¹कुटिलता पूर्ण प्रयोग गर्ने मूर्ख भन्दा निष्कलंक गरीब असल हो।

¹Dürüst yaşayan bir yoksul olmak,Yalancı bir akılsız olmaktan yeğdir.

²बिनाज्ञान उत्साहीत हुनु राम्रो होइन। यदि तिमी धेरै हतार गर्छौ भने विराउने छौ।

²Bilgisiz heves işe yaramaz,Acelecilik insanı yanılgıya düşürür.

³मानिसले आफ्नै भूलले आफ्नो जीवन नष्ट पार्छ, तर त्यसको दोष परमप्रभुलाई लगाउँछ।

³İnsanın ahmaklığı yaşamını yıkar,Yine de içinden RABbe öfkelenir.

⁴धनले धेरै मित्रहरू बनाउँछ, तर गरीबलाई आफ्नै भित्रले पनि त्यागि दिन्छ।

⁴Zenginlik dost üstüne dost kazandırır.Oysa yoksulun dostu onu yüzüstü bırakır.

⁵झूटो गवाहीले सजाय पाउँछ नै अनि जुन मानिस झूटो बोलिरहन्छ त्यो बाँच्नु सक्तैन।

⁵Yalancı tanık cezasız kalmaz,Yalan soluyan kurtulamaz.

⁶धेरै मानिसहरूले शासकको निगाह खोजछन् अनि प्रत्येकले उदार मानिसको साथी बन्न चाहन्छ। अनि असल मानिसको मित्र हुन चाहन्छ।

⁶Birçokları önemli kişinin gözüne girmekVe eli açık olanın dostu olmak ister.

⁷गरीब मानिस सित आफन्तहरू पनि टक्‌टकिन्छन्। साथी भाइहरू पनि त्यस गरीब मानिस देखि पर-पर बस्न चाहन्छन्। उसले जति नै बिन्ति गरोस् कसैले सहायता गर्दैन।

⁷Yoksulun akrabaları bile onu sevmezse,Dostlarının ondan uzak duracağı daha da kesindir.Ne kadar yalvarsa ona yaklaşmazlar.

⁸बुद्धि प्राप्त गर्नेले आफ्नै जीवनलाई माया गर्छ। जसले आफ्नो समझ शक्ति बढाउँछ ऊ सधैं उन्नति गरिरहन्छ।

⁸Sağduyulu olan canını sever,Aklı izleyen bolluğa kavuşur.

⁹एकजना झूटो गवाही दिनेलाई दण्ड दिइने छ। जसले झूटो बोल्छ त्यो ध्वंश हुनेछ।

⁹Yalancı tanık cezasız kalmaz,Yalan soluyan yok olur.

¹⁰मूर्ख धनी हुनुहुँदैन यस्तै प्रकार एकजना नोकरले राजकुमारमाथि शासन गर्नु हुँदैन।

¹⁰Akılsızın gösterişli bir yaşam sürmesi uygun değilse,Kölelerin önderlere egemen olmasıHiç uygun değildir.

¹¹ज्ञानी मानिस रिसाउनमा ढिलो हुन्छ अनि गल्ती गर्नेलाई क्षमा दिनु उसको यशको लागि राम्रो हुन्छ।

¹¹Sağduyulu kişi sabırlıdır,Kusurları hoş görmesi ona onur kazandırır.

¹²राजाको क्रोध सिंहको गर्जन जस्तो हो, अनि उसको निगाह घाँसमा परेको शीतको थोपा जस्तो हो।

¹²Kralın öfkesi genç aslanın kükreyişine benzer,Lütfuysa otların üzerine düşen çiy gibidir.

¹³मूर्ख छोरो बाबुको लागि विनाशको बाढी हो, अनि झगडालु पत्नी नित्त्य पानी चुहुने घर जस्तै हो।

¹³Akılsız çocuk babasının başına beladır,Dırdır eden kadın sürekli damlayan su gibidir.

¹⁴धन सम्पत्ति तथा घर आफ्नो आमा-बाबुबाट पाइन्छ, तर विवेकशील पत्नी चाहिँ परमप्रभुबाट आउँछे।

¹⁴Ev ve servet babadan mirastır,Ama sağduyulu kadın RABbin armağanıdır.

¹⁵अल्छीपनले गहिरो निद्रा लगाँउछ, अनि अल्छी मानिस भोक भोकै रहन्छ।

¹⁵Tembellik insanı uyuşukluğa iter,Haylaz kişi de aç kalır.

¹⁶जसले कानून मानेर चल्छ उसको जीवन सुरक्षित हुन्छ, तर जसले आफूले के गर्यो त्यसको विषयमा वास्ता गर्दैन भने त्यो मर्नेछ।

¹⁶Tanrı buyruğuna uyan canını korur,Gitmesi gereken yolları umursamayan ölür.

¹⁷गरीब माथि दया गर्नु परमप्रभुलाई सापट दिनु हो। अनि परमप्रभुले उसलाई र्फिता तिर्नु हुनेछ।

¹⁷Yoksula acıyan kişi RABbe ödünç vermiş olur,Yaptığı iyilik için RAB onu ödüllendirir.

¹⁸सुध्रिने आशा अझै छ भने तिम्रो छोरालाई शिक्षा देऊ नत्र भने तिमीले उसको मृत्युको लागि सहयोग गरेका हुनेछौ।

¹⁸Henüz umut varken çocuğunu eğit,Onun yıkımına neden olma.

¹⁹यदि कसैलाई सजिलै रीस उठ्छ भने, उसले त्यसको मूल्य चुकाउनु पर्छ। यदि तिमी उसलाई बचाउँछौ भने उसले त्यो गल्ती दोहर्याइरहन्छ।

¹⁹Huysuz insan cezasını çekmelidir.Onu bir kere kurtarsan da, hep aynı şeyi yapman gerekir.

²⁰उपदेश सुन अनि अनुशासीत भई बस। यस प्रकार अन्त्यमा तिमी ज्ञानी हुनेछौ।

²⁰Öğüde kulak ver, terbiyeyi kabul et ki,Ömrünün kalan kısmı boyunca bilge olasın.

²¹मानिसले हृदयमा अनेकौं कुराहरू गर्न भनी सोच्छ, त्यही हुन्छ जो परमेश्वरले चाहनु हुन्छ।

²¹İnsan yüreğinde çok şey tasarlar,Ama gerçekleşen, RABbin amacıdır.

²²विश्वासले मानिसलाई आनन्दायक बनाउँछ, यसकारण झूट हुनु भन्दा गरीब हुनु नै असल हो।

²²İnsandan istenen vefadır,Yoksul olmak yalancı olmaktan yeğdir.

²³परमप्रभु प्रतिको डरले जीवन दिन्छ र व्याक्तिका आवश्यकताहरू पूरा हुन्छन अनि दुःखले उसलाई छुन सक्दैन।

²³RAB korkusuDoygun ve dertsiz bir yaşama kavuşturur.

²⁴एकजना अल्छेले उसको हात भाडा भित्र हाल्छ, तर उसले त्यसलाई उठाएर आफ्नो मुखमा पुर्याउँदैन्।

²⁴Tembel sahana daldırdığı eliniAğzına geri götürmek bile istemez.

²⁵मूर्खलाई सजाय देऊ ताकि अनुभव नभएकाहरू विवेकशील होउन्।

²⁵Alaycıyı döversen bön kişi ibret alır,Akıllı kişiyi azarlarsan bilgisine bilgi katar.

²⁶जसले आफ्नो बाबुलाई नराम्रो व्यवहार गर्छ, अनि आफ्नो आमालाई टाढा खेद्छ ऊ लाजमर्दो कलंकित छोरा हो।

²⁶Babasına saldıran, annesini kovan çocuk,Ailesinin utancı ve yüzkarasıdır.

²⁷हे मेरो छोरो, यदि तिमीले अनुशासनलाई ध्यान दिन छाड्‌यौ भने तिमी ज्ञानी वचनहरूबाट पनि टाढिन्छौ।

²⁷Oğlum, uyarılara kulağını tıkarsan,Bilgi kaynağı sözlerden saparsın.

²⁸झूटो गवाहीले न्यायको खिल्ली उडाउँछ। दुष्ट मानिसहरू द्वारा भनेका कुराहरूले अझ दुष्टता मात्र बढाउँछ।

²⁸Niyeti bozuk tanık adaletle eğlenir,Kötülerin ağzı fesatla beslenir.

²⁹जसले आफैंलाई अरू भन्दा असल सम्झन्छ उसले सजाय भोग्नु पर्छ। त्यस्तो मूर्खहरूले कुटाई भेट्छन्।

²⁹Alaycılar için ceza,Akılsızların sırtı için kötek hazırdır.