki,‹‹Babilin kalın surları yerle bir edilecek,Yüksek kapıları ateşe verilecek.Halkların çektiği emek boşuna,Ulusların didinmesi ateşe yarayacak.››

⁵⁷Na ka whakahaurangitia e ahau ona rangatira, ona tangata whakaaro nui, ona kawana, ona ariki, ona marohirohi hoki; a ka moe ratou i te moe roa, te korikori, e ai ta te Kingi, ko tona ingoa nei ko Ihowa o nga mano.

⁵⁹Yahuda Kralı Sidkiyanın krallığının dördüncü yılında, baş görevli Mahseya oğlu Neriya oğlu Seraya Sidkiyayla birlikte Babile gittiğinde Peygamber Yeremya ona şu buyruğu verdi.

⁵⁸Ko te kupu tenei a Ihowa o nga mano: Ka pakaru rawa nga taiepa wharahi o Papurona, a ka wera ona kuwaha tiketike i te ahi; a ka mauiui nga iwi mo te kore noa iho, nga iwi hoki mo te ahi; a ruha noa ratou.

⁶⁰Yeremya Babilin başına gelecek bütün felaketleri, Babile ilişkin bütün bu sözleri bir tomara yazmıştı.

⁵⁹¶ Ko te kupu i whakahaua e Heremaia poropiti ki a Heraia tama a Neria tama a Maaheia i to raua haerenga tahitanga atu ko Terekia kingi o Hura ki Papurona i te wha o nga tau o tona kingitanga. Na ko Heraia te tino rangatira o te whare kingi.

⁶¹Yeremya Serayaya şöyle dedi: ‹‹Babile varır varmaz bütün bu sözleri okumayı unutma.

⁶⁰Na tuhituhia iho e Heremaia ki te pukapuka te kino katoa meake puta ki Papurona, ara enei kupu katoa kua tuhituhia nei mo Papurona.

⁶²De ki, ‹Ya RAB, burayı yıkacağını, içinde insan da hayvan da yaşamayacağını, ülkenin sonsuza dek viran kalacağını söyledin.›

⁶¹A i mea a Heremaia ki a Heraia, E tae koe ki Papurona, me tino korero e koe enei kupu katoa,

⁶³Okumayı bitirince tomarı bir taşa bağlayıp Fırata fırlat.

⁶²A ka mea, E Ihowa, kua korerotia e koe tenei wahi kia hatepea atu, kia kaua hoki tetahi e noho ki konei, tangata ranei, kararehe ranei, engari kia waiho tonu hei ururua ake ake.

⁶⁴Sonra de ki, ‹Babil başına getireceğim felaket yüzünden batacak, bir daha kalkamayacak. Bitkin düşecekler.› ›› Yeremya'nın sözleri burada son buluyor.

⁶³Na, ka mutu tau korero i tenei pukapuka, herea e koe ki reira tetahi kohatu, ka maka atu ai ki waenganui o Uparati:

⁶⁴A ka mea atu koe, Ka penei te totohutanga o Papurona, e kore hoki e puea ake ano, i te kino e takina mai e ahau ki runga ki a ia: a ka ruha ratou. I mutu ki konei nga kupu a Heremaia.