1एकजना बुद्धिमानी छोरोले आफ्नो बाबुलाई आनन्द दिन्छ भने, एक मूर्ख छोरोले आफ्नी आमालाई कष्ट दिएको हुन्छ।
1Süleymanın özdeyişleri:Bilge çocuk babasını sevindirir,Akılsız çocuk annesini üzer.
2खराब काम गरी कमाएको धन सदाको लागि व्यर्थ हुन्छ इमान्दारीताले मानिसहरूलाई मृत्युबाट बचाउँछ।
2Haksızca kazanılan servetin yararı yoktur,Ama doğruluk ölümden kurtarır.
3परमप्रभुले धर्मीहरूलाई भोकै राख्नु हुन्न तर उहाँले दुष्ट मानिसको लालसालाई पनि विरोध गर्नु हुन्छ।
3RAB doğru kişiyi aç komaz,Ama kötülerin isteğini boşa çıkarır.
4अल्छी मानिसले दरिद्रता निम्तयाँउछ भने, एक मेहनती मानिस धनी हुन्छ।
4Tembel eller insanı yoksullaştırır,Çalışkan el zengin eder.
5ग्रीष्म ऋतुमा जसले अन्न जम्मा गरेर राख्छ त्यो ज्ञानी मानिस हो तर जुन मानिस कटनीको समयमा सुत्छ त्यसले शरम ल्याउँछ।
5Aklı başında evlat ürünü yazın toplar,Hasatta uyuyansa ailesinin yüzkarasıdır.
6इमानदार मानिसको शिरमाथि आशीषहरू वर्षन्छन्, तर दुष्ट मानिसको मुखबाट घृणित कुराहरू मात्र निस्कन्छन्।
6Bereket doğru kişinin başına yağar,Kötülerse zorbalıklarını sözle gizler.
7एकजना इमान्दार मानिसको स्मरण आशीर्वादको श्रोत हो तर दुष्ट मानिसको नामबाट दुर्गन्ध आँउछ।
7Doğrular övgüyle,Kötüler nefretle anılır.
8एकजना ज्ञानी मानिसले आज्ञाहरू पालन गर्छ। तर तर्क गर्ने मूर्खले आफैंलाई नासमा पुर्याउँछ।
8Bilge kişi buyrukları kabul eder,Çenesi düşük ahmaksa yıkıma uğrar.
9ईमानदार मानिस सदा सर्वदाको लागि सुरक्षित भई रहन्छ भने एउटा दुष्ट मानिस अवश्य पतन हुन्छ।
9Dürüst kişi güvenlik içinde yaşar,Ama hileli yoldan giden açığa vurulacaktır.
10सच्चाई लुकाउने मानिसले दुःख ल्याउँछ। खुलासँग बोल्ने मानिसले शान्ति ल्याउँछ।
10Sinsice göz kırpan, acılara neden olur.Çenesi düşük ahmak da yıkıma uğrar. (bkz.10:8), Septuaginta ‹‹Cesaretle azarlayan esenlik sağlar››.
11इमान्दार मानिसको मुख जीवनको स्रोत हो, तर मूर्ख मानिसको मुखबाट घृणीत कुराहरू मात्र निस्कन्छन्।
11Doğru kişinin ağzı yaşam pınarıdır,Kötülerse zorbalıklarını sözle gizlerler.
12घृणाले झगडा उत्पन्न गराउँछ, तर प्रेमले सबै अपराधहरूलाई क्षमा गर्छ।
12Nefret çekişmeyi azdırır,Sevgi her suçu bağışlar.
13बुद्धि, ज्ञानी मानिसहरूको मुखमा पाइन्छ, तर मूर्खलाई उसको पीठ्यूँमा लट्ठीले हिर्काइन्छ।
13Akıllı kişinin dudaklarından bilgelik akar,Ama sağduyudan yoksun olan sırtına kötek yer.
14बुद्धिमानी मानिसहरूले ज्ञानलाई संचय गर्छन्, तर मूर्खको बोलीलो आपद-विपदहरू मात्र बोलाउँछ।
14Bilge kişi bilgi biriktirir,Ahmağın ağzıysa onu yıkıma yaklaştırır.
15धनी मानिसलाई धनले रक्षा गर्छ तर दरिद्रताले गरीब मानिसहरूलाई नष्ट पार्छ।
15Zenginin serveti onun kalesidir,Fakirin yoksulluğu ise onu yıkıma götürür.
16एकजना इमान्दार मानिसले जे कमाउँछ, त्यसले जीवन प्रदान गर्छ, तर दुष्ट मानिसको कमाईहरू पापको निम्ति प्रयोग हुन्छ।
16Doğru kişinin ücreti yaşamdır,Kötünün geliriyse kendisine cezadır.
17आफूले भोगेको सजायबाट जुन मानिसले शिक्षा लिन्छ उसले अन्य मानिसहरूलाई पनि बाँच्न सिकाउँछ। तर जुन मानिसले सजायबाट शिक्षा लिनु अस्वीकार गर्छ त्यसले अरूलाई पथभ्रष्ट बनाई दिन्छ।
17Terbiyeye kulak veren yaşam yolunu bulur.Uyarıları reddedense başkalarını yoldan saptırır.
18जसले आफ्नो घृणा लुकाएर राख्छ, त्यो कपटी हो र जसले आफूले फैलाउनु सक्ने कथाहरू मात्र खोज्छ त्यो मूर्ख हो।
18Nefretini gizleyen kişinin dudakları yalancıdır.İftira yayan akılsızdır.
19धेरै बोल्ने मानिसले प्रायः समस्या उबजाउँछ, तर चुपचाप रहने मानिस विवेकी हुन्छ।
19Çok konuşanın günahı eksik olmaz,Sağduyulu kişiyse dilini tutar.
20इमान्दार मानिसको मुखबाट निस्केका शब्दहरू निखुर चाँदी झैं बहूमूल्य हुन् तर नराम्रो मानिसका विचारहरूको मूल्य हुँदैन।
20Doğru kişinin dili saf gümüş gibidir,Kötünün niyetleriyse değersizdir.
21इमान्दार मानिसका वचनहरूले धेरै मानिसहरूलाई सहायता गर्छ, तर एउटा मूर्खको मूर्खयाँईंले उसलाई मार्छ।
21Doğru kişinin sözleri birçoklarını besler,Ahmaklarsa sağduyu yoksunluğundan ölür.
22परमेश्वरको आशीर्वादले धन सम्पत्ति ल्याउँछ अनि उहाँले यसमा कष्टहरू थप्नु हुन्न।
22RABbin bereketidir kişiyi zengin eden,RAB buna dert katmaz.
23एउटा मूर्ख मानिस दुष्कर्ममा रमाउँछ, तर समझदार मानिस ज्ञानमा खुशी हुन्छ।
23Kötülük akılsızlar için eğlence gibidir.Aklı başında olanlar içinse bilgelik aynı şeydir.
24दुष्ट मानिसहरू जे कुरामा डराउनछन् तिनीहरूलाई त्यहि हुन्छ तर एउटा धर्मी मानिसले जे चिताँउछ त्यहि प्राप्त गर्छ।
24Kötü kişinin korktuğu başına gelir,Doğru kişiyse dileğine erişir.
25आँधी-बेहरीले उडाएर लगे झैं दुष्ट मानिसहरू एक क्षणमै नष्ट हुन्छन्, तर धर्मी मानिस अनन्त सम्मै दृढ रहिरहन्छ।
25Kasırga gelince kötü kişiyi silip götürür;Ama doğru kişi sonsuza dek ayakta kalır.
26जसले अल्छी मानिसलाई काम अह्राएर पठाउँछ उसलाई दाँतमा अमिलो सिरका परे झैं र आखाँमा धूवाँ लागे झैं हुन्छ।
26Dişler için sirke,Gözler için duman neyse,Tembel ulak da kendisini gönderen için öyledir.
27परमप्रभुको भयले मानिसको आयु बढाइ दिन्छ, तर दुष्ट मानिसको आयु घटूनेछ।
27RAB korkusu ömrü uzatır,Kötülerin yıllarıysa kısadır.
28धर्मी मानिसका आशाहरू खुशीमा अन्त हुन्छन, तर दुष्ट मानिसहरूकाा आशाहरू शुन्यमा अन्त हुन्छ।
28Doğrunun umudu onu sevindirir,Kötünün beklentileriyse boşa çıkar.
29परमप्रभुको मार्ग धर्मी मानिसहरूको लागि शरणस्थान हो, तर दुष्ट मानिसहरूको लागि विध्वंस हो।
29RABbin yolu dürüst için sığınak,Fesatçı içinse yıkımdır.
30धर्मी व्याक्ति कहिले डग्मगाउदैन तर दुष्ट मानिसहरू पृथ्वीमा टिक्ने छैनन्।
30Doğru kişi hiçbir zaman sarsılmaz,Ama kötüler ülkede kalamaz.
31धर्मी मानिसले ज्ञानको उच्चारण गर्छ, तर एउटा कुटिल जिब्रो काटिनेछ।
31Doğru kişinin ağzı bilgelik üretir,Sapık dilse kesilir.
32एकजना धर्मी मानिसले ग्रहणयोग्य कुरा बोल्न जान्दछ तर एकजना दुष्ट मानसिले यस्ता मात्रै शब्द बोल्छ जसले दुःख दिन्छ।
32Doğru kişinin dudakları söylenecek sözü bilir,Kötünün ağzındansa sapık sözler çıkar.